1. Geneza systemu medialnego - ewolucja struktur.

Model działania mediów w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (Polska)

Zagadnienie 24. Transformacja systemu medialnego RP- założenia, kierunki, formy, tempo, następstwa.

Upadek komunizmu w Polsce w połowie 1989 r. otworzył, jak wiadomo, okres wszechstronnej transformacji całego systemu: politycznego, gospodarczego, społecznego, w tym i medialnego. Rozpadał się stary system, poszczególne środki masowego komunikowania zmieniały się intensywnie, choć w różnym tempie; w ciągu zaledwie dekady szybko odrabialiśmy sięgające dziesiątków lat zapóźnienia, wynikające z odgórnego budowania monopolistycznego systemu prasowego na wzór radziecki.

Tempo zmian budzi pytania o ich kierunek, a także etapy pośrednie, działania dysponentów, nadawców, jak i reakcje czytelników.

Doganianie świata już w warunkach wolnorynkowych prowadziło do swobodnego kreowania systemu mediów masowych. Rewolucja najpierw dokonała się w prasie, potem objęła radio, na koniec telewizję. Wszystko odbywało się na przestrzeni kilku zaledwie lat i pozostaje ze sobą w ścisłych związkach. Liniami granicznymi oddzielającymi przemiany jednego medium od przemian drugiego były regulacje prawne, kumulacja działań zmierzających do wytworzenia nowej jakości w sferze komunikacji publicznej. W kilku punktach okoliczności dotyczące kilku rodzajów mediów zbiegły się.

Formalną podstawą periodyzacji przemian rynku prasowego może stać się realizacja ustawy z 22 III 1990 o likwidacji koncernu RSW "Prasa- Książka- Ruch", jako reliktui starego systemu. Wyróżnia się więc:

okres przed uchwaleniem tej ustawy (maj 1989- marzec 1990), tzw. "przedbiegi";

okres intensywnego przygotowania oraz wcielania w zycie głównych rozstrzygnięć Komisji Likwidacyjnej RSW (kwiecień 1990- czerwiec 1991), tzw. "wielkie burzenie";

okres po zagospodarowaniu większości majątku RSW (połowa 1991- do dziś), tzw. "polikwidacyjny".

Podział ten nie jest jednak wystarczający ani praktyczny. Okres I jest zbyt krótki i nie różni się atmosferą od drugiego. Trzeci ś jest zbyt długi i niejednorodny- zawiera w sobie istotne zmiany, dlatego warto w nim wyróżnić różne fazy:

1989/1990: okres pierwszych debiutów przy totalnej zapaści rynku prasowego (i czytelnictwa);

1991- 1993: okres ożywienia rynku; dynamiczny wzrost ofert pism o mniejszej częstotliwości; podwojenie liczby dzienników przy ich spadających nakładach;

1994- 1996: okres inwazji nowych, wysokonakładowych tygodników i przejściowe zainteresowanie czytelników kosztem kontaktów z dziennikami;

od 1997: okres generalnego chłodzenia rynku prasowego, kurczenie się czytelnictwa;

Formalnym kryterium wyróżnienia etapów zmian w mediach elektronicznych jest niewątpliwie uchwalenie ustawy o radiofonii i telewizji 29 XII następnie przebieg tzw. I i IInprocesu koncesyjnego. Wyróżnia się 4 etapy tych przemian:

faza pionierska, przed uchwaleniem ustawy o r i tv. (1989- 1992);

faza piracka, tzn. okres starań nadawców o koncesje oraz przyznanie promes i właściwych koncesji (1993- lato 1994);

okres uporządkowania eteru (podjęcia legalnej działalności) po I procesie koncesyjnym (jesień 1994- koniec 1996);

okres rozbudowy systemu mediów audiowizualnych w wyniku II procesu koncesyjnego oraz intensyfikacji działań nadawców zagranicznych.

Przemiany w prasie i mediach elektronicznych były dość zsynchronizowane. Dziesięcioletni okres transformacji Ryszard Filas dzieli na 5 etapów:

I Faza "żywiołowego entuzjazmu nowych wydawców i nadawców oraz wymuszonych przekształceń starych tytułów" (maj 1989- połowa 1991):

- powstanie Gazety Wyborczej, która w 91. r. ma już 13 dodatków lokalnych

- pierwsze transformacje dzienników RSW, które oczyszczają się z pozostałości systemu, rozdarte sporami i wewnętrznymi podziałami;

- tworzą się zaczątki grupy Hersanta

- wysyp czasopism lokalnych

- upadek wielu starych magazynów

- pierwsze magazyny kobiece, erotyczne, repertuarowe

- na rynek wchodzi A. Burda

- pierwsze stacje lokalne, pionierzy komercji: RMF, Zet, Eska, diecezjalne i pirackie

- pierwsze komercyjne stacje lokalne(Sky- Orunia, Echo); rozkwit wideo i anten sat.

Okres ten to czas przewartościowania przez czytelników ich długoletnich nawyków po wprowadzeniu "planu Balcerowicza", załamania czytelnictwa, dystansu do nowej oferty, próby odnalezienia się w nowej rzeczywistości.

II Faza "pozornej stabilizacji i zmian podskórnych w prasie i radiu" (połowa 1991- koniec 1992):

- wtórna transformacja b. dzienników RSW (Hersant powiększa udziały)

- zmiana szaty graficznej czasopism, stają się bardziej kolorowe, mają lepszy papier

- pojawiają się pierwsze kalki zachodnich magazynów kobiecych i młodzieżowych (Popcorn, Bravo), bulwarowych, prasa serca, rewolwerowa (Detektyw) oraz oryginalne w swej formule i skandalizujące "Nie"

- start Tiny i Tele Tygodnia

- powstaje zalążek Radia Maryja w Toruniu; RMF nadaje drogą satelitarną i w 4 woj.

- rozwój tv kablowej

- debiut Polsatu 5. 12. 1992

III Faza "otwartej walki o rynek mediów, zwłaszcza audiowizualnych"(początek 1993- sierpień 1994):

- inwestycje Orkli i Marquarda (dz. ogólnopolskie)

- komplet dodatków regionalnych GW

- rośnie pozycja Bauera

- Polsat nadaje z Holandii, TVP uruchamia TV Polonię

- koncesje ogólnopolskie uzyskują rozgłośnie komercyjne RMF FM i Radio Zet oraz Radio Maryja

- TVP o PR usamodzielniają się i stają się z mediów państwowych publicznymi

- sukces Super Expresu

IV Faza "zagospodarowania rynku po I procesie koncesyjnym i inwazja tygodników niemieckich" (wrzesień 1994- koniec 1996):

- imperium Hersnata przejmuje Passauer Neue Presse, umacnia się Orkla

- zalew b. tanimi tygodnikami kobiecymi i plotkarskimi, pojawia się popularnonaukowy Focus; szczytowy rozwój czytelnictwa czsopism

