Dla AP Edukacja

Florystyka SEMESTR 2

rok szkolny 2013/2014

Temat :Rodzaje i właściwości podłoży wykorzystywanych we florystyce

Przedmiot: Matriałoznastwo roślinne

Wykonała: Monika Małecka

Dla mgr Justyny Kopcińskiej

W uprawie roślin ozdobnych oraz użytkowych o sukcesie uprawy decyduje wiele czynników, a jednym z podstawowych jest trafnie dobrane podłoże o odpowiednich właściwościach fizyczno- chemicznych, dla poszczególnych gatunków roślin często zróżnicowane. 

Niezależnie czy uprawiamy rośliny w gruncie, czy też w pojemnikach, podłoże pozostaje jednym z najistotniejszych czynników warunkujących ich prawidłowy rozwój, kwitnienie oraz owocowanie. 

W uprawie gruntowej dużo łatwiej sprostać wymaganiom roślin niż w uprawie pojemnikowej. Korzenie roślin uprawianych w gruncie nie są ograniczane i swobodnie mogą penetrować podłoże. Mają większy dostęp do wilgoci oraz możliwość swobodnego dostępu do składników odżywczych. W uprawie pojemnikowej brak zaangażowania człowieka w pielęgnację danej rośliny bardzo szybko może zakończyć się jej uśmierceniem. Pojemniki ograniczają rozrost bryły korzeniowej, a niewielka ilość podłoża sprawia, że bardzo szybko może dojść do wyjałowienia lub zasolenia podłoża w wyniku błędów uprawowych. 

Skład podłoża    

Ziemia do kwiatów stanowi mieszankę wielu składników m.in. substancji mineralnych (np. piasek, kamienie, żwir), materii organicznej, powietrza glebowego, wody, a także mikroorganizmów. Zależnie od procentowego udziału poszczególnych składników, podłoże charakteryzuje się odmiennymi właściwościami fizyko- chemicznymi. 

Właściwości podłoża 

Właściwości charakteryzujące podłoże warunkują jego wykorzystanie w uprawie konkretnych roślin. 
Do podstawowych właściwości fizyko- chemicznych zaliczymy m.in. :

- strukturę podłoża
- wartość pH
- temperaturę 
- zawartość powietrza w podłożu
- zdolność absorpcyjną

Jakość podłoża 

Dobre podłoże powinno  być żyzne, a więc zawierać materię organiczną. Struktura podłoża powinna być na tyle luźna i przewiewna, aby zapewnić korzeniom swobodny rozrost oraz  dostęp powietrza, niezbędny do wymiany gazowej. Poza tym powinno zawierać składniki odżywcze oraz poziom pH dostosowany do konkretnych gatunków roślin. W większości wypadków do uprawy roślin można stosować ziemie uniwersalną, dostosowaną do roślin o średnich wymaganiach uprawowych. 

W przypadku zapotrzebowania na duże ilości podłoża, koszty jego zakupu mogą być znaczące, dlatego dla roślin o niewygórowanych wymaganiach można samemu przygotować odpowiednie glebę, sporządzając mieszankę zawierającą ziemię kompostową, piasek oraz torf. Wszystkie składniki stosujemy w równych proporcjach. 

Ziemia do kwiatów

Rodzaje ziemi do roślin ogrodowych i kwiatów dostępne  w handlu

W sprzedaży możemy nabyć bardzo zróżnicowane rodzaje ziemi do kwiatów. Bardzo często są to specjalnie przygotowywane mieszanki, dostosowane do wymagań konkretnych roślin. Producenci prześcigają się w dostarczaniu nam coraz to nowszych, bardziej dopracowanych mieszanek, dzięki którym dużo efektywniej możemy uprawiać rośliny, zarówno w domu, na balkonie i tarasie, a także w ogrodzie. 

Wybrane rodzaje podłoża przeznaczonego do uprawy roślin ozdobnych uprawianych w domu oraz na zewnątrz. 

• Ziemia uniwersalna-  jest przykładem gotowego podłoża, przeznaczonego dla sporej grypy roślin uprawianych w domu oraz na zewnątrz, charakteryzujących się średnimi wymaganiami pokarmowymi. Ziemia uniwersalna wzbogacona jest makro i mikroelementami. Możemy ją wykorzystać do uprawy roślin dekoracyjnych z liści oraz kwiatów. Nie nadaje się do uprawy roślin preferujących kwaśne podłoże. 

• Ziemia kwiatowa- podłoże organiczne, będące uniwersalną mieszanką, wzbogaconą w składniki odżywcze, doskonałą do uprawy roślin dekoracyjnych z kwiatów. Odpowiednia dla roślin uprawianych w pojemnikach w domu i na zewnątrz. 

• Ziemia ogrodowa- podłoże do sadzenia i uprawy roślin w ogrodzie oraz w dużych pojemnikach. 

