1. Źródła prawa
-ustawy, rozporządzenia
-co to norma prawa, przepis prawny
Pojecie normy prawnej – reguła zachowania – to wypowiedź językowa zawierająca zasadę zachowania, w pełni rozwinięta zawiera hipotezę, dyspozycję i sankcję.
Przepis prawny – jest to najmniejsza jednostka redakcyjna aktu normatywnego. Każdy akt normatywny składa się z przepisów.
Źródła prawa – Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia – hierarchiczny system.
Ustawa – akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej). W porządkach prawnych różnych państw występują ustawy: zasadnicze (konstytucje), organiczne i zwykłe. W Polsce, w określonej przez Konstytucję hierarchii powszechnie obowiązujących aktów prawnych ustawa ma rangę niższą (tzw. moc prawną) od Konstytucji oraz umów międzynarodowych ratyfikowanych za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, równą rozporządzeniu Prezydenta RP z mocą ustawy a wyższą od zwykłych rozporządzeń. W przeciwieństwie do innych porządków prawnych (np. francuskiego), Konstytucja RP zna tylko jeden rodzaj ustaw.
Rozporządzenie – akt normatywny wydany na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Rozporządzenie stanowi jedno ze źródeł prawa powszechnie obowiązującego, obok Konstytucji, ratyfikowanych umów międzynarodowych, ustaw oraz aktów prawa miejscowego. Warunkiem prawidłowego upoważnienia jest wskazanie organu, który powinien wydać rozporządzenie wykonawcze (delegacja ustawowa), zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego organ, który uzyskał upoważnienie do wydania rozporządzenia może ponosić odpowiedzialność konstytucyjną za niewykonanie spoczywającego na nim obowiązku. Rozporządzenie musi zmierzać do wykonania ustawy, nie może być zatem ani sprzeczne z ustawą (np. przez wprowadzenie rozwiązań nieznanych ustawie), nie może też wykraczać poza zakres delegacji.
Regulacje bezpośrednie:
- o powszechnym obowiązku obrony RP
- o stanie wojennym oraz kompetencjach ND SZ i zasadach jego podległości
- o MON
- o ochronie przeciwpożarowej
- o policji
- o rezerwach państwa
- prawo atomowe
- o Państwowym Ratownictwie Medycznym
- o stanie klęski żywiołowej
- o bezpieczeństwie morskim
- o chorobach zakaźnych i zakażeniach
- o ochronie granic państwowych
2. Bezpieczeństwo, a ochrona praw człowieka
-prawa człowieka I, II i III generacji
-godność osobowa
-godność zawodowa
Art. 30 Konstytucji
„przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”
Prawa człowieka – podstawowe standardy przysługujące każdemu człowiekowi z samego faktu bycia człowiekiem..
Prawa indywidualne – podmiotem są nie grupy ludzi, ale pojedynczy człowiek
Prawa niezbywalne – żadna władza nie może ich odebrać, jak i nie można się ich zrzec.
Prawa człowieka dzieli się na:
- prawa 1 generacji – prawa osobiste, obywatelskie, polityczne
- prawa 2 generacji – prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne
- prawa 3 generacji – prawo do pokoju, czystego środowiska
Akty międzynarodowe (deklaracje):
- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka 10 grudnia 1948 Paryż
- Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych
- Deklaracja Praw Człowieka z 1991
- Karta Podstawowych Praw UE z 2000
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka liczy 30 artykułów
- prawa osobiste jak prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa
- zakaz niewolnictwa
- zakaz tortur
- równość wobec prawa
- prawo do posiadania obywatelstwa
itd.
Godność osobowa: poczucie, świadomość własnej wartości, szacunek dla samego siebie; honor, duma. Pojęcie godności osobowej wywodzi się z judeochrześcijańskiej wizji człowieka „stworzonego na obraz i podobieństwo Boga”.
3. Funkcja państwa w zakresie bezpieczeństwa
-zewnętrzna i się rozpisać
-wewnętrzna i też się trzeba rozpisać
Artykuł 5.
Rzeczypospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolność i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.
Funkcja zewnętrza
Związana jest z prowadzeniem polityki zagranicznej i z utrzymywaniem kontaktów i stosunków międzynarodowych z innymi państwami oraz organizacjami. W realizacji swojej funkcji zewnętrznej państwo winno nastawiać się na ochronę swoich interesów. Rozwijać korzystne dla siebie kontakty zarówno o charakterze politycznym, gospodarczym jak i kulturalnym, ale także zapewnić poczucie bezpieczeństwa swoim obywatelom. Za politykę zagraniczną państwa, a tym samym za wypełnienie funkcji zewnętrznej, odpowiadają służby dyplomatyczne oraz organy konstytucyjne, wskazane do jej wykonywania.
Funkcja wewnętrzna
Funkcja wewnętrzna państwa będzie się koncentrowała na zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku obywatelom, a więc na wszelkich działaniach które organy władzy będą wykonywać na terenie państwa. W jej ramach możemy wyróżnić kilka obszarów państwowej działalności. Mowa tutaj o funkcji prawodawczej państwa, porządkowej, administracyjnej, gospodarczej, socjalnej i kulturalnej.
Do jednych z głównych zadań aparatu państwowego należy tworzenie norm prawnych i systemu prawnego, który obowiązuje na całym jego terytorium. Określa reguły prawne, na podstawie których rozwiązywane są konflikty pomiędzy obywatelami oraz karane są te osoby, które państwowe prawa złamią. Państwo zapewnia i gwarantuje im m. in. prawo do wolności, do wyrażania swoich przekonań i chroni posiadaną przez nich własność prywatną.
Podstawową funkcją jest także zapewnienie bezpieczeństwa i porządku wewnątrz kraju. Obywatele danego państwa winni być chronieni przed ingerencją z zewnątrz, ale także na obszarze państwa.
