ROZWÓJ I FUNKCJE WYOBRAŹNI
Rozwój wyobraźni dziecka
1. W wieku poniemowlęcym:
wyobrażenia odtwórcze
wyobrażenia realistyczne
wyobraźnia mimowolna
2. W wieku przedszkolnym:
bardzo intensywny rozwój wyobraźni
głównie wyobrażenia twórcze
wyobrażenia fantastyczne, w zabawach dominuje fikcja
dominacja wyobraźni dowolnej
animizm, antropomorfizm
ekspansywność wyobrażeń, dzieci w zabawie tworzą własny świat, żyją w świecie własnej wyobraźni
3. Od wieku młodszego szkolnego:
stopniowo coraz mniejsza spontaniczność wyobrażeń
wyobrażenia stają się podporządkowane myśleniu
Kierunki rozwoju wyobraźni w dzieciństwie
od wyobraźni odtwórczej do dominacji wyobraźni twórczej
od wyobrażeń realistycznych do dominacji wyobrażeń fantastycznych
od wyobraźni mimowolnej do dominacji wyobraźni dowolnej
od dominacji wyobraźni (w wieku przedszkolnym) do podporządkowania wyobrażeń racjonalnemu myśleniu
Funkcje wyobraźni w życiu dziecka
zrozumieć rzeczywistość, uzupełnić luki w wiedzy, wyjaśnić niezrozumiałe
„oderwać się” od rzeczywistości, stworzyć lepszy świat, zaspokoić niespełnione marzenia
poradzić sobie z trudnymi emocjami, złagodzić trudne przeżycia, oswoić lęk
RODZAJE ZABAW DZIECIĘCYCH I PRAWIDŁOWOŚCI ICH ROZWOJU
1. Zabawy ruchowo-manipulacyjne
(w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym)
bawienie się sobą, potem przedmiotami
dziecko wielokrotnie powtarza daną czynność dla przyjemności
zaspokajają potrzebę ruchu i poznawania otoczenia
rozwój ruchowy umożliwia urozmaicenie zabaw
2. Zabawy konstrukcyjne
(od wieku poniemowlęcego)
zabawy, w wyniku których powstaje jakiś wytwór
od zainteresowania czynnością do zainteresowania wytworem
od chaosu do planowania
rozwój złożoności konstrukcji
3. Zabawy tematyczne (symboliczne)
(od wieku poniemowlęcego, rozkwit w wieku przedszkolnym)
zabawy, w których dzieci używają jakiegoś przedmiotu lub osoby jako symbolu czegoś lub kogoś innego
od naśladownictwa do zabaw twórczych
od przypadkowej kolejności czynności do łańcuchów czynności
od powtarzania czynności do odgrywania ról
od zabawy samotnej do zespołowej (podział ról)
rozszerzanie kręgu tematów i ról, wydłużanie czasu trwania zabawy
4. Zespołowe gry i zabawy z regułami
5. Gry i zabawy sportowe
6. Gry i zabawy dydaktyczne
Temat do przemyślenia: FUNKCJE ZABAW DZIECIĘCYCH...
POZNAWANIE SIEBIE, WIEDZA O SOBIE
1. Rozwój samoświadomości (w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym)
- początkowo jedynie doświadczanie fizycznego samopoczucia,
- poznawanie siebie dzięki własnej aktywności, odkrywanie skutków własnych działań, poczucie sprawstwa,
- wpływ rosnącej samodzielności oraz rozwoju mowy na rozwój poczucia własnej odrębności.
2. Rozwój samowiedzy
Samowiedza - wiedza o własnym wyglądzie, własnych możliwościach, znajomość swojego charakteru i motywów postępowania. Późniejsza w stosunku do samoświadomości.
3. Czynniki ważne dla rozwoju samowiedzy i samooceny dziecka:
efekty własnych działań
opinie innych osób (osób znaczących)
porównywanie siebie z rówieśnikami