ZAKRZTUSZENIE
Do zakrztuszenia dochodzi wówczas, gdy kęs jedzenia zablokuje drogi oddechowe. Dziecko gwałtownie kaszle, dusi się, sinieje, rozpaczliwie potrzebuje pomocy. Nie udzielenie mu właściwej pomocy na czas, grozi poważnymi konsekwencjami.

Pierwsza pomoc
- sprawdź w jamie ustnej dziecka czy nie da się palcem usunąć kęsa pokarmu, który blokuje drogi oddechowe, uważaj przy tym, aby nie wepchnąć go głębiej.
- obróć niemowle głową w dół trzymając za nóżki, kilka razy uderz w okolicę międzyłopatkową
- starsze dziecko pochyl do przodu i kilka razy mocno uderz w plecy otwartą dłonią między łopatkami, jest bardzo prawdopodobne, że mocne uderzenie w plecy wystarczy, aby dziecko wykrztusiło z tchawicy obce ciało
- jeżeli to nie przywróciło drożności dróg oddechowych posadź sobie dziecko na kolanach plecami do siebie i ręką zwiniętą w pięść kilka razy mocno naciskaj na brzuch w połowie odległości między pępkiem a mostkiem, kierując ją w stronę żeber
- jeżeli i to nie spowodowało odblokowania dróg oddechowych do czasu przybycia lekarza stosuj sztuczne oddychanie.

OPARZENIE
Najczęściej dochodzi do niego w wyniku wylania na siebie przez dziecko szklanki gorącej herbaty, kawy, talerza zupy, garnka z wrzątkiem, dotknięcia żelazka. Skóra dziecka jest bardzo delikatna. Przez poparzoną powierzchnię skóry dochodzi do utraty płynów ustrojowych, co grozi odwodnieniem.

Pierwsza pomoc
Szybko i delikatnie zdjąć ubranie, można rozciąć nożyczkami.
Obficie, długo polewać miejsce poparzone zimną wodą, aż do ustania bólu, schłodzenie zapobiega destrukcji tkanek.
Miejsce oparzone przykryć jałową gazą i natychmiast udać się do szpitala gdy oparzenie jest większe niż moneta 5-złotowa lub zlokalizowane jest na twarzy bądź narządach płciowych.

Jak zapobiegać oparzeniom?
W czasie picia gorących napojów, jedzenia obiadu umieścić małe dziecko w bezpiecznym miejscu, trzymane w tym czasie na kolanach, może niepostrzeżenie strącić coś na siebie. Małe dzieci nie powinny wchodzić same do kuchni, w czasie gotowania najlepiej umieścić je w kojcu, należy pilnować aby dziecko nie dotknęło gorącej płyty piekarnika.

ZĄBKOWANIE
Ząbkowanie obserwujemy u 6-9 miesięcznych niemowląt. Nie powinno budzić jednak niepokoju wcześniejsze, ani późniejsze pojawianie się pierwszych ząbków. Już kilka tygodni przed tym faktem zauważymy rozpulchnienie dziąseł, obfite ślinienie się, a w czasie wyżynania pierwszych ząbków, zwłaszcza górnych może wystąpić stan podgorączkowy. Dziecko może spać niespokojnie, w ciągu dnia marudzić, niechętnie jeść, przejściowo oddawać rozluźnione stolce.

Jak ulżyć dziecku?
Przy nasilonych dolegliwościach można smarować dziąsła preparatami łagodzącymi dostępnymi w aptece. Podana wieczorem herbatka z melisy sprzyja spokojnej nocy. Incydentalnie dopuszczalne jest podanie środka przeciwbólowego. Mleczne ząbki są bardziej narażone na próchnicę, należy więc ograniczyć podawanie słodkich pokarmów, a od drugiego roku życia rozpocząć naukę mycia zębów.

POTÓWKI
To drobne, czerwone krostki pojawiające się na twarzy, szyi, na skórze tułowia po przegrzaniu dziecka. Nie są groźne, pod warunkiem, że nie staną się ropne tzn. na czubku pojawi się biała ropna wydzielina.

