Dziubaski przesyłam to, co najistotniejsze- moim skromnym zdaniem.:)
1. Na początek biografunia naszego artysty:
STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ ( WITKACY= konotacja imienia i nazwiska)
- urodził się w Wa-wie, zmarł śmiercią samobójczą, dzień po tym jak Rosja wkroczyła do Polski tj. 18.09. 1939r. ( na Polesiu),
- jego ojciec to znany malarz Stanisław,
- dzieciństwo i młodość spędził w Zakopanem, przebywał od małego wśród środowiska artystycznego ( jego matka chrzestną była aktorka- Helena Modrzejewska, w jego domu zbierali się wybitni ludzie m.in. Sienkiewicz, Żeromski),
- przebywał sobie ten nasz artysta w takim gronie, więc nie dziwne, że już jako dziecko pisał dramaty, malował, interesował się filozofią ( czuje się głupia, gdyż moje zainteresowanie filozofią nawet teraz jest nikłe, a ten jako dziecko już miał pociągi;),
- po zdaniu matury podróżował po Włoszech i Niemczech, był też w Paryżu, krótko studiował w krakowskiej ASP,
- w okresie młodości zaręczył się z Jadwigą Janczewską, która potem popełniła samobójstwo ( nie wiem czy przez chłopa czy nie),
- przed wybuchem wojny wyjechał do Oceanii, a po powrocie podczas I wojny zaciągnął się do gwardii carskiej ( na Wołyniu zetknął się z rewolucją, długo przebywał w Rosji wtedy WAŻNE: UKSZTAŁTOWAŁ SIĘ JEGO KATASTROFIZM,
- po wojnie wrócił do Zakopanego, aż do tej pory uważał się głównie za malarza, ale nie był zadowolony ze swoich dzieł; wtedy pojawiły się jego pisma estetyczne ( dużo ich, ale wymienię jakieś łatwe do zapamiętania: np. ,, Teatr”, ,,Szkice estetyczne”)
- w 1918r. zaczął pisać sztuki dramatyczne ( napisał 38- tyle znamy z tytułów, a zachowało się 21), wystawiano je na scenach, często w atmosferze skandalu,
- w latach 30stych pisał też powieści,
- w 1934r. ukazał się dramat Szewcy. Powstały w tym czasie też utwory filozoficzne.
To najważniejsze. Jeśli ktoś chce wiedzieć więcej do zapraszam do Wikipedii albo itp.;D
2. O jego awangardowości parę słów i cechach jego twórczości w ogóle:
- rozpoznanie zagrożenia kultury i jednostki wobec postępującej uniformizacji życia,
- konsekwentne wyrażanie przekonania o zbliżającej się zagładzie cywilizacji europejskiej ( co nie dziwi, bo wiecie pisze w okresie tym ciemnym, gdzie oni wszyscy byli przesiąknięci tym katastrofizmem),
- dostrzegał zagładę i katastrofę z punktu widzenia filozofii, którą wyznawał, była to ideologia metafizycznego instynktu człowieka ( cokolwiek to nie znaczy, ja to tłumaczę na swój rozum tak: każdy musi mieć poczucie wyjątkowości, jedności i musi szukać rozwiązań odnalezienia się w wielości i musi szukać sensu swego istnienia) - WAŻNE : TAJEMNICA ISTNIENIA= człowiek jest jednostką, która żyje wśród innych, należy się zastanowić, dlaczego istniejemy, dlaczego jesteśmy tym, a nie innym istnieniem ( czyli coś w stylu, dlaczego Surułko jest Surułko, a Nati jest Nati ). Ja jestem jednością,a wy mój zespół- wielością. Jednostka żyje i musi się odnaleźć w wielości, dodatkowo każdy wyróżnia się wielością doznań ( więc jak żyć panie premierze?). To tak krótko. WAŻNE POJĘCIE TAJEMNICA ISTNIENIA= TO FILOZOFIA WYZNAWANA PRZEZ WITKACEGO.
- ukazywał człowieka, który utracił swoją podmiotowość, pokazał jego ,,mechanizację”, sprowadzenie do roli wykonawcy czynności ( sprawdziło się mu to, patrz: my studenci) to wiedzie do ,,urzeczowienia ducha”, kryzysu cywilizacji.
