SOCJOLOGIA 24.03.12
Warunki funkcjonowania instytucji:
Wyraźne określenie celu i zakresu wykonywanych czynności.
Racjonalny podział pracy i racjonalna jej organizacja wewnątrz instytucji.
Stopień depersonalizacji i obiektywizacji czynności- stopień uniezależnienia czynności od interesów i osobistych dążeń pracowników; kryteria doboru umiejętności, wiedza, uczciwość, lojalność
4. Uznanie i zaufanie, jakim cala zbiorowość darzy pracowników instytucji. Problem sprowadza się do tego, czy pracownicy, a zwłaszcza kierownictwo instytucji są wybierani czy tez narzucani, a także czy kontrolowani przez obsługiwaną grupę społeczną. Brak wpływu na instytucje może powodować to, ze będzie ona działała na niekorzyść grupy, do obsługi której została powołana. Takie zagrożenie może dotyczyć w szczególnym stopniu wszelkiego rodzaju urzędów i instytucji sprawujących władze, a także instytucji związanych z użyciem siły.
5. Integracja instytucji z całym systemem społecznym i innymi instytucjami. Cele działania różnych instytucji mogą być, przynajmniej do pewnego stopnia, sprzeczne. To może rodzic konflikty. Należy je likwidować, a najlepiej jest im zapobiegać, aby w ogóle nie powstały. Na przykład instytucje zajmujące się budowa dróg mogą mieć sprzeczne cele z instytucjami ekologicznymi. Sposoby rozwiązania mogą być rozmaite: uzgodnienia, konsultacje, czy wypracowywanie rozwiązań kompromisowych.
Wymienione warunki mogą wydawać się proste i oczywiste, ale analiza przyczyn złego funkcjonowania instytucji powinna zacząć się od sprawdzenia, czy te warunki są spełnione. Zbyt często jednak nie są one spełniane.
WAŻNIEJSZE POJĘCIA:
Więź społeczna- zorganizowany system stosunków instytucji, środków kontroli społecznej, skupiającej jednostki, podgrupy i inne elementy składowe zbiorowości w całość zdolna do trwania i rozwoju
Zbiór społeczny (kategoria społeczna)- ogol ludzi posiadających jakąś cechę wspólną, wyróżnioną przez obserwatora, bez względu na to, czy ludzie ci uświadamiają sobie posiadanie tej cechy. Ludzi należących do tego samego zbioru nie musza łączyć żadne relacje czy więzi społeczne.
Pojęcia zbioru czy kategorii społecznej maja duże znaczenie praktyczne m. in. W takich dziedzinach jak marketing, reklama oraz przemysł.
Kategorie mogą przekształcić się w zbiorowość.
Grupa społeczna- najczęściej stosowany termin w socjologii- zespól ludzi połączonych wewnętrzną więzią. Jest to pewna liczba osób (min. 3) powiązanych systemem stosunków uregulowanych przez instytucje, posiadających pewne wspólne wartości i oddzielonych od innych zbiorowości wyraźną zasada odrębności.
Wzrost liczebności grupy powoduje znacznie większy wzrost liczby relacji miedzy jej członkami a to stwarza konieczność organizacji i regulacji stosunków miedzy nimi. To jest jeden z powodów powstawania miedzy innymi instytucji.
Grupa społeczna musi posiadać:
-własne wartości ( nie tylko wysokie związane ze sfera moralności czy polityki lecz także w stosunku do bardziej konkretnych spraw, np. w przypadku obywateli interweniujących u władz w jakiejś sprawie- odszkodowań, budowy obiektu zagrażającemu środowisku itd.)
- zasadę odrębności ( co nas różni od innych i świadomość my-oni)
- organizacja wewnętrzna ( struktura, podział ról, hierarchia)
- ośrodek skupienia ( terytorium, gmach a także medium np. forum internetowe)
- symbole (sztandar, hasło, logo, gest, ubiór podkreślający przynależność itd.)
- przedmioty materialne (majątek, urządzenia, gmachy)
Kręgi społeczne- zespoły osób ( często o zmiennym składzie) stale spotykające się i utrzymujące stale styczności osobiste lecz nie posiadające wyraźnej zasady odrębności ani uformowanej organizacji wewnętrznej. Przykłady: osoby dość regularnie spotykający się w lokalu w celu wspólnego spędzania czasu; luźne kręgi koleżeńskie na roku studiów itp.
Społeczność lub wspólnota- jest to na ogół zbiorowość terytorialna, w ramach której członkowie mogą zaspokajać swoje podstawowe potrzeby i wskutek tego zbiorowości tego typu mogą być względnie samowystarczalne, a czasem nawet względnie izolowane.
Grupa odniesienia- grupa do której aspiruje dana jednostka, niezależnie od jej faktycznego funkcjonowania w ramach określonej grupy społecznej. Jednostka może być członkiem grupy, która jest jej grupa odniesienia. Taka sytuacja z reguły nie powoduje większych problemów.
Natomiast problemy, a nawet dramaty dla jednostki, a nierzadko i jej otoczenia, powoduje rozbieżność polegająca na tym, ze jej grupa odniesienia jest inna niż ta, do której faktycznie należy. Przykład: urzędniczka chce należeć do środowiska show-biznesu i do tego dostosowane jest jej zachowanie, ubiór itp.
Kasty-największa ich ilość jest w Indiach- grupy ściśle izolowane o odrębnych cechach społecznych, obyczajach, wzorach życia. Nie ma możliwości przejścia z jednej kasty do drugiej. Największym łącznikiem człowieka z dana kasta jest świadomość przynależności do niej.