Gdy wystąpią, wykąp dziecko w słabym naparze rumianku, który łagodnie dezynfekuje skórę lub roztworze nadmanganianu potasu (dostępny w aptece), o tym samym działaniu. Roztwór nadmanganianu potasu, powinien mieć kolor lekko różowy. Ropne czubeczki zetrzyj zdecydowanym ruchem wacikiem nasączonym spirytusem.

PLEŚNIAWKI
To małe, białe plamki powstające na śluzówkach jamy ustnej i języku, świadczące o zakażeniu grzybiczym. Najczęściej są to kolonie grzybów Candidia albicans.

Wystąpieniu ich sprzyjają:
- złe warunki higieniczne
- antybiotykoterapia
- obecność grzybków na skórze matki i zakażenie w czasie karmienia.

Zakażenie nie jest groźne o ile nie jest masywne, wtedy przyjmuje obraz grubego "kożucha" utrudniającego ssanie. W leczeniu stosujemy kilka razy dziennie miejscowo preparaty przeciwgrzybicze i witaminy z grupy B.

CIAŁO OBCE W UCHU/ OKU/ NOSIE
Oko
Dostaniu się rzęsy lub drobnego pyłu do spojówki oka towarzyszy naturalnie występujące wówczas łzawienie, które może wypłukać drążniącą drobinkę. Jeżeli nie, to odciągnij delikatnie dolną lub górną powiekę i po zlokalizowaniu ciała obcego delikatnie usuń je chusteczką, staraj się przy tym powstrzymywać odruch tarcia oka, ponieważ może to wywołać dalsze uszkodzenie spojówki. Podrażnione oko można przepłukać solą fizjologiczną dostępną w aptece. Jeżeli jednak ciało obce utkwiło głębiej lub ból i podrażnienie spojówki utrzymuje się, skontaktuj się z lekarzem.

Ucho
Wodą w temperaturze ciała spróbuj wypłukać ciało obce wlewając ją ostrożnie w przewód słuchowy zewnętrzny. Wypływająca z ucha woda często powoduje wypłynięcie ciała obcego, jeżeli nie to pilnie pokaż dziecko lekarzowi laryngologowi.

Nos
Sprowokuj dziecko do silnego wydmuchania nosa, zatykając drożną dziurkę, jeżeli próba się nie powiedzie musisz iść z nim do lekarza laryngologa.

Zapobieganie
- nie dawaj dziecku do zabawy drobnych przedmiotów, koralików, kulek, drobnych cukierków.

GORĄCZKA
Temperaturę ciała możemy mierzyć umieszczając termometr pod pachą lub w fałdzie pachwinowym. Dostępne są także termometry uszne. Dla dzieci wskazane jest używanie termometrów wskazujących pomiar w ciągu 1 minuty. W czasie pomiaru weźmy dziecko na ręce i uważajmy aby nieostrożnym ruchem nie zrobiło sobie krzywdy.
Gdy termometr wskazuje 38 - 38,5 stopni u małego dziecka musimy przystąpić do obniżenia temperatury ciała, gdyż niedojrzały system nerwowy dziecka może niekorzystnie zareagować np. wystąpieniem drgawek gorączkowych.

Pierwsza pomoc
Należy rozebrać dziecko, aby umożliwić mu utratę ciepła przez skórę, umieścić zimny kompres na głowie, poić obficie chłodnymi płynami. Jeżeli to postępowanie nie jest wystarczające można wykonać kąpiel ochładzającą. Po umieszczeniu dziecka w wanience z wodą o temperaturze ciała, stopniowo dolewamy zimnej, aż na skórze wystąpi tzw. „gęsia skórka”, po czym dziecko delikatnie osuszamy i ubieramy w przewiewne ubranko. Przy braku efektu podajemy środek przeciwgorączkowy. Dawka leku musi uwzględnić masę ciała, najlepiej rodzaj leku uzgodnić z opiekującym się dzieckiem lekarzem. Leki przeciwgorączkowe dostępne są w postaci: syropów, tabletek, czopków. Po opanowaniu gorączki należy skontaktować się z lekarzem.

