Dydaktyka ogólna 10-03-2011
Treści kształcenia.
Treści kształcenia: system wzajemnie ze sobą powiązanych wiadomości, umiejętności, nawyków, wartości i doświadczeń, które przekazywane są lub kształtowane przez nauczycieli i przyswajane lub opanowywane przez uczniów w celu zdobycia odpowiedniego wykształcenia oraz kompetencji zawodowych.
Kryteria doboru treści kształcenia:
Naukowości: treści muszą odpowiadać określonym wymogom naukowym
Treści kształcenia muszą być zgodne ze współczesnymi osiągnięciami nauki
Kryterium społeczno- ustrojowe: treści kształcenia musi się opierać an Konstytucji i innych aktach prawnych
Poziom rozwoju umysłowego uczestników procesu edukacyjnego: Należy dostosowywać treści do zdolności uczących się.
Aksjologiczno- teleologiczne: treści kształcenia muszą uwzględnić kształtowanie wartości ogólnoludzkich: prawda, dobro, piękno oraz wartości szczególnie w cennych w wykonywaniu poszczególnych zawodów
Teorie doboru treści kształcenia:
Stare teorie- jednostronne( tradycyjne teorie)
Materializm dydaktyczny(encyklopedyzm) najważniejszym zadaniem szkoły powinno być przekazanie uczącym się jak największego zasobu wiadomości z możliwie wielu różnych dziedzin nauki
Formalizm dydaktyczny: zwolennicy tej teorii uważają treści kształcenia jedynie jako środek służący do rozwijania zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów. Celem szkoły jest pogłębianie, rozszerzanie i uszlachetnianie zdolności i zainteresowań.
Utylitaryzm dydaktyczny: nakazuje uczyć tego, co będzie przydatne w przyszłym życiu. Faworyzuje uczenie się przez działanie i zdobywanie tą drogą umiejętności praktycznych. Przy doborze treści kształcenia należy koncentrować uwagę na zajęcia typu ekspresyjnego i konstrukcyjnego
17-03-2011
Nowe teorie doboru treści kształcenia:
Materializm funkcjonalny: W. Okoń, ustruktalizowała się 1962 roku, zakłada integralny związek poznania i działania, czyli taki dobór treści, który zapewnia niezbędny zasób wiedzy z danej dziedziny i jednocześnie umożliwia kształtowanie umiejętności racjonalnego posługiwania się tą wiedzą w rozwiązywaniu różnych problemów o charakterze zarówno praktycznym jak i teoretycznym
Strukturalizm: K. Sośnicki, 1961, do programów kształcenia należy włączyć treści tylko najistotniejsze stanowiący stały dorobek nauki, należy koncentrować się na wiedzy, która tworzy strukturę danej wiedzy czy dyscypliny naukowej
Problemowo- kompleksowa: B. Suchodolski, wychodzi się z założenia, że większość problemów codziennej rzeczywistości ma charakter kompleksowy. Przedmiotem działalności poznawczej należy czynić problemy, których rozwiązaniem wymaga posługiwania się wiedzą należącą do różnych przedmiotów nauczania. Treści kształcenia powinny być grupowane w pewne kompleksy tematyczne, a nie w przedmioty. Założenia tej teorii możemy odnaleźć na etapach I-III.
Egzemplaryzmu: wyrosła na gruncie pedagogiki niemieckiej, przeładowanie treścią kształcenia, postuluje by zamiast całej wiedzy na dany temat należy przedstawić tylko charakterystyczne dla niej przykłady, wzory, „punkty węzłowe”. W programach kształcenia należy przedstawiać tzw. egzemplarze tematyczne danej wiedzy, które powinny być reprezentatywne dla danego tematu, co pozwoli na uzyskanie ogólnej orientacji na temat danej wiedzy
Programowania dydaktycznego: z połowy lat 50. XX wieku, Cz. Kupisiewicz, nakazuje wydzielić z materiału przeznaczonego do opanowania przez uczniów najistotniejsze zagadnienia, podstawowe prawa, pojęcia, itp. … oraz dokonać dokładnej analizy zachodzących związków merytorycznych i logicznych. Podstawowe zagadnienia należy prezentować kilkakrotnie w różnych kontekstach i należy dobrać do nich reprezentatywne przykłady
Przedmiotowa: istota tej teorii polega na tym, że poszczególnych dyscyplin i subdyscyplin nauki wybiera się odpowiednią wiedzę, którą zestawia się w przedmioty nauczania