• Ziemia do trawników i krzewów - Do zakładania i regeneracji trawników. Optymalne pH połączone z podwyższoną zawartością żelaza zapobiega rozwojowi mchu. Podłoże charakteryzuje dobre magazynowanie wody i trwała struktura wspomagająca rozwój korzeni.

Zawiera bogatą mikroflorę zawierająca znane i bezpieczne bakterie kwasu mlekowego, bakterie fotosyntetyzujące oraz drożdże. Dzięki temu wykazuje potwierdzone naukowo „aktywne” działanie:

- samoczynne niszczenie pochodzących z gleby patogenów (czynnik chorobotwórczy)

- naturalne zwiększanie odporności roślin na choroby i pasożyty

- zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych,

- kształtowanie naturalnej równowagi biologicznej

- wspomaganie i przyspieszanie rozkładu szczątków organicznych

- Wzmaganie zdolności roślin do fotosyntezy, co prowadzi do wzrostu odporności i witalności, lepszego kiełkowania, ukorzeniania, kwitnienia i owocowania

SKŁAD: Nawóz wieloskładnikowy zawierający -makro i -mikro elementy,żelazo Torf niski Piasek drenażowy Materia organiczna Dolomit Humus Bakterie kwasu mlekowego Bakterie fotosyntetyzujące Drożdże.

pH w H2O – 6-6,8

Zasolenie- nie więcej jak 1,5g/l

• Ziemia do pelargonii- podłoże specjalistyczne, przeznaczone do uprawy pelargonii i innych roślin balkonowych, charakteryzujących się obfitym kwitnieniem. Ze względu na swoją strukturę oraz zasobność w składniki pokarmowe, sprawia, że rośliny bardzo dobrze rosną i kwitną. Przystosowane do specyficznych potrzeb pelargonii, gotowe do użycia, kompletne w łatwo przyswajalne mikro- i makroelementy (azot, fosfor, potas, magnez, miedź, bor, mangan, molibden, wapń, cynk) podłoże.

Zawiera bogatą mikroflorę zawierająca znane i bezpieczne bakterie kwasu mlekowego, bakterie fotosyntetyzujące oraz drożdże. Dzięki temu wykazuje potwierdzone naukowo „aktywne” działanie:

- samoczynne niszczenie pochodzących z gleby patogenów (czynnik chorobotwórczy)

- naturalne zwiększanie odporności roślin na choroby i pasożyty

- zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych,

- kształtowanie naturalnej równowagi biologicznej

- wspomaganie i przyspieszanie rozkładu szczątków organicznych

- Wzmaganie zdolności roślin do fotosyntezy, co prowadzi do wzrostu odporności i witalności, lepszego kiełkowania, ukorzeniania, kwitnienia i owocowania

Podłoże drobno gruzełkowate, dzięki czemu mogą się w nim rozrastać delikatne, drobne korzenie. Dzięki składnikom odżywczym uwalnianym do podłoża przez okres 6 miesięcy charakteryzuje się przedłużonym działaniem. Doskonale nadaje się do upraw w doniczkach. Podłoże charakteryzuje się lekką i bardzo dobrze utrzymującą wilgoć strukturą zapewniającą właściwe stosunki wodno-powietrzne.

SKŁAD: Nawóz wieloskładnikowy zawierający -makro i -mikro elementy, Torf niski,torf wysoki, Piasek drenażowy Materia organiczna Dolomit Humus Bakterie kwasu mlekowego Bakterie fotosyntetyzujące Drożdże.

pH w H2O – 5,8-6,8

Zasolenie- nie więcej jak 1,5g/l

• Ziemia do rododendronów, azalii i wrzosów- podłoże przeznaczone dla roślin, które do prawidłowego rozwoju wymagają kwaśnego podłoża. Poza odpowiednim pH, podłoże tego typu jest bogate w składniki pokarmowe . preferowane przez rododendrony, azalie, wrzosy oraz inne rośliny o podobnych wymaganiach.

• Ziemia do róż- podłoże przeznaczone do sadzenia i uprawy róż, charakteryzujące się odpowiednią strukturą. Mieszanka dobrze magazynuje wodę oraz zawiera glinkę, krzemionkę bądź keramzyt. Poza tym wzbogacona jest w składniki pokarmowe preferowane przez róże. Przystosowane do specyficznych potrzeb róż, gotowe do użycia, kompletne w łatwo przyswajalne mikro- i makroelementy (azot, fosfor, potas, magnez, miedź, bor, mangan, molibden, wapń, cynk) podłoże.