BIEGUNKA
Mówimy o niej, gdy dziecko oddaje trzy i więcej stolców na dobę, lub nawet jeden ale z domieszką śluzu, ropy, krwi, nadmiernej ilości wody. Jest to bardzo częste schorzenie okresu wczesnodziecięcego wywołane najczęściej zakażeniem wirusowym /rotawirus/, rzadziej bakteryjnym /salmonella/ przewodu pokarmowego lub po prostu niestrawnością. Infekcji jelitowej często towarzyszą wymioty, gorączka lub tylko stan podgorączkowy, niechęć do jedzenia. Może być ostra - trwa zwykle nie dłużej niż tydzień lub przewlekła wtedy wymaga stałej opieki lekarskiej.

Pierwsza pomoc
W większości przypadków wystarczy zastosować odpowiednią lekkostrawną dietę i nawadnianie doustne. Staramy się nie podawać w tym okresie mleka, soków owocowych, świeżych owoców i warzyw. Najlepiej podać krupnik ryżowy. Przygotowujemy go z warzyw, z przewagą marchewki, ryżu i niewielkiej ilości mięsa gotowanego. Posiłek taki uzupełni utracone sole mineralne i zapewni odpowiedni dowóz białka. Dietę można urozmaicić kanapką z chudą wędliną, kisielem najlepiej ugotowanym w domu z tartego jabłka i mąki ziemniaczanej, lub kleikiem ryżowym. Najważniejsza jest jednak odpowiednia podaż płynów, które podajemy chłodne, często, w małej ilości. Może to być woda mineralna niegazowana, słaba herbatka ze szczyptą soli (płyn powinien być tak słony jak łzy) lub doustne środki nawadniające dostępne w aptece. W aptece możemy również nabyć bez recepty tabletki lub fiolki z preparatami pałeczek kwasu mlekowego, które pomogą przywrócić fizjologiczną florę jelitową oraz Smectę, która łagodzi bóle brzucha. Po ustąpieniu biegunki stopniowo powracamy do diety odpowiedniej do wieku.

WYMIOTY
Często towarzyszą niestrawności pokarmowej, biegunkom lub infekcjom górnych dróg oddechowych. Czasami mogą być objawem groźnych chorób np. zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Jeżeli wystąpią zastanów się jaka mogła być przyczyna:
- błąd dietetyczny - podawaj dziecku chłodną, niegazowaną wodę mineralną małymi porcjami, zrób krótką przerwę w podawaniu posiłków (1-3 godz.), skontaktuj się z lekarzem, jeżeli wymioty nie ustępują.
- jeżeli towarzyszą cechy infekcji, podwyższona temperatura, ból gardła - wówczas podawaj dziecku małymi porcjami chłodną, niegazowaną wodę mineralną i skontaktuj się z lekarzem.
- jeżeli wymioty poprzedzone zostały urazem głowy, nie podoba ci się zachowanie dziecka, jest nadmiernie senne, ma wysoką gorączkę - pilnie w ciągu 1-2 godz. skontaktuj się z lekarzem.

Od wymiotów musimy odróżnić ulewanie, którym jest cofanie niewielkich ilości spożytego pokarmu w pierwszych miesiącach życia, spowodowane niedojrzałością motoryczną przewodu pokarmowego. Ulewanie nie jest groźne pod warunkiem zapobiegania zachłyśnięciu. Ulewające dziecko nosimy chwilę po posiłku, a następnie układamy wyżej na prawym boku.

KOLKA
Bolesna dolegliwość występująca w pierwszych trzech miesiącach życia dziecka. Spowodowana jest niedojrzałością enzymatyczną i motoryczną młodego przewodu pokarmowego. Często występuje o stałych porach dnia, np. wieczorem, podczas karmienia. Dziecko przestaje ssać, czerwienieje na twarzy, kopie nóżkami, głośno płacze.

