Podstawy produkcji roślin rolniczych- pytania na egzamin

1. Podaj definicję siedliska w pojęciu rolniczym.

SIEDLISKO- zespół naturalnych i sztucznych czynników zewnętrznych występujących na danym obszarze, wpływających na rośliny bezpośrednio i pośrednio.

1. Omów rolę światła jako czynnika siedliska (znaczenie, regulowanie).

Znaczenie światła dla roślin:

• Źródło energii dla fotosyntezy

• Biosynteza chlorofilu

• Wymiana gazowa między rośliną a atmosferą

• Indukcja fotoperiodyczna

• Przeciwdziałanie chlorozy i etiolacji roślin

• Ruchy roślin

• Wspomaganie działania desykantów

Regulowanie warunków świetlnych w siedlisku:

• Zmiana architektury łanu- zagęszczanie roślin na jednostce powierzchni i właściwy kierunek siewu

• Przecinka lub przerywka (przerzedzanie łanu)

• Ograniczenie zachwaszczenia.

• Wybieranie odpowiedniej wystawy względem stron świata.

1. Omów syntetycznie znaczenie temperatury dla roślin i możliwości regulowania czynnika w siedlisku.

Znaczenie temperatury dla roślin:

• Determinuje w części szatę roślinną na danym terenie

• Regulowanie nasilenia procesów życiowych roślin

• Powoduje zmiany przepuszczalności membran plazmatycznych komórek

• Indukowane hartowanie się roślin i przechodzenie w stan anabiozy

• Wpływ na pobieranie wody i związków mineralnych

• Reguluje procesy rozkładu resztek roślinnych (wpływ na aktywność mikroorganizmów glebowych)

Regulowanie warunków termicznych w siedlisku:

1. Aktywne

• Przyspieszenie ogrzewania się gleby poprzez odpowiednie zabiegi uprawowe

• Obniżanie amplitudy wahań temperatury płytkich warstw przez niedopuszczanie do zaskorupiania powierzchni

• Regulowanie głębokości przemarzania gleby w okresie zimy i przez wykonywanie orki przedzimowej

1. Bierne

   • Dobór gatunków i odmian do warunków termicznych siedliska

   • Wykonywanie siewu we właściwym terminie

   • Zakładanie zadrzewień śródpolnych zabezpieczających pola przed wysiewaniem okrywy śnieżnej

1. Omów na czym polega zjawisko „wysmalania roślin” i w jakich okolicznościach zachodzi.

WYSMALANIE ROŚLIN- zachodzi wówczas, gdy jest mało opadów śniegu i wieją suche mroźne wiatry. Wysuszają nadziemną część rośliny, a zamarznięta rola uniemożliwia pobieranie wody.

1. Omów zjawisko „wyprzenia roślin”.

• Następuje wówczas gdy obfite opady śniegu pokrywają niedostatecznie zamarzniętą glebę

• Przy temperaturze około 0stopni rośliny silniej oddychają niż przy glebie zamarzniętej; również zaspy na przedwiośniu sprzyjają wyprzeniu

• Rośliny tracą węglowodany, białka i na końcu poraża je pleśń śniegowa

• Najbardziej wrażliwe jest żyto (pszenica, jęczmień ozimy mają nagromadzone więcej węglowodanów)

• Wczesny i gęsty siew, przenawożenie azotem sprzyjają wyprzeniu

1. Scharakteryzuj znaczenie wody dla roślin.

Znaczenie wody dla roślin:

• Składnik konstytucyjny organizmów roślinnych

• Umożliwia pęcznienie i kiełkowanie nasion

• Powstawanie roztworów glebowych

• Transport składników pokarmowych w roślinie

• Regulacja temperatury gleby i rośliny

• Warunkowanie turgoru roślin

• Udział w fotosyntezie i procesie transpiracji

1. Regulowanie warunków wodnych w siedlisku.

1. Czynne:

   • Meliorowanie pól

   • Zabiegi uprawowe: spulchnianie i wyrównanie powierzchni gleby

   • Budowa Siecie zbiorników retencyjnych

   • Zwiększanie retencji w glebie (agromelioracje, fitomelioracje)