- czołówka dz. ogólnoplskich zawęża się do 3 tytułów GW, SE i Rzeczypospolitej przejętej przez Orklę

- RMF i Zetka zagospodarowują częstotliwości ogólnoplskie

- likwidacja piratów

- tv kodowana Canal+ i FilmNet

- powstaje TV Wisła i TV Niepokalanów

V Faza "nowego podziału rynku mediów i postępującej specjalizacji" (od początku 1997 do dziś):

- wyraźny podział rynku dzienników między PNP i Orklę

- upadek lub zejście z rynku ogólnopolskiego 6 tytułów, w tym Expresu Wieczornego, ŻW

- Nasz Dziennik tytułem nr 4

- konsolidacja gazet sportowych w ręku Marquarda

- staruje Puls Biznesu

- magazyny "lifestylowe"- dogęszczanie oferty mag. kobiecych: SHE, Cosmopolitan, debiuty męskich: CKM, Hulster

- połowiczne próby zapełnienia środkowej półki- sukces Olivii

- debiutują bardziej luksusowe wersje prasy plotjarskiej (Viva!)

- ogólnie spadek czytelnictwa większości gazet i czasopism

- start Inforadia (TOK FM), lokalnych stacji muzycznych, RMF i Zet dorównują Jedynce

- start TVN i Naszej TV; polskie kanały tematyczne (muzyczne), polskojęzyczne wersje Eurosportu, Discovery, Planete

- platformy cyfrowe Wizja TV i Cyfra+

- ogólnie udostępnienie szerokiej oferty polskojęz. kanałów tv wpływa niekorzystnie na czyt. prasy

Pod względem ilościowym bilans zmian w polskich mediach jest dodatni oferta poszerzyła się, choć może nie różnicowała. Ocena jednak jej jakości i zachowań odbiorców nie jest tak jednoznaczna.

Wobec załamania rynku prasy codziennej (mimo początkowego podwojenia tytułów), tylko czasopisma wpływały na ożywienie rynku prasowego. Model korzystania z prasy zmienił się, oparł się o lekturę tygodników, dwutygodników i miesięczników. Ogólnie nastąpiło rozluźnienie częstości i systematyczności kontaktów Polaków z prasą.

W przypadku gazet codziennych regułą było inwestowanie mocnych zachodnich wydawców w tytuły stare, nabywane w spadku po RSW (tak wyłoniły się "imperia" Hersanta, poltem PNP i Orkli, które podzieliły między siebie część rynku prasy regionalnej i umacniają się na szczeblu lokalnym).

Na początku lat 90. zburzono system podporządkowania prasy siłom politycznym wywodzącym się z PRL. Pewien pluralizm zarysował się ponownie w ostatnich latach dekady, kiedy lewicowej Trybunie przybyło rywali- Życie, Nasz Dziennik i Głos. Od początku lat 90. obserwować można zanik prasy popołudniowej. Wciąz nie ma w Polsce gazet niedzielnych, choć ich funkcje pełnią rozbudowane weekendowe wydania dzienników.

W związku z nowym podziałem administracyjnym zmienił się system prasy regionalnej i ,lokalnej- dzienniki dostosowywały się do nowego układu, próbując zachować pozycje w utraconych powiatach i zdobycia uznania w nowo włączonych.

Tylko nielicznym czasopismom ogólnopolskim udało się przetrwać i odnieść sukces- oprócz Przyjaciółki, jedynie Polityka i Wprost. Sukcesy rynkowe odnosiły prawie wyłącznie nowe tytuły. W l. 93- 94 polskim rynkiem zainteresowało się wyd. Bauer, potem G+J, Axel Springer, którzy wprowadzili dużą liczbę tytułów sprawdzonych w innych krajach. Obserwowano wysiłki wydawców do poszerzania palety pism, szukania nisz rynkowych. Stąd dogęszczanie oferty kobiecych magazynów luksusowych i ich męskich odpowiedników. Charakterystyczne było próby zapełnienia "środkowej półki"- z różnym skutkiem. Ogromnie rozrasta się do dziś prasa specjalistyczna, adresowana do wąskich kręgów odbiorców.

W recepcji prasy zaszły istotne zmiany- odwrót od lektury prasy codziennej (zwłaszcza regularnego z nią kontaktu), a przestawienie się na lekturę czasopism oraz dość bezkrytyczna, przejściowa entuzjastyczna akceptacja nowej oferty rynkowej. Oznaczało to pozytywny odbiór rodzimych dzienników i gazet bulwarowych typu SE, Nie oraz tanich ilustrowanych tygodników plotkarskich, kobiecych, repertuarowych. Aprobata w skali masowej tego typy prasy, w której najwięcej jest ilustracji i podpisów, a najmniej treści budzących refleksję, prowadzi do upowszechnienia nowego sposobu lektury- "oglądactwa" (przeglądanie krótkich materiałów i reklam). Treści te mają bardziej uniwersalistyczny, kosmopolityczny charakter. Czytelnictwo się "europizuje", a nawet "westernizuje", a czytelnicy otwierają się na napływ zachodnich wzorów życia: wzmożonej konsumpcji i swobody obyczajowej.

PR i TVP straciły swój monopl i obecną dominację dzielą z RMF, Zetką, Polsatem i TVN. Publiczność radiowa i telewizyjna rozproszyła się, kierując swą uwagę na oferty licznych nadawców.

Zapewne do spadku zainteresowania prasą codzienną już we wczesnych l. 90. przyczynił się rozkwit radiofonii komercyjnej, wzory zaś "oglądactwa" współgrały z coraz szerszą ofertą telewizji oraz inwazją prasy kolorowej.

Finansowanie mediów

20. Reklama i sponsoring w polskich mediach

definicja reklamy: „reklamą jest każdy przekaz zmierzający do promocji sprzedaży albo innych form korzystania z towarów lub usług, popierania określonych spraw lub idei, albo do osiągnięcia innego efektu pożądanego przez reklamodawcę, nadawany za opłatą lub inną formą wynagrodzenia". Sfera reklamy i sponsoringu w polskich mediach elektronicznych regulowana jest droga uchwał i rozporządzeń KRRiT.

REKLAMA: • powinny być wyraźnie wyodrębnione w programie i oznaczone w sposób nie budzący wątpliwości, że są reklamami i nie pochodzą od nadawcy. Nadawcy spełniają ten zakaz dźwięką i obrazą debile! • Nie powinny zajmować więcej niż 15% dziennego czasu i nie więcej niż 12 minut w ciągu godziny. (nie dla kumulacji reklam w prime time). 17-22TV. • nadawca programu tv może przerwać addycję nie wcześniej niż po 20 minutach od rozpoczęcia lub od zakończenia poprzedniej przerwy. Filmy fab w okresie pierwszych 45 min mogą być przerywane jednokrotnie w dowolnym czasie. Seriale, audycje rozrywkowe i filmy dok mogą być przerwane w dowolnym czasie, ale odstęp między przerwami powinien wynosić co najmniej 20 minut. •Nadawca programu radiowego może przerwać audycję reklamą nie wcześniej niż po 10 minutach • w przypadku imprez sportowych, które obejmują przerwy, reklamę można nadawać w przerwach. • Nie można przerywać: informacji, treści religijne i dla dzieci (<30 min) • nie może występować nadawca występujący w prog inf i dla dzieci. • zakazana podprogowa • no more than 35% w okresie roku na reklamę usług jednego produktu • najwięcej reklam od dużych zagranicznych firm – utrwalenie wizerunku.

