1791 Konstytucja 3 maja

• Pierwsza w Europie

• Zamach stanu

• Zasada podziału władzy

• Rola króla ograniczona

• Tron dziedziczny

• Dwuizbowy parlament, glosowanie większościowe

1918 „Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej rep pol”

• Naczelnik Piłsudski – pełnia władzy

• Powołanie gabinetu ministrów

• Formuła tymczasowa

• 28.XI ordynacja wyborcza

• 5 przymiotnikowe prawo wyborcze

• Rząd Daszyńskiego, potem Moraczewskiego

• 1919 sejm ustawodawczy

20 luty 1919 Mała konstytucja

• Wycinkowość (co do zasad ustroju i praw) i tymczasowość

• Skoncentrowana na ustroju politycznym

• Pozbawienie JPiłsudskiego władzy

• Najwyższa władza sejmu

• JP zwierzchnikiem sił zbrojnych

• Ustawodawcza – sejm, wykonawcza – rząd

• System parlamentarny

• Rząd odpowiedzialny przed sejmem

• Inspirowana konstytucją III rep fran

17 marca Konstytucja Marcowa

• Klasyczny podział władz

• Dwuizbowy parlament: sejm 444 senat 111

• Sejm i senat z wyborów

• Rząd powoływany przez prezydenta (większość sejmowa, odpowiedzialność przed nim)

• Prezydenta wybiera Zgromadzenie narodowe – odpowiedzialność konstytucyjna

• Kontrasygnata premiera nad aktami

• Rozbicie parlamentu, niestabilność, kryzysy

• Ceremonialno-reprezentacyjna rola prezydenta

• Ustrój parlamentarny (sejmokracja)

2 sierpień 1926 Nowela Sierpniowa

• Zmienia konst marcową

• Ograniczenie roli parlamentu

• Powiększenie uprawnień władzy wykonawczej

• Prezydent wydaje rozporządzenia z mocą ustawy

• Przywrócenie prawa do rozwiązania parlamentu przez prezydenta

• Utrata kompetencji do samorozwiązania parlamentu

• Zracjonalizowany parlament

23 kwietnia 1935 Konstytucja Kwietniowa

• Pozbawienie immunitetu parlamentarzystów

• Zerwanie z podziałem władzy na ustawo i wykonawczą

• Prezydent – najwyższy organ władzy państwowej

• Zgromadzenie elektorów wybiera prezydenta

• Prezydent mianuje premiera, prezesa NIK

• Rządy prezydencko-parlamentarne

19 luty 1947 Mała Konstytucja

• Szerokie kompetencje sejmu

• Władza wykonawcza: prezydent, rząd i Rada Państwa (prezydent, marszałek, wicemarszałkowie, prezes NIK) – dekrety z mocą ustawy, stan wyjątkowy, kontrola NIK

• System parlamentarno-gabinetowy

• Niedemokratyczne praktyki

22 lipiec 1952 konstytucja PRL

• Odcięcie od rozwiązań polskich

• Zasada ludowładztwa

• Kierownicza rola PZPR

• Jednolitość władzy państwowej

• Sejm – brak opozycji, brak wyboru personalnego, char. plebiscytarny

• Rada państwa – posłowie, obowiązki sejmu, dekrety z mocą ustawy, tworzenie rządu, spełnia obowiązki prezydenta

• Brak Trybunału Stanu, rzecznik od 1987, brak niezawisłości

6 luty – 5 kwiecień 1989 Okrągły stół

• Zmiany ustrojowe i gosp, ewolucyjne

• Pluralizm związkowy

• Przywrócenie prezydenta

7 kwiecień 1989 Nowela Kwietniowa

• Przywrócenie prezydenta z licznymi kompetencjami (dot. Sejmu)

• Ograniczenie pozycji sejmu

• Odtworzenie dwuizbowej struktury parlamentu

• Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem, brak odwołania przed upływem kadencji, podpisywał ustawy, weto wobec ustaw, nie mógł wydawać dekretów z mocą ustawy, możliwość rozwiązania sejmu

• Rząd i ministrowie powoływani przez sejm, prezydent premiera

• Rząd odpowiedzialność polityczną przed sejmem

• Pośredni wybór prezydenta, powszechny sejm i senat

29 listopad 1989 Nowela Grudniowa

• Uchwalona przez sejm kontraktowy

• Usunięto info o przyjaźni z ZSRR

• Rzeczpospolita Polska

• Korona w godle

• Państwo prawa

• Suwerenność narodu

• Gospodarka wolnorynkowa

• Pluralizm polityczny

17 październik 1992 Mała Konstytucja

• Trójpodział władzy

• Zracjonalizowany parlamentaryzm

• Wzmocnienie poz prezydenta (reguła powszechności)

