DYSLEKSJA
Definicja wg M. Bogdanowicz:
nieumiejętność opanowania czytania i pisania w czasie przewidzianym
w programie szkolnym i za pomocą konwencjonalnych metod nauczania
Kryteria odróżniania dzieci dyslektycznych od innych źle czytających:
względnie trwały charakter zaburzeń
specyficzne rodzaje błędów
rodzinne występowanie zaburzeń
częściej u chłopców
brak oznak poważnych uszkodzeń mózgu i defektów narządów zmysłów
często zaburzenia rozpoznawania innych symboli
niepowodzenia w nauce czytania przy użyciu konwencjonalnych metod nauczania
niepowodzenia mimo prawidłowej motywacji i normalnej, lub wyższej niż przeciętna, inteligencji
Typowe błędy spowodowane zaburzeniami analizy i syntezy wzrokowej
- w czytaniu:
utrzymujące się literowanie
utrzymujące się sylabizowanie
słabe tempo czytania
brak rozumienia czytanych tekstów
brak prawidłowej intonacji
- w pisaniu (także w przepisywaniu):
mylenie liter podobnych kształtem, np.:
ၡ - o e - c h - k
m - n t - l - ł d - b - p
u - n W - M 6 - 9
łączenie wyrazów
pomijanie drobnych elementów graficznych (przecinków, kropek, kresek)
pomijanie liter i końcówek słów
dysortografia (utrzymująca się mimo znajomości zasad ortograficznych)
Typowe błędy spowodowane zaburzeniami analizy i syntezy słuchowej
- w pisaniu ze słuchu:
mylenie liter dźwiękopodobnych, np.:
s - c - z sz - cz - ż
mylenie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, np.:
p - b k - g t - d f - w
błędy w zmiękczaniu (np.: ć - ci -cj)
mylenie liter: ą - oł, ę - en
łączenie wyrazów
pomijanie lub dodawanie liter
mylenie kolejności liter w wyrazie
pismo fonetyczne
Istota trudności w czytaniu
niemożność dokonania syntezy,
dziecko dyslektyczne nie potrafi połączyć liter w sylaby i wyrazy, nie potrafi złożyć ich w całość.
Istota trudności w pisaniu ze słuchu
niemożność dokonania analizy,
dziecko dyslektyczne nie potrafi wyodrębnić dźwięków w usłyszanym słowie.
Podstawowe zasady terapii
adekwatne ćwiczenia korekcyjne,
trening sukcesu,
stopniowanie trudności zadań,
nagrody, podkreślanie osiągnięć,
rozbudzanie zainteresowań,
kształtowanie motywacji do nauki,
budowanie pozytywnej samooceny dziecka jako sposób zapobiegania wtórnym zaburzeniom emocjonalnym
...
NADPOBUDLIWOŚĆ PSYCHORUCHOWA
Objawy w sferze ruchowej:
wzmożona potrzeba ruchu
niepokój ruchowy
nawyki ruchowe
Objawy w sferze poznawczej:
trudności w koncentracji uwagi
wzmożony odruch orientacyjny
pochopność myślenia
zapominanie, roztargnienie, chaotyczność
bujna wyobraźnia, fantazje, lęki
Objawy w sferze emocjonalnej:
wzmożona ekspresja emocjonalna,
obniżona tolerancja frustracji,
szybkie, silne reakcje gniewu,
konfliktowość, drażliwość, wybuchowość,
utrzymująca się labilność emocjonalna