W państwie funkcjonują także określone organy, które zarządzają odpowiednimi sferami życia społeczeństwa, na przykład oświatą czy finansami. Pełnią więc funkcję administracyjną.
Państwo pełni także funkcję socjalną. Obejmuje ona działania zmierzające do zabezpieczenia minimum egzystencjalnego obywatelom. Organy państwowe będą tworzyć nowe miejsca pracy, zapewniać odpowiednie warunki bezpieczeństwa i higieny pracy. W ramach funkcji kulturalnej państwo będzie wspierać rozwój oświaty, badań naukowych, ochraniać zabytki i miejsca pamięci narodowej.
Możemy mówić jeszcze o funkcji wychowawczej państwa, które jednak dziś nie jest rozumiana jako wpajanie określonego światopoglądu. Obecnie ta funkcja koncentruje się na uczeniu patriotyzmu i szacunku dla własnego narodu i państwa, oraz przestrzegania zasad demokracji.
4. Organy parlamentarne w dziedzinie bezpieczeństwa. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisja Obrony Narodowej, Komisja do Spraw Służb Specjalnych
Komisja Spraw Wewnętrznych i Administracji – 40 posłów, stała komisja sejmowa, która zajmuje się sprawami administracji państwowej oraz bezpieczeństwa, sprawami ładu i porządku publicznego, a także geodezji i kartografii.
Komisja Obrony Narodowej - (skrót: OBN) jest kolejną z 26 stałych komisji sejmowych. Do zakresu jej zadań należą sprawy obrony państwa, dotyczące zwłaszcza działalności sił zbrojnych, systemu oraz funkcjonowania obrony terytorialnej kraju i obrony cywilnej, wykonywania obowiązków w dziedzinie umacniania obronności przez organy państwowe i przedsiębiorstwa państwowe, organizacje spółdzielcze i społeczne oraz przez obywateli, a także sprawy zakład przemysłu obronnego.
Komisja do spraw Służb Specjalnych - stała komisja sejmowa zajmującą się opiniowaniem projektów ustaw i rozporządzeń dotyczących służb specjalnych oraz oceną aktów normatywnych o charakterze ogólnym w sprawach działalności tych służb. Do jej zadań należy również: opiniowanie kierunków pracy służb specjalnych w oparciu o informacje przedstawiane przez szefów tych służb, rozpatrywanie corocznych sprawozdań szefów tych służb, opiniowanie wniosków w sprawie powołania poszczególnych osób na stanowiska szefów i zastępców szefów służb specjalnych, opiniowanie projektu budżetu w zakresie dotyczącym służb specjalnych oraz sprawozdania z jego wykonania, ocena współdziałania służb specjalnych podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministrowi Obrony Narodowej oraz współdziałania tych służb z innymi służbami i jednostkami wojskowymi nadzorowanymi przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, ocena współdziałania służb specjalnych z organami administracji państwowej i organami ścigania oraz badanie skarg dotyczących działalności służb specjalnych.
Kierowanie obronnością państwa:
- Parlament
- Rada ministrów
- Minister Obrony Narodowej
- wojewodowie
- Prezydent RP
- pozostałe ministerstwa
5. Zakres działania Prezydenta RP
-Biuro Bezpieczeństwa Narodowego
-Konstytucja art 26 o Siłach Zbrojnych
Kompetencje Prezydenta
- najwyższy zwierzchnik Sił Zbrojnych RP
- w czasie pokoju Prezydent RP sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami zbrojnymi za pośrednictwem Ministra obrony Narodowej
- Prezydent mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił zbrojnych na czas określony.
- na czas wojny na wniosek Premiera mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. Może go odwołać
- organem doradczym Prezydenta w zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa jest Rada Bezpieczeństwa narodowego.
- zatwierdza strategię bezpieczeństwa narodowego
Rozdział V Art. 126.
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej.
2. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.
- kompetencje nie są wyraźnie wyodrębnione (inicjatywa ustawodawcza, podpisanie lub odmowa podpisania umowy, wniosku do Trybunały Konstytucyjnego, wniosku o przeprowadzenie kontroli przez NIK, o postawienie przed Trybunałem stanu członka Rady Ministrów, udział w procesach wymagających aktywności organów rządowych, parlamentu czy Trybunału Konstytucyjnego, Krzyż Zasług za Dzielność)
- w sytuacjach wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, zakłócenia porządku publicznego Na wniosek premiera wydaje postanowienie o użyciu oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych RP. Gdy sytuacja niecierpiąca zwłoki, taką decyzje podejmuje Minister Obrony narodowej na wniosek odpowiedniego ministra do spraw wewnętrznych.
Art. 141.
1. W sprawach szczególnej wagi Prezydent Rzeczypospolitej może zwołać Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów obradująca pod przewodnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej.
SYTUACJE SZCZEGOLNYCH ZAGROZEŃ
Art. 116.
1. Sejm decyduje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o stanie wojny i o zawarciu pokoju.
2. Sejm może podjąć uchwałę o stanie wojny jedynie w razie zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Jeżeli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie, o stanie wojny postanawia Prezydent Rzeczypospolitej.
Art. 134.
1. Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
2. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.
3. Prezydent Rzeczypospolitej mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych na czas określony. Czas trwania kadencji, tryb i warunki odwołania przed jej upływem określa ustawa.
4. Na czas wojny Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. W tym samym trybie może on Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych odwołać. Kompetencje Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasady jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej określa ustawa.
5. Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, nadaje określone w ustawach stopnie wojskowe.
6. Kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej, związane ze zwierzchnictwem nad Siłami Zbrojnymi, szczegółowo określa ustawa.
Art. 26.
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli.
