ZESPÓŁ 8 – KAPITAŁY (FUNDUSZE) WŁASNE, SPECJALNE, REZERWY I WYNIK FINANSOWY
800 – KAPITAŁY (FUNDUSZE) PODSTAWOWE
800 – KAPITAŁY ZASADNICZE
801 – KAPITAŁ ZAKŁADOWY (WSPÓLNIKÓW)
806 – KAPITAŁ ZAPASOWY
807 – KAPITAŁ Z AKTUALIZACJI WYCENY
808 – POZOSTAŁE KAPITAŁY REZERWOWE
809 – FUNDUSZE WYDZIELONE
820 – ROZLICZENIE WYNIKU FINANSOWEGO (821)
822 – ROZLICZENIE WYNIKU FINANSOWEGO ROKU OBROTWEGO (BIEŻĄCEGO )
830 – FUNDUSZE SPECJALNE
840 – REZERWY
841 -- REZERWY Z TYT. ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO
842 – REZERWY NA PRZYSZŁE ZOBOWIĄZANIA I KOSZTY (840)
843 – REZERWY NA PEWNE I PRAWDOPODOBNE STRATY
845 – ROZLICZENIE MIĘDZYOKRESOWE PRZYCHODÓW (850)
850 – FUNDUSZE SPECJALNE
851 – ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH (ZFŚS)
855 --
859 – POZOSTAŁE FUNDUSZE SPECJANE
860 – WYNIK FINANSOWY
870 – PODATEK DOCHODOWY I INNE OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO
871 – PODATEK DOCHODOWY
872 – INNE OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO
873 – POZOSTAŁE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO
AKTYWA = PASYWA (ZOBOWIĄZANIA + KAPTAŁ WŁASNY)
AKTYWA – PASYWA = KAPITAŁ WŁASNY
Powyższe równanie pokazuje „pozostałościowy’’ charakter kapitałów własnych.
Prawa majątkowe właściciela są wtórne w stos. do praw wierzycieli.
Na koncie księgowym pasywów po stronie Wn(Dt) ewidencjonuje się zmniejszenia, a po
stronie Ma(Ct) zwiększenia
[na koncie księgowym aktywów po stronie Wn(Dt) ewidencjonuje się zwiększenia, a po stronie Ma(Ct) – zmniejszenia.]
KAPITAŁ WŁASNY PRZEDSIĘBIORSTWA (aktywa netto)
Jest to wielkość aktywów pozostająca w przedsiębiorstwie po odjęciu jego zobowiązań.
Kapitał fundusz własny – jest różnicą między stanem posiadania a zadłużenia przedsiębiorstwa. Im taki kapitał wyższy tym przedsiębiorstwo bogatsze.
Zobowiązania przedsiębiorstwa
- to długi. Są to np. sumy, które należą się wierzycielom za towary lub usługi kupione na
kredyt, wynagrodzenie do wypłaty pracownikom, podatki, weksle, odsetki bankowe.
- to tytuł prawny do zapłaty sumy pieniężnej. Jeżeli przedsiębiorstwo nie jest w stanie
spłacić wierzycieli, mogą oni doprowadzić do sprzedaży aktywów dłużnika dla
zabezpieczenia należnych im sum pieniężnych
Jeśli aktywa zostaną sprzedane, to wierzyciele są zaspokojeni w pierwszej kolejności,
dopiero, suma jaka pozostanie, może być przekazana właścicielowi.
Prawa wierzyciela są ważniejsze od praw właściciela.
Kapitał własny jest zawsze sumą pozostającą, a nie pierwotną.
KAPITAŁ WŁASNY
-- dzieli się na kapitał podstawowy (zasadniczy) i rezerwowy
-- wkład właściciela bądź udział wspólników w majątku jednostki gospodarczej włożony na
czas nieograniczony (bez gwarancji oprocentowania)
-- suma kapitałów podstawowych, rezerwowych i zysków niepodzielonych
-- rachunkowo jest to różnica pomiędzy wartością aktywów a kapitałami obcymi
(zobowiązaniami)
-- jest to kwota zainwestowana przez właściciela (powiększona o zysk lub pomniejszona o
stratę) przedsiębiorstwa.
Kapitały zasadnicze (podstawowe)
-- dzieli się na zakładowy i wspólników lub właścicieli
Kapitał zakładowy występuje w spółce akcyjnej, z o.o. i komandytowo – akcyjnej.
Kapitał wspólników lub właściciela – w spółce jawne, komandytowe i cywilne.
Spółki komandytowo – akcyjne, z o.o. i akcyjne tworzą także kapitały zapasowe i rezerwowe.
Ponadto we wszystkich spółkach zobowiązanych do aktualizacji wyceny środków trwałych występuje wyodrębniony kapitał (fundusz) rezerwowy aktualizacji wyceny.
W spółkach posiadających samodzielnie bilansujące oddziały występuje także kapitał (fundusz) wydzielony.
Kapitał zakładowy –
-- w spółce akcyjnej odzwierciedla nominalną wartość akcji
-- statut spółki akcyjnej określa między innymi: wysokość kapitału zakładowego,
sposób jego zgromadzenia, nominalną wartość akcji i ich ilość ze wskazaniem, czy są
one imienne czy na okaziciela, rodzaje akcji i przywiązane do nich uprawnienia (w
przypadku tzw. akcji uprzywilejowanych), warunki i sposób umorzenia akcji
-- w spółce akcyjnej musi wynosić co najmniej 500 000,- a wartość nominalna akcji
co najmniej 0,01 zł (1 grosz)
-- może być pokryty gotówką lub aportami (wkładami niepieniężnymi)
-- w spółce z o.o. stanowi równowartość wniesionych (stosownie do umowy spółki) udziałów
pieniężnych oraz aportów i dzieli się na udziały o równej lub nierównej wartości
-- w spółce z o.o. musi mieć wartość co najmniej 50 000,- a jeden udział musi wynosić
co najmniej 50,-
kapitał wspólników (właścicieli) –
-- w spółce jawnej i komandytowej stanowi równowartość wkładów wniesionych przez
wspólników według ustaleń umowy spółki
-- w odróżnieniu od innych spółek prawa handlowego (tj. spółki akcyjnej i jawnej) spółka
jawna jest formą spółki osobowej, co wyraża się m. in., tym że za zobowiązania spółki
odpowiadają bez ograniczeń wszyscy jej wspólnicy całym majątkiem
-- do spółek komandytowych mają zastosowanie przepisy o spółkach jawnych, inaczej
rozkłada się odpowiedzialność wspólników
-- spółka staje się komandytową jeśli obok wspólnika (wspólników) odpowiadającego za
zobowiązania spółki bez ograniczeń występuje przynajmniej jeden wspólnik, którego
odpowiedzialność jest ograniczona (komandytariusz)
kapitał zapasowy –
-- tworzony jest w spółkach prawa handlowego z przeznaczeniem na pokrycie ewentualnych
strat
-- przepisy Kodeksu Spółek Handlowych regulują problematykę kapitału zapasowego w
sposób szczegółowy tylko dla spółek akcyjnych
-- do kapitału zapasowego przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy, dopóki
kapitał nie osiągnie co najmniej 1/3 kapitału zakładowego
-- do kapitału zapasowego należy przelewać nadwyżki osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich
wartości nominalnej, a pozostałe po pokryciu kosztów emisji akcji
-- do kapitału zapasowego wpływają również dopłaty, które uiszczają akcjonariusze w zamian
za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom, o ile te dopłaty nie
będą na wyrównanie nadzwyczajnych odpisów i strat
-- statut może przewidywać tworzenie innych kapitałów na pokrycie szczególnych strat lub
wydatków (kapitały rezerwowe)
-- o użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga walne zgromadzenie; jednakże
część kapitału zapasowego w wysokości 1/3 kapitału zakładowego można użyć jedynie na
pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym
-- jeżeli bilans wykaże stratę przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz
1/3 kapitału zakładowego, zarząd obowiązany jest niezwłocznie zwołać walne
zgromadzenie celem podjęcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki
w zakresie spółek z o.o. przepisy Kodeksu Spółek Handlowych zawierają ustalenia dotyczące funduszu zapasowego czystego zysku i jego przeznaczenia na pokrycie strat.
Kapitały rezerwowe –
-- mogą być tworzone w spółkach prawa handlowego z przeznaczeniem na sfinansowanie
szczególnych strat i wydatków
-- podobnie jak w zakresie kapitału zapasowego przepisy Kodeksu Spółek Handlowych
dotyczące spółek akcyjnych pozwalają na tworzenie kapitału rezerwowego z czystego
zysku
-- w zakresie spółek z o.o. przepisy Kodeksu Spółek Handlowych zawierają ustalenia
dotyczące funkcjonowania kapitału rezerwowego, nie precyzują jednak zasad jego
tworzenia, pozostawiając możliwość ich ustalenia w umowach spółek
składnikiem kapitałów własnych jest również wynik finansowy, czyli różnica przychodów i
kosztów.
ZASADY WYCENY
Kapitały własne ujmuje się w księgach rachunkowych w wysokości wynikającej z prawidłowo
udokumentowanych zwiększeń i zmniejszeń w ciągu roku obrotowego.
Nie podlegają one innej wycenie na dzień bilansowy.
Kapitał zasadniczy (zakładowy) spółek z o.o. i spółek akcyjnych wykazuje się w księgach rachunkowych w wysokości określone w umowie lub statucie i wpisanej do rejestru handlowego.
Zadeklarowane, lecz nie wpisane wkłady kapitałowe ujmuje się w bilansie jako należne wkłady na poczet kapitału, a w księgach rachunkowych na koncie 240 – pozostałe rozrachunki (z oznaczeniem w ewidencji analitycznej) bądź np. na wyodrębnionym koncie syntetycznym – rozrachunki kapitałowe.
Składniki kapitału zasadniczego spółek postawionych w stan likwidacji lub upadłości podlegają na dzień rozpoczęcia likwidacji lub postępowania upadłościowego połączeniu w jeden kapitał podstawowy, który zmniejsza się:
-- we wszystkich spółkach o skutki wyceny określonych grup składników majątku (zgodnie z
art. 29 ust. o rachunkowości) wg cen sprzedaży netto możliwych do uzyskania, jednakże
nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe
umorzenie
-- w spółkach z o.o. – o wartość udziałów własnych przeznaczonych do sprzedaży
-- w spółkach akcyjnych – o niezależne wkłady na poczet kapitału, o ile nie wezwano
zainteresowanych do ich wniesienia oraz o akcje własne przeznaczone do sprzedaży
EWIDENCJA KAPITAŁÓW WŁASNYCH
Kapitały (fundusze) własne ewidencjonowane są na kontach zespołu 8.
W mniejszych firmach do ewidencji syntetycznej może służyć jedno konto 800 – kapitał własny,
W większych jednostkach konto 800 powinno być podzielone np.:
801 – kapitał zakładowy (wspólników)
806 – kapitał zapasowy
807 – kapitał z aktualizacji wyceny
808 – pozostałe kapitały rezerwowe
809 – fundusze wydzielone
801 – KAPITAŁ ZAKŁADOWY (W SPÓŁKACH AKCYJNYCH)
Służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń kapitału akcyjnego, który jest kapitałem zakładowym spółki akcyjnej.
Zasady zwiększania i zmniejszania kapitału akcyjnego określają przepisy Kodeksu Spółek
Handlowych, statut spółki, uchwały zgromadzenia akcjonariuszy oraz decyzje uprawionych organów spółki.