SPONSORING: 31 VIII 1993 reguluje sprawy sponsorowania aud rad i tel. • aud sponsorowane powinny być oznaczone • jednorazowe wskazanie sponsora nie może być emitowane dłużej niż osiem sekund! Gdy 1, 15- 2, 25-3. • sponsor nie może wpływać na treść audycji w sposób ograniczający samodzielność nadawcy. Sponsorowanie ni uwalnia nadawcy od odpowiedzialności za treść. • zakazane sponsorowanie: inf, publ, społ-pol, poradnicze i konsumenckie, rel, wyborcze. • wskazanie sponsora nie może polegać na ukazywaniu znaków towarowych, nazw produktów, albo usług, których reklama jest zabroniona • inf o pochodzeniu towarów lub usług udostępnionych przez sponsora i wykorzystanych w trakcie tworzenia audycji mogą pojawić się dopiero po jej zakończeniu. • Jeżeli sponsorowanie polega na ufundowaniu nagród dla uczestników konkursu można dwukrotnie wskazać sponsora oraz wymienić nazwę produktu będącego nagrodą w czasie trwania audycji.

Def sponsora – osoba nie będąca nadawcą , lub producentem audycji, która pośrednio lub bezpośrednio finansuje w części lub w całości tworzenie audycji w celu rozpowszechniania nazwy firmy lub znaku towarowego.

W art. 4, pkt 6 podana jest także definicja reklamy. Brzmi ona następująco: „reklamą jest każdy przekaz zmierzający do promocji sprzedaży albo innych form korzystania z towarów lub usług, popierania określonych spraw lub idei, albo do osiągnięcia innego efektu pożądanego przez reklamodawcę, nadawany za opłatą lub inną formą wynagrodzenia". Z treści powyższego zapisu wynika, iż bezwzględnym warunkiem uznania jakiegoś przekazu za reklamę jest opłacenie go przez reklamodawcę lub przekazanie za jego wyemitowanie wynagrodzenia w innej formie. Ani wysokość opłaty, ani forma, w jakiej nadawca otrzymał wynagrodzenie (pieniądze, dowolna forma korzyści materialnej, barter itp.), nie są tu istotne.

W rozumieniu ustawy o radiofonii i telewizji za reklamę nie można uznać natomiast takich przekazów, które zawierają w formie wizualnej lub dźwiękowej tylko pewne elementy komunikatu reklamowego (np. nazwa jakiejś firmy, hasło reklamowe, graficzny symbol jakiejś instytucji, czyli jej logo). Dotyczy to w dużej mierze telewizyjnych transmisji i sprawozdań z imprez sportowych, gdy relacjonując przebieg jakichś zawodów, śledząc wydarzenia na boisku, ringu czy torze wyścigowym, kamera pokazuje przy okazji hasła reklamowe i nazwy firm przedstawione na planszach okalających boisko, teren zawodów, tor wyścigowy, ring itp. Za działalność reklamową nie jest także uznawane - w rozumieniu przepisów ustawy o radiofonii i telewizji -omawiani (recenzowanie) w audycji radiowej czy telewizyjnej filmu, książki, spektaklu teatralnego czy koncertu jakiegoś zespołu. Nie jest też reklamą omawianie na przykład cech samochodu, motocykla czy roweru. jeżeli dzieje się to w ramach cyklicznej audycji o charakterze motoryzacyjnym. Prawo nie pozwala też na kwil lakowanie jako materiał reklamowy wywiadu z osobą publiczną (np. z politykiem), chyba że nadawca otrzymał za to wynagrodzenie.

Trzeba dodać, że w rozumieniu powyższej ustawy za reklamodawcę uznaje się każdy podmiot, który zleca nadawcy wyemitowanie danego przekazu reklamowego. Może nim być producent określonego towaru, pośrednik lub osoba świadcząca jakiś rodzaj usług, zainteresowani upowszechnianiem w mediach informacji o sobie, swojej działalności itp. Coraz częściej bywa jednak tak, że reklamodawcą jest wyspecjalizowana agencja. której zostało zlecone prowadzenie kampanii reklamowej danego produktu lub usługi. Tak postępują przede wszystkim bogate firmy zagraniczne, wchodzące ze swoimi towarami czy usługami na polski rynek.

Z działalnością środków masowego przekazu wiąże się - oprócz reklamy także sponsoring. W rozumieniu ustawy o radiofonii i telewizji „sponsorem jest osoba nie będąca nadawcą lub producentem audycji, która pośrednio lub bezpośrednio finansuje w całości lub w części tworzenie audycji w celu upowszechnienia swej nazwy, firmy lub znaku towarowego" (art. 4, pkt. 7). Dodajmy, że sponsorowanie audycji radiowych czy telewizyjnych uchodzi nawet za bardziej skuteczne w oddziaływaniu na świadomość i postawę odbiorców mediów niż działalność typowo reklamowa. Badania skutków oddziaływania komunikatów reklamowych pokazują bowiem, że coraz więcej czytelników, słuchacz}' i telewidzów krytycznie odnosi się do zjawiska reklamy, a w najlepszym przypadku przyjmuje postawę obojętną (traktując reklamę jako „zło konieczne"). Sponsoring jest też dużo tańszy niż reklama.

Z formalno-prawnego punktu widzenia różnica pomiędzy reklamą a sponsoringiem polega głównie na tym, że w pierwszym przypadku opłatę otrzymuje nadawca, w drugim natomiast określona kwota pieniędzy wyłożona przez sponsora musi być wykorzystana na wyprodukowanie danej audycji (lub cyklu audycji), a nie wpłacona bezpośrednio do kasy nadawcy. Ustawa nie zawiera natomiast żadnych sugestii ani wytycznych w odniesieniu do wysokości tej kwoty ani sposobu jej rozdysponowania. Pozostawia się to do rozstrzygnięcia obu zainteresowanym stronom, czyli sponsorowi i nadawcy, zawierającym stosowną umowę w tej sprawie. Sponsoring nie musi zresztą polegać na finansowym wspieraniu (i w ogóle - na finansowaniu) audycji; może mieć na przykład formę przekazania darów rzeczowych (z przeznaczeniem na nagrody dla uczestników audycji emitowanej w formie konkursu radiowego czy telewizyjnego) lub świadczenia usług koniecznych do zrealizowania danej audycji, wypożyczenia sprzętu, udostępnienia pomieszczenia itp.