• Prezydent powołuje rząd i premiera

1791 Konstytucja 3 maja

• Pierwsza w Europie

• Zamach stanu

• Zasada podziału władzy

• Rola króla ograniczona

• Tron dziedziczny

• Dwuizbowy parlament, glosowanie większościowe

1918 „Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej rep pol”

• Naczelnik Piłsudski – pełnia władzy

• Powołanie gabinetu ministrów

• Formuła tymczasowa

• 28.XI ordynacja wyborcza

• 5 przymiotnikowe prawo wyborcze

• Rząd Daszyńskiego, potem Moraczewskiego

• 1919 sejm ustawodawczy

20 luty 1919 Mała konstytucja

• Wycinkowość (co do zasad ustroju i praw) i tymczasowość

• Skoncentrowana na ustroju politycznym

• Pozbawienie JPiłsudskiego władzy

• Najwyższa władza sejmu

• JP zwierzchnikiem sił zbrojnych

• Ustawodawcza – sejm, wykonawcza – rząd

• System parlamentarny

• Rząd odpowiedzialny przed sejmem

• Inspirowana konstytucją III rep fran

17 marca Konstytucja Marcowa

• Klasyczny podział władz

• Dwuizbowy parlament: sejm 444 senat 111

• Sejm i senat z wyborów

• Rząd powoływany przez prezydenta (większość sejmowa, odpowiedzialność przed nim)

• Prezydenta wybiera Zgromadzenie narodowe – odpowiedzialność konstytucyjna

• Kontrasygnata premiera nad aktami

• Rozbicie parlamentu, niestabilność, kryzysy

• Ceremonialno-reprezentacyjna rola prezydenta

• Ustrój parlamentarny (sejmokracja)

2 sierpień 1926 Nowela Sierpniowa

• Zmienia konst marcową

• Ograniczenie roli parlamentu

• Powiększenie uprawnień władzy wykonawczej

• Prezydent wydaje rozporządzenia z mocą ustawy

• Przywrócenie prawa do rozwiązania parlamentu przez prezydenta

• Utrata kompetencji do samorozwiązania parlamentu

• Zracjonalizowany parlament

23 kwietnia 1935 Konstytucja Kwietniowa

• Pozbawienie immunitetu parlamentarzystów

• Zerwanie z podziałem władzy na ustawo i wykonawczą

• Prezydent – najwyższy organ władzy państwowej

• Zgromadzenie elektorów wybiera prezydenta

• Prezydent mianuje premiera, prezesa NIK

• Rządy prezydencko-parlamentarne

19 luty 1947 Mała Konstytucja

• Szerokie kompetencje sejmu

• Władza wykonawcza: prezydent, rząd i Rada Państwa (prezydent, marszałek, wicemarszałkowie, prezes NIK) – dekrety z mocą ustawy, stan wyjątkowy, kontrola NIK

• System parlamentarno-gabinetowy

• Niedemokratyczne praktyki

22 lipiec 1952 konstytucja PRL

• Odcięcie od rozwiązań polskich

• Zasada ludowładztwa

• Kierownicza rola PZPR

• Jednolitość władzy państwowej

• Sejm – brak opozycji, brak wyboru personalnego, char. plebiscytarny

• Rada państwa – posłowie, obowiązki sejmu, dekrety z mocą ustawy, tworzenie rządu, spełnia obowiązki prezydenta

• Brak Trybunału Stanu, rzecznik od 1987, brak niezawisłości

6 luty – 5 kwiecień 1989 Okrągły stół

• Zmiany ustrojowe i gosp, ewolucyjne

• Pluralizm związkowy

• Przywrócenie prezydenta

7 kwiecień 1989 Nowela Kwietniowa

• Przywrócenie prezydenta z licznymi kompetencjami (dot. Sejmu)

• Ograniczenie pozycji sejmu

• Odtworzenie dwuizbowej struktury parlamentu

• Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem, brak odwołania przed upływem kadencji, podpisywał ustawy, weto wobec ustaw, nie mógł wydawać dekretów z mocą ustawy, możliwość rozwiązania sejmu

• Rząd i ministrowie powoływani przez sejm, prezydent premiera

• Rząd odpowiedzialność polityczną przed sejmem

• Pośredni wybór prezydenta, powszechny sejm i senat

29 listopad 1989 Nowela Grudniowa

• Uchwalona przez sejm kontraktowy

• Usunięto info o przyjaźni z ZSRR

• Rzeczpospolita Polska

• Korona w godle

• Państwo prawa

• Suwerenność narodu

• Gospodarka wolnorynkowa

• Pluralizm polityczny

17 październik 1992 Mała Konstytucja

• Trójpodział władzy

• Zracjonalizowany parlamentaryzm

• Wzmocnienie poz prezydenta (reguła powszechności)

• Prezydent powołuje rząd i premiera