RADA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO – organ doradczy Prezydenta z zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa, skład nie jest ściśle określony, zwoływana z inicjatywy Prezydenta RP, posiedzenia są niejawne, sekretarzem Rady jest Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego(określa szczególny porządek obrad w oparciu o wytyczne Prezydenta), posiedzeniu przewodniczy Prezydent RP, mogą uczestniczyć byli prezydenci RP oraz byli Premierzy, można zaprosić do udziału inne osoby – ze względu na przedmiot obrad.
ZADANIA: rozpatrywanie kwestii i wyrażanie opinii dotyczących bezpieczeństwa państwa, rozpatrywanie i opiniowanie założeń i kierunków polityki zagranicznej dotyczących bezpieczeństwa zewnętrznego, rozpatrywanie i opiniowanie strategicznych problemów bezpieczeństwa narodowego (interes narodowy, zewnętrzne i wewnętrzne warunki bezpieczeństwa), rozpatrywanie i opiniowanie zagrożeń dla wewnętrznego bezpieczeństwa państwa i środków przeciwdziałania tym zagrożeniom.
Sekretarz Rady Bezpieczeństwa Narodowego Zadania: pozyskiwanie informacji, dokumentów od organów władzy publicznej dotyczących bezpieczeństwa, koordynowanie przygotowania materiałów i też na posiedzenie Rady oraz opracowanie komunikatu prasowego i wniosków z posiedzeń Rady, przekazanie członkom Rady porządku obrad oraz dokumentów i innych materiałów dotyczących spraw objętych porządkiem obrad Rady.
BBN zapewnia ciągłość finansową i organizacyjną RBNu.
BIURO BEPZIECZEŃSTWA NARODOWEGO - obsługa merytoryczna, organizacyjna, techniczna i finansowa RBN - realizacja powierzonych przez prezydenta RP zadań z zakresu bezpieczeństwa - jednostki organizacyjne – departamenty ( systemu obronnego, bezpieczeństwa międzynarodowego, bezpieczeństwa wewnętrznego)
6. Zakres działania administracji rządowej
-Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
-Konstytucja art 146
Utworzenie Rządowego Centrum Bezpieczeństwa jest znaczącym krokiem w budowaniu efektywnego i kompleksowego systemu zarządzania kryzysowego. Systemu, dzięki któremu będzie można zapobiegać kryzysom, a w razie ich wystąpienia, poprzez profesjonalne działania, minimalizować ich skutki. Należy podkreślić, że w polskim systemie administracyjnym jest to rozwiązanie nowe. Po raz pierwszy dochodzi bowiem do budowy struktury ponadresortowej, której celem jest zoptymalizowanie i ujednolicenie postrzegania zagrożeń przez poszczególne resorty, a tym samym podwyższenie stopnia zdolności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami przez właściwe służby i organy administracji publicznej. Powstanie RCB uporządkuje funkcjonowanie zespołów właściwych w sprawach reagowania kryzysowego, utworzonych na podstawie przepisów regulujących funkcjonowanie organów administracji publicznej w przypadku stanu klęski żywiołowej.
Do podstawowych zadań RCB należy dokonywanie pełnej analizy zagrożeń, w oparciu o dane uzyskiwane ze wszystkich możliwych „ośrodków kryzysowych” funkcjonujących w ramach administracji publicznej oraz w oparciu o dane od partnerów międzynarodowych. Ponadto do zadań RCB należy opracowywanie optymalnych rozwiązań pojawiających się sytuacji kryzysowych, a także koordynowanie przepływu informacji o zagrożeniach.
Pozostałe zadania Rządowego Centrum Bezpieczeństwa to:
- stworzenia katalogu zagrożeń,
- monitorowanie zagrożeń,
- uruchamianie procedur zarządzania kryzysowego na poziomie krajowym,
- realizacja zadań planistycznych i programowych z zakresu zarządzania kryzysowego i ochrony infrastruktury krytycznej,
- nadzór nad spójnością procedur reagowania kryzysowego,
- organizowanie i prowadzenie szkoleń i ćwiczeń z zakresu zarządzania kryzysowego,
- realizacja zadań z zakresu przeciwdziałania, zapobiegania i likwidacji skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym,
- współpraca międzynarodowa, szczególnie z NATO i UE w ramach zarządzania kryzysowego.
Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego. Rada Ministrów kieruje administracją rządową.
W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności:
1) zapewnia wykonanie ustaw,
2) wydaje rozporządzenia,
3) koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,
4) chroni interesy Skarbu Państwa,
5) uchwala projekt budżetu państwa,
6) kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu,
7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,
8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,
9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,
10) zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe,
11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej,
12) określa organizację i tryb swojej pracy.
7. Rola organów wykonawczych samorządu terytorialnego
-samorząd gminy, powiatu, województwa
-skład i zadania Komisji bezpieczeństwa i porządku w powiecie (zwrócić uwagę na rolę Starosty)
-administracja zespolona na terenie powiatu, województwa
-rola Wojewody
Skład/zadania/tryby wyłaniania członków w przypadku wyborów Komisji Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego
Starosta, jako przewodniczący
Dwaj radni delegowani przez radę powiatu
Dwaj przedstawiciele delegowani przez komendanta powiatowego Policji
Trzy osoby powołane przez starostę spośród osób wyróżniających się wiedzą w zakresie w którym działa komisja, cieszących się w społeczności powiatu autorytetem i zaufaniem
(w szczególności przedstawicieli samorządów gminnych, organizacji pozarządowych, pracowników oświaty, a także instytucji zajmujących się zwalczaniem zjawisk patologii społecznych i zapobieganiem bezrobociu)
W pracach komisji uczestniczą także z głosem doradczym:
Prokurator wskazany przez właściwego prokuratora okręgowego.