Zawiera bogatą mikroflorę zawierająca znane i bezpieczne bakterie kwasu mlekowego, bakterie fotosyntetyzujące oraz drożdże. Dzięki temu wykazuje potwierdzone naukowo „aktywne” działanie:

- samoczynne niszczenie pochodzących z gleby patogenów (czynnik chorobotwórczy)

- naturalne zwiększanie odporności roślin na choroby i pasożyty

- zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych,

- kształtowanie naturalnej równowagi biologicznej

- wspomaganie i przyspieszanie rozkładu szczątków organicznych

- Wzmaganie zdolności roślin do fotosyntezy, co prowadzi do wzrostu odporności i witalności, lepszego kiełkowania, ukorzeniania, kwitnienia i owocowania

Dzięki składnikom odżywczym uwalnianym do podłoża przez okres 6 miesięcy charakteryzuje się przedłużonym działaniem. Doskonale nadaje się do upraw na działkach, w szklarniach i w doniczkach. Podłoże charakteryzuje się lekką i bardzo dobrze utrzymującą wilgoć strukturą zapewniającą właściwe stosunki wodno-powietrzne.

SKŁAD: Nawóz wieloskładnikowy zawierający -makro i -mikro elementy, Torf niski,torf wysoki, Piasek drenażowy Materia organiczna,dolomit, Humus Bakterie kwasu mlekowego Bakterie fotosyntetyzujące Drożdże.

pH w H2O – 5,5-6,5

Zasolenie- nie więcej jak 1,5g/l

• Ziemia do kaktusów- podłoże przeznaczone do uprawy kaktusów. Charakteryzuje się dużą przepuszczalnością podłoża oraz zmniejszoną obecnością składników pokarmowych.

 Przystosowany do specyficznych potrzeb kaktusów, gotowy do użycia, substrat próchniczo –kruszywowy zapewniający odpowiedni drenaż gleby i zwiększający przepuszczalność wody. Zawiera bogatą mikroflorę zawierająca znane i bezpieczne bakterie kwasu mlekowego, bakterie fotosyntetyzujące oraz drożdże. Dzięki temu wykazuje potwierdzone naukowo „aktywne” działanie:

- samoczynne niszczenie pochodzących z gleby patogenów (czynnik chorobotwórczy)

- naturalne zwiększanie odporności roślin na choroby i pasożyty

- zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych,

- kształtowanie naturalnej równowagi biologicznej

- wspomaganie i przyspieszanie rozkładu szczątków organicznych

- Wzmaganie zdolności roślin do fotosyntezy, co prowadzi do wzrostu odporności i witalności

SKŁAD: Nawóz wieloskładnikowy zawierający -makro i -mikro elementy, Piasek drenażowy, Keramzyt, Kruszywo, Materia organiczna, Glina, Humus Bakterie kwasu mlekowego Bakterie fotosyntetyzujące Drożdże.

pH w H2O – 5,5-6,5

Zasolenie- nie więcej jak 1,5g/l

Ziemia do kwiatów

• Ziemia do storczyków- Charakteryzuje ją wyjątkowa przepuszczalność oraz skład. W swoim składzie zawiera m.in. korę dzięki której podłoże jest bardzo przewiewne, a korzenie nie są narażone na nadmiar wilgoci. Poza tym wzbogacone jest licznymi mikro i makroelementami, które sprawiają, że uprawiane rośliny zdrowo prezentują się i rozwijają. 

Przystosowane do specyficznych potrzeb storczyków, gotowe do użycia, kompletne w łatwo przyswajalne mikro- i makroelementy (azot, fosfor, potas, żelazo, magnez, miedź, bor, mangan, molibden, wapń, cynk) podłoże. Mieszanka przygotowana na bazie wyselekcjonowanego torfu wysokiego i pozostałych komponentów zapewnia optymalne warunki wodno- powietrzne gleby.

Zawiera bogatą mikroflorę zawierająca znane i bezpieczne bakterie kwasu mlekowego, bakterie fotosyntetyzujące oraz drożdże. Dzięki temu wykazuje potwierdzone naukowo „aktywne” działanie:

- samoczynne niszczenie pochodzących z gleby patogenów (czynnik chorobotwórczy)

- naturalne zwiększanie odporności roślin na choroby i pasożyty

- zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych,

- kształtowanie naturalnej równowagi biologicznej

- wspomaganie i przyspieszanie rozkładu szczątków organicznych

- Wzmaganie zdolności roślin do fotosyntezy, co prowadzi do wzrostu odporności i witalności, lepszego kiełkowania, ukorzeniania, kwitnienia i owocowania

Dzięki składnikom odżywczym uwalnianym do podłoża przez okres 6 miesięcy charakteryzuje się przedłużonym działaniem. Doskonale nadaje się do upraw w doniczkach.

SKŁAD: Nawóz wieloskładnikowy zawierający -makro i -mikro elementy, Torf wysoki, Materia organiczna, Chipsy i włókno kokosowe, Kora Bakterie kwasu mlekowego Bakterie fotosyntetyzujące Drożdże.

pH w H2O – 5,5-6,5

Zasolenie- nie więcej jak 1,5g/l

• Ziemia do paproci- podłoże torfowe wzbogacone przez liczne składniki, mające na celu zwiększenie przepuszczalności podłoża oraz podniesienie jego zasobności w składniki odżywcze. 