2. Bierne:

   • Wybór lokalizacji użytku

   • Odpowiedni termin siewu

   • Właściwa głębokość siewu

   • Uzasadnione następstwo roślin

   • Hodowla odmian o niższym współczynniku transpiracji

1. Omów bezpośrednie i pośrednie oddziaływanie wiatru na rośliny.

1. Bezpośredni:

• Wzmaga transpiracje. Zwiększa pobieranie składników pokarmowych

• Sprzyja utracie turgoru i więdnięciu

• Sprzyja wymarzaniu i wymieraniu ozimin

• Zmniejsza stężenie CO₂ w przygruntowej warstwie atmosfery i obniża fotosyntezę

• Potęguje wyleganie zbóż

• Sprzyja zapylaniu roślin wiatropylnych- rozprzestrzenianie owoce i nasiona

1. Pośredni:

   • Stwarzanie niejednakowych warunków przezimowania

   • Na przedwiośniu wiatr sprzyja topnieniu śniegu i przyspiesza wysychanie gleby i rozpoczęcie prac polowych

   • Potęgowanie zaskorupiania się gleby po deszczu

   • Przenoszenie zarodników grzybowych

   • Ułatwienie migracji owadów

   • Powodowanie erozji wietrznej (wywiewanie najwartościowszych, drobnych cząstek glebowych)

   • Przesuszenie ruchomych wydm piaszczystych

   • Utrudnianie wykonywania opryskiwania roślin pestycydami

1. Wymień główne funkcje zadrzewień śródpolnych.

1. f. wodochronna- obejmują wpływ na retencje wodą oraz czystość wód i ograniczenie spływów powierzchniowych

2. f. antyerozyjna- ograniczanie siły wiatru oraz erozji wodnej

3. f. poprawy agroklimatu- kształtują mikroklimat strefy przygruntowej i górnych poziomów profilu glebowego

4. f. ochronne względem upraw rolnych- zmniejszanie erozji i wywiewania śniegu, polepszanie warunków zdrowotności roślin (biologiczna walka z patogenami), ochrona wód

5. f. izolacyjne obiektów uciążliwych

6. f. refugiów i korytarzy ekologicznych

7. f. rekreacyjno-zdrowotne, dydaktyczne, naukowo-poznawcze, estetyczno-inspiracyjne

8. f. produkcyjne drewna oraz surowców i użytków niedrzewnych

1. Wymień właściwości gleby kształtujące warunki życia i wzrostu roślin.

1. Chemiczne

   • Zawartość przyswajalnych makro- i mikroelementów

   • Odczyn gleby

   • Zawartość substancji organicznej mających wpływ na chemiczne i fizyczne cechy gleby

   • Zawartość pierwiastków składowych

2. Fizyczne

   • Skład granulometryczny

   • Skład gleby, gęstość, porowatość

   • Zwięzłość i lepkość decydująca o porach

   • Stosunki wodno- powietrzne

   • Warunki termiczne

3. Właściwości biotyczne

   • Liczba i skład gatunkowy mikroorganizmów

1. Podaj definicję żyzności gleby.

ŻYZNOŚĆ GLEBY- naturalna zdolność gleby do zaspokojenia potrzeb roślin. Jest wypadkową naturalnej zasobności i właściwości fizycznych gleby.

1. Podaj definicję urodzajności gleby.

URODZAJNOŚĆ GLEBY- zmodyfikowana, przez świadome oddziaływanie rolnika, zdolność gleb do zaspokajania potrzeb rośliny. Jest wypadkową naturalnej żyzności i całokształtu agrotechniki.

1. Na czym polega regulowanie warunków glebowych w siedlisku.

1. Czynne:

   • Zabiegi uprawowe

   • Nawożenie organiczne

   • Nawożenie mineralne

   • Agromelioracje

2. Bierne:

   • Dobór gatunków i odmian najlepiej dostosowanych do danych warunków glebowych

1. Co rozumiesz pod pojęciem czynniki biotyczne w siedlisku i wymień ich oddziaływanie na roślinę.

Czynniki biotyczne w siedlisku są to wszystkie organizmy roślinne i zwierzęce wchodzące w skład biocenozy na danym obszarze.