Funkcjonariusze i pracownicy innych niż Policja powiatowych służb, inspekcji i straży, pracownicy innych organów administracji publicznej - wyznaczeni przez Starostę
Zadania:
Ocena zagrożeń porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli na terenie powiatu
Opiniowanie pracy Policji i innych powiatowych służb, inspekcji i straży, a także jednostek organizacyjnych wykonujących na terenie powiatu zadania z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa
Przygotowywanie projektu powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli
Opiniowanie projektów innych programów współdziałania Policji i innych powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych wykonujących na terenie powiatu zadania z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli
Opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego i innych dokumentów w sprawach związanych ze swoim zakresem działania
Opiniowanie, zleconych przez starostę, innych niż wymienione, zagadnień dotyczących porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli.
Zadania Starosty z zakresu kreowania bezpieczeństwa w powiecie
Kompetencje i zadania starosty: 1. Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz. 1a. Starosta opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy. 1b. W przypadku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej starosta działa na zasadach określonych w odrębnych przepisach. 2. W sprawach nie cierpiących zwłoki związanych z zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne, starosta podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości zarządu powiatu. Nie dotyczy to wydawania przepisów porządkowych. 3. Starosta jest kierownikiem starostwa powiatowego, zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży. Starosta sprawując zwierzchnictwo w stosunku do powiatowych służb, inspekcji i straży: 1) powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, w uzgodnieniu z wojewodą, a także wykonuje wobec nich czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, 2) zatwierdza programy ich działania, 3) uzgadnia wspólne działanie tych jednostek na obszarze powiatu, 4) w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami tych jednostek, 5) zleca w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie kontroli.
Zadania Rady Powiatu z zakresu kreowania bezpieczeństwa w powiecie uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego dokonywanie oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu
1. Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu.
2. W skład zarządu powiatu wchodzą starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie.
Art. 32. 1. Zarząd powiatu wykonuje uchwały rady powiatu i zadania powiatu określone przepisami prawa.
Art. 33. Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy.
Art. 33a. 1. Kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży wykonują określone w ustawach zadania i kompetencje przy pomocy jednostek organizacyjnych - komend i inspektoratów.
2. Jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży może tworzyć, przekształcać i likwidować wojewoda, na wniosek starosty, zaopiniowany przez właściwego kierownika zespolonej służby, inspekcji lub straży wojewódzkiej, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
1) starostwo powiatowe,
3) jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.
Art. 34. 1. Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.
1a. (44) Starosta opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy.
1b. (45) W przypadku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej starosta działa na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
2. W sprawach niecierpiących zwłoki, związanych z zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne starosta podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości zarządu powiatu. Nie dotyczy to wydawania przepisów porządkowych w przypadku, o którym mowa w art. 42 ust. 2.
3. Czynności, o których mowa w ust. 2, wymagają przedstawienia do zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu zarządu powiatu.
Zespolona Administracja w Powiecie -
Starosta: kieruje starostwem powiatowym, zwierzchnik powiatowych służb, inspekcji i straży Skład: - starostwo powiatowe - powiatowy urząd pracy, będący jednostka organizacyjną powiatu - jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży - kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży pomimo włączenia do powiatowej administracji zespolonej są wyodrębnionymi organami administracji publicznej - Komenda powiatowa Policji, Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej - ich zwierzchnikiem jest co prawda starosta (prezydent miasta na prawach powiatu), lecz służbowo podlegają oni właściwym wojewódzkim organom służb, inspekcji i straży
Zespolona Administracja w Województwie - zadania Wojewody - zwierzchnikiem – wojewoda (rozdział 4 art. 51-55) kieruje i koordynuje w jej działalność kontroluje działalność zapewnia warunki skutecznego jej działania ponosi odpowiedzialność za rezultaty działania - przejawy zespolenia * forma organizacyjna – ustala statut wojewódzkiego, zatwierdza regulaminy komend i inspektoratów *forma finansowa – budżet danej służby, inspekcji i straży włączony do budżetu województwa *forma osobowa i kompetencyjna – powoływanie kierowników służb, inspekcji i straży (wyjatek komendant wojewódzki Policji, komendant stołeczny Policji, komendant Państwowej straży Pozarnej)
Wojewódzkie służby zespolone służby, inspekcje i straże.
Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej Komenda Wojewódzka Policji kuratorium Oświaty Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny Wojewódzki Inspektorat Weterynarii Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego
8. Siły Zbrojne w państwie
-struktura i zadania
-rodzaje Sił Zbrojnych
-stopnie wojskowe (wojsko lądowe i marynarka)
Zadania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
„Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Siły Zbrojne RP zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli.” (z Konstytucji RP r.I, art.26, p.1 i p.2) „Siły Zbrojne ponadto mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach antyterrorystycznych, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania życia ludzkiego, a także w oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianiu.”
System dowodzenia
Najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP jest Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.
Całokształtem działalności Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju kieruje Minister Obrony Narodowej. Swoje zadania Minister ON wykonuje przy pomocy Ministerstwa Obrony Narodowej, w skład którego wchodzi Sztab Generalny Wojska Polskiego.
Siłami Zbrojnymi RP, w czasie pokoju, w imieniu Ministra Obrony Narodowej, dowodzi Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, który pod względem pełnionej funkcji jest najważniejszym żołnierzem pełniącym służbę wojskową.
W czasie wojny Siłami Zbrojnymi RP oraz innymi podporządkowanymi jednostkami organizacyjnymi dowodzi Naczelny dowódca sił zbrojnych, który jest mianowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i podlega mu bezpośrednio.
Skład bojowy
W skład Sił Zbrojnych RP wchodzą jako ich rodzaje:
Wojska Lądowe
Siły Powietrzne
Marynarka Wojenna
Wojska Specjalne
W trakcie tworzenia są Narodowe Siły Rezerwowe, które jednak nie są osobnym rodzajem Sił Zbrojnych, lecz mają na celu zapewnienie kadr dla uzupełnienia etatów w każdym z czterech rodzajów Sił Zbrojnych.
