Funkcja produkcji

PRZEDSIĘBIORSTWO – organizacja pod jednym zarządem, wyodrębniona ekonomicznie i prawnie, której celem jest działalność gospodarcza przynosząca zyski ze sprzedaży swoich produktów - dóbr i usług.

Względnie autonomiczna organizacja dążąca do osiągania korzyści ekonomicznych, składająca się z co najmniej:

• jednej jednostki regulującej działalność gospodarczą (co produkować, po ile sprzedawać, itp.);

• jednostki realizującej materialne procesy gospodarcze (produkcję, sprzedaż, transport, itd.). (czasem łączy to jedna osoba).

Do najważniejszych cech przedsiębiorstwa należy zaliczyć to, iż:

Do najważniejszych cech przedsiębiorstwa należy zaliczyć to, iż:

• wyznacza cel, zadania i środki ich realizacji;

• pokrywa wydatki ze swoich dochodów;

• samodzielnie wchodzi w porozumienia;

• wyodrębnienie ekonomiczne - właściciel samodzielnie włada majątkiem
  przedsiębiorstwa i rozwija jego działalność w oparciu o uzyskiwane dochody
  z tej działalności;

• wyodrębnienie prawne - ma osobowość prawną, czyli zdolność do zawierania umów, zaciągania kredytów, występowania jako podmiot w handlu, itp.;

• jest towarem - może być przedmiotem obrotu i ma cenę zależną od różnych
  czynników i popytu na ten rodzaj działalności;

Przedsiębiorstwo posiada dwa poziomy funkcjonalne:

• sferę realną - całokształt nakładów materiałowych i ludzkich uczestniczących
  w procesie produkcyjnym- (ludzie, maszyny, surowce, energia, pieniądze). Efektem ich zastosowania jest produkt; dobro materialne lub usługa.

• sferę regulacji - system gromadzenia, przetwarzania i przekazywania
  informacji - (planowania, organizowania, motywacji, kontroli). W tej sferze podejmuje się decyzje w sprawach produkcji (co wytwarzać, przy zastosowaniu jakich czynników, jak i po ile sprzedawać, itd.).

Charakterystyka otoczenia przedsiębiorstwa

1) otoczenie realne:

• zasoby pracy;

• zasoby i stan środowiska naturalnego;

• stan wiedzy i technologii;

2) otoczenie regulacyjne:

• rynek pracy;

• rynek dóbr i usług potrzebnych przedsiębiorstwu;

• rynek produktów wytwarzanych przez przedsiębiorstwo;

• system walutowo - pieniężny;

• system finansowy państwa;

• system prawny, polityczny i społeczny (edukacja, kultura, tradycja,...)

Podstawowe cele działalności przedsiębiorstwa

Głównym celem działalności przedsiębiorstwa jest osiąganie korzyści ekonomicznych czyli zysku.

• Inne cele:

• odpowiednia pozycja na rynku i w branży;

• rozwój i poziom życia załogi;

• rozwój regionu, miasta;

• troska o środowisko naturalne;

• integracja środowiska;

• jakość życia zawodowego.

Główne funkcje przedsiębiorstwa

• Funkcję podażową

• Funkcję popytową

• Funkcję społeczną

• Funkcję rozwoju społeczno - gospodarczego - suma wyżej wymienionych funkcji.

Cel - korzyści ekonomiczne w formie:

• zysk dla właściciela;

• płaca robocza dla pracowników.

Zysk zależy - przy danym poziomie cen - od:

• wielkości produkcji;

• wielkości sprzedaży;

• kosztów produkcji.

Źródła kapitału pieniężnego:

• kapitał własny;

• kapitał obcy.

Produkcja - nadawanie nowej formy użytkowej materiałom wprowadzonym do procesu produkcji.

Fazy jakie przechodzi kapitał przeznaczany na proces produkcji:

• Faza I: zakup czynników produkcji (kapitał występuje w formie pieniężnej)

• Faza II: produkcja dóbr (kapitał występuje w formie rzeczowej, w postaci surowców,
  maszyn, pracowników, itp.)

Faza III: sprzedaż wytworzonych dóbr (kapitał ponownie przybiera postać pieniężną)

NAKŁADY

1. surowce, półfabrykaty, maszyny, urządzenia, usługi innych czynników produkcji

• siła robocza

• ziemia

• kapitał

WYNIKI

• dobra pośrednie,

• dobra finalne

• dobra inwestycyjne

• dobra konsumpcyjne, usługi

Technologia – stanowi dla producenta jedynie konieczny środek pozwalający osiągnąć
korzyści ekonomiczne z podjętej działalności produkcyjnej.

Każdą technologię charakteryzują określone dla niej współczynniki technologiczne, które określają ilości danego zasobu niezbędne do wyprodukowania jednostki wyrobu (usługi).

Aktywa

środki trwałe - wykorzystywane do produkcji w długim okresie w swej naturalnej
postaci.

środki obrotowe - zużywają się całkowicie w cyklu produkcyjnym lub zmieniają swoją naturalna postać.

