1.Depozycja mokra i składowe (Kwaśne deszcze) – opady atmosferyczne o odczynie pH mniejszym niż 5,6 czyli kwaśnym. Zawierają kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza gazami, takimi jak: dwutlenek siarki, trójtlenek siarki, tlenki azotu, siarkowodór, dwutlenek węgla, chlorowodór, wyemitowanymi do atmosfery w procesach spalania paliw, produkcji przemysłowej, wybuchów wulkanów, wyładowań atmosferycznych i innych czynników naturalnych.
2.Immisja- ilość zanieczyszczeń pyłowych lub gazowych odbierana przez środowisko; jest miarą stopnia jego zanieczyszczenia definiowaną jako stężenie zanieczyszczeń w powietrzu (wyrażane w jednostkach masy danego zanieczyszczenia, np. ditlenku siarki, na jednostkę objętości powietrza lub w ppm, ppb) oraz jako depozycja zanieczyszczeń — ilość danego zanieczyszczenia osiadającego na powierzchni ziemi.
3. Emisja zanieczyszczeń - to wprowadzanie do środowiska wytworów działalności człowieka (zanieczyszczeń), a w szczególności: - substancji (np. zanieczyszczeń stałych, ciekłych lub gazowych) -energii (np. hałasu, wibracji, promieniowania) do powietrza, wody, gleby lub ziemi. Definicję emisji w znaczeniu ekologicznym podano w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Poprzez emisje ustawodawca określa wprowadzanie bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi: substancji bądź energii takich jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne.
4.Skład chemiczny opadów atmosferycznych.
Składniki opadu atmosferycznego mogą być zarówno pochodzenia antropogenicznego, jak i naturalnego. W niektórych przypadkach trudno określić źródło tych rozpuszczonych substancji chemicznych. Wiadomo, iż jony sodu i chloru pochodzą głównie z oceanu. Podobnie jak towarzyszące im w mniejszych stężeniach inne jony – potasu, wapnia, magnezu i siarczanowe (VI).
Aczkolwiek w kroplach wody mogą znajdować się zwiększone stężenia jonów
wapnia i magnezu, ponieważ występują one w pyle pochodzącym z lądu–
Pochodzenie jonów amonowych w deszczu wiąże się z procesami biologicznymi (azot zawarty w pozostałościach roślin i zwierząt, w nawozach nieorganicznych). Stwierdzone w opadach atmosferycznych kationy sodu, potasu, wapnia i magnezu oraz aniony chlorkowe występują zwykle w nieszkodliwych stężeniach rzędu µmoli*L-1. Ich obecność (głównie pochodzenia naturalnego) ma stosunkowo małe znaczenie środowiskowe.
5.Cykl Chapmana-powstawanie ozonu. Cykl ozonowo-tlenowy (na cześć jego odkrywcy zwany też cyklem Chapmana) – szereg reakcji chemicznych opisujących przemiany jakim podlega ozon stratosferyczny czemu towarzyszy przemiana promieniowania ultrafioletowego w energię cieplną. Podstawowy cykl ma następujący przebieg:
Pod wpływem działania promieniowania ultrafioletowego o długości fali poniżej 242 nm obojętna cząsteczka tlenu jest rozbijana na dwa reaktywne atomy:
O2 + hν → 2O
W wyniku zderzenia atomu tlenu z cząsteczką tlenu powstaje ozon:
O + O2 + M → O3 + M
Cząsteczki M odprowadzają ciepło z układu
Fale promieniowania ultrafioletowego z zakresu 240–310 nm powodują rozpad cząsteczki ozonu:
O3 + hν → O2 + O
Tlen atomowy może ponownie utworzyć ozon (etap 2) lub utworzyć tlen cząsteczkowy:
O3 + O → 2O2
2O → O2
6 .Ze względu na miejsce i warunki powstawania oraz skład chemiczny możemy wyróżnić dwa rodzaje smogu:
Smog typu Los Angeles (smog fotochemiczny, ozon troposferyczny) – powstaje przede wszystkim w miesiącach letnich, w strefach subtropikalnych. Skład: tlenki węgla, tlenki azotu, węglowodory. Związki te ulegają późniejszym reakcjom fotochemicznym, w wyniku których powstają: PAN (azotan nadtlenoacetylu), aldehydy oraz ozon
7.Smog fotochemiczny, przyczyny powstawania i skutki. Smog fotochemiczny (nazywany też smogiem typu Los Angeles, smogiem białym lub smogiem jasnym) – typ smogu powstający w słoneczne dni przy dużym ruchu ulicznym. Brunatna mgła, która zwykle pojawia się nad miastami podczas gorącej, słonecznej pogody, kiedy to mieszanka czynników zanieczyszczających powietrze, zwłaszcza spalin wchodzi w reakcję ze światłem słonecznym, w wyniku czego powstaje trujący gaz, czyli ozon. Gaz ten może być przyczyną trudności w oddychaniu. Tlenki azotu i węglowodory obecne w spalinach samochodowych w obecności światła wchodzą w reakcje prowadzące do powstania silnych utleniaczy (m.in. ozonu), formaldehydu, acetaldehydu, PAN oraz nadtlenku wodoru. Smog fotochemiczny powoduje podrażnienie oczu, dróg oddechowych oraz uszkodzenia roślin.