Przystosowane do specyficznych potrzeb paproci, gotowe do użycia, kompletne w łatwo przyswajalne mikro- i makroelementy (azot, fosfor, potas, żelazo, magnez, miedź, bor, mangan, molibden, wapń, cynk) podłoże.

Zawiera bogatą mikroflorę zawierająca znane i bezpieczne bakterie kwasu mlekowego, bakterie fotosyntetyzujące oraz drożdże. Dzięki temu wykazuje potwierdzone naukowo „aktywne” działanie:

- samoczynne niszczenie pochodzących z gleby patogenów (czynnik chorobotwórczy)

- naturalne zwiększanie odporności roślin na choroby i pasożyty

- zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych,

- kształtowanie naturalnej równowagi biologicznej

- wspomaganie i przyspieszanie rozkładu szczątków organicznych

- Wzmaganie zdolności roślin do fotosyntezy, co prowadzi do wzrostu odporności i witalności, lepszego kiełkowania, ukorzeniania, kwitnienia i owocowania

Podłoże żyzne, przewiewne i utrzymujące wilgoć. Gruboziarnista struktura podłoża przepuszczalna dla powietrza i wody. Dzięki składnikom odżywczym uwalnianym do podłoża przez okres 6 miesięcy charakteryzuje się przedłużonym działaniem.

SKŁAD: Nawóz wieloskładnikowy zawierający -makro i -mikro elementy, Torf niski, Torf wysoki, Piasek drenażowy Materia organiczna, Kora mielona, Humus Bakterie kwasu mlekowego Bakterie fotosyntetyzujące Drożdże.

pH w H2O – 5,0-6,0

Zasolenie- nie więcej jak 1,5g/

• Ziemia do wysiewu i pikowania- podłoże charakteryzujące się drobną strukturą, wzbogacone w składniki pokarmowe, odpowiadające potrzebą siewek i młodych roślin. 

Przystosowane do specyficznych potrzeb warzyw, gotowe do użycia, kompletne w łatwo przyswajalne mikro- i makroelementy (azot, fosfor, potas, magnez, miedź, bor, mangan, molibden, wapń, cynk) podłoże.Zawiera bogatą mikroflorę zawierająca znane i bezpieczne bakterie kwasu mlekowego, bakterie fotosyntetyzujące oraz drożdże. Dzięki temu wykazuje potwierdzone naukowo „aktywne” działanie:

- samoczynne niszczenie pochodzących z gleby patogenów (czynnik chorobotwórczy)

- naturalne zwiększanie odporności roślin na choroby i pasożyty

- zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych,

- kształtowanie naturalnej równowagi biologicznej

- wspomaganie i przyspieszanie rozkładu szczątków organicznych

- Wzmaganie zdolności roślin do fotosyntezy, co prowadzi do wzrostu odporności i witalności, lepszego kiełkowania, ukorzeniania, kwitnienia i owocowania

Po jego zastosowaniu warzywa cechuje lepsza witalność i jakość. Dzięki składnikom odżywczym uwalnianym do podłoża przez okres 6 miesięcy charakteryzuje się przedłużonym działaniem. Doskonale nadaje się do upraw zarówno w tunelach jak i na działkę. Podłoże charakteryzuje się lekką i bardzo dobrze utrzymującą wilgoć strukturą zapewniającą właściwe stosunki wodno-powietrzne.

SKŁAD: Nawóz wieloskładnikowy zawierający -makro i -mikro elementy,potas,fosfor, Torf niski,torf wysoki, Piasek drenażowy Materia organiczna Dolomit Humus Bakterie kwasu mlekowego Bakterie fotosyntetyzujące Drożdże.

pH w H2O – 5,5-6,5

Zasolenie- nie więcej jak 1,5g/l

• Ziemia do roślin balkonowych- podłoże organiczne przeznaczone do uprawy roślin balkonowych, charakteryzujących się średnimi wymaganiami. 

• Ziemia do jukk i palm – podłoże przeznaczone do roślin ozdobnych z liści, uprawianych w pojemnikach. Luźne, przewiewne podłoże, wzbogacone w składniki odżywcze, zapewnia roślinom optymalne warunki do rozwoju. 

Przystosowane do specyficznych potrzeb palm, gotowe do użycia, kompletne w łatwo przyswajalne mikro- i makroelementy (azot, fosfor, potas, żelazo, magnez, miedź, bor, mangan, molibden, wapń, cynk) podłoże. Podłoże przewiewne. Gruboziarnista struktura podłoża przepuszczalna dla powietrza i wody.

