PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA WYKŁAD 9 26 V 2011
NAUCZANIE I WYCHOWANIE JAKO STYMULACJA ROZWOJU
Wychowanie wspiera rozwój, stanowi nieodzowną pomoc, polegającą na przekazywaniu dziecku doświadczeń społecznych, zdobytych przez wcześniejsze pokolenia.
Poprzez nauczanie i wychowanie dziecko nie jest zdane samo na siebie, tylko może korzystać z doświadczeń innych osób (dorosłych).
Wychowanie odbywa się poprzez:
Świadomie zaaranżowane sytuacje wychowawcze.
Nauczanie, przekazywanie wiedzy.
Wychowanie odbywa się także nieświadomie - poprzez codzienne życie.
Znaczenie rozwojowe podstawowych typów działalności człowieka - NAUKA I ZABAWA
ZABAWA polega na podejmowaniu czynności ze względu na przyjemność płynącą z samego ich wykonywania.
W pierwszych latach życia motywem działania dziecka jest przyjemność.
Do 6 r.ż. stanowi to podstawową formę aktywności.
Potem dziecko zwraca uwagę na wyniki działań.
Najwcześniej pojawiają się ZABAWY MANIPULACYJNE (0 - 1 r.ż.)
MANIPULACJA jest formą myślenia, przez Piageta nazwane jest ono myśleniem sensoryczno - motorycznym.
Dziecko poznaje właściwości fizyczne przedmiotów, a potem ich funkcje społeczne. Kształtuje się pojęcie odrębności fizycznej przedmiotu, a także obiektywność.
Rola wychowawcy - dostarczać przedmiotów, ułatwiać dostęp do nich (stymulacja polisensoryczna).
ZABAWY KONSTRUKCYJNE (1 - 3 r.ż. - wiek poniemowlęcy) - prowadzą do powstania wytworów. Dziecko zaczyna ukierunkowywać swoje czynności na uzyskanie określonego efektu. Doskonali się analiza i synteza spostrzeżeniowa, koordynacja wzrokowo - ruchowa. Dziecko uczy się przewidywania wyników własnych działań, planowania, wytrwałości w dążeniu do własnych zamierzeń.
Rola wychowawcy - dostarczanie materiałów, pobudzanie, zachęcanie do wytrwałości, do skończenia, podziwianie efektów pracy dziecka.
Ingerencja wychowawcy jest nieco mniejsza, pozwalamy na większą swobodę.
ZABAWY TEMATYCZNE (iluzyjne, fikcyjne) - polegają na odtwarzaniu przez dziecko zaobserwowanych sytuacji i czynności życiowych. Zabawy takie rozwijają wyobraźnię, mowę. Dzięki tym zabawom dzieci mogą lepiej zrozumieć rzeczywistość, role społeczne, które być może podejmą w dorosłości.
Rola wychowawcy - dostarczamy przedmiotów (nie za dużo), pilnujemy, by dziecko było bezpieczne, jednak jest to znikoma kontrola, dostarczamy rówieśników.
GRY - umysłowe, ruchowe (2 poł. wieku przedszkolnego). Gry przebiegają według ściśle określonych reguł i prowadzą do wygranej lub przegranej.
Gry planszowe kształtują różne umiejętności, rozwijają koncentrację uwagi, świadome działanie.
Gry ruchowe rozwijają zdolności motoryczne, koordynację ruchową.
Dzięki grom dziecko wdraża się do respektowania umów, przestrzegania wcześniej ustalonych zasad.
Gry rozwijają umiejętność współzawodnictwa, umiejętność przegrywania, poczucie sprawiedliwości.
Rola wychowawcy - ustalić pewne reguły, natomiast pod koniec wieku przedszkolnego dzieci same to robią.