Kapitał zakładowy tworzony jest w szczególności:
-- z akcji opłaconych gotówką
-- z akcji pokrytych aportami
-- z akcji zadeklarowanych do spłaty w ratach
-- z akcji do zbycia
-- z zysku netto przeznaczonego na pokrycie umorzenia akcji
-- z podwyższenia kapitału w drodze emisji nowych lub zwiększenia wartości nominalnej akcji
-- z przekształcenia kapitału zakładowego spółki z o.o. w kapitał zakładowy spółki akcyjnej w
sytuacji zmiany formy prawnej prowadzenia działalności przez jednostkę ze spółki z o.o. na
spółkę akcyjną
-- ze zmiany własności akcji imiennych
Kapitał zakładowy jako kapitał podstawowy spółki akcyjnej ma charakter stabilny.
Jego zmniejszenie następuje tylko w sytuacjach przewidzianych w odpowiednich przepisach Kodeksu Spółek Handlowych.
Zmniejszenia takie wymagają zmiany statutu spółki lub uchwał zgromadzenia akcjonariuszy.
Mowa tu w szczególności o:
-- konieczności pokrycia straty netto przewyższającej sumę kapitałów zapasowego i
rezerwowego – jest to jednak możliwe jedynie w wysokości 1/3 wysokości kapitału
akcyjnego; jeśli strata byłaby wyższa, walne zgromadzenie akcjonariuszy jest zobowiązane
podjąć uchwałę co do dalszego istnienia spółki akcyjnej
-- sytuacji, w której kapitał obniżany jest przez umorzenie akcji, co wymaga zmiany umowy
spółki lub w drodze zmniejszenia nominalnej wartości akcji
-- zmianie własności akcji imiennych
Obciążenia (Wn) – zmniejszenia kapitału akcyjnego
Uznanie (Ma) – zwiększenia kapitału akcyjnego
Saldo Ma wyraża stan kapitału akcyjnego.
801 – KAPITAŁ ZAKŁADOWY (W SPÓŁKACH Z O.O.)
Służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń kapitału akcyjnego, który jest kapitałem zakładowym spółki z o.o.
Zasady zwiększania i zmniejszania kapitału zakładowego określają przepisy Kodeksu Spółek
Handlowych, ustalenia umowy spółki, uchwały podejmowane przez zgromadzenie wspólników oraz decyzje uprawionych organów spółki.
Kapitał zakładowy w spółkach z o.o. tworzony jest:
-- z udziałów w formie pieniężnej
-- z udziałów wnoszonych jako aporty
-- z przeznaczenia funduszu zapasowego na zwiększeni kapitału zakładowego
-- z zysku do podziału służącego pokryciu umorzonych udziałów lub podwyższeniu kapitału
zakładowego
-- z przekształcenia kapitału zakładowego w kapitał zakładowy spółki z o.o. w sytuacji zmiany
formy prawnej spółki akcyjnej na spółkę z o.o.
-- z przejęcia przez innych wspólników własności udziałów
-- z podwyższenia kapitału i objęcia nowych udziałów na zasadach umowy spółki i przez
zmianę tejże umowy
Kapitał zakładowy jako kapitał podstawowy spółki z o.o. ma charakter stabilny.
Jego zmniejszenie następuje tylko w sytuacjach przewidzianych w odpowiednich przepisach Kodeksu Spółek Handlowych.
Zmniejszenia wymagają zmiany umowy spółki lub uchwał zgromadzenia wspólników.
Chodzi tu o:
-- pokrycie straty netto przewyższającej sumę funduszów zapasowych i rezerwowych (do
wysokości 50% funduszu udziałowego; jeśli starta jest wyższa – sens istnienia spółki.
-- umorzenie udziałów przez obniżenie kapitału – zmiana umowa spółki
-- zmianę własności przez ich przejecie przez innych wspólników
-- obniżenie kapitału w drodze zmiany umowy spółki
Obciążenia (Wn) – zmniejszenia kapitału udziałowego
Uznanie (Ma) – zwiększenia kapitału udziałowego
Konto 801 wykazuje saldo Ma wyrażające stan kapitału udziałowego.
801 – KAPITAŁ WSPÓLNIKÓW (WŁAŚCICIELA)
Służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń oraz kapitału wspólników (właściciela), który stanowi równowartość wkładów wnoszonych przez wspólników spółki jawnej lub komandytowej oraz do spółek cywilnych.
Kapitał wspólników tworzony jest:-- z pieniężnych wkładów wspólników
-- z niepieniężnych wkładów wspólników
– z zysku netto
Kapitał wspólników może być wykorzystywany: -- na pokrycie straty netto
-- na zwrot części wkładów
Zwiększenia i zmniejszenia kapitału wspólników następują również przy okazji zmiany
własności wkładów.
Obciążenia (Wn) – Zmniejszenia kapitału wspólników
Uznanie (Ma) – Zwiększenia kapitału wspólników
Konto 801 wykazuje saldo Ma, które w tym przypadku wyraża stan kapitału wspólników.
806 – KAPITAŁ ZAPASOWY
Służy do ewidencji stanu zwiększeń i zmniejszeń kapitału (funduszu) zapasowego w spółkach
prawa handlowego
Zasady zwiększania i zmniejszania kapitału zapasowego określają przepisy Kodeksu Spółek
Handlowych (w różnym stopniu szczegółowości dla poszczególnych typów spółek), ustalenia
umowy spółki, ale także uchwały podejmowane przez walne zgromadzenie wspólników oraz decyzje uprawionych organów spółki.
Kapitał zapasowy tworzony jest w szczególności z:
-- podziału czystego zysku netto
-- nadwyżki osiągniętej przy sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej pozostałej po
pokryciu kosztów wydania akcji
-- dopłat akcjonariuszy wnoszonych w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich
akcjom
-- dopłat akcjonariuszy i innych wspólników, w sytuacji gdy dopłaty te nie zwiększają kapitału
zakładowego
kapitał zapasowy przeznaczony jest w szczególności na:
-- pokrycie strat bilansowych netto na podstawie uchwał zgromadzenia wspólników
-- zwrot dopłat wspólnikom, o ile okażą się one zbędne, w całości lub części
Obciążenia (Wn) – Zmniejszenia kapitału zapasowego
Uznanie (Ma) – Zwiększenia kapitału zapasowego
Konto 806 może jedynie wykazywać saldo Ma, które w tym przypadku wyrażać będzie stan kapitału zapasowego.
807 – KAPITAŁ Z AKTUALIZACJI WYCENY
Służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń kapitału (funduszu) rezerwowego powstałego w wyniku aktualizacji wyceny środków trwałych.
Zasady funkcjonowania kapitału rezerwowego z aktualizacji wyceny zostały ustalone w art.
31 ust. 3 i 4 ustawy o rachunkowości.
Art.31.
3. Wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonomicznie uzasadnione.
4. powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych, o której mowa w ust.3, odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny i nie może przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega, z zastrzeżeniem art. 32 ust. 5, zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych. Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
Kapitał z aktualizacji wyceny może tez powstawać w przypadku podniesienia wartości
posiadanych przez jednostkę inwestycji długoterminowych powyżej ich ceny nabycia.
Konto 807 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń kapitału z aktualizacji
wyceny.
Aktualizacja ta obejmuje zarówno wartość początkową, jak i dotychczasowe umorzenie środków trwałych.
Aktualizacja następuje zgodnie z odrębnymi przepisami: rozporządzenie Ministra Finansów z 20-01-1995 w sprawie amortyzacji środków trwałych i WNiP ora aktualizacji wyceny środków trwałych ogłoszone w Dz. Ustaw nr 7/95.
Aktualizacją tą należy objąć wszystkie środki trwałe, z kilkoma wyjątkami (patrz przykład poniżej).
Ewidencja konta 807 powinna zapewnić ustalenie kapitału aktualizacji wyceny oraz jego zwiększeń wg źródeł pochodzenia i zmniejszeń wg kierunków przeznaczenia (tzn. trzeba być w stanie podać, jakie środki trwałe przeszacowano i na co został przeznaczony kapitał z aktualizacji wyceny środków, których nie ma w danej firmie).
Z uwagi na potrzebę wyodrębnienia kwot tworzenia kapitału wg poszczególnych środków trwałych wskazane jest wykorzystanie do tego celu ich ewidencji analitycznej prowadzonej do kont środków trwałych.
Obciążenia (Wn) – Zmniejszenia kapitału z aktualizacji wyceny.
Uznanie (Ma) – Zwiększenia z aktualizacji wyceny.
Konto 807 może wykazywać saldo Ma wyrażające obecny stan kapitału rezerwowego z aktualizacji wyceny.
Przykład
Przedsiębiorstwo produkcyjne posiada m.in. następujące środki trwałe:
Szlifierka:
-- wartość początkowa 1 500,-
-- dotychczasowe umorzenie 1 000,-
Tokarka:
-- wartość początkowa 1 200,-
-- dotychczasowe umorzenie 120,-
W styczniu dokonano aktualizacji wyceny środków trwałych:
-- szlifierki przy zastosowaniu wskaźnika przeliczeniowego 1,25
-- tokarki przy zastosowaniu wskaźnika przeliczeniowego 1,1
Jak to robimy dalej…
1/ obliczmy nową wartość środka trwałego:
Szlifierka 1 500zł x 1,25 = 1 875zł
Tokarka 1 200zł x 1,1 = 1 320zł
2/następnie obliczamy nową wartość umorzenia:
Szlifierka 1 000zł x 1,25 = 1 250zł
Tokarka 120zł x 1,1 =132zł
Dlaczego przeliczamy umorzenie?
Otóż umorzenie to procent zużycia środka trwałego.
Tokarka: jej wartość początkowa wynosiła 1 200zł a umorzenie 120zł.
Oznacza to, ze tokarka jest umorzona w 10%. Jeśli przeliczymy tylko wartość
początkową, okazałoby się, że tokarka jest mniej zużyta, niż była przed aktualizacją
wyceny. A jest cały czas zużyta w tym samym stopniu.
Kiedy już wiemy, jaka jest nowa wartość początkowa i umorzenie środków trwałych, możemy zaksięgować zmiany.
Przed aktualizacją zapisy na kontach wyglądały następująco:
010
| 2 700,- |
|---|
010/ szlifierka
| 1 500,- |
|---|
010/ tokarka
| 1 200,- |
|---|
070
| 1 120,- |
|---|
070/ szlifierka
| 1 000,- |
|---|
070/tokarka
| 120,- |
|---|
Teraz będzie księgowanie różnic, czyli to co przybyło.
Zapisy na kontach zwiększymy o tyle, o ile zwiększyła się wartość początkowa i umorzenie w wyniku aktualizacji wyceny:
010
| 2 700,- | |
|---|---|
| 1/ 495 |
010/ szlifierka
| 1 500,- | |
|---|---|
| 1/ 375,- |
010/ tokarka
| 1 200,- | |
|---|---|
| 1/ 120 |
070
| 1 120,- | |
|---|---|
| 262 1/ |
070/ szlifierka
| 1 000,- | |
|---|---|
| 250 1/ |
070/tokarka
| 120,- | |
|---|---|
| 12 1/ |
807
| 233 1/ |
|---|
W wyniku tej operacji powstał kapitał z aktualizacji wyceny.
Jego wartość to różnica pomiędzy zwiększeniem wartości początkowej a zwiększeniem wartości umorzenia środków trwałych, które podano aktualizacji wyceny.
Kapitał ten nie jest przeznaczony do podziału.
Można go „ruszyć” w momencie, gdy środek trwały, z którego powstał, przestanie figurować ewidencji środków trwałych danej firmy.
Zakładamy, że sprzedaliśmy tokarkę pomijając wszelkie księgowania kupna – sprzedaży i zobaczymy, jak to wpłynie na kapitały.