Zawiera bogatą mikroflorę zawierająca znane i bezpieczne bakterie kwasu mlekowego, bakterie fotosyntetyzujące oraz drożdże. Dzięki temu wykazuje potwierdzone naukowo „aktywne” działanie:

- samoczynne niszczenie pochodzących z gleby patogenów (czynnik chorobotwórczy)

- naturalne zwiększanie odporności roślin na choroby i pasożyty

- zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych,

- kształtowanie naturalnej równowagi biologicznej

- wspomaganie i przyspieszanie rozkładu szczątków organicznych

- Wzmaganie zdolności roślin do fotosyntezy, co prowadzi do wzrostu odporności i witalności, lepszego kiełkowania, ukorzeniania, kwitnienia i owocowania

Dzięki składnikom odżywczym uwalnianym do podłoża przez okres 6 miesięcy charakteryzuje się przedłużonym działaniem.

Wysoka jakość podlega nadzorowi laboratoryjnemu.

SKŁAD: Nawóz wieloskładnikowy zawierający -makro i -mikro elementy, Torf niski,torf wysoki, Piasek drenażowy Materia organiczna,Glina Humus Bakterie kwasu mlekowego Bakterie fotosyntetyzujące Drożdże.

pH w H2O – 5,5-6,5

Zasolenie- nie więcej jak 1,5g

• Ziemia do roślin cebulowych – podłoże charakteryzujące się odpowiednią przepuszczalnością oraz żyznością dostosowana do uprawy roślin cebulowych w pojemnikach. 

• Ziemia do petunii i surfinii- podłoże dostosowane do tak intensywnie kwitnących roślin ozdobnych jak petunie i surfinie. Poza wzbogaceniem podłoża w odpowiednie składniki odżywcze, charakteryzuje się ono taka strukturą, która doskonale magazynuje wodę i ogranicza wysychanie podłoża. 

Przystosowane do specyficznych potrzeb surfinii, gotowe do użycia, kompletne w łatwo przyswajalne mikro- i makroelementy (azot, fosfor, potas, żelazo, magnez, miedź, bor, mangan, molibden, wapń, cynk) podłoże. Zwiększona dawka żelaza wpływa na obfitość kwitnienia. Zawiera bogatą mikroflorę zawierająca znane i bezpieczne bakterie kwasu mlekowego, bakterie fotosyntetyzujące oraz drożdże. Dzięki temu wykazuje potwierdzone naukowo „aktywne” działanie:

- samoczynne niszczenie pochodzących z gleby patogenów (czynnik chorobotwórczy)

- naturalne zwiększanie odporności roślin na choroby i pasożyty

- zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych,

- kształtowanie naturalnej równowagi biologicznej

- wspomaganie i przyspieszanie rozkładu szczątków organicznych

- Wzmaganie zdolności roślin do fotosyntezy, co prowadzi do wzrostu odporności i witalności, lepszego kiełkowania, ukorzeniania, kwitnienia i owocowania

Podłoże drobno gruzełkowate, dzięki czemu mogą się w nim rozrastać delikatne, drobne korzenie. Dzięki składnikom odżywczym uwalnianym do podłoża przez okres 6 miesięcy charakteryzuje się przedłużonym działaniem. Doskonale nadaje się do upraw w doniczkach i działkach. Podłoże charakteryzuje się lekką i bardzo dobrze utrzymującą wilgoć strukturą zapewniającą właściwe stosunki wodno-powietrzne.

SKŁAD: Nawóz wieloskładnikowy zawierający -makro i -mikro elementy, Torf niski, Torf wysoki, Piasek drenażowy Materia organiczna Dolomit Humus Bakterie kwasu mlekowego Bakterie fotosyntetyzujące Drożdże.

pH w H2O – 5,0-6,0

Zasolenie- nie więcej jak 1,5g/l

• Ziemia do cytrusów- podłoże strukturą i zasobnością w składniki, odpowiednio dostosowane do uprawy cytrusów. 

Przy doborze ziemi do kwiatów kierujmy się przede wszystkim potrzebami konkretnych gatunków roślin. Ponieważ producenci proponują nam coraz więcej specjalistycznych mieszanek,  uprawa roślin ozdobnych staje się łatwiejsza i mniej kłopotliwa. 
    

Gleba ogrodowa to jeden z podstawowych elementów, warunkujących efektywną uprawę roślin w ogrodzie i doniczkach. Nie powinno tworzyć się ogrodu oraz kompozycji w pojemnikach , bez uprzedniego określenia rodzaju gleby. Jest to bardzo ważne, ponieważ zakres dostępnych roślin ozdobnych jest bardzo zróżnicowany, także pod względem wymagań w stosunku do podłoża. Być może większość roślin poradzi sobie, mimo nieodpowiedniego podłoża, ale należy pamiętać, że zostanie spowolniony ich wzrost, rośliny nie będą w stanie w pełni ukazać swego piękna, a poza tym staną się bardziej podatne na choroby i szkodniki. W uprawie roślin ozdobnych należy dążyć do stworzenia takich warunków, aby były jak najbliższe tym optymalnym, charakterystycznym dla naturalnych siedlisk, poszczególnych gatunków. 

