Psychologia rozwoju człowieka
Wykład 2
10.02.2011
Tempo rozwoju - szybkość z jaką dokonują się zmiany rozwojowe
normalne
opóźnione
przyspieszone
Rytm rozwoju - oznacza regularność pojawiania się zmian w czasie np. przedszkolaki przyswajają ok. 10-15 słów dziennie
Harmoniczność rozwoju - równomierność rozwoju we wszytskich jego sferach.
Akceleracja - przyspieszenie rozwoju
międzypokoleniowa - z pokolenia na pokolenie dorastamy,dojrzewamy szybciej i stajemy się wyżsi; przyczyny wyższego wzrostu: dieta (przetworzona żywność, większy dostęp do warzyw i owoców.efekt skażenia środowiska)
na poziomie jednostkowym - przyspieszenie rozwoju jednostki
Retardacja - opóźnienie tempa rozwoju; przyczyny: ze względu na czynniki genetyczne(Zespół Downa).ze względu na czynniki środowiskowe(oddziaływania rodzicielskie,opiekuńczo-wychowawcze), - przesadzenie powoduje spadek zdolności percepcyjnych, ze względu na połączenie czynników genetycznych i środowiskowych
SPOSOBY ROZUMIENIA POJĘCIA „ROZWÓJ” (MODELE ROZWOJU)
Model zmian fazowych - proces rozwoju definiowany jest jako długotrwały proces kierunkowych zmian, zmierzających ku określonym celom, które to cele wartościowane są jako pozytywne.
Rozwój zachodzi wtedy, gdy człowiek staje się lepszym, doskonali się. Rozwój jest procesem stadialnym(fazy).
TEORIE ROZWOJU FAZOWEGO
rozwój w sferze moralnej - L.KOHLBERG - obejmuje trzy poziomy rozwoju moralnego, a każdy z poziomów dzieli się na dwa stadia.
I POZIOM. PRZEDKONWENCJONALNY
Moralność lęku przed karą.
Jednostka odróżnia dobro od zła na podstawie kary i nagrody. To stadium trwa przez około pierwszych 5 lat życia. Jeżeli środowisko, nie sprzyjało rozwojowi moralnemu to dziecko może stanąć, np. na pierwszym stadium. Człowiek przed podjęciem działania zastanawia się na konsekwencjami.
Moralność własnej korzyści.
Człowiek odróżnia dobro od zła na podstawie tego, czy zachowanie zaspokaja nasze potrzeby.
II POZIOM. KONWENCJONALNY
Moralność interpersonalnej harmonii.
Odróżnienie dobra od zła na podstawie aprobaty społecznej i ładu społecznego. Człowiek podejmuje jakieś zachowania, zastanawia się jaka będzie reakcja reszty otoczenia.
Stadium przypada na okres 12-17 r.ż. (dorastanie)
Osoba liczy się z dobrem społecznym, dopasowuje swoje zachowania do potrzeb innych ludzi. (jak moje zachowanie wpływa na dobro społeczne).
Moralność prawa i porządku.
Przypada na 17-20 r.ż. Dobro od zła odróżnia się na podstawie formalnych przepisów. (kodeksy itp.).
III POZIOM. POSTKONWENCJONALNY.
Moralność mowy społecznej.
Jednostka odróżnia dobro od zła na podstawie społecznie aprobowanych wartości.
tolerancja - nie przeszkadzaj, nie rób krzywdy. Zgódź się na istnienie zjawiska.
akceptacja - sympatia do zjawiska, ale nie muszę się z nim zaprzyjaźniać.
aprobata - sympatia i przyjaźń wobec zjawiska.
(przykład z wiewiórkami)
Przypada na 20-25 r.ż.
Stadium uniwersalnych zasad.
Jednostka odróżnia dobro od zła na podstawie sumienia.
Sumienie - hierarchia wartości którą uznajemy. Osoba nie ma tendencji do narzucania własnych sądów moralnych innym ludziom.
U osób na tym stadium często na pierwszym miejscu znajduje się wartość życia.