806
| 12,- 2/ |
|---|
807
| 2/ 12,- | 233,- 1/ |
|---|
Kapitał z aktualizacji wyceny o wartości 12zł (bo tyle właśnie powstało z przeszacowania
wartości tokarki!) został przeniesiony na konto kapitału zapasowego, zgodnie z cytowanym
wcześniej przepisem ustawy o rachunkowości.
808 – POZOSTAŁE KAPITAŁY REZERWOWE
Przeznaczone jest do ewidencji stanu zwiększeń i zmniejszeń pozostałych kapitałów rezerwowych.
W spółkach prawa handlowego zasady tworzenia i wykorzystywania kapitału (funduszu) rezerwowego określają przepisy Kodeksu Spółek Handlowych (w różnym stopniu szczegółowości dla poszczególnych typów spółek) i ustalenia umowy oraz statutu spółki, a także uchwały podejmowane przez walne zgromadzenia wspólników i decyzje uprawnionych organów spółki.
Kapitał rezerwowy tworzy się w celu finansowania zamierzonych przedsięwzięć, z którymi wiążą się znaczne wydatki, bądź też których pozytywny wynik związany jest z ryzykiem, jak np. wprowadzenie nowej technologii poprzedzonej badaniami i próbami, zmiana profilu produkcji, reorganizacja itp.
Kapitał rezerwowy tworzony jest w szczególności:
-- z zysku netto
-- z innych źródeł określonych w decyzji o utworzeniu funduszu, np. z dopłat wspólników.
Kapitał rezerwowy wykorzystywany jest w szczególności na:
-- na pokrycie wydatków ponoszonych na cele określone w decyzji o utworzeniu funduszu
-- pokrycie różnicy pomiędzy wydatkami a osiągniętymi korzyściami, tj. strat ponoszonych na
działalności finansowej z kapitału, stosownie do decyzji o jego utworzeniu
pozostałość kapitału rozlicza się zgodnie z ustaleniami decyzji o jego utworzeniu.
Obciążenia (Wn) – zmniejszenia pozostałych kapitałów rezerwowych
Uznanie (Ma) – zwiększenia pozostałych kapitałów rezerwowych
Konto 808 może wykazywać tylko saldo Ma, które wyraża obecny stan pozostałych kapitałów rezerwowych.
Szczegółowa ewidencja do kont zespołu 8 powinna umożliwić ustalenie stanów poszczególnych kapitałów oraz zapewnić informacje o ich zmianach w ciągu roku obrotowego.
Na kontach kapitałów zasadniczych ewidencja ta powinna uwzględnić podział na tytuły
zwiększeń i zmniejszeń stanów kont syntetycznych.
UJĘCIE KAPITAŁÓW (FUNDUSZY)
| Lp. | Nazwa operacji gospodarczej | Wn(Dt) | Ma(Ct) |
|---|---|---|---|
| 1 | Zmiana własności oddziałów (wkładów), umorzenie akcji (udziałów), obniżenie kapitału | 800 | 240 lub 241 |
| 2 | Wniesienie udziałów w formie pieniężnej, opłacenie gotówką akcji, otrzymanie dotacji na rozwój podmiotu | 131 | 800 |
| 3 | Podwyższenie kapitału (objęcie nowych udziałów), zmiana własności wkładów (akcji imiennych, udziałów), zadeklarowanie spłaty ratalne utworzonego kapitału akcyjnego, dopłaty akcjonariuszy | 240 lub 241 | 800 |
| 4 | Wycofanie udziałów | 800 | 131 |
| 5 | Wniesienie udziałów w formie niepieniężnej (aportów) | 010 | 800 |
| 6 | Obligatoryjne przeszacowanie składników majątku w części wpływającej na zmianę kapitału, w tym a/ przeszacowanie wartości początkowej b/ przeszacowanie umorzenia |
010 010 |
800 070 |
| 7 | Odpisy z zysku netto na zwiększenie kapitału | 821 | 800 |
| 8 | Przeznaczenie kapitałów na pokrycie strat netto | 800 | 821 |
| 9 | Przeniesienie funduszu rezerwowego na fundusz zapasowy na skutek jego niewykorzystania | 800 | 800 |
010 – środki trwałe 070 – umorzenie środków trwałych 131 – rachunki bankowe 240 – pozostałe rozrachunki 241 – rozrachunki z udziałowcami i akcjonariuszami 800 – kapitały zasadnicze 821 – rozliczenie wyniku finansowego
ZADANIE
Trzech panów K, N, Z założyło i zarejestrowało spółkę z o. o.
W umowie ustalono, że łączna wartość kapitału zakładowego wynosi 60 000zł i dzieli na 60
udziałów po 1 000zł każdy.
Wspólnicy otrzymali po 20 udziałów. Zgodnie z umową spółki:
-- Kowalski wnosi cały swój udział w formie aportu (maszyny produkcyjne) warte 20 000zł
-- Nowak wnosi swój udział w formie aportu (materiały) wartości 5 000zł oraz wpłaca
15 000zł gotówką.
-- Zieliński wnosi swój udział w formie pieniężnej – wpłaca 20 000zł gotówką.
Na dzień rozpoczęcia działalności wspólnicy wnieśli:
-- Kowalski wniósł do spółki maszyny produkcyjne warte 20 000zł
-- Nowak wniósł materiały warte 5 000zł oraz wpłacił 15 000zł na rachunek spółki
-- Zieliński wpłacił na rachunek spółki 14 000zł
Rozwiązanie:
802 – kapitał zakładowy Ct – 60 000,-
010 – środki trwałe Dt – 20 000,-
310 – materiały Dt – 5 000,-
131 – rachunek bankowy Dt – 29 000,-
*240 – pozostałe rozrachunki Dt – 6 000,-
*jest to należność od wspólnika Zielińskiego – zobowiązał się do wpłaty 20 000zł. Na razie
wpłacił 14 000zł.
W bardziej rozbudowanej wersji planu kont kwota ta byłaby ewidencjonowana na koncie 241 – rozrachunki z udziałowcami.
FUNDUSZE SPECJALNE
Tworzone w zakładzie pracy to ZFŚS.
ZFŚS tworzony jest na podstawie ustawy z 04-03-1994r. (Dz. U z 23-05-1996r. Nr 70 poz 335) z corocznego odpisu podstawowego, naliczonego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych.
Tworzenie funduszu jest obowiązkowe dla jednostek działających w sektorze finansów publicznych.
Firmy prywatne mogą ale nie muszą tworzyć funduszu (zależnie od umowy pomiędzy pracodawcą a pracownikami).
Jeśli pracodawcy zdecydują się nie tworzyć funduszu, to muszą wypłacić świadczenie urlopowe w wysokości podstawowego odpisu na fundusz.
Świadczenie wypłacane jest raz w roku, temu który korzysta z urlopu i nie jest objęte składką ZUS.
Wysokość odpisu podstawowego wynosi – rocznie – na jednego zatrudnionego 37,5%
przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu poprzedniego roku poprzedniego, jeśli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu było wyższe.
Wysokość odpisów na pracowników młodocianych wynosi w pierwszym roku nauki 5%, a w drugim – 6%, a w trzecim – 7% wspomnianego wynagrodzenia.
Wysokość odpisu na pracownika zatrudnionego w szczególnie uciążliwych warunkach wynosi 50% tego wynagrodzenia.
Odpis może być zwiększony o 6,25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na każdą osobę, u której stwierdzono umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności.
Również o 6,25% wspomnianego wynagrodzenia można zwiększyć fundusz na każdego
emeryta i rencistę zatrudnionego w zakładzie pracy, jeśli jest on objęty opieka socjalną zakładu.
Za osoby zatrudnione uznaje się tych pracowników, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i określony, a także zatrudnionych na podstawie powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy oraz pracowników przebywających na urlopie wychowawczym.
Roczny odpis podstawowy na zakładowy fundusz ma swoje odzwierciedlenie w zapisach w księgach rachunkowych.
Artykuł 6 ustawy o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych stanowi, iż odpis podstawowy naliczony wg przedstawionych zasad obciąża koszty działalności pracodawcy.
ODPISY KOSZTEM PODATKOWYM
Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się odpisy, które w rozumieniu przepisów o ZFŚS obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tego odpisu zostały wpłacone na rachunek funduszu.
Tak więc odpis podstawowy na fundusz może zostać uznany za koszt podatkowy nie w momencie naliczenia, lecz dopiero w momencie faktycznego przekazania środków pieniężnych na wydzielony rachunek funduszu.
Zasady przekazywania środków pieniężnych na wydzielony rachunek funduszu zostały ustalone w art. 6 ust. 2 ustawy z 04-03-1994r.
Równowartość odpisu na dany rok kalendarzowy pracodawca przekazuje na rachunek funduszu w terminie do 30 września tego roku, z tym że w terminie do 31 maja tego roku przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisu podstawowego.
INNE ŹRÓDŁA TWORZENIA ZFŚŚ
Zgodnie z ustawą ZFŚS tworzy się z corocznego odpisu. Ale… nie tylko.
Zgodnie z art. 7 ustawy – środki funduszu zwiększa się o:
-- wpływy z opłat pobieranych od osób i jednostek organizacyjnych korzystających z
działalności socjalnej
-- darowizny oraz zapisy osób fizycznych i prawnych
-- odsetki od środków ZFŚS
-- wpływy z oprocentowania pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe
-- przychody z tytułu sprzedaży, dzierżawy i likwidacji środków trwałych służących
działalności socjalnej, w części nieprzeznaczonej na utrzymanie lub odtworzenie
zakładowych obiektów socjalnych
-- przychody z tytułu sprzedaży i likwidacji zakładowych domów i lokali mieszkalnych w części
nieprzeznaczonej na utrzymanie pozostałych zakładowych zasobów mieszkaniowych
-- inne środki określone w odrębnych przepisach.
Dodatkowo środki ZFŚS mogą być zwiększone z zysku netto do podziału lub nadwyżki bilansowej.
EWIDENCJA KSIĘGOWA
Ewidencja księgowa odpisu podstawowego na fundusz musi być zgodna z wcześniej przedstawionymi zasadami.
ZFŚS jest ewidencjonowany na osobnym koncie dotyczącym tego funduszu.
850 – fundusze specjalne
851 – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
859 – pozostałe fundusze specjalne
Konta 851 i 859 powstały z podziału konta 850.
851 – ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH
Służy do ewidencji stanu zwiększeń i zmniejszeń ZFŚS
Obciążenia (Wn) – zwiększenia funduszu z różnych tytułów
Uznanie (Ma) – zmniejszenia w wyniku wykorzystania środków na sfinansowanie działalności
socjalnej.
Saldo kredytowe (Ma) wyraża stan funduszu w ciągu roku oraz na koniec roku obrotowego.
Zmniejszenia funduszu to:
-- koszty obcych usług socjalnych
-- dofinansowanie kosztów utrzymania obiektów socjalnych
-- zapomogi na rzecz pracowników (pomoc bezzwrotna) i inne bezpośrednie wydatki ZFŚS.
-- umorzenie pożyczek mieszkaniowych
Ewidencja analityczna prowadzona do konta funduszu ma zapewnić ustalenie jego stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wg źródeł pochodzenia i kierunków przeznaczenia.
Ewidencja analityczna powinna dostarczać informacji o stanie funduszu będącego aktualnie do dyspozycji pracodawcy.