8 .Smog londyński. Smog londyński, w skład którego wchodzą: tlenek siarki(IV), tlenki azotu, tlenki węgla, sadza oraz trudno opadające pyły. Występuje głównie w miesiącach od listopada do stycznia podczas inwersji temperatur w umiarkowanej strefie klimatycznej. Wchodzące w skład smogu szkodliwe związki chemiczne, pyły i znaczna wilgotność są zagrożeniem dla zdrowia, są bowiem czynnikami alergizującymi i mogą wywołać astmę oraz jej napady, a także powodować zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, niewydolność oddechową lub paraliż układu krwionośnego[2]. Smog powoduje także zmniejszenie masy urodzeniowej płodu, zwiększa zachorowalność na nowotwory oraz POCP[3] jak i zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia astmy u dzieci.
9 .Miejska wyspa ciepła: tworzeniu się miejskich wysp ciepła sprzyja kilka czynników: Struktura zabudowy (beton, asfalt) sprzyja wzrostowi temperatury- pamiętać należy, że w znacznym stopniu zależy ona od rodzaju powierzchni oraz pokrycia terenu!
Na wzrost temperatury wpływa również typ i gęstość zabudowy.
Liczba mieszkańców- im wyższa, tym dynamika MWC rośnie.
Miasto nie tylko dostarcza dużych ilości sztucznego ciepła, w postaci: ogrzewania domów zimą, działania klimatyzacji latem, procesów produkcyjnych w zakładach przemysłowych, intensywnego ruchu ulicznego i obecności innych źródeł ciepła- ale również gromadzi go więcej gdyż naturalne procesy ochładzające takie jak wiatr nie działają tak efektywnie jak poza miastem.
W mieście wystepuje również mniejszy współczynnik Albedo (odbicie części promieniowania słonecznego) niż poza nim.. Np. albedo asfaltu to zaledwie ok 5-10%. dla porównania albedo trawy to 20-25%.
10.Przyczyny i skutki globalnego ocieplenia. PRZYCZYNY EFEKTU CIEPLARNIANEGO .
Główną przyczyną efektu cieplarnianego są gazy cieplarniane wytwarzane podczas: wycinania lasów deszczowych, co powoduje zmniejszenie się ilości pochłanianego dwutlenku węgla, przez co zalega on w atmosferze i powstrzymuje promieniowanie podczerwone przed swobodnym ujściem do przestrzeni kosmicznej. spalania paliw kopalnych w elektrociepłowniach, elektrowniach i coraz to nowych fabrykach, zwiększając ilość produkowanego dwutlenku węgla, przez co rośliny nie nadążają z jego pochłanianiem transportu towarów i przewozu ludzi oraz zwiększenia się liczby pojazdów - wraz z nimi zwiększa się emisja metanu, dwutlenku węgla i ołowiu ( nie jest on gazem cieplarnianym, lecz bardzo szkodzi zdrowiu ). Nadmiernej eksploatacja pól uprawnych z mokrych upraw ryżu i pastwisk pod hodowlę uwalniających metan podczas fermentacji. Rosnące masy odpadów organicznych z wielkich miast składowane na wysypiskach śmieci, które gnijąc emitują metan i dwutlenek węgla.
SKUTKI EFEKTU CIEPLARNIANEGO. Efekt cieplarniany to oczywiście podniesienie temperatury na Ziemi, co wywoła trudne do przewidzenia lawinowe reakcje:
Topnienie lodowców i zalewania przez ich wody obszarów nadmorskich, co zaskutkuje utratą miejsc życia i pracy dla ludzi (np. gęsto zaludnione żyzne obszary w ujściach rzek, w tym Wisły) i może spowodować duże konflikty społeczne.
Wzrost temperatur spowoduje najprawdopodobniej przesunięcie stref klimatycznych o 150-500 km ku biegunom do końca XXI wieku. W gorących obszarach plony zmniejszą się, w nowych cieplejszych zwiększą się, ale intensywnej uprawy nie wytrzymają gleby z deficytem wód i nowymi ciepłolubnymi szkodnikami.
Szybkie zmiany klimaty zaburzą równowagę w ekosystemach i ginięcie wielu gatunków o małych zdolnościach adaptacyjnych.
Zmiany klimatyczne zwiększą częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych i katastrof klimatycznych jak fale upałów, powodzie, huragany, które w bezpośredni sposób zagrażają zdrowiu i życiu.
11.Gazy cieplarniane. Do gazów cieplarnianych zalicza się:
para wodna (najpowszechniejszy z gazów cieplarnianych w atmosferze)
dwutlenek węgla (CO2)
metan (CH4)
freony (CFC)
podtlenek azotu (N2O)
gazy przemysłowe (HFC, PFC, SF6)
Wpływ gazu na efekt cieplarniany zależy od zdolności pochłaniania promieniowania podczerwonego i ilości tego gazu w atmosferze. Przykładowo, metan silniej niż dwutlenek węgla pochłania promieniowanie podczerwone, ale ilość jego w atmosferze jest mniejsza, z czego wynika mniejszy wpływ tego gazu na efekt cieplarniany.
cieplarniany wywołany emisją CO2 i innych gazów szklarniowych
słonecznej zaabsorbowanej, do odbitej), jest zdecydowanie mniejsze