Ustawa o radiofonii i telewizji operuje wielokrotnie pojęciem przekaz tekstowy. Zgodnie z art. 5, pkt. 9 „przekazem tekstowym jest: zbiór tekstów i nieruchomych obrazów rozpowszechnianych za pomocą sygnału telewizyjnego, równocześnie z programem". Trzeba jednak dodać, że nie wszyscy posiadacze odbiorników telewizyjnych mają możliwość korzystania z przekazu tekstowego (telegazety) mają ją tylko użytkownicy telewizorów nowszej generacji. Obecnie mamy do czynienia, z rynkiem czytelnika i reklamodawcy. Oznacza to, że o finansowej kondycji pisma-więcej - o jego "być albo. nie być" na .rynku, prasowym, decydują czytelnicy, którzy albo zechcą nabywać kolejne numery, albo wybiorą inne tytuły. Zdecydowana większość pism nie mogłaby się jednak utrzymać tylko ze sprzedaży egzemplarzowej. • Podstawowym źródłem dochodów redakcji'! wydawcy jest sprzedaż części powierzchni dziennika czy czasopisma z przeznaczeniem na reklamy i płatne ogłoszenia. Jeżeli więc pismo ma wystarczająco duży krąg odbiorców i jeżeli stanowią go ludzie; na dotarciu do których zależy reklamódawcom (np. określony .wiek, zainteresowania,, miejsce zamieszkania, odpowiednio wysokie dochody, wykonywany zawód, zajmowane stanowisko),; może liczyć na pozytywną dla siebie reakcję producentów dóbr konsumpcyjnych, usług itp., chcących się na jego łamach reklamować.

Dlatego redakcje muszą nieustannie zabiegać o pozyskiwanie nowych czytelników, oferując im atrakcyjniejsze treści niż konkurencja. Muszą też pamiętać o gustach, potrzebach, preferencjach i oczekiwaniach dotychczasowych odbiorców, których nie chcą stracić. Nade wszystko zaś muszą starać się o reklamo- i ogłoszeniodawców.

4.Rozwój rynku medialnego w Polsce : prasa, radio, telewizja, on-line

. Paralelizm technologicznych nośników społecznej informacji z rozwiązaniami systemowymi:
- ewolucja rynku prasowego
- cyfryzacja radia a modyfikacje systemu medialnego
- cyfryzacja telewizji a modyfikacje systemu medialnego, telewizja a kinematografia polska
- cyfryzacja instytucji publicznych a system medialny
- systemy w zarządzaniu a systemy medialne

Zagadnienie 1. Definicje i zakres pojęć prasa, system prasowy i rynek medialny.

PRASA

Sprawa terminologii, czyli tzw. siatki pojęciowej w przypadku wiedzy o mediach jest bardzo zaniedbana, choć w dobie tak szybkiego ich rozwoju powinna byc nieustannie aktualizowana. Siatkę pojęciową tworzą dwie kategorie terminów:

- terminy o definicji normatywnej (określoną i zapisaną w akcie prawnym)

- terminy mające tylko potocznie lub zwyczajowo określone znaczenie (rozumienie). `

ss

Potocznie rozumiane pojęcie "prasa" to ogół dzienników i czasopism, ukazujących się na terenie jakiegoś kraju (jest więc prasa angielska, polska, itd.). Używa się tu też bardziej tradycyjnego terminu - "prasa drukowana". W mowie potocznej , kiedy mówimy o prasie mamy na myśli właśnie tę prasę - dzienniki, czasopisma, które czytujemy regularnie lub sporadycznie.

Normatywne znaczenie terminu "prasa" określają przepisy ustawy o prawie prasowym z 1984 r. W prawnym znaczeniu tego terminu "prasa" obejmuje nie tylko prasę drukowaną, ale i media elektroniczne oraz wszystkie instytucje tworzące system środków masowego przekazu.

Definicja prawna pojęcia "prasa" brzmi następująco:

"prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem lub nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące lub powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską" (Dz. U. nr 5 z dn. 7 lutego 1984 r., poz. 24.)

Definicja ta jest zbudowana tylko na wyznacznikach zewnętrznych, formalnych, tj. częstotliwość numer data. Każdą publikację posiadającą te cechy można zaliczyć do kategorii wydawnictw prasowych i jest to zrozumiałe i naturalne.

Jednak definicja ta z wyżej wymienionych powodów nie przystaje już do obecnej rzeczywistości. Jest zbyt ogólna i pojemna, pozwala zakwalifikować do "prasy" także te wytwory drukowe, które nie pełnią społecznych funkcji właściwych prasie (w "Małej Dianie", "Robótkach Ręcznych", "103 Najlepszych Dowcipach" nie ma materiałów dziennikarskich ani tekstów autorskich), nie pełnią roli informacyjnej, opiniotwórczej (czasopisma). Pojawiają się więc uzasadnione wątpliwości, czy zaliczyć do prasy należy takie wytwory, podobnie jak pisma ogłoszeniowo- reklamowe.

Definicja pojęcia "prasa" powinna zostać znowelizowana tak, by była adekwatna do rzeczywistości wydawniczej. Musi więc uwzględniać, obok zewnętrznych cech, także treść i funkcje wytworów drukowych. Stąd pomysł objęcia mianem "prasy' takich, i tylko takich wydawnictw, które oprócz formalnych warunków określonych w ustawie, spełniałyby też funkcje społeczne.

Wadą obecnej definicji jest też anachroniczna i mało precyzyjna formuła "stałe przekazy teleksowe". Nie tylko z powodu praktycznego wyjścia z użycia tgo urządzenia, ale też dlatego, że odnosząc opis do faksów, można go zastosować do dowolnych, jeśli chodzi o treść, przekazów nie mających wcale charakteru publikacji prasowych, ani nie odzwierciedlających opinii publicznej.

Rozwój techniki pociąga za sobą konieczność precyzyjnego sformułowania dotychczasowych "wszelkich istniejących i powstających w wyniku postępu technicznego środków masowego przekazywania". Problem rodzi np. wykorzystanie Internetu, coraz powszechniejszego w stosunkach społecznych, a posiadającego globalny ponadnarodowy charakter i możliwość powszechnego dostępu. Chodzi też o dostosowanie przepisów prawa prasowego w poszcz. krajach do potrzeb globalnego społeczeństwa informatycznego.

Prawdopodobnie należałoby usunąć z definicji także zapis o tele- i radiowęzłach zakładowych. Nie ma powodu, by była specjalnie w niej wymieniana. Było to ważne w l. 80., gdy decydowały o tym względy polityczne i chęć podkreślenia roli mediów zakładowych pozostających pod kontrolą ośrodków propagandy partyjnej.

