Katedra gotycka – wybrane elementy konstrukcji | Symbolika |
---|---|
KATEDRA W CAŁOŚCI | symbol czasów średniowiecza, ucieleśnienie ideologii tej epoki, równocześnie uosabia ona majestat i potęgę Kościoła. To w tej katedrze człowiek modlił się, przeżywał mistyczne uniesienia. Obraz Jeruzalem Niebieskiego. |
PLAN KRZYŻA ŁACIŃSKIEGO | Krzyż łaciński odzwierciedla proporcje postaci ludzkiej ,architektura kościoła jest więc obrazem ciała Chrystusa, człowieka doskonałego i archetypu stworzenia. |
KOŁO I KWADRAT W KONSTRUKCJI | Koło- symbol nieba, kwadrat oznaczający ziemię mają sens mistyczny i eschatologiczny. |
PREZBITERIUM SKIEROWANE NA WSCHÓD, GŁÓWNE WEJŚCIE ZAWSZE OD ZACHODU | Na wschodzie położona jest Jerozolima ”… powinniśmy modlić się zwróceni w tym właśnie kierunku , co jest symbolem duszy patrzącej tam, gdzie wschodzi prawdziwe światło.” Orygenes |
DZWON I DZWONNICA | Dzwonnica jest obrazem Matki boskiej i Kościoła. Dzwonowi i dzwonnicy przypisywana znaczenie „ moralizujące”. Dzwon i wieżę porównywano do kaznodziejów napominających i pouczających ludzi. |
KONSTRUKCJA SZKIELETOWA, WYSOKIE, OSTROŁUKOWE OKNA | Mimo ogromu , budowla sprawia wrażenie smukłej i lekkiej, geometryczny moduł , rządzący proporcjami katedr gotyckich stanowi odbicie Boskiego ładu, gdyż Bóg urządził świat „ według miary, liczby i wagi.” |
WYSOKIE, STRZELISTE WIEŻE | Wieża- symbol wznoszenia się ku Bóg |
BRAMA – PORTAL GŁÓWNY DEKOROWANY RZŹBAMI PROROKÓW, APOSTOŁÓW I ŚWIĘTYCH | Brama- symbol Chrystusa, portal- brama pomiędzy światami |
SKLEPIENIE KRZYŻOWO- ŻEBROWE | Kopuła albo sklepienie wznosi się nad nawą jak niebo nad ziemią. Większość dawnych sklepień malowana0na niebiesko, ze złotymi gwiazdami . idąc wzrokiem za linią pionową , wznosząca się od posadzki do sklepienia, przechodzimy od ze stanu ziemskiego do niebieskiego. Wzrok odnajduje tu symbol duchowego wznoszenia się. |
NAW GŁÓWNA | Oś nawy, od drzwi do wielkiego ołtarza jest płaskim rzutem osi wertykalnej : od posadzki do sklepienia, od ziemi do nieba i wyobraża drogę do zbawienia. |
FILARY I KOLUMNY | W katedrze jest 66 filarów, 666 jest liczbą z Apokalipsy, będącą liczbą bestii, którą filary powinny zmiażdżyć. Ołtarz otoczony jest 8 filarami, liczba 888 odpowiada imieniu Jezus pisanemu po grecku. W nawie jest 12 filarów, przedstawiających dwunastu apostołów. |
OŁTARZ | Miejsce, skąd wszystko promieniuje i dokąd się zbiega. Najświętszy przedmiot w świątyni. Centrum i serce budowli – Chrystus. Ołtarz jest stołem, kamieniem ofiarnym tej ofiary, która dla upadłej ludzkości jest jedynym sposobem nawiązania kontaktu z bogiem. Przez rytuał konsekracji ołtarz staje się centrum świata i sytuuje się na osi ziemia- niebo |
ROZETA W FASADZIE | Stanowi przetworzenie prastarego symbolu kosmosu- koła kosmicznego, obrazującego cykliczny ruch świata, symbol Maryi – róży duchownej. |
Symbolika kolorów w witrażach | |
ZŁOTO (ZAMIENNIE ŻÓŁTY) | Znak rajskiej światłości, najtrwalsze, najszlachetniejsze i "Nie przyjmujące cienia". |
CZERWIEŃ | W zależności od odcienia - wiązała się z władzą, najwyższym kapłaństwem, uświęceniem przez miłość do Chrystusa lub grzechem zmysłowości. |
BŁĘKIT | Symbol pierwiastka duchowego, znak nieba, kolor Marii - pośredniczki między niebem a ziemią. |
ZIELEŃ | Była kojarzona z ogrodem Raju i nadzieją na szczęście wiekuiste. |
ŻÓŁTY | Jako znak Boskiego blasku, ale z biegiem czasu zaczął być postrzegany jako kolor zdrady, fałszu i bezwstydu ( np. Giotto we fresku "Pojmanie Chrystusa" ukazał Judasza w żółtym płaczu ). |
CZERŃ | Uważana za przeciwieństwo światła, była barwą niewiary i grzechu, ale była też barwą pokory i wyrzeczenia, odrzucenia światła i ciała ( stąd czerń sutanny ) a także kolorem żałoby i smutku ( wymiennie z fioletem ). |
Istniała chyba też symbolika kolorów na witrażach.
Czerwień -
Błękit - Zieleń - była
Żółty - jak już wspominałem stosowany wymiennie ze złotym, Czerń