NAJCZĘŚCIEJ ZFŚS ZWIĘKSZA SIĘ W DRODZE ODPISU PODSTAWOWEGO I JEGO ZWIĘKSZEŃ.
| Lp. | Nazwa operacji gospodarczej | Wn(Dt) | Ma(Ct) |
|---|---|---|---|
| 1 | obciążenie kosztów działalności z tytułu zarachowania odpisu 12tyszł | 407 | 851 |
| 2 | przeniesienie odpisu w kwocie 12 000zł do rozliczenia w czasie | 640 | 490 |
| 3 | odpis przypadający na miesiąc bieżący (12 000zł : 12 m-cy = 1 000zł) | 550 | 640 |
| 4 | przeniesienie kwoty pieniężnej na wyodrębniony rachunek bankowy (wartość równa kwocie odpisu) |
137 | 131 |
131 – rachunki bankowe 137 – rachunek środków ZFŚS 407 – 490 – rozliczenie kosztów rodzajowych 550 – koszty ogólnego zarządu 640 – rozliczenie międzyokresowe kosztów
851 – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS)
851 – ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH (ZFŚS
| 12 000,- 1/ | |
|---|---|
407 –
| 1/ 12 000,- | |
|---|---|
490 – ROZLICZENIE KOSZTÓW RODZAJOWYCH
| 12 000,- 2/ | |
|---|---|
640 – ROZLICZENIE MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW
| 2/ 12 000,- | 1 000,- 3/ |
|---|---|
550 – KOSZTY OGÓLNEGO ZARZĄDU
| 3/ 1 000,- | |
|---|---|
131 – RACHUNKI BANKOWE
| 12 000,- 4/ | |
|---|---|
137 – RACHUNEK ŚRODKÓW ZFŚS
| 4/ 12 000,- | |
|---|---|
Odpis podstawowy (dotyczy odpisu rocznego) musi być rozliczany w czasie za
pośrednictwem konta 640 – RMK i co miesiąc obciążać koszty w wysokości dotyczącej danego miesiąca.
Do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć odpis podstawowy na fundusz wtedy tylko gdy środki pieniężne stanowiące równowartość tego odpisu zostały wpłacone na rachunek funduszu.
W przypadku prowadzenia ewidencji kosztów jedynie w układzie rodzajowym (zespół 4) wszystkie
zapisy księgowe będą takie same jak na powyższym schemacie, z wyjątkiem operacji 3/, kiedy
zostanie obciążone konto 490.
Przy ewidencji kosztów jedynie w układzie funkcjonalnym (zespół 5)operacja 1/ obciąży bezpośrednio konto 640 – RMK w związku czym nie będzie potrzeby dokonywania zapisu księgowego 2/, natomiast zapis 3/ będzie wyglądał jak na schemacie.
ZAPISY NA KONCIE 851 + PLUS ZASADY ODPISU PODSTAWOWEGO
| Lp. | Nazwa operacji gospodarczej | Wn(Dt) | Ma(Ct) |
|---|---|---|---|
| 1 | Odpisy podstawowe – równoległe do przelewów środków pieniężnych na rachunek bankowy funduszu – w razie stosowania kont zespołu 4 | 405 i 640 | 405 i 851 |
| 2 | Odpisy podstawowe – równoległe do przelewów środków pieniężnych na rachunek bankowy funduszu – w razie stosowania kont zespołu 5 | 641 | 851 |
| 3 | Usługi socjalne świadczone we własnych obiektach | 851 | 760 |
| 4 | Koszty obcych usług socjalnych (bez VAT) | 851 | 300 |
| 5 | Dofinansowanie kosztów utrzymania własnych obiektów socjalnych | 851 | 760 |
| 6 | Wyplata zapomóg pracownikom | 851 | 100 lub 137 |
| 7 | Umorzenie pożyczek mieszkaniowych | 851 | 234 lub 236 |
| 8 | Oprocentowanie pożyczek mieszkaniowych udzielanych ze środków ZFŚS | 234 lub 236 | 851 |
| 9 | Zakup paczek, upominków, biletów na imprezy kulturalne itp. dla pracowników | 851 | 100, 137,300 |
| 10 | Odsetki bankowe na rachunku ZFŚS | 137 | 851 |
| 11 | Przeznaczenie części zysku na ZFŚS | 821 | 851 |
| 12 | Darowizny od osób fizycznych i prawnych na ZFŚS | 137 | 851 |
| 13 | Odpłatność za świadczenia socjalne, np. skierowania na wczasy, od pracowników, emerytów i rencistów przedsiębiorstwa | 234 lub 100 | 851 |
| 14 | Odpłatność za świadczenia socjalne, np. skierowania na wczasy, od innych osób fizycznych lub prawnych, w zakresie kwoty netto (bez VAT) | 240 | 851 |
| 15 | Przeniesienie części lub całości przychodów ze sprzedaży lub likwidacji oraz ze sprzedaży zakładowych budynków, lokali mieszkalnych (przychody te są pomniejszane są o bezpośrednie koszty sprzedaży) | 765 | 851 |
100 – kasa 137 – rachunek środków ZFŚS 234 – inne rozrach. z pracownikami 240 – pozostałe rozrachunki
236 – należności z tyt. pożyczek mieszkaniowych 300 – rozliczenie zakupu 765 – pozostałe koszty operacyjne
405 – ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 640 – rozliczenie międzyokresowe kosztów
641 – rozliczenia międzyokresowe kosztów operacyjnych 760 – pozostałe przychody operacyjne
821 – rozliczenie wyniku finansowego 851 – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS)
859 – POZOSTAŁE FUNDUSZE SPECJALNE
Przeznaczone do ewidencji stanów oraz zmniejszeń i zwiększeń funduszy specjalnych innych niż ZFŚS.
Inne fundusze specjalne mogą być tworzone przez przedsiębiorstwa na podstawie określonych przepisów, a w przypadku gdy następuje to z zysku pozostającego do dyspozycji spółki – także na podstawie jej decyzji.
Zakłady pracy chronionej mogą ujmować na tym koncie np. zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych, tworzony m. in. dotacji PFRON.
Obciążenia (Wn) – wykorzystanie funduszy na cele przewidywane w zasadach ich tworzenia.
Uznanie (Ma) – w momencie utworzenia funduszów ze źródeł określonych w zasadach ich
tworzenia
saldo – kredytowe oznacza stan pozostałych funduszów specjalnych.
REZERWY I ODPISY AKTUALIZUJĄCE WARTOŚĆ NALEŻNOŚCI.
REZERWA:
-- to zobowiązanie, którego termin wymagalności lub kwota nie są pewni
-- nie ma charakteru pieniężnego
-- nie jest to wartość pieniężna ale kapitału
-- tworzy się celu zabezpieczenia przed ryzykiem znanych, prawdopodobnych i
nieprzewidywalnym.
Rezerwy tworzy się na:
1/ pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę
można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty transakcji
gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji
kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego
2/ przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych
przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie
wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować
wartość tych przyszłych zobowiązań.
Rezerwy zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych lub strat nadzwyczajnych, zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.
Powstanie zobowiązania, na które uprzednio utworzono rezerwę, zmniejsza rezerwę.
Niewykorzystane rezerwy, wobec zmniejszenia lub ustania ryzyka uzasadniającego ich
utworzenie, zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne, odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.
Trzeba wspomnieć o tzw. odpisach aktualizujących wartość należności, potocznie cały czas określanych mianem „rezerw na należności”. Do końca 2001 roku tak właśnie ustawa o rachunkowości określała opisywane właśnie odpisy.
Wartość należności aktualizuje się, uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:
1/ należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości – do
wysokości nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej
likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym
2/ należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli
majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego
– w pełnej wysokości należności
3/ należności kwestionowanych przez dłużników oraz tych, z których zapłatą dłużnik zalega,
a wg oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej
kwocie nie jest prawdopodobna – o wysokości niepokrytej gwarancją lub innym
zabezpieczeniem należności
4/ należność stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do
których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego – w wysokości tych kwot do czasu ich
otrzymania lub podpisania
5/ należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu
prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem
prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców – w wysokości wiarygodnie
oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego na nieściągalne należności
Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych – zależnie od rodzaju należności, której dotyczy odpis aktualizacji.
Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość.
Odpisane należności, od których nie dokonano odpisów aktualizujących ich wartość lub
dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych.
W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych,
W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia przyszłości jednostka tworzy rezerwę i ustala aktywa z tytułu odroczonego
podatku dochodowego, którego jest podatnikiem.
Dodatnią różnicę zalicza się do obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego netto jako
rezerwę na podatek dochodowy.
Ujemną różnicę zalicza się do czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo jej rozliczenia w ciągu następnego roku obrotowego i kolejnych lat obrotowych .
Przy ustalaniu dodatniej lub ujemnej różnicy należy uwzględnić stan rozliczeń różnic na Konic roku obrotowego.
Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne, powstałe straty oraz zobowiązanie z
tytułu podatku dochodowego od osób prawnych lub fizycznych zmniejszają utworzone uprzednio na te cele rezerwy.
Niewykorzystane rezerwy zwiększają bieżąco, nie później jednak niż na dzień bilansowy, przychody operacyjne lub przychody z operacji finansowych.
Banki zaliczają do kosztów także rezerwy na ryzyko związane z działalnością bankową, a zwłaszcza na: należności zagrożone i gwarancje zagrożone w wysokości zapewniającej
bezpieczeństwo tej działalności przy uwzględnieniu posiadanych zabezpieczeń.
Nieco inaczej wygląda ten problem z punktu widzenia przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.
Nie wszystkie wspomniane do tej pory kwoty będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.
Za koszty takie uznaje się jedynie rezerwy na należności:
-- których nieściągalność została uprawdopodobniona w sposób określony w prawie
podatkowym
-- które zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne, a więc pochodzące ze
sprzedaży, a zatem wpłynęły na wysokość płaconego podatku dochodowego (innymi słowy
– zapłacono od nich podatek).
W myśl ustawy podatkowej nieściągalność należności uznaje się za uprawdopodobnione w
sytuacji, gdy:
-- dłużnik został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej (chodzi o osoby fizyczne
prowadzące działalność gospodarczą), został postawiony w stan likwidacji poprzez decyzję
organu założycielskiego (chodzi o przedsiębiorstwa państwowe i komunalne) lub uchwałę
organów stanowiących spółki albo też została ogłoszona upadłość dłużnika.
-- zostało wszczęte przez bank postępowanie ugodowe na podstawie ogłoszenia w
ogólnokrajowym dzienniku lub wszczęte zostało przez sąd postępowanie układowe
poprzez postanowienie sędziego komisarza o dopuszczeniu upadłego podmiotu do
zawarcia układu
-- wierzytelność została potwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu, a dodatkowo
skierowano ją na drogę postępowania egzekucyjnego
-- wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze postępowania sądowego
(zakończenie sporu nie jest tu warunkiem koniecznym)
EWIDENCJA REZERW
Rezerwy ewidencjonowane są na koncie 840 – rezerwy, które można podzielić na szereg innych kont, np.:
841 – rezerwa na odroczony podatek dochodowy
843 – rezerwy na pewne i prawdopodobne straty
REZERWA NA ODROCZONY PODATEK DOCHODOWY
Istota podatku odroczonego
Pomiędzy wynikiem rachunkowym i podatkowym występują różnice, gdyż polskie prawo bilansowe i podatkowe odmiennie traktują przychody i koszty.
To sprawia , że zazwyczaj wynik rachunkowy jest niższy niż lub wyższy od wyniku podatkowego, stąd mamy doczynienia z dodatnimi i ujemnymi różnicami.
Ze względu na kryterium czasu rozpatrywania różnic między wynikiem rachunkowym i podatkowym można je podzielić na:
-- różnice trwałe -- różnice przejściowe
Różnice trwałe – to nieodwracalne, definitywne różnice pomiędzy przychodami i kosztami
wg prawa bilansowego i podatkowego.
W związku z powyższym należy skorygować wynik finansowy brutto w celu uzyskania wielkości podstawy opodatkowania.