W skład Sił Zbrojnych RP wchodzi również Żandarmeria Wojskowa jako ich wyodrębniona i wyspecjalizowana służba - organ ścigania. ŻW kontroluje także dyscyplinę wojskową.
Odrębnym elementem Sił Zbrojnych RP (poza strukturami rodzajów wojsk) jest również Dowództwo Garnizonu Warszawa w skład którego wchodzą jednostki zabezpieczenia stołecznego garnizonu oraz kilka innych jednostek na terenie kraju (głównie łączności i dowodzenia).
Według portalu Global Firepower polskie wojsko w 2012 roku było 24 najsilniejszym na świecie (uwzględniono tylko 68 państw i nie uwzględniono broni masowej zagłady)
1. Korpus szeregowych:
Szeregowy
Starszy szeregowy
2. Korpus podoficerów:
Kapral
Starszy kapral
Plutonowy
Sierżant
Starszy sierżant
Młodszy chorąży
Chorąży
Starszy chorąży
Starszy chorąży sztabowy
3. Korpus oficerów - oficerowie młodsi:
Podporucznik
Porucznik
Kapitan
4. Korpus oficerów - oficerowie starsi:
Major
Podpułkownik
Pułkownik
5. Generałowie:
Generał brygady
Generał dywizji
Generał broni
Generał
6. Marszałek:
Marszałek
Stopnie wojskowe w Marynarce Wojennej:
1. Korpus marynarzy:
Marynarz
Starszy marynarz
2. Korpus podoficerów:
Mat
Starszy mat
Bosmanmat
Bosman
Starszy bosman
Młodszy chorąży marynarki
Chorąży marynarki
Starszy chorąży marynarki
Starszy chorąży sztabowy marynarki
3. Korpus oficerów - oficerowie młodsi:
Podporucznik marynarki
Porucznik marynarki
Kapitan marynarki
4. Korpus oficerów - oficerowie starsi:
Komandor podporucznik
Komandor porucznik
Komandor
5. Admirałowie:
Kontradmirał
Wiceadmirał
Admirał floty
Admirał
9. Służby specjalne
-wymienić jakie są i jakie mają zadania
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego od 2002 r. (ABW) instytucja będąca służbą specjalną zajmująca się pozawojskowymi aspektami działalności związanymi z: ochroną informacji niejawnych, bezpieczeństwem wewnętrznym, teleinformatycznym, ekonomicznym Rzeczypospolitej Polskiej m.in. kontrwywiadem i zwalczaniem przestępczości zorganizowanej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, ogólnej ochrony RP i jej porządku konstytucyjnego. Jest służbą ochrony państwa (pozawojskową) i krajową władzą bezpieczeństwa.
Agencja Wywiadu od 2002 r. (AW), służba wywiadowcza, której zadanie polega na pozyskiwaniu informacji jawnych i pozyskiwaniu informacji niejawnych (wywiad) w strefie pozawojskowej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, które mogą mieć znaczenie dla bezpieczeństwa i żywotnych interesów Rzeczypospolitej Polskiej. Agencja Wywiadu prowadzi wywiad z pozycji legalnej (pod przykryciem dyplomacji), nielegalnej (funkcjonariusze bez immunitetu dyplomatycznego) oraz z użyciem urządzeń np. SIGINT.
Centralne Biuro Antykorupcyjne od 2006 r. (CBA), służba specjalna państwa polskiego, urząd do spraw zwalczania korupcji w życiu publicznym i gospodarczym, w szczególności w instytucjach państwowych i samorządowych, a także do zwalczania działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa, działająca na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym
Służba Kontrwywiadu Wojskowego od 2006 r. (SKW), służba specjalna państwa polskiego, urząd do spraw zwalczania korupcji w życiu publicznym i gospodarczym, w szczególności w instytucjach państwowych i samorządowych, a także do zwalczania działalności godzącesłużba specjalna właściwa w sprawach ochrony przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności RP oraz bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, powołana na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2006 i podległa Ministrowi Obrony Narodowej. Służba pełni rolę kontrwywiadowczą.
SKW rozpoczęła działalność 1 października 2006. Dzień wcześniej (30 września 2006) zostały rozwiązane Wojskowe Służby Informacyjne.
Służba Wywiadu Wojskowego od 2006 r. (SWW), - służba specjalna właściwa w sprawach ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi dla obronności RP oraz bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, powołana na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2006 i podległa Ministrowi Obrony Narodowej.
10. Pozycja prawnoustrojowa służby, inspekcji i straży.
straż gminna: Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. o strażach gminnych.
1. Do ochrony porządku publicznego na terenie gminy może być utworzona samorządowa
umundurowana formacja - straż gminna, zwana dalej „strażą”.
2. Straż spełnia służebną rolę wobec społeczności lokalnej, wykonując swe zadania
z poszanowaniem godności i praw obywateli.
Art. 2.
1. Rada gminy może utworzyć straż gminną.
2. Rada gminy tworzy straż po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie komendanta
wojewódzkiego (Stołecznego) Policji, o czym zawiadamia wojewodę. W
przypadku nieotrzymania opinii, rada gminy może utworzyć straż po upływie 14
dni od dnia przedstawienia wniosku o wydanie opinii.
3. W gminach, w których organem wykonawczym jest burmistrz (prezydent miasta),
straż nosi nazwę „straż miejska”.
Art. 3.
1. Gminy sąsiadujące na obszarze jednego województwa mogą zawrzeć, po zasięgnięciu
opinii właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego (Stołecznego)
Policji, porozumienie o utworzeniu wspólnej straży. W przypadku nieotrzymania
opinii gminy sąsiadujące na obszarze jednego województwa mogą zawrzeć
porozumienie o utworzeniu wspólnej straży po upływie 14 dni od dnia
przedstawienia wniosku o wydanie opinii.
