Wykład 5 22.03.12

Nienależne świadczenie- wzbogacenie wynika ze spełnienia świadczenia sam zubożony poprzez własne świadczenie miałby doprowadzić do uzyskania korzyści majątkowej w postaci świadczenia przez wzbogaconego bo osobę uzyskają osobę to świadczenie bez tytułu prawnego. Art.410§2:

• 1 sytuacja doszło do spełnienia świadczenia przez osobę która w ogóle nie była dłużnikiem albo była dłużnikiem ale nie dla tej osoby dla której spełniła świadczenie.

• 2 sytuacja podstawa świadczenie odpadła taka podstawa istniała ale już jej nie ma doszło do jej odpadnięcia- bo może była np. zawarta umowa sprzedaży od której osoba uprawiona odstąpiła. Nie będzie już osiągniętym zmierzony cel który miały strony osiągnąć poprzez dokonanie określonej czynności prawnej.

• 3 sytuacja- spełnieni świadczenia na podstawie nieważnej czynności prawnej- takiej która nie stała się ważna poprzez spełnienie świadczenia. Doszło do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości ale nie w formie aktu notarialnego, ale mimo to kupujący zapłacił swoje świadczenia. Doszło do świadczenia na podstawie nieważnej czynności prawnej- otrzymujący otrzymał świadczenie nienależne.

Roszczenie o zwrot tegoż świadczenia- dłużnik który spełnił świadczenie bez tytułu prawnego będzie mógł żądać zwrotu świadczenia.

Art.411 wyłączenie zwrotu świadczenia.

1. spełniający świadczenie wiedział ze nie jest dłużnikiem- nie będzie mógł żądać zwrotu tego świadczenia

2. nie należy się zwrot spełniającemu świadczenie z powodów nie zrealizowania podstawowych zasad współżycia społ.

3. jeżeli świadczenie zostało spełnione w celu zadośćuczynieniu roszczeniu

4. jeżeli świadczenie zostało spełnione zanim wierzytelność stała się wymagalna

Świadczenie niegodziwe- co w przypadkach kiedy dojdzie do spełnienia świadczenia na podstawie czynu niedozwolonego czy tez niegodziwego?

Art.412

Takie świadczenie takie ulega przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa. Wejdzie w rachubę mocą orzeczenia sądu.

Art.413 Losy świadczenia wynikającego z gry lub zakładu. Wyodrębniamy 3 sytuacje:

1. Świadczenie takie wyniknęło z gry lub zakładu prowadzonych na podstawie zezwolenia odpowiedniej władzy- w przypadku takiego świadczenie ma przeszkody aby było ono dochodzonym choćby na drodze sadowej.

2. Nagroda z gry lub zakładu nie dokonywanego za zezwoleniem odpowiedniej władzy. Gry lub zakłady nie zakazanego i rzetelnie przeprowadzonego. Jeśli dojdzie do spełnienia świadczenia zgarnie ten któremu karta szła :P nie wejdzie w rachubę zadanie zwrotu tego świadczenia. Nie będzie można przed sadem dochodzi tej wygranej.

3. Gra lub zakład prowadzonymi bez zezwolenia, miałyby być zakazanymi bądź nie rzetelnie przeprowadzonymi, jeśli dojdzie do spełnieni świadczenia możliwym będzie zadanie jej zwrotu.

Czyny niedozwolone. Art.415 i następne

Z nich będzie wynikał obwiązek naprawienia szkody. Ten czyn nie może być utożsamiany ani z przestępstwem ani z czynem zabronionym. Czyny takie to takie okoliczności które powodują powstanie stosunku cywilno prawnego miedzy osobami które nie pozostawały w więzi prawnej. Stosunki te miałyby by wynikać z faktu wyrządzenia szkody- poniesienia jej przez poszkodowanego. Stosunek prawny miedzy poszkodowany a osoba zobowiązaną do wynagrodzenia szkody miałoby wynikać mocą określonego przepisu z fakty powstania szkody. W istocie chodzi o polepszenie sytuacji poszkodowanego a nie powstanie represji dla osoby, która dokonała. Poszkodowany otrzymał odszkodowanie. Kategorie czynów niedozwolonych:

1. Odpowiedzialność za czyn własny- sprawca szkody miałby obowiązek wynagrodzić szkodę.

2. Odpowiedzialność za cudzy czyn- osoba inna niż sprawca która miałaby być zobowiązana do wynagrodzenia szkody-odpowiedzialność innej osoby która powierza innej dokonanie czynności; odpowiedzialność zwierzchnika za szkody wyrządzone przez podwładnego

3. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta

4. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez rzeczy

5. Odpowiedzialność za szkody powstałe w skutek użycia sil przyrody

6. Odpowiedzialność za wyrządzenie szkody prze produkt niebezpieczny.

3. różne postawy odpowiedzialności:

1. Wina odnosi się do osoby – polega na negatywne ocenie zachowania jej dokonywanej z perspektywy określonego przepisu. Wejdzie w rachubę możliwość ustalenia tej winy kiedy sprawca chciał tego, działa ze świadomością wyrządzenia szkody, która była jego celem, jak i wtedy wjedzie w rachubę lekkomyślność czyli bezpodstawne przypuszczenie ze uniknie wyrządzenia szkody jak i niedbalstwo kiedy nie zakładał ze wyrządzi szkodę choć powinien i mógł to przewidzieć. 3 elementy będzie obejmowała:

• bezprawność,

• zarzucalność,

• poczytalność.

Art.415 – o bezprawności wprost nie wskazano. Dlatego mówi się ze obejmuje 2 elementy- obiektywny oraz subiektywny wyczerpujący się sam zarzucalnością sprawcy. Bezprawność- uchybienia nie tylko przepisom prawa ale także zasadom życia społ. Można o takim zachowaniu nie mówimy tylko, gdy dany przepis został naruszony ale także gdy dojdzie do zidentyfikowani określonej reguły etycznej.

Poczytalność art. 425 i 426- ocena stanu psychicznego określonej osoby. Rozpatrywana z formalnego punktu widzenia osoba która nie ukończyła 13 roku życia wina nie może być przypisana.

1. Ryzyko- odpowiedzialność na zasadzie ryzyka wchodzi w rachubę miałaby oznaczać ustalenie odpowiedzialności nie zależnie od winy, przy tej podstawie odpowiedzialności nie będą czynione ustalenie w zakresie winy. Łączy się z ustaleniem ze podjęcie pewnej działalności jest związane z niebezpieczeństwem wyrządzenia szkody innym osobom, np. prowadzanie przedsiębiorstwa wprawianego w ruch za pomoc sil przyrody. Taka jest również odpowiedzialność posiadacza mechanicznego środka komunikacji wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody. Możliwość zdani wynagrodzenia szkody przy braku winy i nieidentyfikowaniu ryzyka. A jedyna podstawa zadania wynagrodzenia szkody miałaby być słuszność – miałyby oznaczać dokonanie oceny ze szkoda powinna być wynagrodzona prze pewne kategorie osób ze względu na zasady współżycia społ.

2. Słuszność-

Art.415 wejdą w rachubę 3 następujące przesłanki okoliczności uzasadniające obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody:

1. Zawinione działanie sprawcy- przypisanie winy, musi być udowodniona. Dochodzący odszkodowania nie musi udowadniać winy. Poszkodowany musi przestawić dowody wskazujące winę sprawcy.

2. Szkoda- nie ma szkody nie można korzystać z tego przepisu

3. Związek przyczynowy który miałby zachodzi miedzy pierwszym a drugim- sprawca art.361§1 będzie ponosił odpowiedzialność za następstwa swojego normalnego zachowania.

Art. 416 odpowiedzialność nie musi tylko ponosi osoba fizyczna, ale także osoba prawna. Szkoda wyrządzona prze organ osoby prawnej, np. zarząd spółki akcyjnej, dyrektora przedsiębiorstwa, zdecyduje o odpowiedzialności tej osoby pranej której organ działa.

Odpowiedzialność za cudze czyny art. 427

Sprawca szkody jest osoba której nie może być przypisana wina, czy ze względy na jej wiek, albo tez ze względu na stan psychiczny, zaburzenia sprawcy. Np. szkody wyrządzone prze pacjentów w odpowiednich placówkach. Osoba zobowiązana do naprawnienia szkody to osoby zobowiązane do nadzory z mocy ustawy: rodzice, nauczyciele i nie tylko. Trzeba zidentyfikować odpowiednie przepisy kto i w jakim zakresie jest zobowiązany do. Może wynikać tez umowy. Wejdą w rachubę również które faktycznie sprawują nadzór nad tymi sprawcami. Ponoszą odpowiedzialność na zasadzie winy- wina w nadzorze. Dwie okoliczności ekspultacyjne- wyłączjące winę. Art. 428 Obowiązek naprawienia szkody: 1. Ten sprawca któremu nie może być przypisana wina miałaby mieć majątek. 2. Trzeba ustalić ze nie może wejść w rachubę wynagrodzenie szkody osoby zobowiązaną do nadzoru3. Zasady współżycia społ. uzasadniają aby sprawca sam wynagrodził szkodę i wartość majątku poszkodowanego sprawcy.