Oddziaływanie czynników biotycznych na rośliny:

1. Bezpośrednie:

   • Ujemny wpływ (patogeny- choroby, pasożyty i półpasożyty, szkodniki- nicienie i owady, gryzonie, ptaki)

   • Dodatni wpływ (zjawiska symbiozy, mikoryzy, zapylanie roślin, przenoszenie owoców i nasion przez zwierzęta_

2. Pośrednie:

   • Oddziaływanie roślin na rośliny poprzez konkurencję w łanie

   • Zjawisko allelopatii

1. Wymień działania mieszczące się w pojęciu melioracje.

MELIORACJA – zabiegi techniczne powodujące poprawę warunków wodno- powietrznych gleby, zatem podwyższenie żyzności gleby i zwiększanie plonów.

Do zabiegów tych zaliczamy: Głównie regulacje wodne: bilans wodny na większych obszarach, rozrząd wody na zalewniach i na obiektach, regulacje uwilgotnienia gleby, dostosowanie terenów do technologii współczesnego rolnictwa. Również cele dotyczące ochrony przyrody i krajobrazu.

Melioracje rolne obejmują:

• melioracje wodne, które umożliwiają regulację stosunków wodnych w glebie dzięki nawadnianiu gruntów na obszarach z niedoborem wody (podsiąkowe, zalewowe, deszczownie, kropelkowe) lub odwadnianiu terenów, gdzie występuje jej nadmiar( drenowanie, rowy)

• agromelioracje, polepszają glebę przez długo działające zabiegi uprawowe które poprawiają warunki siedliskowe roślin,

• fitomelioracje, które polegają na zadrzewianiu śródpolnym i racjonalnym rozmieszeniu zalesienia, dzięki czemu zmienia się mikroklimat lokalny (prędkość wiatru, temperatura, wilgotność),

• ochronę przed erozją melioracje przeciwerozyjne, czyli zapobieganie zmywaniu żyznych warstw gruntu dzięki zahamowaniu spływu powierzchniowego wód opadowych.

1. Co rozumiesz pod pojęciem uprawa roli i jakie są główne zadania uprawy.

UPRAWA ROLI- całokształt czynności wykonywanych narzędziami i maszynami uprawnymi w celu stworzenia uprawianym roślinom optymalnych warunków wzrostu i rozwoju.

Główne zadania:

• Regulowanie właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych

• Zwalczanie roślinność konkurencyjnej

• Wprowadzanie i wymieszanie z nią resztek pożniwnych

1. Wymień rodzaje zabiegów uprawowych.

1. Odwracające rolę:

   • Orki

   • Uprawki zastępujące orkę

2. Spulchniające i wyrównujące rolę

   • Kultywatorowanie

   • Bronowanie

   • Włókowanie

3. Ugniatające i kruszące rolę

   • Wałowanie

4. Uprawki specjale

   • Orka melioracyjna

   • Głęboszowanie

1. Zadania orki płytkiej (podorywki).

• Zahamowanie strat wody (przerwanie parowania)

• Zniszczenie ścierni i przyspieszenie jej rozkładu przez przykrycie cienką warstwą roli

• Zapoczątkowanie zwalczania chwastów

• Zniszczenie niektórych szkodników i chorób roślin

1. Zadania orki głębokiej (przedzimowej).

• Dokładne przewietrzanie gleby i wzmożenie procesów biologicznych i chemicznych

• Stworzenie korzystnych warunków wilgotnościowych przez zwiększenie pojemności wodnej

• Głębokie spulchnianie pozwalające na silne przemarznięcie skiby a tym samym strukturotwórcze działanie mrozu

• Wydobycie na wierzch najdrobniejszych roli i koloidów glebowych wypłukanych z warstw powierzchniowych.

1. Główne cele kultywatorowania.

• Przyspieszenie osiadania roli po orce na glebach ciężkich, niekulturalnych

• Spulchnianie roli zagęczonej

• Zastępowanie orki siewnej po roślinach okopowych

• Wyciąganie rozłogów perzu z roli po wykonywanej podorywce

• Niszczenie chwastów jednorocznych

• Wymieszanie z rolą nawozów mineralnych

• Zastępowanie podorywki na glebach lekkich

1. Główne cele wałowania (przyporządkuj rodzaj wału do zadania).

• Wyrównanie powierzchni (wał gładki)

• Poprawienie stosunków wodnych (wał gładki)

• Dociśnięcie cząstek gleby do nasion celem lepszego pęcznienia i kiełkowania (wał gładki)

• Niszczenie skorupy (wał kruszący)

• Przyspieszenie osiadania roli (wał Cambella)