TEORIA CZYSTEJ FORMY = WITKACY TWÓRCĄ:
- celem sztuki jest doznanie ,, uczucia metafizycznego” za pomocą odpowiednich konstrukcji formalnych, doznań zmysłowych, barw i kształtów - pytanie: jak to przenieść na teatr, dramat ( a no da się ;/):
NA TEORIĘ CZYSTEJ FORMY W DRAMACIE SKŁADAŁY SIĘ NASTĘPUJĄCE CZYNNIKI:
- swoboda kompozycyjna oparta na grze barw i form,
- kojarzenie myśli, jak w przypadku marzeń ( czyli takie majaczenie, jak jest właśnie w Szewcach, Natusia tak właśnie bełkocze jak śpi ;D),
- wszystko jest jednocześnie możliwe i nieprawdopodobne, realne i nierzeczywiste, poważne i wykpione, tragiczne i komiczne,
- dialog pozbawiony sensownych połączeń pojęciowych i logiki, często wzbogacony nonsensownym neologizmem lub absurdalnym dowcipem i drwiną ( to tak jak nasz dialog z dr Rozmusem),
- zerwanie z realizmem i iluzjonizmem,
- odrzucenie psychologizmu, motywacji działań postaci ( no to jak w Szewcach te postaci z tyłka wyjęte),
- negacja następstwa przyczynowo- skutkowego, logiki wydarzeń, likwidacja akcji dramatycznej,
- aktor ma stwarzać rolę.
3. SZEWCY
Słowo wstępne dla Państwa:
Prawdopodobnie zaczął pisać w 1927r., ale powstawał w 1931-34. To najdłużej pisany przez niego dramat.
Podtytuł brzmiał: ,, Naukowa sztuka ze ,,śpiewkami” w trzech aktach” ( naśpiewał w cholerę w tej sztuce, tak że zrozumieć ciężko).
To dramat UNIWERSALNY, w którym zostały ukazane metamorfozy, jakimi podlega świat.
Sztuka zadedykowana prof. Stefanowi Szumanowi.
Najważniejsze info o Szewcach z pewnych źródeł ( nie internetowych):
Witkacy przedstawił w dramacie katastroficzną wizję kultury i historii. Ukazał świat znajdujący się w kryzysie, który z czasem przejdzie w zupełny rozkład. W drodze kolejnych rewolucji wyłania sięnowe społeczeństwo, w którym zanikają wszelkie indywidualności. Ludzkie potrzeby ulegają zautomatyzowaniu, a ludzie zamieniają się w manekiny. Witkacy pokazuje, że ludzkość będzie i dąży już do mechanizacji na wskutek rewolucji, które wprowadzają rządy totalitarne ( a jak wiadomo w totalitaryzmie indywidualność nie ma prawa bytu, przecież Hitler stworzył sobie roboty, każdy chodził jak w zegarku, potem Stalin nie lepiej to kontynuował).
W utworze dokonały się trzy przewroty:
FASZYSTOWSKI ( Robert Scurvy)
REWOLUCJA SZEWCÓW ( Sajetan Tempe+ Czeladnicy)
RZĄDY TOTALITARNE ( Tajny Rząd)
Coś o języku i stylu :
Styl filozoficznych rozważań, parodia stylu młodopolskiego, absurdalne skojarzenia, fantazyjne przekleństwa, specyficzne nazwy własne, zapożyczenia językowe, groteska, absurd, fantastyka ( deformacja świata, przerysowanie, kontrast stylu wypowiedzi, deformacja ludzkiej psychiki).
CECHY DRAMATU ABSURDU:
- groteska, absurd, fantastyka,
- specyficzny styl i język,
- odrzucenie zasad prawdopodobieństwa życiowego,
- pomieszanie kategorii estetycznych.
Z mądrej książki jeszcze wyczytałam:
Celem utworu jest postawić widza w obliczu groźnych przejawów rzeczywistości i obarczyć za nie odpowiedzialnością.
Szewcy nawiązują do aktualnej autorowi rzeczywistości, bo to ona tak naprawdę oddaje to, co chce pokazać : tj. potwierdza jego filozofię historii i człowieka, ukazuje niedopasowanie człowieka do funkcji istnienia i zanik uczuć metafizycznych w związku z rozwojem społecznym.
Chyba tyle dziubaski. Starałam się ująć maksimum w minimum ( zaczynam być absurdalna od tych Szewców). Mam nadzieję, że się udało. Z góry przepraszam za posłużenie się nazwiskami członków naszego zespołu w mojej pracy naukowej, ale uznałam to za konieczne w zobrazowaniu pewnych treści, jakże istotnych. Powodzenia w przyswajaniu informacji!
Miłego czytania! :*