Jak pomóc?
- cierpiące, zapłakane dziecko trzeba uspokoić. Przytul je do siebie i łagodnie kołysz, ruch często uspokaja dziecko.
- masuj brzuszek ciepłą ręką lub połóż mu na brzuszek ogrzaną pieluszkę.
- połóż go na chwilę na brzuszku, taka pozycja ułatwia oddanie gazów, których zatrzymanie jest właśnie przyczyną dolegliwości.
- przygotuj szybko ciepłą kąpiel.
- w przypadku nasilonych, powtarzających się dolegliwości można zastosować preparaty przeciw kolce dostępne w aptece.
- podczas wizyty lekarza opowiedz o swoich kłopotach.

Zapobieganie
- po nakarmieniu unieść dziecko wyżej i przytulić, aby ułatwić cofnięcie się połkniętego wraz z pokarmem powietrza.
- karmiąca matka powinna rozważyć znaczne ograniczenie lub wykluczenie mleka ze swojej diety, a także wycofać tzw. wzdymające potrawy, zwłaszcza: brokuły, kapustę, brukselkę.

DRGAWKI
Mogą być przygodne, pojawiające się np. w czasie wysokiej temperatury, zatrucia lub być objawem przewlekłej choroby - padaczki. Tak czy inaczej musimy wiedzieć jak udzielić dziecku pierwszej pomocy, zanim nie przybędzie wezwany przez nas lekarz. Kiedy wystąpią po raz pierwszy nie możemy poddać się panice.
Najważniejsze jest:
- utrzymać drożność dróg oddechowych, poprzez ułożenie na boku i lekkie odchylenie głowy do tyłu
- wezwać lekarza
- pomoc w ewakuacji nadmiaru śliny, którą łatwo się zachłysnąć
- nigdy nie wkładaj niczego do ust! W ten sposób można połamać dziecku zęby, a nieprzytomne może rozgryźć to, co ma między zębami, i zadławić się
- w przypadku wysokiej temperatury rozpocząć jej obniżanie. Rozebrać dziecko, zrobić zimny okład, podać środek przeciwgorączkowy najlepiej w czopku doodbytniczo
- dziecko chorujące na padaczkę powinno zawsze posiadać w domu lek przeciwdrgawkowy zapisany przez lekarza w postaci małej wlewki doodbytniczej, który podajemy natychmiast po wystąpieniu drgawek a następnie wzywamy lekarza.

BRAK APETYTU
Dzieci niejadki to częsta zmora rodziców zwłaszcza tych troskliwych. Jeżeli dziecko prawidłowo rośnie i przybiera na wadze nie ma powodu do niepokoju. Zdrowemu dziecku powinniśmy pozwolić na odrobinę samodzielności w doborze składu i rodzaju pożywienia. Zdrowe, nie zrobi sobie krzywdy, nawet jeżeli któregoś dnia będzie piło tylko soki lub wodę. Dzieci często instynktownie wybierają składniki pożywienia, których ich organizm potrzebuje. Ważne jest unikanie konfliktów przy jedzeniu, posiłek nie może kojarzyć się z pokrzykiwaniem. Zadbaj o to żeby:
- posiłki kolorowo i estetycznie wyglądały
- były o stałej porze
- pozwól dziecku jeść samodzielnie, nawet jeżeli według ciebie trwa to za długo i bardzo się brudzi
- nie zmuszaj go do spożywania potraw, np. mleka, których unika. Może to być spowodowane alergią lub nietolerancją danego pokarmu. Podane nawet w formie ukrytej mogą być przyczyną pobolewań brzucha lub rozdrażnienia dziecka.
- między posiłkami nie podawaj słodkich przekąsek, raczej niech to będą świeże owoce lub warzywa (banan, marchewka, jabłko)
- nie karz go za odmowę zjedzenia jakiejś potrawy.