• Dociśnięcie gleby i roślin po zimie na glebach torfowych ( wał kruszący)

• Pokruszenie brył (wał kruszący)

1. Główne cele bronowania.

• Wyrównanie roli przed siewem i po siewie

• Tworzenie pulchnej warstwy powierzchniowej zabezpieczającej przed parowaniem

• Niszczenie i skruszanie skorupy

• Wymieszanie nawozów mineralnych

• Niszczenie siewek chwastów

1. Specyfika uprawy gleb lekkich.

Gleby lekkie ( piaski luźne, słabo gliniaste, gliniaste lekkie i mocne, żwiry, piaszczyste, pyły zwykłe):

• Mała zawartość części spąłwialnych

• Rozdzielno ziarnista, nietrwała struktura

• Mała zawartość próchnicy

• Duży udział przestworów niekapilarnych

• Mała pojemność wodna

• Szybki rozkład substancji organicznej

• Niska zasobność w składniki pokarmowe

Zasady uprawy:

• Uprawki jak najbardziej konieczne, chroniące glebę przed wysychaniem i mineralizacją substancji organicznej

• Ograniczenie zabiegów spulchniających

• Spłycanie orki

• Zredukowanie uprawek wiosennych

• Stosowanie narzędzi mało aktywnych

• Częstsze stosowanie obornika w zmniejszonych dawkach

• Stosowanie zabiegów zwiększających produktywność (stosowanie orek melioracyjnych, iłowanie gleb)

1. Specyfika uprawy gleb ciężkich.

Gleby ciężkie (gliny średnie, ciężkie iły):

• Wysoka zawartość części spławianych (>35%)

• Duży udział przestworów kapilarnych

• Mały udział przestworów niekapilarnych

• Niekorzystne właściwości fizyczne, zwłaszcza przy zbyt wysokiej lub niskiej wilgotności

• Większa zawartość próchnicy

• Wolny rozkład substancji organicznej

Zasady uprawy:

• Zwiększanie liczby zabiegów spulchniających

• Stosowanie narzędzi aktywnych

• Wykonanie głębokiej orki przedzimowej

• Głębokie spulchnianie w okresie wiosennym

• Stosowanie większych dawek nawozów organicznych w dłuższych odstępach

• Stosowanie wysokich dawek wapna

• Stosowanie melioracji

• Uprawa roślin głęboko korzeniących się

1. Specyfika uprawy gleb torfowych.

Gleby torfowe:

• Duża zawartość substancji organicznej

• Niska zawartość potasu i fosforu

• Struktura włóknista

• Mały ciężar objętościowy

• Duża pojemność wodna

• Słabe przewodnictwo cieplne

• Powolne osiadanie

Zasady uprawy:

• Celem uprawy jest zachowanie korzystnej struktury i niedopuszczenie do rozpylenia i mineralizacji substancji organicznej

• Minimalizacja zabiegów uprawowych

• Orka pługiem o odkładnicy śrubowej

• Nie stosowanie narzędzi aktywnie spulchniających

• Wałowanie wałem gładkim

• Zmniejszanie uprawy roślin jednorocznych

• Chemiczna walka z chwastami

1. Zalety uprawy płużnej.

• Dobrze spulchnia i odwraca, rozdrabnia glebę

• Skutecznie przykrywa resztki pożniwne

• Wyrównuje zawartość składników pokarmowych w warstwie ornej

• Rola uprawiana tym systemem robi wrażenie czystej, a starannie doprawiona ułatwia siew

1. Wady uprawy płużnej.

• Powoduje znaczne straty wody

• Sprzyja powstawaniu erozji wodnej i powietrznej

• Charakteryzuje się niską wydajnością i wysoką energochłonnością, dużymi nakładami siły roboczej i pociągowej

• Wymaga określonej wilgotności gleby w czasie jej uprawy

1. Wymień i scharakteryzuj systemy uprawy bezpłużnej.

   1. Uprawa pasowa (strip- tillage)- Rola nie uprawiana pomiędzy zbiorem a siewem z wyjątkiem pasa do 1/3-1/2 wysokości międzyrzędzi. Minimum 50% resztek pozostaje na powierzchni. (Przykłady: Kukurydza w uprawie pasowej wysiewana w mulcz żyta. Buraki cukrowe wysiewane w mulcz gorczycy białej. Taśmowy siew pszenicy ozimej w uprawie pasowej.)

