Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Wydział Energrtyki i Paliw

Technologia Chemiczna

SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Z ELEMENTÓW CHEMII ŚRODOWISKA - WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE TŁUSZCZÓW – 09.03.2015r.

Grupa II

Balawender Gabriela

Chorzępa Magdalena

1.WSTĘP

Tłuszcze (lipidy) należą do dużej grupy naturalnych związków organicznych, nierozpuszczalnych w wodzie, natomiast rozpuszczalnych w rozpuszczalnikach organicznych.

Pod względem chemicznym lipidy dzieli się na:

a) tłuszcze proste: tłuszcze właściwe i woski

b) tłuszcze złożone.

Lipidy proste są to estry kwasów tłuszczowych i alkoholi, natomiast złożone zawierają

dodatkowe składniki, np. reszty kwasu fosforowego, zasad organicznych, aminoalkoholi lub

cukrów.

Lipidy właściwe to estry wyższych kwasów organicznych (kwasów tłuszczowych) i

gliceryny. Natomiast woski to estry wyższych kwasów tłuszczowych i alkoholi

jednowodorotlenowych o długich łańcuchach węglowych.

Tłuszcze właściwe – jako estry – powstają w reakcji estryfikacji, np.:

Tłuszcze reagują z wodorotlenkami, np. wodorotlenkiem sodu. Proces ten nazywamy zmydlaniem tłuszczów:

- reakcja utwardzania tłuszczów
Tłuszcze ciekłe przekształca się w stałe w reakcji uwodornienia wiązań podwójnych (utwardzanie margaryny)

Właściwości fizyczne tłuszczów:

a) mają mniejszą gęstość od gęstości wody – pływają po powierzchni, tworząc emulsje,

b) są nielotne, palne,

c) mają niskie temperatury topnienia,

d) w temeraturze są cieczami – głównie reszty kwasów ninasyconych lub ciałami stałymi – głównie reszty kwasów nasyconych.

Tłuszcze występują we wszystkich grupach organizmów żywych, gdzie stanowią

zapasowy i skondensowany materiał energetyczny oraz są składnikiem ścian komórkowych.

W organizmach zwierząt wyższych tłuszcz stanowi tkankę tłuszczową. U roślin występują

głownie jako energetyczny składnik nasion. Rośliny oleiste gromadzą tłuszcz w liposomach,

plastydach i mitochondriach. Np. nasiona słonecznika zawierają do 38% tłuszczu, lnu i

konopi do 30%, soi do 20%, maku do 45%. Nasiona zbóŜ i roślin motylkowych zawierają

zaledwie 2-4% tłuszczów.

Sprzęt laboratoryjny:

-cylinder miarowy

-waga

-kolba miarowa

-szkiełko

-kolba stożkowa

-bagietka

-próbówki

Odczynniki:

-mydło

-0,5-molowy roztwór alkoholowy KOH

-woda destylowana

-kwas siarkowy(VI)_(stężony)

-olej

2. Ćwiczenie I

Wydzielanie wolnych kwasów tłuszczowych

Czynności:

1). Starto na tarce mydło i odważono na wadze 2,4 g.

2). Wsypano starte mydło do odmierzonych 20 cm³ wody destylowanych.

3). Rozpuszczono mydło w łaźni wodnej.

4). Dolano pod dygestorium małymi porcjami stężonego kwasu siarkowego(VI) do kolby z rozpuszczonym mydłem.

5). Odsączono na sączku z bibuły wydzielone kwasy tłuszczowe.

6). Sprawdzono rozpuszczalność w wodzie.

Reakcja:

2C₁₅H₃₁COOK + H₂SO₄ --> 2C₁₅H₃₁COOH + K₂SO₄

Wnioski:

Na podstawie wykonanego ćwiczenia i obserwacji możemy stwierdzić, że kwasy tłuszczowe są praktycznie nierozpuszczalne w wodzie.

Ćwiczenie 2

Próba zmydlenia

Sprzęt laboratoryjny:

Czynności:

1). Odmierzono 3 cm³ 0,5-molowego roztworu alkoholowego KOH i wlano do probówki.

2). Do probówki z odmierzonym wcześniej roztworem dodano 3 krople oleju.

3). Podgrzano mieszaninę w łaźni wodnej do wrzenia.

4). Po doprowadzeniu do wrzenia wyciągnięto i ochłodzono mieszaninę.

5). Dolano wody destylowanej do wystudzonej probówki i wstrząśnięto do momentu uzyskania piany.

Reakcja:

Wnioski:

Na podstawie wykonanego ćwiczenia i obserwacji możemy stwierdzić, że sól kwasu tłuszczowego(mydło) rozpuszcza się w wodzie.