Przyszła definicja terminu "prasa" powinna być bardziej konkretna i precyzyjniej określać jego zakres, biorąc pod uwagę aktualną sytuację na rynku mediów. Powinna uwzględniać obok wyznaczników formalnych, także treść, której im więcej w wytworze drukowym, tym bardziej zasługuje on na miano prasy. Nie oznacza to, że nie powinny istnieć wydawnictwa, które są raczej "prasobodobne". Chodzi jedynie o to, aby nie nazywać ich prasą, a klasyfikować inaczej we wszelkich statystykach dotyczących prasy drukowanej.

System prasowy

Nie ma powszechnie przyjętej ani normatywnie ustalonej definicji pojęcia "system prasowy". Formułując taką definicję dla własnych potrzeb, należy uwzględnić specyfikę poszczególnych instytucji medialnych, które się od siebie różnią oraz nowinki techniczne, nowe sposoby porozumiewania się, nowe instytucje. Trzeba też określić znaczenie pojęcia "system", który jest przecież wewnętrznie złożoną całością, której elementy składowe pozostają ze sobą w ścisłych zależnościach, a wyeliminowanie któregoś z nich lub jego niesprawność powoduje (lub może spowodować) dysfunkcjonalność systemu jako całości.

Pod pojęciem "system prasowy" można więc rozumieć ogół instytucji uczestniczących w różny, właściwy sobie sposób, w procesie komunikowania masowego o charakterze periodycznym. Tak rozumiany "system prasowy" nie jest jednak jedynym ani najważniejszym sposobem komunikowania się między ludźmi.

Na współczesny system prasowy w Polsce składają się w zasadzie dwa typy instytucji medialnych:

1) te, z rezultatami pracy których każdy z nas korzysta lub może korzystać, a są to redakcje i wydawnictwa prasowe oraz nadawcy radiowi telewizyjni (korzystamy z ich pracy codziennie, wg. własnego uznania, potrzeb, zainteresowań; możemy je dowolnie oceniać, rezygnować z jednych, wybierając drugie; nie ma różnicy, czy jest to stacja publiczna, czy komercyjna, pismo sublokalne czy wysokonakładowy dziennik).

2) te, z rezultatami pracy których przeciętny konsument mediów na co dzień nie obcuje, może nawet nie wiedzieć, że takie istnieją; jednak nie są to instytucje o drugorzędnym znaczeniu, wręcz odwrotnie- to od jakości ich działania zależy sprawność i skuteczność funkcjonowania mediów jako całości (są to agencje prasowe i instytucje kolporterskie).

System ten jest niepodzielną całością. Zachowanie każdego z elementów wpływa na zachowanie całości, ale żaden element nie ma wyłączności w oddziaływaniu na całość. Oczywiście sprzężenia w tym systemie nie są tak silne jak np. w organizmie żywym. Można sobie przecież wyobrazić, że pewnego dnia nagle nie ukazuje się prasa drukowana, albo nie można odbierać programu telewizyjnego. Zniknięcie jakiegoś tytułu nie powoduje dysfunkcjonalności całego systemu. Likwidacja jakiegoś dziennika dowodzi, że system nie działa w sposób optymalny, ale skutki tego nie są dotkliwe. Po prostu czytelnik sięga po inny tytuł. Gdyby jednak zabrakło kolportażu, straty dla systemu byłyby ogromne. Straciłby i czytelnik, który miałby mniejszy wybór ofert medialnej.

System prasowy jest też elementem składowym państwa. Nie działa w próżni ani w izolacji. Na jego kształt mają wpływ zwłaszcza warunki społeczno- ekonomiczne, prawne i ustrojowo- polityczne w państwie. Po latach monopolu dysponenta politycznego, PZPR, w dziedzinie decydowania o mediach, po latach prewencyjnej, instytucjonalnej cenzury, w naszym kraju mamy obecnie podstawy formalno- prawne do tego, by mówić o pełnej niezależności mediów od struktur władzy. Choć zwłaszcza po ostatnich wydarzeniach, dyskusja ta przybrała gorący i burzliwy obrót. Kwestia wolności mediów znów stała się ważna, skłania do zastanowienia się nad tym, czy nie jest ona czasem tylko pustym, nic nie znaczącym słowem. O związkach natury kulturowej świadczy głośna swego czasu sprawa pism porograficznych i społeczna debata na ten temat. System prasowy ma też liczne uwarunkowania ekonomiczno- społeczne. Widoczny jest przecież fakt, że w ramach oszczędności coraz mniej ludzi kupuje prasę regularnie.

Rynek prasowy

Nie ma jednoznacznej, normatywnej definicji pojęcia "rynek prasowy". W "Encyklopedii wiedzy o prasie" zawarto określenie następujące: "ogół stosunków wymiennych między kupującymi i sprzedającymi prasę oraz ogół stosunków społecznych między właścicielami (producentami) mediów a konsumentami treści medialnych".

Wynika stąd, że na kształt rynku prasowego mają wpływ stosunki ekonomiczno- handlowe, obejmujące kupno i sprzedaż towaru jakim jest teraz pismo program, itp. Ogromną rolę odgrywają popyt i podaż. Największe jednak znaczenie ma głębokość rynku reklamowego, bo od tego zależy istnienie wydawcy i nadawcy w systemie prasowym. W warunkach gospodarki rynkowej jest to czynnik decydujący o "być albo nie być" każdej redakcji czy rozgłośni. Prasa przestała być dobrem wyższego rzędu, a stała się towarem. Tytuły, jak i nadawcy komercyjni upadają, jeśli nie są w stanie utrzymać się na rynku, czyli przynajmniej zarobić na swe utrzymanie.

21. radiofonia w Polsce – podstawy prawno-organizacyjne, struktura. Funkcje społeczne.

Podstawy prawne organizacji i zasad funkcjonowania mediów elektronicznych: 1.ustawa o radiofonii i telewizji z 29 XII 1992 (weszła w życie 11.11.1993. nowelizowana 30 III 1995 i 29 VI 1995) 2. rozporządzenie Prezydenta RP z 27 VI 1934 – kodeks handlowy.3.przepisy własnych statutów. Art.1, pkt.2: ,,odbiór programów krajowych i zagranicznych przeznaczonych przez nadawców do powszechnego odbioru jest wolny, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa” – oznacza to, że państwo nie może w jakikolwiek sposób ograniczać swobody obywatela w korzystaniu z mediów elektronicznych. Główne zalety ustawy z 1992r.: odebranie państwu monopolu w zakresie radia i telewizji, legalne działanie mediów komercyjnych, przekształcenie radiofonii i telewizji państwowej w publiczną. *Struktura radiofonii w Polsce:1.radiofonia publiczna 2. radiofonia komercyjna 3. radiofonia katolicka.