   2. Siew bezpośredni(uprawa zerowa: no-tillage, direct seeding)- Rola nie jest uprawiana pomiędzy zbiorem, a siewem rośliny następczej. Minimum 90% resztek roślinnych pozostaje na powierzchni.

2. Zalety uprawy bezorkowej.

• Aspekty ekonomiczne- zwiększanie dochodu w gospodarstwie (obniżenie kosztów zakupu maszyn i paliwa, zmniejszenie czasu pracy)

• Dostępność coraz to precyzyjniejszych maszyn do uprawy i siewu z jednoczesną możliwością aplikacji nawozów.

• Możliwość utrzymania plonów na wysokim poziomie ( w dłuższej perspektywie nawet wzrost plonów)

• Dobra ochrona przed erozją wodną i wietrzną.

• Poprawa żyzności gleby.

• Oszczędne gospodarowanie wodą w regionach suchych.

1. Ograniczenia (wady) stosowania uprawy bezorkowej.

• Systemy bezorkowe sprzyjają większemu występowaniu chwastów wieloletnich i chwastów należących do rodziny traw oraz samosiewów roślin uprawnych.

• Mulcze na powierzchni pola – ograniczenie i opóźnienie wschodów.

• Rozmieszczenie nasion w profilu glebowym.

• Odporność chwastów na herbicydy: glifosad, herbicydy sulfonylomocznikowe.

• Biotypy odporne: wyczyniec polny, stokłosy, owies głuchy, chwasty prosowate, chwasty z rodziny astrowatych, szarłatowatych, komosowatych, rdestowatych.

1. Na czym polega przygotowanie materiału siewnego do siewu.

1. Zaprawianie nasion przeciwko chorobom przenoszonym przez materiał siewny (np. śnieć cuchnąca pszenicy, pleśń śniegowa, zgorzel siewek buraków, fuzaryjne więdnięcie lnu i łubinu)

2. Szczepienie nasion- zakażanie nasion roślin motylkowych bakteriami Rhizobium sp.

3. Preparowanie nasion- ot oczkowanie, kalibrowanie, segmentowanie, obcieranie

4. Zabiegi przyspieszające kiełkowanie- moczenie nasion, stratyfikacja, napromieniowanie promieniami podczerwonymi

1. Omów termin siewu roślin rolniczych jako jeden z parametrów siewu (podział, od czego zależy, podaj przykłady).

1. Siew wiosenny- kolejność siewu uwarunkowana jest minimalną temperaturą kiełkowania i zapotrzebowania na wodę

   • Rośliny wczesnego siewu (groch, owies, pszenica jara, bobik)

   • Rośliny średniowczesnego siewu (jęczmień jary, łubiny, lucerna, koniczyny, buraki, ziemniaki)

   • Rośliny późnego siewu (kukurydza, słonecznik, soja, gryka, proso)

Siewy wiosenne rozpoczynają się w marcu i trwają do połowy maja.

1. Siew letni- lipiec i początek sierpnia (międzyplony ścierniskowe); np.

2. Siew jesienny- siewy ozimin (kolejność uwarunkowana jest długością okresu koniecznego do osiągnięcia fazy, w której najlepiej przezimują):

   • Rzepak ozimy- II dekada sierpnia

   • Jęczmień ozimy- I poł. września

   • Pszenżyto ozime i jare- II poł września

   • Pszenica ozima- przełom września/ października

1. Omów głębokość siewu roślin rolniczych jako jeden z parametrów siewu (od czego zależy, podaj przykłady).

Głębokość siewu wpływa na przebieg wschodów, a w przypadku ozimin na zdolność do przezimowania.

Głębokość siewu zależy od: wielkości nasion i ilości zawartych w nich składników zapasowych, ilości wody potrzebnej do napęcznienia nasiona, zapotrzebowania na tlen, morfologii kiełkowania (rośliny epigeiczne siejemy płycej niż hypogeiczne), wilgotności i spulchnienia gleby oraz niebezpieczeństwa żerowania ptactwa.

