Psychofizyka – dziedzina wiedzy badająca związki pomiędzy zdarzeniami fizycznymi i odpowiadającym im doświadczaniem tych zdarzeń
Teoria detekcji sygnałów – teoria wyjaśniająca, dlaczego ludzie w takich a nie innych sytuacjach wykrywają sygnały, które zawsze są zanurzone w szumie
Próg – punkt, w którym stymulacja jest na tyle silna, by mogła być zauważona
Próg absolutny – najmniejsza ilość bodźca potrzebna do wykrycia jego obecności
Próg reakcji – w teorii detekcji sygnałów, chęć osoby do zgłoszenia zauważenia bodźca
Prawo Webera – zasada, że stały procent wielkości zmiany jest konieczny do wykrycia różnicy
Wrażenie - to odzwierciedlenie elementarnej cechy zmysłowej, zarejestrowanej w wyniku odbioru danych sensorycznych
Bodziec dystalny – czyli bodziec działający z pewnej odległości, dowolny bodziec poza organizmem oddziałujący na nasze narządy zmysłowe
Bodziec proksymalny – bodziec pojawiający się w bezpośrednim kontakcie bodźca dystalnego z narządem zmysłowym
Stałość spostrzegania – polega na tym, że spostrzeganie albo nie ulega zmianom, albo też ulega mniejszym zmianom w porównaniu ze zmianami bodźców proksymalnych
Detektory cech – komórki lub zespoły komórek odpowiedzialnych za wyodrębnienie specyficznej cechy bądź specyficznych cech przedmiotu
Cztery fazy spostrzegania:
1 – Rejestracja sensoryczna – zmiana bodźca zewnętrznego na impuls nerwowy
2 – Faza oceny emocjonalnej – bodźce oceniane są jako przyjemne lub nieprzyjemne, zanim jednostka zdąży się zorientować, czego one dotyczą
3 – Faza rozpoznania treści bodźca – rozpoznanie bodźca, czyli określenie kategorii, do której on należy oraz porównanie danych sensorycznych z kategoriami już istniejącymi
4 – Faza oceny znaczenia metaforycznego – faza wnioskowania, odwołująca się do indywidualnego systemu znaczeń danej osoby
Różnice pomiędzy atomizmem a psychologią postaci:
| Asocjacjonizm (atomizm) | Strukturalizm (psychologia postaci) |
|---|---|
| Prymat części nad całością | Prymat całości nad częściami |
| Wrażenia są pierwotne, a spostrzeżenia wtórne | Spostrzeżenia są pierwotne, a wrażenia można poznać dopiero na podstawie analizy spostrzeżeń |
| Łączenie wrażeń w spostrzeżenia następuje na podstawie praw kojarzenia | Wyodrębnianie całości następuje na podstawie zasad Wertheimera; zasady te mają charakter wrodzony |
| Wszystkie części w polu percepcyjnym są wyjątkowo ważne | W polu percepcyjnym można wyodrębnić figurę oraz tło |
| Nie są znane fizjologiczne podstawy wrażeń subiektywnie pierwotnych | Nieznane są fizjologiczne podstawy spostrzeżeń oraz ich spoiwa |
Schemat percepcyjny – poznawczy punkt odniesienia dla informacji odbieranych przez narządy zmysłowe
Czynniki od których uzależniona jest gotowość percepcyjna:
Zewnętrzne:
Częstość uprzednich doświadczeń
Konsekwencje społeczne
Wewnętrzne:
Monopol – czyli liczba kategorii wykorzystywanych przez jednostkę
Integracja poznawcza systemu kategorii
Konsekwencje motywacyjne