ODPARZONE POŚLADKI
Może się zdarzyć, że za długi kontakt wrażliwej skóry dziecka z mokrą lub zabrudzoną stolcem pieluszką wywoła odczyn zapalny skóry. Pośladki i okolica krocza są wtedy zaczerwienione, nadmiernie ucieplone, wrażliwe na dotyk i czynności pielęgnacyjne. Zaniedbanie na tym etapie może doprowadzić do rozwinięcia pełnego obrazu pieluszkowego zapalenia skóry krocza i w konsekwencji dłuższego leczenia.

Jeżeli zauważysz zaczerwienienie to:
- przygotuj kąpiel pupy w słabym naparze rumianku z użyciem delikatnych środków myjących przeznaczonych do pielęgnacji delikatnej skóry dziecka
- osusz delikatnie przez przykładanie miękkiej pieluszki, nie pocieraj
- możesz nałożyć cienką warstwę kremu zawierającego alantoinę lub lanolinę lub nanieść dłońmi odrobinę zasypki pielęgnacyjnej lub mąki ziemniaczanej
- zastosuj wietrzenie pośladków, przy swobodnym dostępie powietrza skóra goi się szybciej.

Zapobieganie
Noworodek siusia ok. 30 razy na dobę, niemowlę ok. 10. Dziecko karmione piersią, może oddawać stolec po każdym karmieniu. Tak więc im młodsze niemowlę tym częściej wymaga zmiany pieluszek. Pampersy nie mogą być traktowane jak zbiorniki. Jeżeli używamy pieluszek tetrowych, do prania stosujmy proszki przeznaczone dla dzieci, np. płatki mydlane, a program płukania w pralce nastawiajmy dwa razy.
Kiedy dziecko zacznie pewnie siedzieć, z reguły ok. 8-9 miesiąca życia, uczymy dziecko korzystania z nocniczka.

CIEMNIENIUCHA
Tą nazwą określamy powstającą na głowie niemowlęcia żółtą, tłustą skorupkę. Powstaje z powodu wzmożonej produkcji łoju, który łącząc się ze złuszczonym naskórkiem tworzy trudną do usunięcia masę. Dziecko nie odczuwa dolegliwości, ale ciemieniucha może być przyczyną rozwoju zakażenia, wypadania włosów i w zasadzie świadczy o zaniedbaniach higienicznych.

Nie jest bardzo trudno ją usunąć. Wystarczy posmarować główkę oliwką i zostawić na 12-24 godziny, potem zebrać ją grzebieniem lub szczotką i umyć główkę. Najczęściej czynność tę trzeba powtórzyć kilka razy, tym bardziej, ze ciemieniucha ma tendencje do nawracania.

ZATRUCIE
Fiolka kolorowych, słodkich pastylek babci, czy płyn do przetykania zatkanych zlewów... w butelce po Coca-coli, stanowią przyczynę ciężkich, często śmiertelnych zatruć. Chwila nieuwagi i nieszczęście gotowe. Dlatego trzeba rozejrzeć się krytycznie wokół i usunąć potencjalne zagrożenia:
- wszelkie leki trzymajmy w zamkniętej na klucz niedostępnej dla malucha szafce
- w butelkach i pojemnikach po środkach spożywczych nie umieszczajmy niebezpiecznych środków chemicznych
- gdy nie możemy się naszym maluchem zająć umieśćmy go w bezpiecznym miejscu, np. w kojcu.

Gdy mimo to dojdzie do spożycia niebezpiecznych substancji - pilnie skontaktuj się z lekarzem, spróbuj ustalić co i ile dziecko zjadło, pokaż lekarzowi próbkę trucizny lub pojemnik po niej, obserwuj zawartość wymiotów.
Twoje dziecko może wymagać zabiegów (płukanie żołądka, kroplówki) i obserwacji w szpitalu. Do czasu przybycia lekarza ułóż dziecko w pozycji bocznej ustalonej.

