STYL MIEDZYNARODOWY
Zrodził się na dworach Francuskich u schyłku XIV wieku i opanował warsztaty malarskie Italii, Anglii, Hiszpanii i Czech. U podstawy kształtowania się togo zjawiska leżał rozwój produkcji obrazów i rękopisów na eksport- niezbędna była wymiana dokonań artystycznych, do której przyczyniły się dodatkowo podróże malarzy. Można rzec, że Paryz narzucił niemal całej Europie swą linearna manierę i estetyczny kanon; Główne cechy stylu:
-smukłe wydłużone postaci o drobnych rysach w swoim wygięciu przypominające łodygi roslin;
-miekko spływające szaty;
-wytworne gesty;
-fantastyczne kapryśne formy;
-miękki modelunek-bogactwo barw;
-stosowanie żywych wyrazistych kolorów;
\-misterne wykonanie;
-wzorzystość (w przedstawianiu tkanin);
-idealizowanie rzeczywistości ;
-dbanie o precyzję;
-zainteresowanie naturą;
Istniał szeroki wachlarz tematów, malowano zarówno sceny religijne(np.Koronacja Marii; Pokłon 3Króli) jak i sceny świeckie, przedstawiające życie dworskie, pasterzy i wieśniaków (miniatury franko-flamandzkie)
-Piękne Madonny i Piety;
Mecenasami tej sztuki najcześciej były dwory książęce i wyższa szlachta, finezje tego stylu , a nawet jego przerafinowanie zwykle tłumaczy się arystokratycznym zamiłowaniem do elegancji, wytworności, przepychu, jakkolwiek formy pozostały niezmienione i w tych przypadkach, gdy zamawiającym był mieszczanin bądź jakaś organizacja społeczna; popularność zyskały także wyroby złotnicze.
Rozkwitało iluminatorstwo:
-Mistrz Godzinek Marechal de Boucicaut 1405-8
-Bracia Limburg (Paul, Jean, Herman); “Tres riches heures du duc de Berry”
-Mistrz z FleMalle 1379-1444 ‘Boże narodzenie’ 1420/5, ‘Ołtarz z Merode ok. 1425;
-jan VanEyck ‘ołtarz gandawski 1432’, ‘madonna w kościele’ 1425, ‘madonna kanclerza rolin’ 1433, ‘portret małżeństwa arnolfinich’ 1434
-Roger Van Der Weyden 1399-1464; „zdjęcie z krzyża’ 1430/40, ‘Portret młodej damy’, „sąd ostateczny” 1464/52;
-Hugo van der Goes; „grzech pierwotny i odkupienie” 1467; tryptyk Portinarich 1473-5;
-Hans Memling; „pokłon 3 króli” „Boże narodzenie”
MALARSTWO NIDERLANDZKIE XV WIEKU.
Istota osobliwości malarzy niderlandzkich, niezależnie od indywidualnych znamion stylu, sprowadza się do umiejętności przedstawieni a z wielkim artyzmem realnej rzeczywistości w obrazach. Bogactwo szczegółów nie prowadzi nigdy w obrazach niderlandzkich do zamieszania, chaosu. Malarze niderlandcy posiadali niezwykłą umiejętność utrzymania precyzyjnego porządku w przedstawianym przez siebie swiecie.
W latach 1420-1500 miał miejsce szczególny rozkwit malarstwa flamandzkiego; w głównych osrodkach miejskich – Flandrii i Brabancji, a także w hrabstwie Holandii oraz biskupstwach Liege i Utrechtu rozwinęła się oryginalna sztuka, która zerwała z estetyką dominujacą w XIII i XIV wieku, torując drogę nowemu naturalizmowi.
Miasta Niderlandów stały się także głównymi ośrodkami rozwoju artystycznego. Dzięki aktywnemu i hojnemu mecenatowi pozycja artystów uległa znacznej poprawie. Najsłynniejsi malarze byli malarzami dworskimi lub też byli mianowani głównymi malarzami miast, w których pracowali.;
Niemal wszyscy malarze wyszli od miniatorstwa i zapotrzebowania na ‘godzinki’. Przedstawiane tam sceny zw z rokiem kalendarzowym, dawały okazję do przełamania dawnych konwencji i do wprowadzania ludzi w strojach codziennych, krajobrazu oddającego rzeczywistość. Malarstwo tablicowe kontynuuje tę obserwacje natury i łączy ja z elementami nadprzyrodzonymi i mistycznymi w sposób naturalny i harmonijny (jedność 2 światów – nadprzyrodzonego i zmysłowego); jest to obraz natury widzianej w pomniejszającym zwierciadle.
Malarze:
*Rogier Van Der Weyden 1399-1464
-Ukrzyżowanie wiedeńskie 1430/1435- centralna część – wyniszczone ciało J.Ch. , Maria Kleczy u jego stóp, podtrzymuje go Jan Ewangelista, fundatorzy klęczą z drugiej strony krzyża; realistyczne pokazanie emocji, historyczne postaci; w prawym skrzydle – Weronika, w Lewym Maria Magdalena, granatowe anioły na tle nieba , tło tworzy namalowany w zielonych tonacjach, rozległy krajobraz pełen pagórków, skał, intensywne barwy.
-Zdjęcie z krzyża ok. 1450 – daleko posunięta formuła realistyczna, zróżnicowanie typów fizjonomii, przedstawienie bólu i żalu, współudział Marii w męce J.Ch.,
-Ołtarz siedmiu sakramentów 1445/50; sakramenty przedstawione kolejno, dodatkowo męka J.Ch. w tle kapłan podczas konsekracji, Maria Magdalena u stóp Jezusa, styl łamany (duży realizm głębia perspektywa)
Jan Van Eyck:
-Zaślubiny Arnolfinich 1434r; przedstawienie ceremonii składania przysięgi, postaci znajdują się we wnętrzu mieszkania oświetlonego światłem wpadającym przez okno z lewej strony, widać odbicia w lustrze;
-Autoportret 1434 – dziwne nakrycie głowy + czarne tło;
-Ołtarz Gandawski 1432; rozpoczęty przez Huberta van Eyck’a, zamknięty, zwiastowanie, dookoła tej sceny malarz rozmieścił postaci świętych Janów, proroków, sybillę oraz małżonków Josse Vydta i Izabelę Borluut – fundatorów ołtarza, poniżej adoracja baranka.
-Madonna w kościele 1426r – personifikacja koscioła;
-Madonna kanclerza Rollin 1435; obraz przedstawia Madonnę z dzieciątkiem i klęczącego naprzeciwko niej donatora kanclerza Burgundii Rolina, ubranego w bogato dekorowaną szatę;
Hans Memling:
-Ołtarz trzech króli 1455; dla św Kolumby w Kolonii; hołd trzech króli i prezentacja Chrystusa w świątyni; inkarnacja; prezentacja Jezusa jak Boga;
-Pasja turyńska 1480; od wjazdu do Jerozolimy do ukrzyżowania, pielgrzymka duchowa do Jerozolimy; linia różnych wydarzeń jest kręta i zawiła; (Pasja Toruńska – nawiązuje)
Deric Bouts:
-Oltarz Eucharystii do 1475r;tryptyk , obrazy malowane farba olejna na desce; część środkowa Ostatnia Wieczerza, lewe skrzydło – spotkanie Abrahama z Melchizedekiem i pascha żydowska; prawe – zbieranie manny i Eliasz na pustyni; ostatnia wieczerza symbolizuje eucharystię, sceny po bokach są jej zapowiedzia.