Czym jest gleba ?

Zewnętrzna warstwa litosfery ( powłoka Ziemi) powstała m.in., w wyniku erozji, a więc rozpadu skał na drobne cząstki mineralne ( m.in. piasek, kamienie, żwir. glina). Poza nimi w skład gleby wchodzą substancje organiczne, powietrze, woda, a także liczne mikroorganizmy glebowe (m.in. grzyby, glony, bakterie itp.), mające olbrzymie znaczenie w procesie rozkładu martwych resztek roślinnych i zwierzęcych. To właśnie one przekształcają je w tak pożądaną próchnicę. Od struktury podłoża oraz zawartości związków organicznych zależy typ gleby oraz poziom przydatności gleby do efektywnego nią gospodarowania. 

Jak określić podstawowe typy podłoża w ogrodzie ? 

Najprostszym sposobem na określenie typu gleby w ogrodzie jest wykopanie kilku dołów (zależnie od wielkości ogrodu)  na głębokość nawet 60 cm. Dzięki nim sprawdzimy nie tylko rodzaj podłoża,  grubość żyznej warstwy powierzchniowej, ale także będziemy mieli możliwość  zweryfikowania poziomu wód gruntowych. Typ gleby określamy biorąc do ręki trochę wilgotnego podłoża. Ściskając je bez problemu określimy podstawowe właściwości gleby. 

• W przypadku, kiedy podłoże jest lepkie, gładkie, daje się modelować wówczas mamy do czynienia z podłożem gliniastym.
• Jeżeli podłoże jest sypkie, szorstkie, nie dające się formować, wówczas mamy do czynienia z glebą piaszczystą.
• Podłoże ilaste, podobnie jak gleba gliniasta daje się formować, jest lepkie, delikatne w dotyku, ale w przeciwieństwie do gliny jest bardziej elastyczne i przy uformowany z niej wałka, nie łamie się. 

Podstawowe rodzaje gleb występujących w ogrodach 

Podłoże w ogrodach najczęściej możemy podzielić na trzy podstawowe rodzaje, a więc 

Podłoże gliniaste (gleba ciężka)- składające się z licznych drobnych cząstek, które bardzo ściśle do siebie przylegają, zbijają się, decydując o podstawowych właściwościach  tego rodzaju gleby. Zazwyczaj zasobna w składniki pokarmowe, charakteryzująca się słabą przepuszczalnością (niewielkie przestrzenie między cząstkami, zatrzymują wodę oraz substancje odżywcze).  Ciężka w uprawie. Poza tym słabo przewiewna, powoli się nagrzewa. Aby podnieść jej wartość, należy poprawić jej strukturę, a konkretnie zwiększyć przepuszczalność, dodając kompostu oraz gruboziarnistego piasku. Gleba gliniasta jest dobrym rozwiązaniem przy zbiornikach wodnych w tzw. strefie bagiennej. Gleba przede wszystkim przeznaczona dla roślin preferujących stanowiska mocno wilgotne.

 

Podłoże piaszczyste (gleba lekka)- podłoże charakteryzujące się bardzo luźną strukturą, dlatego też jest łatwe w uprawie. Możemy je uprawiać przez większość miesięcy w roku. Rośliny na takim podłożu wcześniej rozpoczynają wegetację, gleba piaszczysta jest sypka, przewiewna oraz szybciej się nagrzewa. Niestety duża przepuszczalność powoduje szybsze wysychanie oraz wymywanie składników odżywczych. Mało żyzna i wymaga częstego nawadniania w okresie suszy. Gleba lekka piaszczysta zazwyczaj jest kwaśna. Aby uprawa roślin na takim podłożu była efektywna, należy wzbogacać glebę w materię organiczną oraz ściółkować w celu ograniczenia parowania wody z podłoża. 

Podłoże piaszczysto- gliniaste (gleba średnia)- stanowi formę pośrednią pomiędzy dwoma pierwszymi rodzajami podłoża i jest w zasadzie przykładem dobrej gleby ogrodowej, na której bez problemu możemy uprawiać rośliny ozdobne. Tego typu gleba jest zasobna  w składniki odżywcze, zawiera sporo próchnicy, jest dość przepuszczalna, przewiewna. Za szybko nie przesycha oraz dość dobrze utrzymuje wilgoć. 

Gleba ogrodowa

Poza trzema podstawowymi rodzajami gleby należy uwzględnić glebę ilastą, glebę próchniczą, glebę torfową oraz glebę żwirową.  

• Gleba ilasta- przykład dobrego podłoża, na którym bez problemu można uprawiać większość roślin ogrodowych. Gleba ilasta jest żyzna, zasobna, utrzymuje wilgoć  i nie wymaga za wiele pracy przy jej uprawie. 