Czynniki wpływające na decyzje produkcyjne przedsiębiorców

• wielkości przychodów z produkcji;

• kosztów tejże produkcji;

1) własne (wewnętrzne) uwarunkowania produkcji i możliwości optymalizacji produkcji
w tych uwarunkowaniach. Takie działania umożliwia analiza:

• funkcji produkcji (podaży);

• kosztów produkcji;

• technologii wytwarzania;

1. ) warunki panujące na rynku (jego strukturę);

Efektywność techniczna – oznacza maksymalizowanie wielkości produkcji z wykorzystaniem danych nakładów na jej prowadzenie.

Wiąże się to z faktem, iż producent nie będzie angażował do produkcji więcej czynników (nakładów) niż to jest konieczne z punktu widzenia danej wielkości produkcji.

Wybór technologii produkcji zgodnie z kryterium efektywności technicznej opiera się na zasadzie maksymalizowania wielkości produkcji (wyrażonej w jednostkach fizycznych).

W postępowaniu tym uwzględnia się ceny relatywne.

Efektywność ekonomiczna – oznacza takie wykorzystanie nakładów czynników produkcji, aby koszt wytworzenia jednostki produktu był jak najmniejszy.

Wybór technologii produkcji zgodnie z kryterium efektywności ekonomicznej opiera się na
zasadzie minimalizowania kosztów wytwarzania (wyrażonej w jednostkach pieniężnych).

Funkcja produkcji - określa maksymalne rozmiary produkcji przy danym poziomie
nakładów.

Postać wieloczynnikowej funkcji produkcji:

TP = f (F₁, F₂, ..., F_n)

gdzie: TP – wielkość produkcji,

F – nakłady czynników produkcji.

Rodzaje czynników produkcji:

• stałe – te, których nakład nie zmienia się pomimo, że wzrasta lub maleje wielkość produkcji,

• zmienne – takie, których nakład zmienia się wraz ze zmianami rozmiarów
  produkcji.

Ogólnie przyjmuje się, że:

• krótki okres czasu to taki, w którym nie zmienia się technologia produkcji,

• z długim okresem czasu mamy do czynienia wtedy, gdy następują zmiany
  w technologii produkcji.

I dla krótkiego okresu

• TP = f (L)

• II dla długiego okresu TP = f (K,L)

gdzie: TP – wielkość produkcji, L – czynnik pracy, K – czynnik kapitału.

Założenia dotyczące analizy jednoczynnikowej funkcji produkcji [TP = f (L)]

• istnieje tylko jeden czynnik zmienny, którym jest czynnik pracy L,

• istnieje tylko jeden czynnik stały, którym jest czynnik kapitału (K),

• przedsiębiorstwo wykorzystuje w procesie produkcyjnym daną technologię,

• czynniki pracy i kapitału łączą się w procesie produkcyjnym w dowolnych
  proporcjach,

• przedsiębiorstwo wytwarza produkt jednorodny.

• Przyporządkowanie poszczególnym wielkościom produkcji, od­powiadających im
  poziomów zatrudnienia (L), daje w efekcie funkcję produkcji całkowitej (TP

• Produkt całkowity TP (total product) jest to całkowita wielkość produkcji wytworzona w jednostce czasu.

• Punkty powyżej krzywej są niemożliwe do osiągnięcia w krótkim okresie.

• Punkty poniżej krzywej są wykonalne lecz nieefektywne – wykorzystanie zasobów jest w nich wyższe a produkt całkowity ten sam.

• Tylko punktu na krzywej są efektywne.

Przyrost produkcji całkowitej (ΔTP), związany z za­trudnieniem kolejnego pracownika (ΔL), definiuje się jako produkcję krańcową (MP)

Produkt krańcowy jest to przyrost produkcji spowodowany wzrostem zatrudnienia czynnika produkcji o jednostkę.

• MP=∆TP/∆L

Prawo malejącego produktu krańcowego mówi, że krańcowy produkt dodatkowego zmiennego czynnika produkcyjnego, przy niezmiennych stałych czynnikach, jest mniejszy niż produkt krańcowy poprzedniego zatrudnionego czynnika produkcyjnego

• Jeżeli poszczególne wielkości produkcji całkowitej (TP) zostaną podzielone przez liczbę zatrudnionych pracowników (L), otrzymuje się produkcję przeciętną (AP)

• Produkt przeciętny jest ilość produktu całkowitego przypadająca na jednostkę czynnika wytwórczego.

• Produkt przeciętny osiąga maksimum w punkcie przecięcia z produktem krańcowym.

Między poszczególnymi, wymienionymi powyżej funkcjami, istnieją określone
zależności:

• produkcja krańcowa jest większa od produkcji przeciętnej wtedy, gdy produkcja przeciętna wzrasta: MP > AP ⇔ AP ↑

•  produkcja krańcowa jest mniejsza od produkcji przeciętnej wtedy, gdy produkcja przeciętna maleje: MP < AP ⇔ AP ↓

•  

• produkcja krańcowa jest równa produkcji przeciętnej wtedy, gdy produkcja przeciętna osiąga swoje maksimum: MP = AP ⇔ AP = max

• produkcja krańcowa jest dodatnia wtedy, gdy produkcja całkowita wzrasta:

MP > 0 ⇔ TP ↑

• produkcja krańcowa jest ujemna wtedy, gdy produkcja całkowita maleje:

MP < 0 ⇔ TP ↓

• produkcja krańcowa jest równa zero wtedy, gdy produkcja całko­wita osiąga swoje maksimum:

MP = 0 ⇔ TP = max