2. Porozumienie określa w szczególności:
1) zasięg terytorialny działania wspólnej straży,
2) sposób finansowania wspólnej straży,
3) radę gminy, która nada regulamin wspólnej straży i może ją rozwiązać,
4) wójta, burmistrza (prezydenta miasta), któremu wspólna straż będzie podlegać
Straż jest jednostką organizacyjną gminy.
2. Rada gminy może postanowić o umiejscowieniu straży w strukturze urzędu
gminy. W takim przypadku szczegółową strukturę organizacyjną straży określa
regulamin straży nadawany przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta).
Art. 7.
1. Strażą kieruje komendant, zatrudniany na podstawie umowy o pracę przez wójta,
burmistrza (prezydenta miasta), po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie
komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji. W przypadku nieotrzymania
opinii wójt, burmistrz (prezydent miasta) może zatrudnić komendanta po upływie
14 dni od dnia przedstawienia wniosku o wydanie opinii.
Do zadań straży należy w szczególności:
2) czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego – w zakresie określonym
w przepisach o ruchu drogowym,
2a) kontrola publicznego transportu zbiorowego – w zakresie określonym w
art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie
zbiorowym (Dz. U. Nr 5, poz. 13),
3) współdziałanie z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i
zdrowia obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków
klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń,
4) zabezpieczenie miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego zdarzenia
albo miejsc zagrożonych takim zdarzeniem przed dostępem osób postronnych
lub zniszczeniem śladów i dowodów, do momentu przybycia
właściwych służb, a także ustalenie, w miarę możliwości, świadków zdarzenia,
5) ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej,
6) współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku
podczas zgromadzeń i imprez publicznych,
7) doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca ich zamieszkania,
jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia
w miejscu publicznym, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich
życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu i zdrowiu innych osób,
8) informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także
inicjowanie i uczestnictwo w działaniach mających na celu zapobieganie
popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i
współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i
organizacjami społecznymi,
9) konwojowanie dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości pieniężych dla potrzeb gminy.
POLICJA ustawa z dnia 6kwietnia 1990r.
Tworzy się Policję jako umundurowaną i uzbrojoną formację służącą społeczeństwu
i przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania
bezpieczeństwa i porządku publicznego.
1a. Nazwa „Policja” przysługuje wyłącznie formacji, o której mowa w ust. 1.
2. Do podstawowych zadań Policji należą:
1) ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami
naruszającymi te dobra,
2) ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju
w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji
publicznej, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do
powszechnego korzystania,
3) inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu
przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie
w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami
społecznymi,
4) wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców,
5) nadzór nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi w zakresie
określonym w odrębnych przepisach,
6) kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych
z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych,
7) współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi,
a także z organami i instytucjami Unii Europejskiej na podstawie
umów i porozumień międzynarodowych oraz odrębnych przepisów;
8) gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych,
9) (uchylony),
10) prowadzenie bazy danych zawierającej informacje o wynikach analizy kwasu
dezoksyrybonukleinowego (DNA),
11) (uchylony).
Minister właściwy do spraw wewnętrznych określa, w drodze rozporządzenia:
2) umundurowanie, dystynkcje i znaki identyfikacyjne policjantów,
3) zasady i sposób noszenia umundurowania oraz orderów, odznaczeń, medali
i odznak,
4) normy umundurowania,
5) wzór i tryb nadawania sztandaru jednostkom organizacyjnym Policji,
6) wzór odznak policyjnych oraz szczegółowe zasady i tryb ich nadawania policjantom.
2. Komendant Główny Policji określa zasady naliczeń etatowych w Policji.
Koszty związane z funkcjonowaniem Policji są pokrywane z budżetu państwa.
STOPNIE W POLICJI
Straż Pożarna
Powołuje się Państwową Straż Pożarną jako zawodową, umundurowaną i wyposażoną
w specjalistyczny sprzęt formację, przeznaczoną do walki z pożarami,
klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami.
2. Do podstawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej należy:
1) rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń;
2) organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk
żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń;
3) wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych w
czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne
służby ratownicze;
4) kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek
ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności;
5) nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych;
6) prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony ludności;
7) współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie
niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych;
8) współdziałanie ze strażami pożarnymi i służbami ratowniczymi innych
państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie wiążących
Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych oraz odrębnych przepisów;
9) realizacja innych zadań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską
umów międzynarodowych na zasadach i w zakresie w nich określonych.
STOPNIE:
-Inspekcja Sanitarna – zadania
Do zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych należy sprawowanie nadzoru nad warunkami:
higieny środowiska,
higieny pracy w zakładach pracy (jednostek organizacyjnych resortu spraw wewnętrznych),
higieny radiacyjnej,
higieny procesów nauczania,
higieny wypoczynku i rekreacji,
zdrowotnymi żywności i żywienia,
higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne,
-państwowe Ratownictwo Medyczne
Ratownictwo medyczne-Medycyna ratunkowa to dyscyplina medyczna,której glownym celem jest ratowanie zycia wszystkich ofiar nagłego zachorowania oraz leczenie obrażeń będących konskewkencją urazu.
Elementy med.ratunkowej:
Zapobieganie, pomoc doraźna-opieka przedszpitalna, leczenie wczesnoszpitalne,leczenie specjalistyczne,rehabilitacja,edukacja.
1) | posiada pełną zdolność do czynności prawnych; | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2) | posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie tego zawodu; | ||||||||
3) | wykazuje znajomość języka polskiego w stopniu wystarczającym do wykonywania tego zawodu; | ||||||||
4) | spełnia następujące wymagania:
|
1. Wykonywanie zawodu ratownika medycznego polega na:
1) | zabezpieczeniu osób znajdujących się w miejscu zdarzenia oraz podejmowaniu działań zapobiegających zwiększeniu liczby ofiar i degradacji środowiska; |
---|---|
2) | dokonywaniu oceny stanu zdrowia osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i podejmowaniu medycznych czynności ratunkowych; |
3) | transportowaniu osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego; |
4) | komunikowaniu się z osobą w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i udzielaniu jej wsparcia psychicznego w sytuacji powodującej stan nagłego zagrożenia zdrowotnego; |
5) | organizowaniu i prowadzeniu zajęć z zakresu pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz medycznych czynności ratunkowych. |
-łańcuch przeżycia (Pierwsza Pomoc itp.)
