AKTYWA PIENIĘŻNE BANKU

AKTYWA FINANSOWE (UoR art. 3 ust. 1 pkt 24)

• aktywa pieniężne

• instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki
  (np. akcje)

• wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach (np. papiery wartościowe dłużne, instrumenty pochodne, należności z tytułu kredytów
  i pożyczek, leasing finansowy)

AKTYWA PIENIĘŻNE (UoR art. 3 ust. 1 pkt 25)

• krajowe środki płatnicze

• waluty obce i dewizy

• inne aktywa finansowe (ekwiwalenty środków pieniężnych czyli inwestycje o dużej płynności, łatwo wymienialne na środki pieniężne, narażone na nieznaczne ryzyko zmiany wartości, o krótkim terminie zapadalności – nie dłuższym niż 3 miesiące, np. bony pieniężne, skarbowe, oszczędnościowe, lokaty bieżące i terminowe, weksle i czeki obce) w tym naliczone odsetki od aktywów finansowych).

KRAJOWE ŚRODKI PŁATNICZE

waluta polska (znaki pieniężne – banknoty i monety, będące
w kraju prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane
z obiegu, lecz podlegające wymianie) oraz papiery wartościowe
i inne dokumenty, pełniące funkcję środka płatniczego (np. weksle, czeki, czeki podróżnicze, akredytywy, przekazy), wystawione w walucie polskiej

WALUTY OBCE

znaki pieniężne (banknoty i monety) będące poza krajem prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie; także wymienialne rozrachunkowe jednostki pieniężne stosowane w rozliczeniach międzynarodowych, w szczególności SDR i EURO

DEWIZY

papiery wartościowe i inne dokumenty pełniące funkcję środka płatniczego (np. weksle, czeki, akredytywy, przekazy) wystawione w walutach obcych

OPERACJE KASOWE

• operacje gotówkowe (w tym operacje w bankomatach)

• operacje czekami podróżniczymi

• operacje czekami bankierskimi

• operacje znakami wartościowymi

• operacje złotem niemonetarnym i innymi metalami szlachetnymi

100 Gotówka
1100 Zasilenie w środki pieniężne (pobranie gotówki z rachunku bieżącego NBP)
501 Wpłata na rachunek w innym banku
170 / 270 / 370 171 / 271 / 371 Przyjęcie wpłaty na rachunek bieżący lub terminowy
200 / 209 Spłata kredytu + odsetek
8X2 / 8X7 Pobranie opłat i prowizji
877 nadwyżka inwentaryzacyjna

Operacje czekami podróżniczymi

Czeki podróżnicze obce

1. Zakup czeków podróżniczych obcych od ich emitenta (banku zagranicznego)

Dt 101 czeki podróżnicze

Ct 1100/1200 konto bieżące nostro

1. Sprzedaż czeków podróżniczych obcych klientom banku

Dt 100 Gotówka // 170 / 270 / 370 Rachunki bieżące

Ct 101 Czeki podróżnicze obce

1. Prowizja pobrana przy sprzedaży czeków

Dt 100 Gotówka // 170 / 270 / 370 Rachunki bieżące

Ct 817 Prowizje

1. Skup czeków podróżniczych od klientów banku

Dt 101 Czeki podróżnicze obce

Ct 100 Gotówka // 170 / 270 / 370 Rachunki bieżące

1. Wpływ środków od emitenta skupionych przez bank czeków

Dt 1100/1200 konto bieżące nostro

Ct 101 Czeki podróżnicze obce

Czeki podróżnicze własnej emisji

1. Sprzedaż czeków podróżniczych własnej emisji

Dt 1200 konto bieżące nostro / 501 Rozrachunki międzybankowe

Ct 104 Czeki własnej emisji

1. Czeki zrealizowane przez klientów, którzy je nabyli lub zwrot czeków niewykorzystanych

Dt 104 Czeki własnej emisji

Ct 1200 konto bieżące nostro / 501 Rozrachunki międzybankowe

Operacje złotem niemonetarnym i innymi metalami szlachetnymi

1. Zakup metali szlachetnych

Dt 102 Złoto niemonetarne i inne metale szlachetne

Ct 100 Gotówka / 551 Wierzyciele różni / 501 Rozrachunki międzybankowe / 1100 Konto bieżące nostro

1. Sprzedaż metali szlachetnych

a) w cenie sprzedaży:

Dt 100 Gotówka / 550 Dłużnicy różni / 501 Rozrachunki międzybankowe

Ct 847 Pozostałe przychody

b) rozchód wg wartości księgowej:

Dt 747 Pozostałe koszty

Ct 102 Złoto niemonetarne i inne metale szlachetne

1. Rewaluacja zapasu metali szlachetnych

a) spadek kursów światowych

Dt 745 Koszty z tytułu różnic z wyceny złota i metali szlachetnych

Ct 102 Złoto niemonetarne i inne metale szlachetne

b) wzrost kursów światowych:

Dt 102 Złoto niemonetarne i inne metale szlachetne

Ct 845 Przychody z tytułu różnic z wyceny złota i metali szlachetnych

RACHUNEK BIEŻĄCY BANKU

• Rachunki bieżące banków prowadzi NBP (UoNBP art. 51)

NBP może otwierać rachunki lokat terminowych banków (UoNBP art. 48)

• NBP otwiera i prowadzi dla banków:

1) rachunki bieżące w złotych

2) rachunki lokat terminowych w złotych (dla banków

posiadających w NBP rachunek bieżący w złotych)

3) rachunki bieżące w euro

4) inne rachunki, których otwarcie i prowadzenie wynika z odrębnych przepisów.