• Gleba próchnicza-  charakteryzuje się gruzełkowatą strukturą oraz wysoką zawartością próchnicy. Występuje w wierzchniej warstwie gleby, a jej grubość jest zróżnicowana. Doskonałe podłoże dla większości roślin, przepuszczalne, mające duże możliwości na płaszczyźnie magazynowania wody oraz zasobne w składniki odżywcze. 

• Gleba torfowa – zaliczana do gleb bagiennych, stanowi niewielki procent gleb spotykanych w naszym kraju. Występuje na terenach wilgotnych, porośniętych przez rośliny preferujące wilgoć. Powstaje poprzez niepełny rozkład materii organicznej ( niedostatek tlenu). Słabo przepuszczalna, wymagająca poprawy struktury w przypadku dążenia do satysfakcjonującej urodzajności. 

• Gleba żwirowa – przepuszczalne, przewiewne i szybko nagrzewające się podłoże, doskonałe dla roślin preferujące stanowiska skaliste, charakteryzujące się niską wilgotnością oraz niewielką zasobnością w składniki odżywcze. Aby poprawić jej strukturę uzupełniamy ją materią organiczną.

Podłoże kwaśne, obojętne, a może zasadowe ?

Przy określaniu rodzaju gleby bardzo ważne jest także uwzględnienie jej pH, a więc stopnia zasadowości lub kwasowości podłoża. W zależności od zawartości wapnia w podłożu wyróżniamy:
•    gleba o odczynie kwaśnym  ˂ 7 pH
•    gleba o odczynie obojętnym – 7 pH
•    gleba o odczynie zasadowym > 7 Ph

Należy wiedzieć, że wśród roślin znajdziemy takie gatunki które wymagają podłoża kwaśnego oraz zasadowego. Najczęściej jednak większość roślin preferuje podłoże o odczynie od lekko kwaśnego do obojętnego na poziomie 6- 7 pH. Zasadowe podłoże uniemożliwia roślinom kwasolubnym pobieranie z podłoża manganu oraz żelaza, które mają decydujący wpływ na zdrowotność roślin. Natomiast rośliny preferujące podłoże zasadowe, na kwaśnym podłożu są narażone na zbytnia przyswajalność niektórych pierwiastków, co także wpływa negatywnie na rośliny. 

Poziom pH bardzo łatwo sprawdzić za pomocą kwasomierza. Przykładem dobrego kwasomierza jest kwasomierz z płynem Heliga, można także zakupić kwasomierze automatyczne. 

Znając pH podłoża możemy  dostosować się do zastanych warunków glebowych i obsadzić teren roślinami preferującymi dany poziom pH bądź wpłynąć na jego zmianę. W celu podwyższenia pH stosujemy węglan wapnia, a w celu jego obniżenia możemy stosować np. sproszkowaną siarkę, korę z drzew iglastych, specjalne płyny i nawozy. Zakwaszanie podłoża jest procesem, który musi potrwać. Sadząc rośliny kwasolubne najlepiej zastosować podłoże o kwaśnym odczynie.  

Wybrane rośliny wskaźnikowe 

Obecność w ogrodzie wybranych roślin charakteryzujących się niewielką tolerancją ekologiczną, a więc wymagających ściśle określonego środowiska, także pomagają w określeniu rodzaju podłoża.

Wybrane rośliny wskaźnikowe, charakterystyczne dla wybranych rodzajów podłoża

Gleby wapienne – m.in. tobołki polne, oset, mak polny, babka zwyczajna, gorczyca polna, szałwia łąkowa, świerzbnica polna.

Gleby kwaśne- m.in. skrzyp polny, koniczyna polna, bodziszek łąkowy, szczaw polny, fiołek polny.

Gleby piaszczyste –m.in.  szczaw polny, ślaz zaniedbany, bodziszek drobny, fiołek polny.

Gleby gliniaste –m.in.  łopian większy, ostrożeń polny, gorczyca polna.

Gleby ilaste- m.in. glistnik jaskółcze ziele,  jaskier rozłogowy, pięciornik gęsi. 

Podłoże to podstawowy czynnik warunkujący późniejsze tworzenie ogrodu. Nasadzenia można dostosować do zastanego podłoża, a jeżeli jest ono faktycznie bardzo złej jakości wzbogacić m.in.  materią organiczną, dzięki czemu nabierze parametrów, które pozwolą na efektywniejsze użytkowanie ogrodu. Zmiana struktury podłoża oraz jego pH jest możliwa, ale jeżeli istnieje możliwość dostosowania nasadzeń do zastanych warunków glebowych, warto skorzystać z tej możliwości, ponieważ taki ogród będzie łatwiejszy w uprawie i nie będzie zbyt absorbujący. 