1.Pierwsza pomoc (resysustytacja, 4min)
2.Wezwanie Pomocy (112)
3.Kwalifikowana Pierwsza Pomoc (8/20min)czynności podejmowane wobec osoby w stanie nagłego zagrozenia zdrowotnego przez ratownika.Stan nagłego zagrożenia zycia-stan polegający na anglym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawow pogorszenia zdrowia,którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciala lu utrata zycia,wymagajaca podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia.
4.Transport
5.SOR –Szpitalny Oddział Ratunkowy
System ratownictwa powinien zapewnić:
-dostep do 112
przybycie właściwych zespołów
podjecie właściwych czynności w zakresie PP,KPP,Medycznych czynności ratunkowych
-transport
-przyjecie do najbliższego oddzialu ratunkowego.
11. Prawne aspekty zarządzania kryzysowego
-co to zarządzanie kryzysowe (4 fazy zarządzania kryzysowego)
-infrastruktura krytyczna i system infrastruktury krytycznej
Zarządzanie kryzysowe - to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej.
Fazy zarządzania kryzysowego
Zapobieganie Czyli działania przyjmujące za cel główne działania uprzedzające eliminujące lub redukujące możliwości zaistnienia sytuacji kryzysowej
Przygotowanie - kluczowym elementem przygotowań jest opracowanie planów reagowania kryzysowego, które to plany opisują kto, co i kiedy będzie robił, za pomocą jakich sił i środków i na jakiej podstawie prawnej - przed, w czasie i natychmiast po zdarzeniu kryzysowym. Przygotowanie to także zapewnienie zasobów specjalistycznych sił i środków reagowania.
Reagowanie następuje po wystąpieniu realnego zagrożenia lub zdarzenia. Jego celem jest uruchomienie działań prewencyjnych zapobiegających lub minimalizujących możliwość zniszczeń, a po ich wystąpieniu, podjęcie akcji ratowniczej celem dostarczenia pomocy poszkodowanym i ograniczenia wtórnych szkód i strat.
Odbudowa jest końcową fazą cyklu zarządzania kryzysowego. Odbudowę kontynuuje się, aż wszystkie systemy wrócą do stanu poprzedniego albo lepszego niż poprzedni. Odbudowę dzieli się na krótkoterminową i długoterminową
infrastruktura krytyczna -systemy oraz wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalnie obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców. Infrastruktura krytyczna obejmuje systemy:
a) zaopatrzenia w energię i paliwa,
b) łączności i sieci teleinformatycznych,
c) finansowe,
d) zaopatrzenia w żywność i wodę,
e) ochrony zdrowia,
f) transportowe i komunikacyjne,
g) ratownicze,
h) zapewniające ciągłość działania administracji publicznej,
i) produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych
12. Stany nadzwyczajne w państwie
Stan nadzwyczajny – szczególny reżim prawny, służący odwróceniu lub umniejszeniu skutków szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające.
stan wojenny,
stan wyjątkowy,
stan klęski żywiołowej.
Stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości (zasada legalności). Decyzje podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia (zasada proporcjonalności) i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa (zasada efektywności).
W Polsce stan wojenny może być wprowadzony przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów w formie rozporządzenia na części albo na całym terytorium państwa, w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, zbrojnej napaści na terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wojennego Prezydent musi przedstawić Sejmowi w ciągu 48 godzin od podpisania. Sejm ma obowiązek niezwłocznie rozpatrzyć owo rozporządzenie, może je również uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Wprowadzenie stanu wojennego wywołuje skutki określone w ustawie i może wiązać się z ograniczeniem wolności i praw człowieka i obywatela. Rada Ministrów zarządza w czasie stanu wojennego systemem kierowania obroną państwa, w tym może przekazać organom wojskowym określone kompetencje organów władzy publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych.
Stan wyjątkowy – jeden z stanów nadzwyczajnych państwa, którego wprowadzenie powoduje w szczególności ograniczenie określonych praw i swobód obywatelskich. W Polsce instytucja stanu wyjątkowego była w regulacjach konstytucyjnych w latach 1952-1983 wchłonięta przez instytucję stanu wojennego. W Polsce stan wyjątkowy może wprowadzić prezydent na wniosek Rady Ministrów na czas oznaczony, lecz nie dłuższy niż 90 dni, na części albo na całym terytorium kraju, jeśli zagrożone zostało bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo obywateli lub porządek publiczny. Prezydent może przedłużyć ten stan tylko raz (na okres nie dłuższy niż 60 dni) za zgodą Sejmu. W czasie stanu wyjątkowego oraz przez 3 miesiące po jego zakończeniu nie mogą być zmienione Konstytucja i ordynacje wyborcze oraz nie można rozwiązać Sejmu; nie przeprowadza się też wyborów ani referendów ogólnokrajowych. W przypadku upływu kadencji Prezydenta, Sejmu i Senatu bądź organów samorządu terytorialnego ulegają one odpowiedniemu przedłużeniu.
Na podstawie Ustawy z 18 kwietnia 2002 o stanie klęski żywiołowej stan ten wprowadzany jest przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia na wniosek właściwego wojewody lub z własnej inicjatywy. Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej, oraz w celu ich usunięcia. Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony na obszarze, na którym wystąpiła klęska, a także na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystąpić jej skutki. Wprowadza się go na czas oznaczony, niezbędny dla zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia, nie dłuższy jednak niż 30 dni. W okresie 90 dni od dnia zakończenia stanu klęski żywiołowej nie mogą się odbyć wybory ani referendum.