Głębokość siewu zamyka się w granicach od 0cm (trawy) do 8-10cm (kukurydza, ziemniaki)

1. Omów gęstość siewu roślin rolniczych (obsadę) jako jeden z parametrów siewu (od czego zależy, podaj przykłady).

Optymalna obsada na jednostce powierzchni zależy od:

• Rozmiarów rośliny

• Pokroju rośliny

• Skłonności do wylegania

• Krzewistości

• Sposobu użytkowania

Gęstość w zależności od gatunku waha się od 3 do 2000 szt/m2

1. Wymień metody siewu i podaj przykłady roślin wysiewanych daną metodą.

1. Rzędowe (dotyczy zbóż, roślin strączkowych, pastewnych motylkowych i niemotylkowych, większość roślin przemysłowych i okopowych korzeniowych.)

   • Wąskorzędowe

   • Szeroko rzędowe

   • Pasowy

2. Siewy punktowe (buraki cukrowe, kukurydza na ziarno i kiszonkę)

   • Wąskorzędowy

   • Szeroko rzędowy

   • Gniazdowy (dynia, ogórki)

3. Siewy rzutowe (trawy, zboża, bobik)

   • Rozmieszczenie rzeczywiste

   • Rozmieszczenie teoretyczne

   • Siew taśmowy, czyli rzędowo-rzutowy

1. Wymień główne cele pielęgnowania roślin uprawnych.

• Regulowanie stosunków wodno-powietrznych w glebie

• Mechaniczne zwalczanie chwastów

• Chemiczne zwalczanie chwastów

• Zwalczanie chorób i szkodników

• Zapobieganie wyleganiu roślin

• Ułatwianie wschodów roślin

• Uzyskanie optymalnej liczby roślin na jednostce powierzchni

• Nawożenie organiczne

1. Scharakteryzuj zasady racjonalnego zbioru.

1. Przeprowadzenie go we właściwym terminie tj. wówczas gdy roślina osiągnie stopień rozwoju, odpowiadający celowi produkcji (dojrzałość żniwna, techniczna, zielonkawa, kiszonkowa)

2. Przeprowadzenie zbioru w możliwie krótkim czasie, aby nie dopuścić do niekorzystnych zmian ilościowych i jakościowych.

3. Dobra organizacja pracy. Termin rozpoczęcia zbioru danej rośliny zależy od zamierzonej technologii zbioru (zbiór jedno-, dwu- lub wieloetapowy)

1. Omów technologie zbioru roślin uprawianych na nasiona.

Wykonuje się, gdy nasiona lub owoce osiągną określoną fazę dojrzałości.

Technologie zbioru:

• Zbiór jednoetapowy kombajnem

• Zbiór dwuetapowy- I etap: wcześniejsze koszenie na pokosy żniwiarkami; II etap: wykonywanie omłotu kombajnem). Pozwala na wcześniejsze rozpoczęcie żniw.

• Zbiór wieloetapowy- bardziej czaso- i pracochłonny, ale pozwalający ograniczyć nakłady na sztuczne dosuszanie zebranych plonów.

1. Omów technologie zbioru roślin okopowych.

Zbiór roślin okopowych może być:

• Ręczny- odpowiednik wieloetapowego zbioru roślin na nasiona

• Częściowo zmechanizowany- wieloetapowy, w którym pewne operacje wykonuje się maszynami a pozostałe ręcznie

• W pełni zmechanizowany- dwu- lub trzyetapowy, wykonywany zestawem maszyn i jednoetapowy- kombajnem.

1. Warunki dobrego przechowywania korzeni buraków cukrowych.

• Korzenie muszą być czyste, nie oblepione mokrą ziemią i nie uszkodzone mechanicznie (powoduje gnicie)

• Na okres przechowywania umieścić w kopcach, które chronią przed zmianami temperatury i wilgotności powietrza.

• Temperatura około 0st, ale by uniknąć przemarznięcia podczas większych mrozów, należy przechowywać w temperaturze 2-3,5 st.

