Świat alchemii

wykład

15 listopada 2010

15:10

 

Akademia Florencka

 

  1. Lorenzo Valli - odrzucał tradycję scholastyczną, postulował powrót do Ojców Kościoła i neoplatoników

  2. Często - odejście od chrześcijaństwa na rzecz hermetyzmu - jednak oni nie czują tego jako odejście, ale jako uzupełnienie

  3. Zwrot do badań nad Kabałą - powstanie "Kabały chrześcijańskiej"

  4. Giordano Bruno - zwrot do Egiptu

  5. Apologetyka magii

  6. Zainteresowanie magią - zarówno u katolików i protestantów, próba pogodzenia stanowisk

  7. "hebraizujący chrześcijanie" - Pico della Mirandola, Gillaume Postel, Johannes Reuchlin - szukali żydowskich (kabalistycznych) podstaw dogmatów chrześcijańskich (np. dogmatu o Trójcy)

  8. Kabałę łączono często z hermetyzmem, przez to w języku potocznym zaczęła oznaczać wróżenie, okultyzm, spirytyzm

  9. Tematyka - magia, wróżbiarstwo, astrologia, architektura ezoteryczna (powrót do okrągłych świątyń), zainteresowanie Witruwiuszem

  10. Bulla Innocentego VIII - zakazująca magii

 

 

Heinrich Kornelius Agrippa von Nettesheim

  1. Zebrał w jeden system magię średniowieczną, Picatrix, astronomię Ptolemeusza i Kabałę

  2. Teorię "spiritus mundi" - duszy ożywiającej świat

  3. Duży wpływ na Paracelusa

 

 

  1. Wyróżniono 3 formy magii:

    • Naturalna - bazująca na 4 żywiołach, wróżbiarstwo, astrologia

    • Niebiańska - święta geometria, mistyka liczb, Kabała, wyższa astrologia, talizmany, kwadraty magiczne, pieczęcie planetarne

    • Ceremonialna - neoplatonizm+kabała, angelologia, istoty niebiańskie miały przekazywać objawienie (ta forma była zatem najbardziej szkodliwa z punktu widzenia Kościoła, podważając jego monopol na objawienie)

 

 

Sztuka

  1. Benvenuto Cellini- autobiografia

  2. Odżycie idei Witruwiusza ("De Architectura Libri Decem") - pitagoreizmu, złotych proporcji, kanonu

  3. L.B. Alberti -

    • połączenie architektury z muzyką,

    • propozycja wprowadzenia kościoła na planie koła (taki plan to naturalna ochrona przed demonami)

    • Kompozycja ogrodów jako talizmanów magicznych (u Medyceuszów)

  4. Wielu uczonych i neoplatoników było zainteresowanych architekturą - Leonardo da Vinci

 

Paracelsus

  1. Spekulacja nad 4 elementami i 3 pierwiastkami

  2. Sztuka spagiryczna = alchemia (sztuka rozkładania, oczyszczania i składania z powrotem)

  3. Przeciw niemu występowali atomiści - aż do zwycięstwa

  4. Przeciw jego okultyzmowi występują bardziej "chemicznie" nastawieni alchemicy, np. Andreas Libavius

  5. Magia wg niego jest mocą daną ludziom od Boga

  6. Alchemia nie jest przeciw naturze, to naprawianie i udoskonalanie

  7. Medycyna to dziedzina boska, boskie dzieło, dar (choroba to kara boża)

  8. Przyroda jest wielkim magiem

  9. Siarka, merkuriusz, sól - trzy właściwości substancji

  10. Spiritus mundi - przyjęty przez Paracelsusa jako Archeusz

  11. Człowiek może ingerować w Stworzenie

  12. Teoria palingenezy, próby stworzenia homunkulusa

    • Zainteresowanie genezą życia i możliwością jego tworzenia

    • Palingeneza to dosłownie przywracanie roślin z popiołów (w trakcie procesu miały pojawiać się dymne kształty przypominające rośliny)

    • Wynika to z teorii samorództwa życia z materii nieożywionej, miałoby to być ponownym przywróceniem struktury.

    • Dopiero Francesco Redi stwiedził niemożliwość powstania życia z materii nieożywionej

    • Homunkulus - początki związane z palingenezą, ale wspomina o tym też Zosimos, jest też związek z mitem Golema

  13. Symboliczne ujęcie procesów fizykochemicznych

    • Brzuch kobyły - temperatura trzydziestu paru stopni

    • Odchody konia - palono nimi w piecu dla utrzymania stałej temperatury

    • Sylf, troll, nimfa, feniks - opiekunowie żywiołów

Yates -

Giordano Bruno and the Hermetic Tradition (1964)

 

Wklejono z <http://en.wikipedia.org/wiki/Frances_Yates>

 

 