• 1) i 2) są prowadzone w systemie SORBNET, 3) w systemie SORBNET-EURO

• Środki pieniężne na rachunkach bieżących banków nie podlegają oprocentowaniu (z określonymi wyjątkami)

• Środki na rachunku bieżącym prowadzonym przez NBP służą przeprowadzaniu rozrachunku międzybankowego z tytułu:

a) operacji banku z NBP,

b) operacji dokonywanych na międzybankowych rynkach: pieniężnym, walutowym lub papierów wartościowych,

c) transakcji rozliczanych przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.,

d) innego rozliczenia pieniężnego, w kwocie 1.000.000 złotych lub wyższej

e) kompensaty wzajemnych zobowiązań i należności, wynikających z wymiany zleceń za pośrednictwem KIR.

REZERWA OBOWIĄZKOWA

• Na rachunku bieżącym banku znajdują się środki z tytułu rezerwy obowiązkowej, które bank może wykorzystywać do bieżących rozliczeń pieniężnych

• Banki spółdzielcze utrzymują rezerwy obowiązkowe w banku zrzeszającym. Bank zrzeszający utrzymuje rezerwę obowiązkową zrzeszonych banków spółdzielczych oraz własną rezerwę na swoim rachunku w NBP

Stopa rezerwy obowiązkowej:	Oprocentowanie	Obowiązuje od dnia
- od wkładów złotowych płatnych na każde żądanie	3,00	2009-06-30
- od terminowych wkładów złotowych	3,00	2009-06-30
- od wkładów w walutach obcych płatnych na każde żądanie	3,00	2009-06-30
- od wkładów terminowych w walutach obcych	3,00	2009-06-30
- od środków uzyskanych z tytułu sprzedaży papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu (repo)	0,00	2004-06-30
Oprocentowanie środków rezerwy obowiązkowej ^2)	3,375	2009-06-25

1100 konto bieżące nostro

Ct 100 Gotówka Dt 100 Gotówka

Ct 1200 konto bieżące nostro Dt 1200 konto bieżące nostro

Ct 1201 konto bieżące loro Dt 1201 konto bieżące loro

Ct 11X0 Lokaty Dt 11X0 Lokaty

Ct 113X Operacje refinansowe Dt 113X Operacje refinansowe

Ct 122 Lokaty Dt 122 Lokaty

Ct 173 Kredyty i pożyczki Dt 173 Kredyty i pożyczki

Ct 123 / 200 / 300 Kredyty Dt 123 / 200 / 300 Kredyty

Ct 501 Rozrachunki międzybankowe Dt 501 Rozrachunki międzybankowe

KREDYTY REFINANSOWE

• NBP może udzielać bankom kredytu refinansowego w złotych w celu uzupełnienia ich zasobów pieniężnych.

• NBP przy udzielaniu kredytu refinansowego kieruje się zdolnością banku do spłaty tego kredytu wraz z odsetkami w umownych terminach spłaty.

• NBP może udzielić kredytu na realizację programu postępowania naprawczego banku.

• Formy kredytu refinansowego:

• do określonej kwoty w rachunku kredytu

• pod zastaw papierów wartościowych – do wysokości równej określonej części nominalnej wartości tych papierów – kredyt lombardowy

• dyskonto i redyskonto weksli (weksel musi spełniać określone warunki)

• inna forma określona przez Zarząd NBP

Ewidencja kredytów refinansowych

1) Zaciągnięcie kredytu refinansowego

Dt 1100 konto bieżące nostro

Ct 113X kredyty refinansowe

2) Naliczenie odsetek od zaciągniętego kredytu refinansowego

Dt 700 Odsetki

Ct 1191 Zobowiązania (w grupie 119 Odsetki od operacji z BC)

3)Spłata kredytu refinansowego

Dt 113X kredyty refinansowe

Ct 1100 konto bieżące nostro

Ewidencja innych operacji terminowych z bankiem centralnym

1) Złożenie lokaty terminowej w NBP

Dt 1110 lokaty

Ct 1100 konto bieżące nostro

2) Naliczenie odsetek od lokaty terminowej złożonej w NBP

Dt 1190 Odsetki od operacji z BC – należności

Ct 800 Przychody – Odsetki

3) Przekazanie odsetek na rachunek bieżący banku

Dt 1100 konto bieżące nostro

Ct 1190 Odsetki od operacji z BC – należności

4) Likwidacja lokaty terminowej w NBP – przekazanie środków na rachunek bieżący banku

Dt 1100 konto bieżące nostro

Ct 1110 lokaty

5) Warunkowy zakup bonów skarbowych od NBP z obowiązkiem ich odkupu przez NBP

Dt 1120 lokaty

Ct 1100 konto bieżące nostro

6) Naliczenie odsetek od lokaty złożonej w NBP

Dt 1190 Odsetki od operacji z BC – należności

Ct 800 Przychody – Odsetki

7) Przekazanie odsetek na rachunek bieżący banku

Dt 1100 konto bieżące nostro

Ct 1190 Odsetki od operacji z BC – należności

8) Odsprzedaż NBP w umówionym terminie bonów skarbowych

Dt 1100 konto bieżące nostro

Ct 1120 lokaty

9) Warunkowa sprzedaż bonów skarbowych NBP z obowiązkiem ich odkupu przez bank

Dt 1100 konto bieżące nostro

Ct 1121 pożyczki

10) Naliczenie odsetek od pożyczki zaciągniętej w NBP

Dt 700 Koszty – Odsetki

Ct 1191 Odsetki od operacji z BC – zobowiązania

11) Przekazanie odsetek NBP

Dt 1191 Odsetki od operacji z BC – zobowiązania

Ct 1100 konto bieżące nostro

8) Odkup od NBP bonów skarbowych w umówionym terminie

Dt 1121 pożyczki

Ct 1100 konto bieżące nostro