1. Celowość wprowadzania płodozmianów (zmianowania).

• Pełne wykorzystanie składników pokarmowych z gleby (różne zapotrzebowanie i pobieranie składników pokarmowych przez rośliny)

• Stały wzrost żyzności gleby (uprawa roślin motylkowych, wieloletnich, stosowanie obornika)

• Równomierne zatrudnienie w ciągu roku posiadanej siły roboczej i pociągowej

• Stałe i równomierne zaopatrzenie w paszę dla potrzeb produkcji zwierzęcej

• Zmniejszenie ryzyka produkcji

• Ochrona środowiska przyrodniczego poprzez ograniczenie stosowania nawozów mineralnych, zwłaszcza azotu (mniejsze ilości wymywanych azotanów do wód gruntowych) oraz obniżenie zużycie pestycydów (większa zdrowotność roślin)

• Ograniczenie erozji gleby

1. Wymień przyrodnicze czynniki zmianowania, które powinny być uwzględniane przy układaniu prawidłowego zmianowania.

• Termin siewu i zbioru roślin

• Wymagania wodne roślin

• Wymagania pokarmowe i nawozowe roślin

• Masa pozostawionych resztek pożniwnych

• Zdolność roślin do zachwaszczenia gleby

• Wpływ roślin na zachwaszczenie gleby

• Zdolność zmianowania od klimatu i gleby

• Zjawisko „zmęczenia gleby” występujące przy zbyt częstej uprawie roślin po sobie

1. Wymień typy płodozmianów i omów na przykładzie jeden z wybranych typów. Co rozumiesz pod pojęciem zmianowanie uproszczone i dowolne.

Typy płodozmianów:

1. Polowe- Uprawia się głównie rośliny zbożowe, okopowe, przemysłowe i strączkowe na nasiona i inne rośliny towarowe. Uprawia się też wieloletnie rośliny pastewne jako plon główny zbierane na zieloną masę. Rośliny pastewne jednoroczne umieszcza się jako poplony.

Wyróżnia się tu płodozmiany:

• zbożowy ( więcej niż 50% zbóż),

1.burak cukrowy⁺⁺, 2.jęczmień jary + ws. koniczyny czerwonej, 3.koniczyna czerwona, 4.pszenica ozima, 5.pszenżyto ozime

• okopowy (powyżej 25% powierzchni okopowych),

• przemysłowy (ponad 25% przemysłowych),

• mieszany, z polem wypadającym.

1. Paszowe

2. Specjalne

Zmianowanie uproszczone- o krótkich rotacjach i ograniczonej liczbie uprawianych gatunków. Nie można uprawiać roślin po sobie, które powodują zmęczenie roli, zachowanie przerwy w uprawie tych roślin.

Zmianowanie dowolne:

• Oparte na przyrodniczych i ekonomicznych czynnikach następstwa roślin, zmieniające się wraz ze zmianą zapotrzebowania na produkty roślinne w danym roku

• Zaleta- duża elastyczność

• Wada- może stwarzać w gospodarstwie trudności organizacyjne

1. Jakie czynniki agrotechniczne powinny być uwzględnione w płodozmianie.

• Obornik (co 3-5 lat)

• Wapnowanie (raz na 4-5 lat)

• Nawożenie mineralne

• Uprawa roli

1. Co rozumiesz pod pojęciem „zmęczenie gleby” i jakie są jego główne przyczyny.

ZMĘCZENIE GLEBY- patologiczny stan gleby powstały w warunkach naruszenia podstawowych zasad następstwa ziemiopłodów powodujący zaniżenie ich wartości.

Przyczyny zmęczenia gleby:

• Zmiany w pobieraniu składników przez rośliny, zmiany pH, naruszenie równowagi jonowej w glebie

• Degradacja struktury i innych właściwości fizycznych gleby

• Nieproporcjonalny rozwój niektórych grup mikroorganizmów

• Zwiększenie inwazji chwastów, chorób i szkodników

• Nagromadzenie fito toksyn w glebie ( np. siewki owsa- skoletynę, len- lineinę, jabłonie- florydzynę)

1. Systemy rolnictwa a zmianowania.

Systemy rolnictwa:

1. Rolnictwo konwencjonalne „intensywne”- wysokie nawożenie mineralne, najwięcej uproszczeń. W następstwie roślin przeważają płodozmiany uproszczone i dowolne.

2. Rolnictwo zrównoważone „zachowawcze”- poprawne płodozmiany są bardzo ważne w tym systemie. Większa różnorodność gatunków, rośliny dwuliściennie i zboża,

3. Rolnictwo ekologiczne „organiczne”- ograniczenia do minimum przemysłowych środków produkcji; nawożenie organiczne; poprawne zmianowanie z udziałem roślin strączkowych jednorocznych, motylkowych wieloletnich (dostarczanie do gleby azotu, poprawa właściwości fizycznych. Dobrze konkurują z chwastami, szybkie tempo wzrostu)