Wynik finansowy brutto pomniejsza się o przychody niepodlegające opodatkowaniu, a
powiększa się o przychody podatkowe, które nie są przychodami rachunkowymi, oraz koszty i straty nieuznawane przez prawo podatkowe za koszty uzyskania przychodu.
Różnice trwałe nie wpływają na powstawanie podatków odroczonych.
Różnice przejściowe między wynikiem finansowym i wynikiem podatkowym
powodowane są tym, że inny moment uznania danego przychodu za osiągnięty, a kosztu za
poniesiony wg prawa bilansowego i podatkowego.
Różnice te wyrównują się w kolejnych okresach.
Dlatego z ich tytułu dokonywane są rozliczenia podatkowe w czasie, określane mianem podatków odroczonych.
Aby ustalić czy różnica jest ujemna czy dodatnia, porównuje się bądź wynik podatkowy do wyniku rachunkowego, bądź też wartość bilansową aktywów i pasywów do wartości podatkowej aktywów i pasywów.
W pierwszym przypadku:
-- jeśli wynik rachunkowy jest wyższy od wyniku podatkowego, różnica ma charakter dodatni
-- jeśli wynik rachunkowy jest niższy od wyniku podatkowego, różnica ma charakter ujemny
W drugim przypadku:
-- jeśli wartość bilansowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów, to
różnica ma charakter dodatni
-- jeśli wartość bilansowa aktywów jest mniejsza od wartości podatkowej aktywów, to
różnica ma charakter ujemny
-- jeśli wartość bilansowa pasywów jest większa od wartości podatkowej pasywów, to
różnica ma charakter ujemny
-- jeśli wartość bilansowa pasywów jest mniejsza od wartości podatkowej pasywów, to
różnica ma charakter dodatni
Nasza ustawa przyjęła jako zasadę drugą ze wspomnianych metod.
Warto pamiętać, że:
Podatkowa wartość aktywów i pasywów to kwoty, jakie są przypisane określonym pozycjom aktywów i pasywów wg obowiązujących regulacji podatkowych (jest to np. wartość środków trwałych, których amortyzacja będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu do celów podatkowych)
Różnice, mimo że ustala się je w oparciu o wartość podatkową składników bilansu, powstały
dlatego, że w pewnych okresach koszty podatkowe były różne od rachunkowych.
PRZYKŁAD
Firma naliczyła w roku 2002 amortyzację środków trwałych w wartości 20 000zł dla celów podatkowych.
W rachunkowości zastosowano inną stawkę i amortyzacja wyniosła 23 000zł.
Wartość początkowa środków trwałych, kupionych zresztą właśnie w 2002 roku wynosi
100 000zł.
Wartość podatkowa aktywów wyniesie zatem 100 000 – 20 000 = 80 000zł
Wartość bilansowa (księgowa, rachunkowa) aktywów wyniesie:
100 000 – 23 000 = 77 000zł.
Różnica dodatnia wynosi więc 3 000zł.
Proszę zwrócić uwagę, iż ta sama wartość wynika z porównania wyników rachunkowego i
podatkowego (wynik podatkowy wyższy o 3 000zł), jak i z porównania wartości aktywów
(wartość podatkowa wyższa o 3 000zł).
Różnicy by nie było, gdyby koszty podatkowe były takie same jak rachunkowe.
Przejściowa różnica dodatnia oznacza, że podatek dochodowy policzony od wyniku brutto skorygowanego o różnicę trwałe jest wyższy niż bieżące zobowiązanie podatkowe podlegają zapłacie.
Następuje więc odroczenie w czasie płatności podatku czyli przeniesienie jej na następne okresy.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę na przyszłą płatność podatku dochodowego – rezerwę na odroczony podatek.
EWIDENCJA REZERWY (DODATNIEJ RÓŻNICY) NA POADTEK DOCHODOWY
| Wn | Ma | |
|---|---|---|
| 1 | Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego | Rezerwa na odroczony podatek dochodowy |
| 2 | Rezerwa na odroczony podatek dochodowy | Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego |
1/ utworzenie rezerwy na odroczony podatek dochodowy
2/ wykorzystanie rezerwy na odroczony podatek dochodowy, przy założeniu, że obowiązkowe obciążenia
wyniku finansowego księguje się wstępnie w wysokości bieżącego zobowiązania podatkowego lub
rozwiązania zbędnej rezerwy.
Przykład
Wartość finansowa należności wynosi 100 000zł
Wartość należności do celów podatkowych wynosi 95 000zł
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynosi 5 000 x 19% = 950zł różnica między wartościami należności bilansowych i podatkowych wynika stąd, iż odbiorcy towarów i usług zostały naliczone odsetki karne z tytułu zwłoki w zapłacie należności.
Odsetki te, jako naliczone, lecz nieotrzymane, nie są przychodem podlegającym opodatkowaniu.
Z tego powodu należność z tytułu tych odsetek nie istnieje z punktu widzenia podatkowego.
Wartość podatkowa jest więc niższa niż rachunkowa, a różnica ma charakter dodatni.
Kwota będąca iloczynem 5 000zł i stawki podatku zostanie wykazana w bilansie w grupie „zobowiązania i rezerwy na zobowiązania” jako „rezerwa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego” i zaksięgowana na koncie o tej samej nazwie (lub analitycznym do konta
„rezerwy”) po jego stronie Ma.
Po stronie Wn natomiast zostanie ujęta na koncie „obowiązkowe obciążenia wyniku
finansowego” i zwiększy te obciążenia, zmniejszając jednocześnie wykazany przez
przedsiębiorstwo wynik finansowy.
Wynik podatkowy (zysk) wyniósł natomiast 50 000zł
Księgowanie
| Wn | Ma | Kwota | |
|---|---|---|---|
| 1 | Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego | Rozrachunki publicznoprawne | 9 500 |
| 2 | Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego | Rezerwa na podatek dochodowy | 950 |
| 3 | Wynik finansowy | Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego | 10 450 |
Objaśnienia:
1/ naliczone zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego wg deklaracji podatkowej 50 000 x 19% = 9 500
2/ utworzona rezerwa na podatek dochodowy z tytułu przejściowej różnicy dodatniej między wynikiem
rachunkowym i podatkowym 5 000 x 19% = 950zł
3/ obciążenie wyniku finansowego kwotą obowiązkowych obciążeń 10 450zł
PRZEJŚCIOWA RÓŻNICA UJEMNA – tu rzecz ma się odmiennie pomiędzy wartościami podatkowymi i bilansowymi aktywów i pasywów.
Jeśli występuje taka różnica, oznacza ona, że podatek dochodowy liczony jest od wyniku
finansowego
brutto jest w danym okresie niższy niż podatek dochodowy liczony od dochodu do opodatkowania.
Występuje więc swego rodzaju nadpłata podatku dochodowego.
Jeśli istnieje pewność rozliczenia tej różnicy w następnych latach obrotowych, wówczas
różnicę tę „aktywujemy”, zaliczając ją do długoterminowych czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów i tworzymy tzw. aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Aktywowanie kosztów – oznacza zapisanie ich wartości jako pozycji aktywów.
W przyszłości dopiero zostaną one odpisane w koszty.
Przykładami aktywowania kosztów mogą być koszty środków trwałych w budowie (tworzą środki trwałe).
Przykład
Wartość bilansowa środków trwałych wynosi 77 000zł
Wartość podatkowa środków trwałych wynosi 80 000zł
Różnica przejściowa ujemna wynosi 3 000zł
Aktywa tytułu odroczonego podatku dochodowego wynoszą 3 000 x 19% = 570zł
Dochód do opodatkowania w firmie wyniósł 100 000zł, a więc należny do zapłaty podatek dochodowy wynosi – 19 000zł.
Rozwiązanie
Księgowanie
| Wn | Ma | Kwota | |
|---|---|---|---|
| 1 | Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego | Rozrachunki publicznoprawne | 19 000 |
| 2 | Rozliczenia międzyokresowe kosztów | Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego | 570 |
| 3 | Wynik finansowy | Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego | 18 430 |
Objaśnienia
1/ naliczone zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego wg deklaracji podatkowej 100 000 x 19% = 19 000zł
2/ ujemna różnica zaliczona do czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów 3 000 x 19% = 570zł
3/ obciążenie wyniku finansowego kwotą obowiązkowych obciążeń 18 430zł
(bo 19 000zł – 570zł = 18 430zł), co wynika również z obliczeń 97 000 x 19% = 18 430zł.
843 – REZERWY
EWIDENCJA TWORZENIA REZERW
| Wn | Ma | |
|---|---|---|
| 1 | Pozostałe koszty operacyjne | Rezerwy na straty z operacji gospodarczych w toku |
| 2 | Koszty finansowe | Rezerwy na straty z operacji gospodarczych w toku |
| 3 | Straty nadzwyczajne | Rezerwy na straty z operacji gospodarczych w toku |
Objaśnienia
Utworzenie rezerwy na pewne lub przewidywane straty z operacji gospodarczych w toku związanych z działalnością:
1/ operacyjną 2/ finansową 3/ ze zdarzeniami niepowtarzalnymi
Rozwiązanie rezerwy jest związane z jej niewykorzystaniem na skutek wystąpienia straty lub niewykorzystania rezerwy w związku z niewystąpieniem straty.
EWIDENCJA ROZWIĄZANIA REZERW
| Wn | Ma |
|---|---|
| Rezerwy na straty z operacji gospodarczych w toku | Zobowiązania |
rezerwy z chwilą przekształcenia się z przewidywanego ryzyka w pewność stają się zobowiązaniem
EWIDENCJA NIEWYKORZYSTANYCH REZERW
| Wn | Ma | |
|---|---|---|
| 1 | Rezerwy na straty z operacji gospodarczych w toku | Pozostałe koszty operacyjne |
| 2 | Rezerwy na straty z operacji gospodarczych w toku | Koszty finansowe |
| 3 | Rezerwy na straty z operacji gospodarczych w toku | Straty nadzwyczajne |
Objaśnienia; Niewykorzystane rezerwy (niewystąpienie straty) związanej z działalnością:
1/ operacyjną 2/ finansową 3/ ze zdarzeniami niepowtarzalnymi
EWIDENCJA ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH WARTOŚĆ NALEŻNOŚCI
210 – ODPISY AKTUALIZUJĄCE WARTOŚĆ NALEŻNOŚCI
EWIDENCJA TWORZENIA I LIKWIDACJI ODPISÓW AKTUALIZUJACYCH WARTOŚCI NALEŻNOSCI
| Wn | Ma | |
|---|---|---|
| 1 | Pozostałe koszty operacyjne | Odpisy aktualizujące wartość należności |
| 2 | Koszty finansowe | Odpisy aktualizujące wartość należności |
Objaśnienia
1/ Utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności od odbiorców z tytułu dostaw i produktów
2/ Utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności od odbiorców z tytułu operacji finansowych (np.
udzielone pożyczki).
EWIDENCJA WYKORZYSTANIA ODPISU
| Wn | Ma |
|---|---|
| Odpisy aktualizujące wartość należności | Należności |
Księgowanie dokonywane jest w przypadku wykorzystania odpisu aktualizującego wartość należności w wyniku umorzenia, przedawnienia lub nieściągalności należności.
EWIDENCJA ROZWIĄZANIA NIEWYKORZYSTANYCH ODPISÓW AKTUALIZUJACYCH WARTOŚĆ NALEŻNOŚCI
| Wn | Ma | |
|---|---|---|
| 1 | Odpisy aktualizujące wartość należności | pozostałe przychody operacyjne |
| 2 | Odpisy aktualizujące wartość należności | Przychody finansowe |
Objaśnienia: Rozwiązanie niewykorzystanego odpisu na skutek odzyskania należności od dłużnika związanej z działalnością: 1/ operacyjną 2/ finansową
UJĘCIE REZERW W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM
Rezerwy są wykazywane w pasywach bilansu.