ad. 1. Strukturę radiofonii publicznej tworzy obecnie 18 jednoosobowych spółek akcyjnych Skarbu Państwa: 1) Polskie radio – spółka akcyjna, zawiązana w celu tworzenia i rozpowszechniania ogólnokrajowych programów radiowych i programów dla odbiorców za granicą, 2) spółki regionalne –zawiązane w celu tworzenia i rozpowszechniania regionalnych programów radiowych. Spółki te rozpowszechniają w sumie 24 programy: 4 o zasięgu ogólnokrajowym (Program I, Pr II, Pr III, Polskie Radio BIS) 17– regionalnych, 2 miejskie (Wroclaw I Zielona Góra), 1 dla słuchaczy za granicą (Program V- Dla Zagranicy). Każdy z programów stara się spełniać wyznaczony przez ustawę zadania wynikające z misji mediów publicznych, ale każdy ma odmienny charakter. PRI – ma oficjalny charakter, systematycznie prezentuje działalność władzy państwowej, mówi o inicjatywach legislacyjnych. Pełni też funkcję opiniotwórczą, kształtując opinię publiczną. Funkcja edukacyjna polega mi.in. na wyjaśnianiu społeczeństwu zasad działalności państwa dem. Realizuje też zadania w zakresie upowszechniania kultury narodowej. PRII– realizuje zadania radiofonii publicznej w zakresie kultury i literatury. Sprawuje mecenat medialny nad artystami i wybitnymi twórcami kultury polskiej. PRIII ma charakter informacyjno-muzyczny. News&talks – zawiera się w niej audycje rozrywkowe, zwłaszcza satyryczne i kabaretowe. PRV – regularne przekazywanie wiadomości z Polski, kształtowanie wizerunku naszego państwa w świecie. Pełni także funkcję edukacyjną – audycje poświęcone problemom polskiej kultury, historii, literatury i sztuki, a także emitowaniu kursów języka polskiego. Programy regionalne koncentrują się na omawianiu problemów społeczno-ekonomicznych i politycznych dotyczących danego regionu. Niektóre rozgłośnie nadają audycje dla mniejszości narodowych. Np. Radio Katowice są OK. i Radio Opole – dla szwabików pieprzonych. Wszystkie rozgł. regionalne prowadzą ożywioną działalność pozaantenową – organizowanie imprez kulturalnych.

ad.2. Rozgłośnie komercyjne funkcjonują legalnie po przyznaniu im koncesji przez KRRiT. Tylko trzech nadawców ma prawo do emitowania programu obejmującego swym zasięgiem caly kraj: RMF FM, Radio Zet. Radio Maryja (1993-94, po pierwszym procesie koncesyjnym, wtedy też wyrażono zgodę na emitowanie lokalnych pasm programowych (5% doby) i lokalnych reklam. Zgodę, która miała obowiązywać do V 1997 przedłużono do VI 2001. RMF prowadzi w rankingach słuchalności. Poza tym są przyznawane koncesje na nadawanie programów ponadregionalnych i regionalnych. W pierwszym procesie koncesyjnym KRRiT zaakceptowała wniosek prowincji warszawskiej zgromadzenia ojców redemptorystów i wydała koncesję ogólnopolską na emitowanie programu o charakterze religijno-modlitewnym i katechetycznym pod nazwą Radio Maryja. W latach93-94 rada przyznała także 160 koncesji dla nadawców lokalnych. Drugi proces koncesyjny (96) polegał na rozdysponowaniu pozostałych częstotliwości oraz poprawie technicznych warunków nadawania już nadających stacji lokalnych. Właściciele stacji: osoby fizyczne, uczelnie, gminy, domy kultury oraz spółki, fundacje i stowarzyszenia. Obecnie nadawcy zobowiązani są do wykorzystywania jedynie górnego zakresu UKF. KR wciąż nadaje nowe koncesje nadawcom lokalnym, którzy przedstawiają projekty uruchomienia stacji sformatowanych. Będzie to najp. proces b. intensywny.

ad.3.katolicka radiofonia kościelna: ogólnopolska sieć Radia Maryja, radiostacje diecezjalne (54), radiostacje parafialne(2), lokalne radiostacje zakonne (3) –Radio Niepokalanów w Niepokalanowie i w Lodzi oraz Radio Jasna Góra. Łącznie radiofonia katolicka użytkuje 89 częstotliwości, z czego stacje nie wchodzące do sieci RM – 76 częstotliwości. Tylko dwie stacje parafialne zdołały utrzymać się na rynku (Zbrosza Duża, Pasłęk). W innych przypadkach brak pieniędzy. Radio Plus — to radio quasi katolickie. społeczne; istnieje 25 rozgłośni regionalnych o tej nazwie, które założyły spółkę. W rezultacie nadają wspólne informacje, bloki reklamowe. Funkcje społeczne radiofonii (i telewizji) publicznej i komercyjnej określono w art.1. ustawy o radiofonii i telewizji:1.dostarczanie informacji 2.udostcpnianie dóbr kultury i sztuki 3.ułatwianie korzystania z oświaty i dorobku nauki 4.upowszechnianie edukacji obywatelskiej 5.dostarczanie rozrywki 6.popieranie krajowej twórczości audiowizualnej. Sektor ogólnokrajowych nadawców jest dość stabilny, natomiast przyszłość nadawców lokalnych jest niepewna.

22.TELEWIZJA W POLSCE.

TELEWIZJA PUBLICZNA jednoosobowa półka akcyjna skarbu państwa. Tworzy ją zakład główny i 16 oddziałów regionalnych emitujących własne programy. : 2 prog. ogólno-krajowe, Polonia, 16. Działalność tv w Polsce normuje ustawa o Radiofonii i Telewizji. Jest spółką prawa handlowego realizującą zadania i misję telewizji publicznej. Powstała w wyniku przekształceń działającej radiofonii i telewizji państwowej. Prezes zarządu: Robert Kwiatkowski Finanse: działalność TVP jest finansowana z powszechnych opłat abonamentowych, reklam, sponsoringu oraz działalności gospodarczej- sprzedaży usług i licencji. Funkcje: informacyjna, edukacyjna i oświatowa, kulturotwórcza, rozrywkowa. Kocham Michała. Analiza programów ogólno-polskich: filmy, publ., roz., inf., edu., porad., sport, teatr, muzyka, relig. Polonia nadawana jest drogą satelitarną i dlatego na obszarze Polski tylko w kablówkach. Regionalne składają się z 3 części: pakiet wspólny, produkcja własna, retransmisja audycji emitowanych w innych programach. ograniczone możliwości techniczne i komfortowa sytuacja na rynku.

