16. Rodzaje opinii (w jakich okolicznościach wydaje się daną opinię)
opinia bez zastrzeżeń,
opinia bez zastrzeżeń z dodatkowym objaśnieniem,
opinia z zastrzeżeniem,
opinia negatywna,
odmowa wyrażenia opinii.
Opinię bez zastrzeżeń biegły rewident wydaje wtedy, gdy nie znajduje on żadnych nieprawidłowości i uznaje, że zbadane sprawozdanie finansowe przedstawia prawidłowo i rzetelnie sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy przedsiębiorstwa. Opinię pozytywną wydaje się wtedy gdy istnieje zgodność sporządzonego sprawozdania finansowego z ustawą o rachunkowości i zasadami rachunkowości.
Opinia bez zastrzeżeń z dodatkowym objaśnieniem. Zawiera dodatkowe objaśnienia , które nie powodują zmiany pozytywnego rodzaju opinii, lecz zwracają uwagę czytelnika, że w przyszłości mogą pojawić się zdarzenia, których wpływ na sytuację finansową przedsiębiorstwa jest trudny do określenia w czasie przeprowadzanego audytu. Przykładem może być tu proces sądowy toczący się między przedsiębiorstwem a urzędem skarbowym. Rozstrzygnięcie tego procesu jest trudne do przewidzenia dlatego też po części czwartej opinii zamieszcza się dodatkowe objaśnienia.
Opinia z zastrzeżeniem. Możemy wyróżnić co najmniej trzy przyczyny wydania takiej opinii a mianowicie:
ograniczenie zakresu badania- gdy biegły rewident nie ma możliwości przeprowadzenia badania w takim zakresie, jaki uznał za niezbędny do wydania opinii pozytywnej. Przykładem ograniczenia zakresu badania może być brak udziału biegłego rewidenta w spisie z natury zapasów produkcji w toku, półfabrykatów lub wyrobów gotowych, ponieważ spis ten był dokonany przed zawarciem umowy o przeprowadzenie badania, a biegły rewident nie może w inny sposób zweryfikować prawidłowość podanego stanu zapasów na dzień bilansowy.
niezgodność badanego sprawozdania finansowego z obowiązującymi zasadami rachunkowości – powodem wydania opinii z zastrzeżeniem mogą być również wykryte, podczas badania sprawozdania finansowego, błędy których przedsiębiorstwo nie chce lub nie może już skorygować. Jeśli dane przedsiębiorstwo nie zgadza się na usunięcie błędów księgowych lub prezentuje, zdaniem biegłego rewidenta, błędny pogląd co do sposobu interpretacji przepisów ustawowych wówczas biegły rewident wydaje opinię z zastrzeżeniem.
niepewność co do zdolności kontynuowania działalności przedsiębiorstwa w przyszłości- opinia z zastrzeżeniem może zostać również wydana wtedy gdy istnieje poważne zagrożenie dla kontynuacji działalności, a badane przedsiębiorstwo nie ujawniło tego faktu w informacji dodatkowej lub informacja ta nie została w sposób dostatecznie wyraźny przekazana.
Opinię negatywną biegły rewident wyraża wtedy, gdy podczas przeprowadzanego audytu stwierdza poważne odstępstwa od obowiązujących zasad rachunkowości lub innych przepisów prawa. Biegły rewident zauważa podczas badania, że zawarte w sprawozdaniu finansowym błędy, nieprawidłowości i niezgodności ze stanem faktycznym są na tyle istotne, że obraz sytuacji finansowej i majątkowej jest nieprawdziwy utrudniając przy tym odbiorcy tego sprawozdania podejmowanie racjonalnych decyzji. Opinię negatywną biegły rewident formułuje także wtedy, gdy:
występuje zagrożenie dla dalszej kontynuacji działalności, a przedsiębiorstwo nie poinformowało o tym we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego lub poinformowało w sposób niedostateczny,
przedsiębiorstwo sporządziło sprawozdanie finansowe przy założeniu kontynuacji działalności, a w ocenie biegłego rewidenta założenie takie nie jest uzasadnione.
Odmowa wydania opinii
Odmowa wydania opinii może być wywołana różnymi nieprawidłowościami. Do najważniejszych zaliczamy:
błędy w ewidencji operacji gospodarczych uniemożliwiające uzgodnienie sald i sporządzenie prawidłowego sprawozdania finansowego,
istotne ograniczenie zakresu badania powodujące brak możliwości miarodajnego wypowiedzenia się na temat rzetelności i prawidłowości sprawozdania finansowego,
istotne ograniczenia kontynuacji działania.