Georg Bauer - Agricola - przede wszystkim zainteresowanie metalurgią

Bernard Palissy - eksperymenty nad ceramiką i chemią rolną

Inni - szkło, barwienie szkła, emalia, lustra, imitacje kamieni szlachetnych, odkrycie światłoczułego azotanu srebra, lekarstwa chemiczne, koloidalne złoto

 

Powstają liczne ilustrowane traktaty (1598 - Splendor Solis, same obrazki), pewne symbole często się powtarzają:

  1. Orzeł, lew, wilk, kruk, łabędź, pelikan, feniks, smok/wąż

  2. Grupa dzieci, król i królowa, para kochanków, kąpiel, hermafrodyta, bracia syjamscy, rozrzucone kości

  3. Drzewo, źródło/fontanna, góra/zamek/piramida/drabina/schody, brama, kolumny, drągi

  4. Kule, trójkąty, kwadraty

  5. Słońce i Księżyc

 

Dwory zainteresowanych hermetyzmem władców

  1. Fryderyk II Hohenstauf - Uniwersytet w Neapolu

  2. Alfons X Mądry z Kastylii XIII w. - toledańska szkoła tłumaczeń

  3. Medyceusze - już od Kosmy

  4. XVI/XVIII w. - palatyn Nadrenii, ezoteryczne ogrody zamku w Heidelbergu

  5. Rudolf II Habsburg (XVI-XVII w.) - cały dwór magów i alchemików, Praga

 

 

ćwiczenia

15 listopada 2010

14:25

 

Paracelsus - "równy (lub lepszy) od Celsusa"

Początki farmacji i leczenia chemicznego

"medyczny Luter"

W młodości - liczne podróże po Europie, może również (legenda) po Bliskim Wschodzie. Studiował na uniwersytetach, nie ma jednak dowodów by któryś skończył

Bazylea - tam leczył i wykładał, ale skonfliktował się z lokalnym środowiskiem lekarzy (m.in. publicznym spaleniem dzieł Awicenny)

Leczenie - rtęć na syfilis, laudanum, jatrochemia

 

Celsus - autor "De Medicina"

 

W tekście bazyliszek - być może to rtęć? - "zabija" się ją i "ożywia"

 

Maria Żydówka (III w.)

  1. Nie pozostawiła pism, fragmenty u Zosimosa

  2. Wiedza od żydowskich ezoteryków

  3. Nazywano ją prorokinią, nawet siostrą Mojżesza

  4. Przypisywano jej znajomość Kamienia Filozoficznego

  5. Pilnie strzegła swoich sekretów

  6. Dokumenty arabskie z X w. mówią na jej temat

  7. Innowacje - "piec Marii", aparaty destylacyjne, "łaźnie Marii" (łaźnia wodna)

  8. Tetrasomia - cztery elementy

  9. jajo filozoficzne z czterech pierwiastków - miedź, żelazo, ołów, cyna

  10. Aparat destylacyjny - bikos, tribikos - szklane naczynie z rurką glinianą lub szklaną

Ficino

Wykształcenie klasyczne - arystotelejsko-scholastyczne

Prisca theologia - pradawna teologia od Hermesa Trismegistosa, który w Egipcie czczony był jako bóg, potem mieli ją rozwijać Orfeusz, Pitagoras, Filolaos, Platon

Platonizm rozumiał przez pryzmat Plotyna - bóg jako prajednia z której wszystko emanuje i wszystko powinno do niej powrócić

Uważał, że da się to wszystko pogodzić z chrześcijaństwem

Teoria hierarchii boskiej, hierarchii dusz

Twierdził, że zajmuje się tylko magią naturalną, ale wiele wskazuje na to, że w kręgu jego zainteresowań była nawet magia ceremonialna (patrz wykład)

Tłumaczył Corpus Hermeticum

Napisał traktat o melancholii, całe życie cierpiał na depresję

 

Mikołaj z Kuzy

  1. Coincidentia oppositorum = Bóg

  2. Dialektyczne ujęcie Boga, możliwości jego poznania przez ograniczony umysł ludzki

  3. Umiejscawia się w linii pitagorejskiej, sokratejskiej

  4. "uczona niewiedza" - ideał ludzkiego poznania, wieczysta niewiadoma

  5. Matematyka jest najbliższa poznaniu

  6. Życie Chrystusa odpowiada historii życia Kościoła - więc i Kościół umrze i dostąpi zmartwychwstania


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Problemy współczesnego świat
Mój świat samochodów
Magiczny świat konsumpcji
Świat na bańce spekulacyjnej(1)
Kontrakty 2011 świat
Eliade Kowale i alchemicy Rytualy i sekrety metalurgow
Kościół zwiedziony przez świat 590628m
inny swiat 3
świat u Kanta
Plan tygodniowy, ŚWIAT DZIECKA
POWIERNICZE WYSPY PACYFIKU, ŚWIAT - KRAJE I KONTYNENTY
MAPA ŚWIAT 2014, Geografia

więcej podobnych podstron