Odpisy aktualizujące wartość należności – zmniejszają wartość wykazanych w bilansie należności.
ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE PRZYCHODÓW
Znajdują się na samym dole pasywów w bilansie .
Obejmują one bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów oraz rozliczenia międzyokresowe
przychodów.
Rozliczenia międzyokresowe przychodów to przychody uzyskane z góry za świadczenia, które zostaną wykorzystane dopiero w przyszłości.
845 – ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE PRZYCHODÓW
Służy do ewidencji księgowej przychodów.
Obciążenia (Wn)
rozliczenie zarachowanych w poprzednich okresach sprawozdawczych rozliczeń
międzyokresowych przychodów – w części odnoszącej się do bieżącego okresu – lub
zmniejszenia, a szczególności:
-- przeniesienie na przychody finansowe
-- przeniesienie na przychody ze sprzedaży
-- rozliczenie pozostałych przychodów operacyjnych
-- odpisy części dotacji, subwencji i dopłat – równolegle do odpisów amortyzacyjnych
środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł,
-- odpisy ujemnej wartości firmy
Uznanie (Ma)
powstałe w bieżącym okresie sprawozdawczym rozliczenia międzyokresowe przychodów, a w szczególności:
-- zapłaty otrzymane od kontrahentów za świadczenia, które zostaną zrealizowane w następnych okresach
-- zaliczki, przedpłaty, a także zadatki pobrane na poczet dostaw
-- należne kary umowne
-- kwoty podwyższające należności i roszczenia
-- ujemna wartość firmy
-- dotacje, subwencje i dopłaty na inwestycje, w tym PFRON, oraz prace rozwojowe
Ewidencja analityczna prowadzona do konta 845 powinna zapewnić wyodrębnienie
rodzajów rozliczeń międzyokresowych przychodów oraz poszczególnych tytułów ich
występowania.
Powinna też zawierać dane warunkujące ich prawidłowe rozliczenie oraz przypisanie do odpowiednich okresów sprawozdawczych.
Konto 845 może wykazywać tylko i wyłącznie saldo Ma (jest to konto pasywne), które wyraża stan rozliczeń między okresowych [przychodów zarachowanych do końca okresu sprawozdawczego.
Rozliczenia międzyokresowe nie wpływają na wynik finansowy!
Są one zawarte w bilansie, a dopiero po rozliczeniu staja się (choć nie zawsze) przychodami.
Te przychody nie są pewne. Dlatego rozliczenia międzyokresowe przychodów to bilans – a nie rachunek zysków i strat.
KSIĘGOWANIA NA KONCIE 845 – ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE PRZYCHODÓW
| Lp. | Nazwa operacji gospodarczej | Wn(Dt) | Ma(Ct) |
|---|---|---|---|
| 1 | Zaliczki i przedpłaty na świadczenia do wykonania w przyszłych okresach | 200 | 845 |
| 2 | Rozliczenia przychodów dotyczących sprzedaży bieżącego okresu sprawozdawczego | 845 | 700, 730, 740 |
| 3 | Zarachowane kary umowne wątpliwe do wyegzekwowania | Zespół 2 | 845 |
| 4 | Kwoty podwyższające należności i roszczenia objęte rezerwami | Zespół 2 | 845 |
| 5 | Przeniesienie przychodów z tytułu uzyskanej zapłaty kar umownych | 845 | 760 |
| 6 | Przeniesienie pozostałych przychodów operacyjnych dotyczących bieżącego okresu sprawozdawczego | 845 | 760 |
| 7 | Otrzymane dotacje, subwencje oraz dopłaty na inwestycje i prace rozwojowe | 131 | 845 |
| 8 | Odpisy części dotacji, subwencji i dopłat, równolegle do amortyzacji środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych z nich sfinansowanych | 845 | 760 |
| 9 | Zarachowanie ujemnej wartości firmy | 240 lub 250 lub 256 | 845 |
| 10 | Odpisy ujemnej wartości firmy | 845 | 760 |
| 11 | Równowartość rabatu udzielonego spółce handlowej przez producenta na finansowanie w jego imieniu napraw gwarancyjnych | 300 lub 200 | 845 |
| 12 | Aport wartości niematerialnych i prawnych w postaci skapitalizowanej dzierżawy lub prawa do korzystania z know –how | 031 | 845 |
| 13 | Nadwyżka wartości aportu do spółki nad wartością wniesionego składnika rzeczowego | 031 | 845 |
| 14 | Przyjęcie środków trwałych w nieodpłatny zarząd i nieodpłatne używanie | 010 | 845 |
| 15 | Rozliczenie kosztów napraw gwarancyjnych finansowanych z rabatu otrzymanego od producenta – koszty napraw obcych | 845 | 300 |
| 16 | Rozliczenie kosztów napraw gwarancyjnych finansowanych z rabatu otrzymanego od producenta – niewykorzystany rabat (po upływie gwarancji) | 845 | 760 |
| 17 | Zarachowanie pozostałych przychodów operacyjnych w części odpowiadającej amortyzacji środków trwałych otrzymywanych w nieodpłatny zarząd i nieodpłatne używanie (pierwotny zapis Wn 408, Ma 070) | 845 | 760 |
| 18 | Rozliczenie przychodów z dzierżawy skapitalizowanej w formie aportu, podlegających zarachowaniu w cyklach umownych (najczęściej miesięcznych) do sprzedaży usług i opodatkowaniu podatkiem VAT | 845 | 760 |
| 19 | Należny podatek VAT | 845 | 221 |
010 – środki trwałe 031 – długoterminowe aktywa finansowe 131 – rachunki bankowe 200 – rozrach. z odbiorcami i dostawcami 221 – rozliczenie należnego vat 240 – pozostałe rozrachunki 250 – rozrachunki dotyczące działalności finansowej 256 – rozrachunki dot. Udziałów i obcych papierów wartościowych 300 – rozliczenie zakupu 700 – sprzedaż produktów 730 – sprzedaż towarów 740 – sprzedaż materiałów 760 – pozostałe przychody operacyjne 845 – rozliczenie międzyokresowe przychodów
WYNIK FINANSOWY
Wynik finansowy netto – stanowi wyrażony w pieniądzu rezultat działalności podmiotu gospodarczego w pewnym okresie – miesiąc, kwartał, rok obrotowy.
Może on występować w postaci zysku netto (zwanego zyskiem bilansowym) o wartości dodatniej lub w postaci straty netto (zwanej stratą bilansową) o wartości ujemnej.
Wynik finansowy można ustalić:
-- za rok obrotowy w ewidencji księgowej na koncie 860 – wynik finansowy
-- pozaewidencyjnie, za poszczególne okresy sprawozdawcze, na podstawie zapisów
dokonanych na kontach wynikowych
Są dwie zasady, których należy przestrzegać, ustalając wynik finansowy.
Są to: zasada memoriałowa i zasada ostrożności (ostrożnej wyceny)
zasada memoriałowa
-- zobowiązuje do przyporządkowywania w danym okresie sprawozdawczym tylko tych
przychodów i zysków i strat, które dotyczą tego okresu.
-- nie ma znaczenia rzeczywisty moment uzyskania wpływów pieniężnych lub poniesienia
wydatków
-- zasada ta powoduje, że wynik finansowy jest tylko jednym z mierników oceny działalności
podmiotu gospodarczego
-- wynik finansowy informuje o jego rentowności ale nie określa płynności finansowej, czyli
zdolności firmy do terminowej regulacji zobowiązań
-- zdolność taką można ocenić na podstawie sprawozdania z przepływu środków pieniężnych
zasada ostrożności (ostrożnej wyceny)
-- zgodnie z nią przy obliczaniu wyniku finansowego netto należy kierować się pesymizmem
-- wynik finansowy netto zmniejsza się o ujemne wartości majątku, takie jak ujemne różnice
kursowe oraz grożące straty, np. ujęte w rezerwach należności
Ewidencję i ustalenie wyniku finansowego netto i jego pozostałych poziomów przeprowadza
się na koncie 860 – wynik finansowy.
Jeśli więc np. na koncie 700 – sprzedaż produktów obroty Ma wynoszą 150 000zł, to taka
kwotę zapisuje się po stronie Wn tego konta z jednoczesnym księgowaniem na koncie 860
po stronie Ma.
Jest to przenoszenie sald kont wynikowych na konto 860
Cały proces zamykania kont wynikowych można opisać za pomocą dwóch etapów:
1/ przenoszenie stanów końcowych wszystkich kont przychodów na konto 860
2/ przenoszenie stanów końcowych wszystkich kont kosztów na konto 860
1/czyli zamykanie kont przychodów i przenoszenie ich sald na konto 860, wymaga zapisu debetowego równego stanowi końcowemu tego konta.
W tym etapie każdy przychód musi być obciążony kwotą jego stanu końcowego, a wynik finansowy musi uznany tą kwotą.
Prosty schemat pierwszego zapisu zamykającego wyglądać może następująco:
700
| 500,- | 150,- 300,- 50,- |
|---|
860
| 500,- |
|---|
W drugim etapie zamykane są konta kosztów, a ich debetowe salda przenoszone są na konto 860.
Potrzebny jest zapis kredytowy na koncie kosztów w wysokości równej saldu konta oraz obciążenie konta wyniku finansowego taką samą kwotą.
Prosty schemat drugiego zapisu zamykającego może wyglądać następująco:
710
210,- 170,- 70,- |
450,- |
|---|
860
| 450,- |
|---|
Następnie zamyka się konto 860 – wynik finansowy. Do tego zamknięcia trzeba znać saldo .
W pierwszym etapie na koncie tym znalazły się wszystkie przychody, a w drugim – koszty.
Saldo konta 860 jest równe różnicy pomiędzy przychodami i kosztami.
Gdy przychody są wyższe niż koszty, wynik finansowy ma saldo po stronie Ma.
Saldo kredytowe oznacza zysk za dany okres.
Gdy koszty są wyższe niż przychody, wynik finansowy ma saldo po stronie Wn.
Saldo debetowe oznacza stratę za dany okres.