Art. 1. Ustawa określa tryb wprowadzenia i zniesienia stanu klęski żywiołowej, a także za-sady działania organów władzy publicznej oraz zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu klęski żywiołowej.
Art. 2. Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia.
Art. 3.1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) klęsce żywiołowej – rozumie się przez to katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nad-zwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownic-twem,
2) katastrofie naturalnej – rozumie się przez to zdarzenie związane z działa-niem sił natury, w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sej-smiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe wystę-powanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powo-dzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wod-nych, masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi albo też działanie innego żywiołu,
3) awarii technicznej – rozumie się przez to gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodujące przerwę w ich używaniu lub utratę ich właściwości,
4) cyberprzestrzeni – rozumie się przez to przestrzeń przetwarzania i wymiany informacji tworzoną przez systemy teleinformatyczne, określone w art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów
Katastrofę naturalną lub awarię techniczną mogą wywołać również zdarzenia w cyberprzestrzeni oraz działania o charakterze terrorystycznym.
Art. 4.
1. Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony na obszarze, na którym wystąpi-ła klęska żywiołowa, a także na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystą-pić skutki tej klęski.
2. Stan klęski żywiołowej wprowadza się na czas oznaczony, niezbędny dla zapo-bieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia, nie dłuższy niż 30 dni.
Art. 5.
1. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić stan klęski żywio-łowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, określa się przyczyny, datę wpro-wadzenia oraz obszar i czas trwania stanu klęski żywiołowej, a także, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.
3. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rze-czypospolitej Polskiej, a ponadto podaje do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczenia właściwego wojewody przez rozplakatowanie w miejscach pu-blicznych, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym obszarze.
4. Redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy programów radiowych i telewi-zyjnych są obowiązani do niezwłocznego, nieodpłatnego podania do publicznej wiadomości rozporządzenia Rady Ministrów o wprowadzeniu stanu klęski ży-wiołowej, przekazanego im przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę redakcji lub nadawcy.
Art. 6.
1. Stan klęski żywiołowej może zostać przedłużony na czas oznaczony, w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, po wyrażeniu przez Sejm zgody na to przedłużenie.
2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, znosi stan klęski żywiołowej na całym obszarze jego obowiązywania lub na części tego obszaru przed upływem czasu, na który został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny jego wprowadzenia.
Rozdział 2
Art. 7.
W czasie stanu klęski żywiołowej organy władzy publicznej działają w dotychcza-sowych strukturach organizacyjnych państwa i w ramach przysługujących im kompetencji, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.
Art. 8.
W czasie stanu klęski żywiołowej działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia kierują:
1) wójt (burmistrz, prezydent miasta) – jeżeli stan klęski żywiołowej wprowa-dzono tylko na obszarze gminy,
2) starosta – jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednej gminy wchodzącej w skład powiatu,
3) wojewoda – jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego powiatu wchodzącego w skład województwa,
4) minister właściwy do spraw administracji publicznej lub inny minister, do zakresu działania którego należy zapobieganie skutkom danej klęski żywio-łowej lub ich usuwanie, a w przypadku wątpliwości co do właściwości mi-nistra lub w przypadku gdy właściwych jest kilku ministrów – minister wy-znaczony przez Prezesa Rady Ministrów – jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego województwa.
13. Międzynarodowe prawo humanitarne
- 4 konwencje genewskie + dwa protokoły dodatkowe
-MKCK - struktura i cele
- 7 zasad MKCK
Celowość powstania prawa humanitarnego
- starożytność- poseł, rzecz święta
- pokój boży (rozwój chrześcijaństwa)
- Hugo Grocjusz – kwestia niezatruwania miast, XVI, XVII wiek
4 konwencje genewskie 1949 – podpisane przez wszystkie państwa
I – polepszenie losu rannych i chorych w armiach czynnych na lądzie
II – polepszenie losu rannych chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu
III – traktowanie jeńców
IV – osoby cywilne podczas wojny
- dwa protokoły dodatkowe 1977
I – zakaz atakowania ludności cywilnej, zakaz atakowanie szpitali, dóbr koniecznych do przetrwania ludności
II – Dokument ten jest rozwinięciem postanowień artykułu 3, wspólnego dla czterech Konwencji Genewskich. Protokół obowiązuje strony konfliktu toczącego sie wewnątrz jednego państwa i upoważnia do niesienia pomocy osobom poszkodowanym, zapewniając minimum praw humanitarnych.
humanitaryzm – człowieczeństwo, ochrona życia, zdrowia i poszanowanie ludzkiej godności i praw człowieka
bezstronność – pomoc udzielana bez rozróżnienia wszystkim stronom konfliktu, najpierw najbardziej potrzebującym
neutralność – brak stanowiska w sporach: religijnych, rasowych, politycznych itp.
niezależność – niezależność od państwa w granicach prawa
dobrowolność – przynależność do organizacji jest dobrowolna, nieprzymusowa
jedność – w każdym z krajów istnieje tylko jedna organizacja działająca w ramach Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca
powszechność – wszystkie stowarzyszenia są równe, Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc stara się być obecny na całym świecie
Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (ang. International Red Cross and Red Crescent Movement) – międzynarodowy ruch humanitarny, zrzeszający około 97 milionów wolontariuszy na całym świecie. W skład ruchu wchodzą: Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża (ICRC), Międzynarodowa Federacja Towarzystw Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (IFRC), Stowarzyszenia krajowe Czerwonego Krzyża, Czerwonego Półksiężyca (w większości państw muzułmańskich) i Czerwonej Gwiazdy Dawidowej (Magen David Adom; w Izraelu)