CHOROBA LOKOMOCYJNA
Podczas podróży trzeba zapewnić dziecku bezpieczeństwo, musi być umieszczone w specjalnym foteliku lub na tylnym siedzeniu, zawsze przypięte pasami. Zdarza się, że u Twojego dziecka podczas jazdy samochodem, autobusem lub płynięcia statkiem występują objawy choroby lokomocyjnej: nudności, bóle żołądka, wymioty.
- zadbaj o to aby przed podróżą posiłek był naprawdę lekkostrawny i niewielki np. niewielka bułeczka z masłem i herbata.
- podaj dostępne w aptece środki zapobiegające objawom choroby lokomocyjnej: Aviomarin, preparat z imbiru- Avioplant, preparat homeopatyczny Cocculine lub plasterek Transway
- do picia przygotuj chłodną, niegazowaną wodę mineralną
- pomyśl o odwróceniu uwagi dziecka, zabierz nowe książeczki nową zabawkę, która umili czas podróży.

UKĄSZENIE KLESZCZA
W czasie spacerów w liściastych lasach i zaroślach możemy doświadczyć ukąszenia kleszcza, które jest niebolesne i często ten fakt można przeoczyć. Dopiero czarna, wypukła grudka na naszym ciele świadczy o tym. Kleszcze mogą przenosić wirusy w tym wirusa kleszczowego zapalenia mózgu i bakterie, głównie prątki boreliozy.

Ukąszeniu sprzyjają:
- zapach potu
- jaskrawa odzież
- odsłonięte ciało.

Jeżeli już dojdzie do „złapania” kleszcza, najlepszym sposobem aby się go pozbyć jest usunięcie go za pomocą pęsety ciągłym ruchem i zdezynfekowanie miejsca po ukąszeniu. W przypadku niekompletnego usunięcia kleszcza lub zaobserwowania zaczerwienienia w tym miejscu lub wystąpienia objawów w ciągu miesiąca, przypominających grypę, trzeba zgłosić się do lekarza informując go o fakcie ukąszenia.

Jak zapobiegać?
- podczas spacerów w lesie założyć dziecku spodnie, bluzkę z długimi rękawami, głowę osłonić czapką
- unikać szczególnie gęstych zarośli
- zapach dezodorantów odstrasza kleszcze
- używać tzw. repelenty czyli środki odstraszające owady dostępne w aptece: Autan, No!, Off!

UŻĄDLENIE
W czasie spacerów w liściastych lasach i zaroślach możemy doświadczyć ukąszenia kleszcza, które jest niebolesne i często ten fakt można przeoczyć. Dopiero czarna, wypukła grudka na naszym ciele świadczy o tym. Kleszcze mogą przenosić wirusy w tym wirusa kleszczowego zapalenia mózgu i bakterie, głównie prątki boreliozy.

Ukąszeniu sprzyjają:
- zapach potu
- jaskrawa odzież
- odsłonięte ciało.

Jeżeli już dojdzie do „złapania” kleszcza, najlepszym sposobem aby się go pozbyć jest usunięcie go za pomocą pęsety ciągłym ruchem i zdezynfekowanie miejsca po ukąszeniu. W przypadku niekompletnego usunięcia kleszcza lub zaobserwowania zaczerwienienia w tym miejscu lub wystąpienia objawów w ciągu miesiąca, przypominających grypę, trzeba zgłosić się do lekarza informując go o fakcie ukąszenia.

Jak zapobiegać?
- podczas spacerów w lesie założyć dziecku spodnie, bluzkę z długimi rękawami, głowę osłonić czapką
- unikać szczególnie gęstych zarośli
- zapach dezodorantów odstrasza kleszcze
- używać tzw. repelenty czyli środki odstraszające owady dostępne w aptece: Autan, No!, Off!

URAZY GŁOWY
U naszych żywotnych i ruchliwych pociech wszelkie urazy, w tym urazy głowy są na porządku dziennym. Mały kłopot gdy kończy się na siniaku i guzie, wystarczy wtedy przyłożyć coś zimnego np. kostki lodu zawinięte w ściereczkę aby zmniejszyć rozmiary guza. Kłopot jest gdy pojawi się uczucie nudności, bóle głowy i problemy z mówieniem. Takie objawy mogą świadczyć o wstrząśnieniu mózgu i dziecko wymaga obserwacji w szpitalu.