TYPOWE KSIĘGOWANIA NA KONCIE 860 – WYNIK FINANSOWY
| Lp. | Nazwa operacji gospodarczej | Wn(Dt) | Ma(Ct) |
|---|---|---|---|
| 1 | Przeniesienie kosztów wg rodzajów (w spółkach sporządzających porównawczy rachunek zysków i strat) | 860 | 400 – 409 |
| 2 | Zmniejszenie stanu produktów (w spółkach sporządzających porównawczy rachunek zysków i strat) | 860 | 490 |
| 3 | Rzeczywisty koszt wytworzenia sprzedanych produktów (przy sporządzaniu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat) | 860 | 710 |
| 4 | Koszty handlowe (przy sporządzaniu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat) | 860 | 503 |
| 5 | Koszty sprzedaży (przy sporządzaniu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat) | 860 | 509* |
| 6 | Koszty ogólnego zarządu (przy sporządzaniu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat) | 860 | 550 |
| 7 | Wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenie nabycia lub zakupu oraz koszty zakupu | 860 | 735,741 |
| 8 | Pozostałe koszty operacyjne | 860 | 765 |
| 9 | Koszty operacji finansowych | 860 | 755 |
| 10 | Straty nadzwyczajne | 860 | 771 |
| 11 | Obowiązkowe zmniejszenie zysku lub zwiększenie straty | 860 | 870 |
| 12 | Przeniesienie wyniku finansowego (zysku) za rok poprzedni | 860 | 821 |
| 13 | Przychody ze sprzedaży produktów (przy sporządzaniu porównawczego rachunku zysków i strat) | 700 | 860 |
| 14 | Zwiększenie stanu produktów (przy sporządzaniu porównawczego rachunku zysków i strat) | 490 | 860 |
| 15 | Obroty wewnętrzne (przy sporządzaniu porównawczego rachunku zysków i strat) | 790 | 860 |
| 16 | Przychody ze sprzedaży (przy sporządzaniu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat) | 700 | 860 |
| 17 | Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów | 730,740 | 860 |
| 18 | Pozostałe przychody operacyjne | 760 | 860 |
| 19 | Przychody finansowe | 750 | 860 |
| 20 | Zyski nadzwyczajne | 770 | 860 |
| 21 | Przeniesienie wyniku finansowego (straty) za poprzedni rok | 821 | 860 |
*jeśli ewidencjonowane są na osobnym koncie
490 – rozliczenie kosztów rodzajowych 503 – koszty handlowe 509 – koszty sprzedaży 550 – koszty ogólnego zarządu
700 – sprzedaż produktów 710 – koszt własny sprzedanych produktów 730 – sprzedaż towarów 735 – wartość sprzedanych towarów w cenie nabycia (zakpu) 740 – sprzedaż materiałów 741 – wartość sprzedanych materiałów wg. cen nabycia (zakupu) 750 – przychody finansowe 755 – koszty finansowe 760 – pozostałe przychody operacyjne 765 – pozostałe koszty operacyjne 770 – zyski nadzwyczajne 771 – straty nadzwyczajne 790 – obroty wewnętrzne 821 – rozliczenie wyniku finansowego 860 – wynik finansowy
WARIANTY USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO
1/ WARIANT KALKULACYJNY 2/ WARIANT PORÓWNAWCZY
WARIANT KALKULACYJNY – ustalania poszczególnych poziomów wyniku finansowego, może być stosowany tylko w tych podmiotach, które ewidencjonują koszty na kontach zespołu 5.
Gdy ten wariant zostanie wybrany przez przedsiębiorstwo, na konto 860 przenosi się
techniczny koszt wytworzenia sprzedanych produktów, powiększony o koszty sprzedaży i koszty
ogólnego zarządu.
Natomiast konta zespołu 4 zamyka się przenosząc ich salda na stronę Wn konta
490 – rozliczenie kosztów
| 860 – WYNIK FINANSOWY – WARIANT KALKULACYJNY |
|---|
Rzeczywisty koszt wytworzenia sprzedanych produktów (strona Ma konta 710). Koszty handlowe*, sprzedaży i ogólnego zarządu (strona Ma kont 503*, 509, 550). Wartość sprzedanych materiałów i towarów w cenie nabycia lub zakupu (strona ma kont 735, 741). |
| Wynik na sprzedaży |
| Pozostałe koszty operacyjne (strona Ma konta 765). |
| Wynik na działalności operacyjnej |
| Koszty finansowe (strona Ma konta 755). |
| Wynik brutto na działalności gospodarczej |
| Straty nadzwyczajne (str. Ma konta 771). |
| Wynik finansowy brutto |
| Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego (strona Ma konta 870)** |
| Wynik finansowy netto |
| Sk. Ma – oznacza zysk netto |
*- jeśli istnieje i koszty handlowe ewidencjonowane są osobno
**- patrz sprawozdawczość finansowa jednostki (rach zysków i strat)
ZADANIE
W księgowości firmy produkcyjnej na koniec roku występują następujące zapisy:
-- koszty układu rodzajowego --------------250 000zł
-- koszt własny sprzedaży--------------------235 000zł
-- przychody ze sprzedaży wyrobów------400 000zł
-- koszty finansowe-----------------------------10 000zł
-- straty nadzwyczajne---------------------------2 000zł
-- przychody finansowe------------------------12 000zł
-- pozostałe koszty operacyjne---------------25 000zł
-- pozostałe przychody operacyjne-----------3 000zł
-- zyski nadzwyczajne-----------------------------1 500zł
Proszę ustalić wynik na sprzedaży oraz wynik brutto na działalności gospodarczej.
*wynik na sprzedaży
400 000zł (przychody ze sprzedaży wyrobów)
– 235 000zł (koszt własny sprzedaży)
= 165 000zł (wynik na sprzedaży)
* wynik brutto na działalności gospodarczej
165 000zł (wynik na sprzedaży)
+ 3 000zł (pozostałe przychody operacyjne)
– 25 000zł (pozostałe koszty operacyjne)
+ 12 000zł (przychody finansowe)
– 10 000zł (koszty finansowe)
= 145 000zł
WARIANT PORÓWNAWCZY – księgowe ustalenie poszczególnych poziomów wyniku finansowego może być dokonane przy wykorzystaniu danych zawartych na kontach
zespołu 4.
Kosztami uzyskania przychodów są wówczas wszystkie koszty zgromadzone na kontach zespołu 4.
Ich salda przenosi się bezpośrednio na konto 860 – wynik finansowy.
Następnie koszty te korygowane są w dół lub w górę o zmianę stanu produktów oraz w dół o
koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki.
Koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki – nie wpływa na wartość
sprzedanych towarów.
Mechanizm korekty jest taki sam jak przy zmianie stanu produktów.
ZMIANA STANU PRODUKTÓW
Wynik na sprzedaży – stanowi różnicę pomiędzy sumą należnych przychodów ze sprzedaży
produktów, towarów i innych składników majątku wyrażonych w rzeczywistych cenach
sprzedaży, z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń,
bez VAT, a wartością sprzedanych produktów i innych składników majątku wycenionych w kosztach wytworzenia lub cenach nabycia (zakupu), powiększoną o przypadające od sprzedaży podatki obciążające sprzedawcę oraz o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów zarządu, sprzedaży produktów, towarów i innych składników majątku.
Przychody ewidencjonowane są na koncie 700 niezależnie od tego w jakim wariancie
obliczamy wynik finansowy w kalkulacyjnym czy porównawczym.
Wartość przychodów uzyskuje się z konta 700.
Natomiast definicja kosztów to tak naprawdę definicja kosztu własnego sprzedaży.
Na wynik sprzedaży wpływają m.in. przychód ze sprzedaży produktów oraz koszt wytworzenia sprzedanych produktów.
Konta układu rodzajowego informują o wielkości kosztów poniesionych na produkcję.
Tzn. jakie koszty ponieśliśmy w danym okresie na wyprodukowanie wyrobów, ale nie mówią jakie koszty ponieśliśmy na wyprodukowanie wyrobów sprzedanych. (w gospodarce rynkowej zazwyczaj produkcja nie jest równa sprzedaży).
Jeśli produkcja nie jest równa sprzedaży, to koszty rodzajowe nie będą równe kosztowi
własnemu sprzedaży.
A do obliczenia wyniku finansowego potrzebny jest koszt własny sprzedaży.
Tym czasem te dwie wartości będą się różnić o tyle, ile wynosi wartość nie sprzedanych, a wyprodukowanych wyrobów.
Lub też o tyle, ile wartość sprzedanych wyrobów przewyższa wartość wyrobów
wyprodukowanych.
W pierwszym przypadku w magazynie przybędzie produktów (mniej sprzedano niż
wyprodukowano), a w drugim – ubędzie (więcej sprzedano niż wyprodukowano).
Ta zmiana wartości produktów w magazynie to jest zmiana stanu produktów.
Jeśli produktów przybędzie to mówimy o zwiększeniu stanów produktów, jeśli ich ubędzie – zmniejszenie stanu produktów.
Zmianę stanu produktów ustala się porównując wielkość poniesionych w danym okresie kosztów według rodzajów (strona Ma konta 490) oraz saldo konta 710 – koszt własny sprzedanych produktów. Saldo to przenosi się na stronę Wn kona 490.
W związku z tym saldo konta 490 informuje o różnicy pomiędzy wartością wyrobów
wyprodukowanych a wartością wyrobów sprzedanych.
Jest to zmiana stanu produktów.
PRZYKŁAD
W firmie pana A. wartość sprzedanych wyrobów wynosi 150 000zł.
W danym okresie na produkcję wydano 160 000zł.
Przychody ze sprzedaży wyniosły 230 000zł.
Ile wynosi zmiana stanu produktów
150 000 – 160 000 = 10 000zł – jest to zmiana stanu produktów.
Czy jest to zwiększenie czy zmniejszenie? Odp. Zwiększenie.
Wyprodukowano za 160 000zł, a sprzedano za 150 000zł. To znaczy, że w magazynie
przybyło produktów. Mamy doczynienia ze zwiększeniem stanu produktów.
Księgowania:
401-409
| 160 000,- | 160 000,- 2/ |
|---|
860
| 2/ 160 000,- | 230 000,- 1/ 10 000,- 4/ |
|---|
490
3/ 150 000,- 4/ 10 000,- |
160 000,- |
|---|
710
| 150 000,- | 150 000,- 3/ |
|---|
700
| 1/ 230 000,- | 230 000,- |
|---|
Pogrubione na niebiesko są dane z zadania
1/ przeksięgowanie przychodów ze sprzedaży
2/ przeksięgowanie kosztów rodzajowych
3/ przeksięgowanie kosztu własnego sprzedaży na konto 490 w celu ustalenia zmiany stanu
produktów
4/ przeksięgowanie zmiany stanu produktów w celu korekty wyniku finansowego
Wynik finansowy wynosi więc 80 000zl (obroty Ma konta 860 = 240 000zł minus obroty Wn
konta 860 = 160 000zł
wynik został obliczony w nast. sposób:
przychody ze sprzedaży
+zwiększenie stanu produktów
=
– koszty rodzajowe
= wynik finansowy
Obliczony w wariancie kalkulacyjnym:
Przychody ze sprzedaży
– koszt własny sprzedaży
= wynik finansowy
Zwiększenie stanu produktów zwiększa wynik finansowy.
Zmniejszenie stanu produktów zmniejsza wynik finansowy.
Jednak taki sposób ustalenia zmiany stanu produktów może być stosowany jedynie przez firmy prowadzące ewidencję w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym kosztów.
W przypadku prowadzenia ewidencji w układzie wyłącznie rodzajowym – nie występuje
konto 710 – koszt własny sprzedanych produktów.
W związku tym zmianę stanu produktów można ustalić w drodze inwentaryzacji na początek
i koniec okresu, za jaki oblicza się wynik finansowy.
| 860 – WYNIK FINANSOWY – WARIANT PORÓWNAWCZY |
|---|
Koszty wg rodzajów (strona Ma kont 401 – 409) Zmniejszenie stanu produktów (strona Ma konta 490) Wartość sprzedanych materiałów i towarów w cenie nabycia lub zakupu (strona ma kont 735, 741). |
| Wynik na sprzedaży |
| Pozostałe koszty operacyjne (strona Ma konta 765). |
| Wynik na działalności operacyjnej |
| Koszty finansowe (strona Ma konta 755). |
| Wynik brutto na działalności gospodarczej |
| Straty nadzwyczajne (str. Ma konta 771) |
| Wynik finansowy brutto |
| Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego (strona Ma konta 870)** |
| Wynik finansowy netto |
| Sk. Ma – oznacza zysk netto |
**- patrz sprawozdawczość finansowa jednostki (rach zysków i strat)
Obydwa warianty wyniku finansowego różnią się tylko sposobem ustalenia wyniku na sprzedaży.
Potem wszystko jest takie same.
Wynik finansowy obliczony dwoma sposobami będzie zawsze taki sam.
Jeśli nie jest to znaczy, że w liczeniu nastąpiła pomyłka.