Wobec nadawcy publicznego formułowane są wyższe wymagania niż wobec nadawców komercyjnych. Oczekuje się, że TVP będzie tworzyła standardy programowe, realizowała powinności w zakresie edukacji, upowszechniała dorobek artystyczny, produkowała filmy i spektakle teatralne, podejmowała trudne problemy społeczne i polityczne, a także oferowała atrakcyjną rozrywkę i umożliwiła dostęp do najnowszych technologii. Uniwersalizm i złożoność intelektualna- zaspokajanie potrzeb i oczekiwań wszystkich odbiorców; Prezentowanie pełnego profesjonalizmu; Wspieranie polskiej kultury, organizowanie akcji charytatywnych; Propagowanie polskiej produkcji(w TVP zajmuje ona 66%czasu antenowego, w TVP2- 70%) ; Zachowanie proporcjonalności i równowagi(pluralizm poglądów prezentowany w takim samym stopniu); Dyferencjacja programowa(konstrukcja programu na zasadzie zróżnicowania- podobne programy nie mogą być nadawane o tej samej godzinie żeby nie konkurowały o widza); W każdym ze swoich ogólnopolskich programów TVP 15%czasu antenowego musi poświęcić na gatunki informacyjno- publicystyczne, 10% na pozycje edukacyjne, 10% na pozycje kulturalne i artystyczne oraz 15%na programy dla rodziny, dzieci i młodzieży.

TELEWIZJA KOMERCYJNA – największym nadawcą prywatnym jest polska telewizja satelitarna Polsat. Działa ona na podstawie koncesji wydanej 1.03.1994. również wtedy TVN- konkurencyjny serwis informacyjny oraz własne audycje publicystyczne, magazyny społ. – kalki. Ibisze. Canal +. Puls. Operatorzy sieci kablowych mają ustawowy obowiązek zarejestrowania swojej działalności w KRRiT. Nie muszą jednak ubiegać się o przyznanie koncesji: All + Eurosport, Discovery, Sex Planet.. Do lutego 1998r KRRiT przyznała 18 koncesji. Według prawa procentowy udział kapitału zagranicznego w telewizji nie może być wyższy niż 33% i większość członków rady nadzorczej musi mieć obywatelstwo polskie.

Telewizja komercyjna utrzymuje się wyłącznie z wpływów emisji reklam. Jej podstawowe funkcje to rozrywkowa i ekonomiczna. ; Pierwszą telewizją komercyjną w Polsce była Telewizja Polsat(działa od marca 1994); jej właścicielem jest Zygmunt Solorz, obecnie nadaje trzy programy (Polsat, Polsat2, TV4): oferta programowa- seriale, telenowele, talk show, programy rozrywkowe. W drugim procesie koncesyjnym KRRiT przyznała koncesje na działalność telewizyjną o zasięgu ponadregionalnym spółce Polskie Media S.A., która jest właścicielem Naszej Telewizji.; Obecnie nie ma już Naszej TV, a na jej miejsce powstała TV4, którą kontroluje Polsat. Koncesję ponadregionalną otrzymały również krakowska Telewizja Wisła(pierwsze rozdawnictwo koncesji) i TVN spółka z.o.o.; Obie telewizje są od końca 1997r powiązane kapitałowo, a dawna Telewizja Wisła zmieniła nazwę na TVN- Południe. Prezesem TVN jest Mariusz Walter. Swoim zasięgiem TVN obejmuje 6,4% terytorium Polski Jako prywatnego nadawcę telewizyjnego w Polsce traktuje się Polska Korporacje Telewizyjną sp. z.o.o, właściciela Canal Plus Polska. W grudniu 1994r zaczęła ona emitować program drogą satelitarną, a w następnym roku- po uzyskaniu koncesji na emisję programu naziemnego- uruchamiała kolejne nadajniki. To pierwsza w Polsce telewizja komercyjna. Pierwszą polską satelitarną telewizja cyfrową jest Wizja TV.; Działa od 1998r nadaje z Maidstone pod Londynem. Oferta Wizji TV jest przeznaczona do odbiorców indywidualnych, którzy zakupią zestaw do odbioru satelitarnego oraz abonentów sieci kablowych.

Internet

Internet to, podobnie jak na całym świecie, najszybciej rozwijające się medium. Dla sporej grupy społeczeństwa Internet stał się wręcz najważniejszym medium, szczególnie dla młodych i wykształconych ludzi. Jest on dla nich podstawowym źródłem informacji i rozrywki.

Numerem 1 w polskim Internecie jest wyszukiwarka Google. Najpopularniejsze portale w Polsce to Onet, Wirtualna Polska (WP), Interia, Gazeta i O2. Są to portale, na których można znaleźć niemalże wszystko, funkcjonują one na podobnej zasadzie jak np. Yahoo. W czołówce najchętniej odwiedzanych jest też serwis aukcyjny Allegro (dużo bardziej popularny niż jego amerykański odpowiednik Ebay) oraz Nasza-Klasa (serwis społecznościowy dla osób znających się ze szkoły). Allegro i Nasza Klasa to przykłady na to, że w odróżnieniu od innych państw, w Polsce dużo lepiej funkcjonują nasze rodzime strony, a nie polskojęzyczne odpowiedniki serwisów światowych.

Odbiór Internetu w Polsce

Dzięki nowoczesnej technologii Internet dostępny jest już w zasadzie wszędzie. Najpopularniejszymi dostawcami Internetu są operatorzy telekomunikacyjni, ale coraz większą popularność zdobywa Internet mobilny, który w swojej ofercie mają operatorzy sieci komórkowych.

Najpopularniejsi operatorzy telekomunikacyjni dostarczający Internet to:

Aster

Dialog

Multimedia

Netia

Telekomunikacja Polska

UPC

Vectra

Operatorzy komórkowi dostarczający Internet Mobilny to:

Era blueconnect

Orange Free

iPlus

Play

Historia Internetu w Polsce

Choć historia Internetu sięga lat 60. XX wieku, Polska, oddzielona żelazną kurtyną od państw Zachodu, uzyskała swoje "okno na świat" dopiero w latach 80., za pośrednictwem sieci FidoNet. Był to pierwszy w tym kraju środek wymiany poczty elektronicznej z całym światem, połączony z Internetem.

Lata 80.

Jeszcze przed upadkiem PRL w Polsce dokonano pierwszego pomyślnego połączenia z Zachodem za pomocą sieci FidoNet. Jednakże dostęp do międzynarodowych sieci komputerowych był zarezerwowany w zasadzie wyłącznie dla środowisk akademickich. Sytuacja ta uległa zmianie dopiero w latach 90. Na połączenie z siecią Internet trzeba było poczekać, aż zniesione zostały ograniczenia komitetu COCOM.

1987

wiosna - pierwsze połączenie z FidoNetem, uruchomione przez Jacka Szelożyńskiego w jego BBS-ie

1989

2 sierpnia - pierwszy numer "Donosów", pierwszej polskiej gazety elektronicznej (później regularnie prenumerowanej głównie w środowisku naukowym za granicą, ISSN 0867-6860).

Lata 90.