Jak postąpić?
wykonaj zimny okład i bacznie obserwuj dziecko, natychmiast wezwij lekarza, jeśli dziecko zaczyna odczuwać mdłości lub bóle głowy albo ma problemy z wymową.

KRWAWIENIE Z NOSA
Może być spowodowane urazem okolicy nosa, ale także wynikiem dłubania w nosie, lub uszkodzenia śluzówki w czasie silnego kataru. U niektórych dzieci wrodzone ukszałtowanie naczyń tej okolicy lub nadmierna kruchość naczyń sprzyjają występowaniu tej dolegliwości. Sporadycznie krwotok może być objawem groźnych chorób krwi np. małopłytkowości, wtedy oprócz krwawienia obserwujemy u dziecka liczne siniaki i wybroczyny na całym ciele.

Jak pomóc?
- ułóż dziecko w pozycji siedzącej
- palcem wskazującym uciśnij stronę nosa, z której obserwujesz krwawienie.
- przyłóż zimny okład (z kostek lodu owiniętych w czystą ściereczkę) na czoło, kark i nasadę nosa
- przez 2-3 godziny po ustaniu krwawienia nie pozwalaj dziecku wydmuchiwać nos
- przy skłonności do krwawień stosuj dietę bogatą w witaminę C, okresowo podawaj Rutinoscorbin
- przy powtarzających się krwawieniach poproś o konsultację laryngologiczną
- jeżeli u dziecka wystąpił masywny, obfity krwotok przewieź je do szpitala zaraz po udzieleniu pierwszej pomocy.

DZIECKO NIEPRZYTOMNE
Układamy dziecko na prawym boku, z głową odgiętą do tyłu."Górną" rękę zegnij w łokciu i podłóż dłoń pod policzek. "Dolną" rękę przełóż za plecy i również zegnij w łokciu. "Dolną" nogę ugnij w kolanie i wysuń do przodu. "Górna" noga ma być wyprostowana. Ułożone tak dziecko doczeka bezpiecznie pomocy.

KATAR
Nieżyt nosa, będący czasami jedynym objawem infekcji wirusowej, popularnie zwanej przeziębieniem. Jest wywołany przez wirusy, które dostają się do nosa drogą kropelkową. Powodują obrzęk śluzówki i obfity wodnisty wyciek, czasami obrzęk przenosi się na trąbkę Eustachiusza (łączy ucho z gardłem) wtedy dołączają się objawy ze strony ucha.

Jak pomóc?
Nie czekajmy na pełny rozwój objawów. Z chwilą wystąpienia uczucia dyskomfortu w nosie, weźmy ciepłą kąpiel, załóżmy ciepłe skarpety i poleżmy kilka godzin w łóżku, popijając herbatę z miodem i cytryną, sok malinowy, napar z lipy, herbatkę z dzikiej róży. Dodatkowo należy zażyć Vitaminę C, Rutinoskorbin, wapno (Calcium).
Katar szczególnie przykro odczuwany jest przez najmłodsze dzieci i niemowlęta, które nie potrafią oddychać przez usta. Katar utrudnia nie tylko oddychanie ale również przyjmowanie posiłków, ssanie piersi. Towarzyszyć katarowi może podwyższona temperatura ciała, tendencja do wymiotów. W tej sytuacji trzeba szybko pomóc maluchowi poprzez :
- podanie wapna (Calcium), Rutinoskorbinu, vitaminy C w kroplach (Cebion)
- podanie dużej ilości płynów do picia, łagodnych naparów ziołowych z lipy, malin, dzikiej róży, czarnego bzu
- naniesienie na śluzówkę nosa niewielkiej ilości kropli obkurczających odpowiednich do wieku, spowodują one zmniejszenie obrzęku i możliwość oddychania przez nos
- okolice skrzydełek nosa można posmarować maścią majerankową
- kilka kropel olejku Olbas, lub niewielką ilość maści rozgrzewającej można rozmasować na klatce piersiowej
- kilka kropel olejku Olbas nanieśC na poduszkę na której śpi dziecko.