Niezależnie od wariantu, w jakim ustala się wynik finansowy na konto 860 przenosi się salda następujących kont:
| 860 – WYNIK FINANSOWY |
|---|
-- wartość sprzedanych materiałów i towarów -- pozostałe koszty operacyjne -- koszty finansowe -- straty nadzwyczajne -- obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego |
Podstawę opodatkowania podmiotu gospodarczego w uproszczeniu ustala się następująco:
zysk brutto
– przychody zwolnione z opodatkowania
+ koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów
= podstawa opodatkowania
Ustalony wynik finansowy netto podlega w roku następnym (po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego) przeniesieniu z konta 860 na konto 821 – rozliczenie wyniku finansowego
821 – ROZICZENIE WYNIKU FINASOWEGO (ZA LATA POPRZEDNIE)
Konto 821 – rozliczenie wyniku finansowego służ do ewidencji rozliczenia wyniku
finansowego netto za rok poprzedni lub za lata poprzednie.
Na koncie tym ujmowane są :
-- wynik finansowy netto za poprzedni rok obrotowy – pod datą zatwierdzenia sprawozdania
finansowego, a w przypadku gdy sprawozdanie to nie zostanie zatwierdzone do końca
roku, w ostatnim dniu roku obrotowego
-- przeznaczenie zysku na określone cele, przy czym decyzje o takim przeznaczeniu
podejmuje uprawniony organ spółki (np. zgromadzenie akcjonariuszy). Zysk można
przeznaczyć np. na fundusze zasadnicze i specjalne, na dywidendy i inne formy udziału w
zysku (nagrody, premie)
-- pokrycie straty – na podstawie decyzji wspomnianych wcześniej organów – z kapitałów
zasadniczych lub z opłat udziałowców
Niepodzielony zysk lub niepokryta strata pozostają do czasu podjęcia decyzji o podziale lub pokryciu na koncie 821 i wykazywane są w bilansie w kapitałach własnych.
Ewidencja dla konta 821 dla wyodrębnienia rozliczenia zysku netto lub pokrycia straty netto za poszczególne lata obrotowe.
Konto 821 może mieć:
saldo Wn, które oznacza niepokrytą stratę netto za rok (lata) poprzedni lub
saldo Ma, które oznacza niepodzielony zysk netto za rok (lata) poprzedni
oprócz rozliczenia wyniku finansowego za lata poprzednie można – zaliczkowo – dzielić wynik finansowy roku bieżącego tzn. np. w 2002 można dzielić wynik za rok 2002.
Do ewidencji takich działań służy konto 822 – rozliczenie na poczet wyniku finansowego roku
obrotowego.
821 – ROZLICZENIE WYNIKU FINANSOWEGO – TYPOWE KSIEGOWANIA NA KONCIE
| Lp. | Nazwa operacji gospodarczej | Wn(Dt) | Ma(Ct) |
|---|---|---|---|
| 1 | Strata netto za poprzedni rok obrotowy | 821 | 860 |
| 2 | Zysk netto za poprzedni rok obrotowy | 860 | 821 |
| 3 | Pokrycie straty netto za poprzedni rok obrotowy z kapitałów zasadniczych | 801, 802, 806, 808 | 821 |
| 4 | Przeznaczenie zysku netto za poprzedni rok obrotowy na kapitały i fundusze zasadnicze | 821 | 801, 802, 806, 808 |
| 5 | Przeznaczenie zysku netto za poprzedni rok obrotowy na dywidendy i wypłaty na rzecz akcjonariuszy | 821 | 241 |
| 6 | Przeznaczenie zysku netto za poprzedni rok obrotowy na wypłaty nagród, premii i innych świadczeń na rzecz pracowników i innych osób | 821 | 231, 240 |
| 7 | Przeznaczenie zysku netto za poprzedni rok obrotowy na składki ubezpieczeniowe od nagród i premii | 821 | 229 |
| 8 | Przeznaczenie zysku netto za poprzedni rok obrotowy na fundusze specjalne | 821 | 850 |
| 9 | Przeznaczenie zysku netto za poprzedni rok obrotowy na inne cele | 821 | 131, 240 |
| 10 | Przeniesienie zaliczkowych odpisów z zysku, dokonanych w ciągu poprzedniego roku obrotowego | 821 | 822 |
131 – rachunki bankowe 229 – pozostałe rozrach. publicznoprawne 231 – rozrach. z tyt. wynagrodzeń 240 – pozostałe rozrachunki 241 – rozrachunki z udziałowcami i akcjonariuszami 801 – kapitał zakładowy (wspólników)
802 – 806 – kapitał zapasowy 808 – pozostałe kapitały rezerwowe 821 – rozliczenie wyniku finansowego
822 – rozliczenie wyniku finansowego roku obrotowego (bieżącego ) 850 – fundusze specjalne 860 – wynik finansowy
822 – ROZLICZENIE WYNIKU FINANSOWEGO ROKU OBROTWEGO (BIEŻĄCEGO)
-- Służy do ewidencji rozliczenia odpisów na poczet wyniku finansowego netto bieżącego
roku obrotowego.
-- Konto działa w sytuacji, gdy spółka dokonuje takich odpisów.
-- Odpisy są ujmowane po stronie Wn konta 822, a ich rozliczenia dokonuje się (tabela wyżej
poz. 10) w księgach roku następnego, stosownie do decyzji o podziale zysku netto
ujmowanego na koncie 821.
-- Ewidencje analityczną do konta 822 prowadzi się gdy odpisy są zróżnicowane pod
względem przeznaczenia tj. na różne kapitały, na wypłatę nagród, premii z zysku netto itd.
-- może wykazywać tylko saldo Wn, które w tym przypadku wyraża sumę odpisów
dokonanych na poczet wyniku finansowego netto po jego zatwierdzeniu, w księgach
rachunkowych następnego roku obrotowego
-- saldo wykazywane jest w bilansie, w kapitałach własnych, ze znakiem ujemnym
-- odpisy na poczet wyniku finansowego roku bieżącego księguje się po stronie Wn konta 822
i po stronie ma konta 131 – rach. bankowe
-- przeniesienie zaliczkowych odpisów z zysku, dokonanych w roku obrotowym,
przeprowadzane jest w kolejnym roku
-- księguje się wtedy kwotę odpisów na stronie Wn konta 821, z jednoczesnym
wyksięgowaniem jej ze strony Ma konta 822
870 – OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO
Służy do księgowania podatku dochodowego oraz innych obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego.
Można je podzielić np. na dwa inne konta syntetyczne:
871 – podatek dochodowy i 872 – inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
Jeśli nie ma takiego podziału to konto 870 funkcjonuje wg zasad kont 871 i 872.
871 – PODATEK DOCHODOWY
Służy do ewidencji miesięcznych zaliczek i rocznego rozliczenia podatku dochodowego, zryczałtowanego podatku dochodowego od otrzymanych dywidend lub tytułu zwiększeń kapitału zakładowego spółki.
Stosownie do ustaleń ustawy (art. 37 ust. 3), w sytuacji gdy inny jest moment uznania przychodu za
osiągnięty lub kosztu za poniesiony w rozumieniu rachunkowości i podatków, na koniec roku obrotowego może wystąpić przejściowa lub trwała, dodatnia lub ujemna
różnica podatku dochodowego od osób prawnych.
Na potrzebę tego materiału zakładamy, że wynik finansowy obliczony według zasad rachunkowości nie różni się od dochodu do opodatkowania.
Obciążenia (Wn)
-- należne urzędowi skarbowemu zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych
-- zryczałtowany podatek dochodowy pobrany i odprowadzony w imieniu podatników
otrzymujących dywidendy – przez spółkę wypłacającą dywidendy, na równi z dywidendami
traktuje się tu zwiększenie kapitału zakładowego spółki przypisane udziałowcom lub
akcjonariuszom, stającym się w tym momencie podatnikami
-- roczne rozliczenie podatku dochodowego od osób prawnych, które następuje na
podstawie rocznej deklaracji podatkowej, jeśli kwota podatku jest wyższa od kwoty
zaliczkowego rozliczenia za okres 11 miesięcy
-- dodatnią, przejściową różnicę podatku w związku z utworzeniem lub zwiększeniem
rezerwy na odroczony podatek dochodowy
uznanie (Ma)
-- korekty zmniejszającego sumę dotychczas naliczonego zaliczkowo podatku dochodowego
-- roczne rozliczenie podatku dochodowego, jeśli kwota należnego podatku jest mniejsza od
sumy zaliczkowego rozliczenia za okres 11 miesięcy
-- ujemną, przejściowa różnice podatku dochodowego aktywowaną na koncie 640 –
rozliczenia międzyokresowe czynne
analityka do konta 871
-- naliczony w okresowych i rocznych deklaracjach podatkowych
-- zapłacony podatek dochodowy
-- dodatnie i ujemne różnice podatku
W ciągu roku – saldo Wn – kwota zarachowanego podatku dochodowego wg deklaracji podatkowej. Saldo to na koniec roku przenoszone jest na konto 860 – wynik finansowy.
KSIĘGOWE UJĘCIE PODATKU DOCHODOWEGO – KONTO 871
| Lp. | Nazwa operacji gospodarczej | Wn(Dt) | Ma(Ct) |
|---|---|---|---|
| 1 | Podatek dochodowy od osób prawnych wg deklaracji podatkowych | 871 | 220 |
| 2 | Utworzenie lub zwiększenie rezerwy na dodatnią różnicę podatku dochodowego (l 18) | 874 | 840 |
| 3 | Zapłacony, zryczałtowany podatek dochodowy przez płatnika dywidendy | 871 | 220 |
| 4 | Zmniejszenie ujemnej różnicy podatku dochodowego | 871 | 640 |
| 5 | Korekty zmniejszające poprzednie naliczenie podatku dochodowego od osób prawnych | 220 | 871 |
| 6 | Zarachowanie lub zwiększenie ujemnej różnicy podatku dochodowego (zapis dobrowolny – patrz lekcja 18) | 640 | 871 |
| 7 | Przeniesieni dala na koniec roku obrotowego | 860 | 871 |
220 – rozrach. publicznoprawne 640 – RMK 860 – wynik finansowy 871 – podatek dochodowy
872 – INNE OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO
Służy do ewidencji innych niż podatek dochodowy obciążeń wyniku finansowego np. podatki
odroczone.
Uznanie (Ma) -- zarachowane składniki obowiązkowych obciążeń
Obciążenie (Wn) --ich zmniejszenie lub przeniesienie na koniec roku na konto 860
Można prowadzić ewidencję analityczna wg tytułów obowiązkowych wyniku finansowego.
W ciągu roku wykazuje saldo Wn wyrażające kwotę zarachowanych obciążeń
Dt Wynik finansowy Ct
Dt Koszty Ct Dt Przychody Ct
Poniesione koszty Zmniejszenia kosztów Zmniejszenie przychodów Uzyskane przychody
Przeniesienie kosztów na Przeniesienie przychodów
wynik finansowy na wynik finansowy
Dt Straty nadzwyczajne Ct Dt Zyski nadzwyczajne Ct
Poniesione straty Zmniejszenia strat Zmniejszenia zysków nadzw. Osiągnięte zyski nadzw.
Przeksięgowanie strat na Przeniesienie zysków nadzw.
wynik finansowy na wynik finansowy
| Forma podmiotu gospodarczego | Kapitał (fundusz) podstawowy |
Kapitały uzupełniające (finansowania) |
|---|---|---|
| Spółka z.o.o. | Kapitał udziałowy | Zapasowy i rezerwowy |
| Spółka akcyjna | Kapitał akcyjny | Zapasowy i rezerwowy |
| Spółdzielnia | Fundusz udziałowy | Zasobowy |
| Przedsiębiorstwo państwowe | Fundusz założycielski | Fundusz przedsiębiorstwa |