Każdy właściciel ogrodu powinien wiedzieć, jaki rodzaj gleby jest na jego działce, ponieważ rośliny dobrze dobrane do siedliska lepiej rosną i wymagają mniej pielęgnacji. Podstawowe informacje o glebie dotyczą jej struktury i odczynu.

tura

Gleba zbyt luźna albo zbita nie wpływa korzystnie na wzrost większości roślin.

Gleba piaszczysta

Wyróżnia się jasną barwą i widocznymi ziarnami piasku. Jest sypka i lekka. Nie jest zbyt dobrym podłożem dla roślin, gdyż łatwo przepuszcza wodę z substancjami mineralnymi do głębszych warstw podłoża. Gleba piaszczysta jest mało urodzajna, ponieważ ma niewielką ilość składników mineralnych (te dostarczone szybko są wypłukiwane). Woda też trudno podsiąka do piachu z głębszych warstw podłoża. Po opadach deszczu na glebie tej nie powstają kałuże.

Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) potrzebuje suchej, przepuszczalnej, dobrze zdrenowanej gleby z dużą zawartością wapnia fot. www.poradnikogrodniczy.pl	Knieć błotna (Caltha palustris), czyli kaczeniec, preferuje glebę gliniastą, bagienną, wilgotną fot. Witold1988 (zdjęcie pochodzi z konkursu Home Sweet Home 2)

Gleba gliniasta

Jest ciężka, gdyż zawiera dużo iłu. Trudno się ją uprawia. Warunki wodno-powietrzne są niekorzystne. W podłożu gliniastym brakuje powietrza. Słabo przepuszcza wodę i gromadzi ją, co może być przyczyną gnicia roślin. Słaba przepuszczalność sprawia, że na podłożu gliniastym po deszczu tworzą się kałuże. Jego zaletą jest jednak to, że ogród można podlewać znacznie rzadziej, a wraz z wodą w glebie gromadzą się substancje pokarmowe.

Po wyschnięciu gleba gliniasta twardnieje i pęka, co może prowadzić do uszkodzenia korzeni roślin. Ponadto, wolno się nagrzewa, dlatego wiosną posadzone w niej rośliny budzą się później. Rośliny na glebie gliniastej mogą także łatwiej przemarzać, więc trzeba pamiętać o ich okrywaniu.

Jak poradzić sobie z glebą gliniastą?

Rośliny, które nie lubią gleby gliniastej, można sadzić w dołkach wypełnionych żyzną ziemią z nawozem. Dołki muszą być jednak kilka razy większe niż bryły korzeniowe sadzonych w nich roślin, aby zapewnić roślinom dużą ilość właściwego podłoża.

Warto wykonać w ogrodzie podwyższone rabaty roślinne, o wysokości około 15 cm. Można je umocnić palisadą.

Gleba próchniczna

Jest czarna lub brązowa i widoczne są w niej fragmenty obumarłych roślin. Gromadzi odpowiednią ilość wody i powietrza. Ma w sobie dużo próchnicy. Rośliny mogą łatwo przyswoić znajdujące się w niej substancje pokarmowe.

Odczyn

Drugą ważną cechą gleby jest jej odczyn pH (określa stężenie jonów wodorowych), ponieważ od niego zależy dostępność składników pokarmowych dla roślin. Przedział pH dla gleb to 4–8. Gleba zasadowa (wapienna, alkaliczna) ma odczyn pH powyżej 6,5, natomiast gleba kwaśna – poniżej 6,5.

Jeśli podłoże jest zbyt kwaśne, rośliny nie mogą pobierać z niego substancji odżywczych. W takiej glebie powstają związki chemiczne, które nie rozpuszczają się w wodzie, a pożyteczne mikroorganizmy giną.

Od lewej: wrzos (Calluna), wrzosiec (Erica). Wrzosy i wrzośce to krzewinki, które tolerują glebę lekką, jałową. Preferują podłoże kwaśne i niezbyt mokre fot. (od lewej): www.poradnikogrodniczy.pl, A. Grąziewicz

 

Jak określić odczyn gleby?

Do badania odczynu gleby najlepiej pobrać kilka próbek z różnych miejsc ogrodu, z głębokości 10–15 cm, i oddzielnie testować (trzeba zwracać uwagę, skąd pobiera się próbki; pobrane z miejsc, gdzie trzymano materiały budowlane, nie dadzą nam właściwej informacji o odczynie gleby w całym ogrodzie).

Próbkę ziemi można oddać do zbadania w stacji chemiczno-rolniczej lub samemu określić jej odczyn  za pomocą kwasomierza:

• polowego – niewielką ilość gleby umieszcza się na specjalnej płytce lub w probówce i miesza ze specjalnym płynem. Jego kolor po chwili się zmienia. Porównuje się go z dołączoną skalą. Na tej podstawie określa się odczyn pH gleby. Barwa pomarańczowa i czerwona odpowiada glebom kwaśnym, zielona – zasadowym;

elektronicznego – wystarczy umieścić bolec urządzenia w ziemi i odczytać pH.