Rok 1991 jest symbolicznie uznawany za początek Internetu w Polsce. Pomimo to, przez kilka lat dostęp do Sieci ograniczony był przez wysokie ceny, spowodowane monopolem NASK-u. Sytuacja zmieniła się diametralnie po uruchomieniu przez Telekomunikację Polską powszechnie dostępnego numeru telefonicznego, pozwalającego na połączenie z Internetem wszystkim abonenetom posiadającym komputer z modemem.

1990

15 lutego - COCOM znosi większość ograniczeń na sprzedaż technologii komputerowych do Polski[1]

6 kwietnia 1990 r.- CERN zwrócił się do szwajcarskiego zarządu telekomunikacji o wykonanie łącza dzierżawionego (czyli "sztywnego") pomiędzy CERN a IFJ.

17 maja - Polska zostaje członkiem sieci EARN, połączonej z Internetem za pomocą BITFTP

29 maja 1990 - po uzyskaniu zgody CERN , IFJ wystąpił do Ministerstwa Łączności i Telekomunikacji o wykonanie takiego samego łącza ze strony polskiej. Odpowiedzialnym za cały projekt za strony IFJ był dr Grzegorz Polok

czerwiec - w Usenecie powstaje grupa dyskusyjna soc.culture.polish, pierwsza grupa poświęcona Polsce.

15 lipca - ukazuje się pierwszy numer Pigułek założonych przez Marka Zielińskiego i Dave'a Philipsa.

17 lipca - następuje połączenie krajowego węzła PLEARN w Centrum Obliczeniowym UW z węzłem DKEARN w Kopenhadze. 28 listopada połączenie sieci z Wrocławiem, pierwszym miastem poza Warszawą. W ciągu pierwszego roku od powstania węzła z poczty skorzystało 10 tys. osób, jak podaje jego administrator Tadeusz Węgrzynowski.

26 września 1990 r - uruchomienie łącza. Miało ono następujące parametry techniczne: łącze analogowe, 9600 bit/sek., dwutorowe (duplex), jakość połączenia: M.1020 (Szybkość transmisji 9600 b/sek była w tamtym czasie standardem w Europie). Miesięczna opłata za to łącze wynosiła 13.452.400 złotych (starych)

19 listopada 1990 roku - Instytut Fizyki Jądrowej w Krakowie otrzymał pierwszą w Polsce podsieć (192.86.14.0). Została ona nadana przez Ministerstwo Obrony USA (takie były czasy!), była to podsieć Klasy C, pozwalająca na podłączenie do światowej sieci maksymalnie 255 komputerów

20 listopada 1990 r. - około południa (pomiędzy 10.57 a 13.25) został wysłany pierwszy email do Polski. Jego autorami (nadawcami) w CERN byli wspólnie dr Grzegorz Polok i mgr Paweł Jałocha a został on odebrany w Krakowie przez mgr. inż. Andrzeja Sobalę. Adres, na który został wysłany ten historyczny email to: [e-mail] (serwer uxplgw był komputerem pośredniczącym, z lokalizacją w CERN, był elementem filtracji dostępu).

1991

11 kwietnia - sieci WAWPOLIP zostaje przyznana klasa adresowa. W końcu sierpnia uruchomione zostaje pierwsze połączenie internetowe z Warszawy do Kopenhagi, z inicjatywy prof. dr. hab. Antoniego Kreczmara, dr. Rafała Pietraka i dr. Krzysztofa Helera. Cyfronet w Krakowie buduje Internet, korzystając z przemyconego przez COCOM routera CISCO.

kwiecień - powstaje Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK)

17 sierpnia (prawdopodobnie) - Rafał Pietrak, pracownik Wydziału Fizyki UW, wysłał pierwszego e-maila po protokole TCP/IP z budynku Wydziału Fizyki UW z ul. Hożej 74 przez Centrum Informatyczne UW (pokój nr 3 CIUW) do Kopenhagi Data 17 sierpnia uznawana jest za początek Internetu w Polsce

23 sierpnia - z Hamburga przychodzi pierwsza odpowiedź na pocztę elektroniczną wysłaną z Polski. W styczniu liczba użytkowników sieci w Polsce przekracza 2000.

1992

pierwszy komercyjny dostawca Internetu - ATM S.A.

1993

sierpień - pierwszy polski serwer WWW - www.fuw.edu.pl

1994

czerwiec - powstaje Maloka BBS - pierwszy BBS oferujący komercyjny dostęp do Internetu

1995

18 maja - Powstaje Polska Społeczność Internetu, organizacja, której celem jest propagowanie rozwoju polskiego Internetu; działała do 1997 rok.

1996

kwiecień - Telekomunikacja Polska SA uruchamia ogólnodostępny numer 0-20 21 22, pozwalający na połączenie z Internetem przez modem telefoniczny

grudzień - pierwsze darmowe konta poczty elektronicznej, oferowane przez Polbox

1999

29 listopad - rozpoczyna się pilotażowa sprzedaż SDI - (Szybki Dostęp do Internetu, Stały Dostęp do Internetu) oferowana przez TP S.A. zapewniająca stałe łącze z internetem bez blokowania linii telefonicznej. Usługa oferująca dostęp z prędkością 115 kbit/s oferowała również stały adres IP.

Lata 2000-2011

Pierwsze lata XXI wieku to olbrzymi wzrost liczby użytkowników stacjonarnego Internetu w Polsce, spowodowany pojawieniem się na rynku tanich usług stałego dostępu do Sieci oraz powstaniem portali społecznościowych.

Około 2000 roku pojawiła się usługa WAP w telefonach komórkowych, będąca namiastką www i mobilnego internetu. W tym czasie można było już korzystać z e-maila w telefonie bez załączników graficznych. Po WAP udostępniono w telefonach takie usługi jak np. chat czy lokalizacja użytkowników sieci oraz usług. W latach 2004-2005 dzięki technologii EDGE/GPRS pojawiła się możliwość transmisji danych i na rynku pojawiły się pierwsze modemy z dostępem do mobilnego internetu. Wraz z modernizacją sieci telefonii komórkowej do standardu UMTS wzrosła przepustowość łącz i szybkość transmisji. W roku 2006 Plus i Era uruchomiły komercyjnie internet szerokopasmowy przez UMTS.

2000 marzec - Telefonia Dialog SA uzyskuje koncesję na świadczenie usług dostępu do Internetu w całym kraju, jako drugi operator po TPSA

2001

15 stycznia - TPSA uruchamia usługę Neostrada, umożliwiającą stały dostęp do Internetu poprzez linię telefoniczną

2002

30 sierpnia – uwolnienie przez MON m.in. pasma częstotliwości 2400 do 2485 MHz od pozwoleń na nadawanie dla urządzeń o mocy < 100 mW EIRP, żywiołowy rozwój bezprzewodowego internetu stacjonarnego w Polsce w oparciu o sieci WLAN

2008

14 milionów internautów w Polsce

2011

16 milionów internautów w Polsc