Wykład nr.3

Funkcje języka:
*poznawcza
*informacyjna
*ekspresywna
*interrogatywna
*ludyczna (zabawowa)
*separująca
*patyczna
*perfomatywna
*dyrektywna
*sugestywna
*agitatywna

Wyrażenia językowe:
-zdania
-nazwy
-punktory
-operatory

Teoria zdań:

Zdanie- jest to takie wyrażenie, które ma wartość logiczną: prawdziwości lub fałszywości.
Zdanie jest prawdziwe wtedy gdy jego treść zgadza się ze stanem faktycznym.
Zdanie jest fałszywe wtedy gdy treść zdania nie zgadza się ze stanem faktycznym.
Uznawanie zdania za prawdziwe jest stopniowaniem.

S jest przekonany, że przekonanie p jest prawdziwe, z mniejszym lub większym stopniem pewności, uzależnionym od ilości i jakości argumentacji.

Podział zdań:
*ze względu na strukturę
a)proste- takie, w którym nie można wyróżnić innego zdania.
b)złożone- takie, w którym można wyróżnić inne zdania(co najmniej dwa)

Zdanie generalne- to taki, w którym podmiot jest nazwą generalną.

W zdaniach złożonych używane są spójniki, punktory. Zdania dzielą się na złożone jawnie i złożone ukrycie.
Zdania proste i złożone mogą być egzystencjalne oraz apodyktyczne lub problematyczne.

*ze względu na sposób uznawania za prawdziwe
a)analityczne- jest to takie zdanie, które jest uznawane za prawdziwe tylko na podstawie analizy znaczeń wyrażeń, które tworzy to zdanie.
b)syntaktyczne- to takie zdanie, którego prawdziwość jest uznawana nie tylko na podstawie analizy znaczeń poszczególnych wyrażeń, ale również na podstawie doświadczenia.

*ze względu na związki formalne jakie zachodzą między zdaniami:
a)przeciwne
b)podprzeciwne
c)poprzeczne
d)podporządkowane
Związki formalne między zdaniami są przedstawione przez kwadrat logiczny.
Wartość logiczna zdań złożonych można sprawdzić przy pomocy metody zerojedynkowej.
Zdania praktyczne:
Są wyróżnione wtedy gdy jest problem z oceną wartości logicznej: pytań, norm, ocen i rozkazów.

NAZWA

Nazwa:
1) Jest to takie wyrażenie, które nie jest zdaniem i pełni funkcję oznaczalną
2)Wyrażenie, które może pełnić funkcję podmiotu lub orzecznika (może być rzeczownikiem lub przymiotnikiem)

Znaczenie nazwy to pojęcie. Nazwa ma zakres i treść.
Zakres- jest to zbiór przedmiotów, o których można poprawnie orzec tę nazwę.
Treść- jest to zbiór własności przedmiotów, o których można orzec daną nazwę.

Wykład nr.5

Typowe błędy logiczne:
-Mieszanie
-Zakresy mogą być nieostre, mają wspólną część i niemożliwe jest zachowanie rozłączności
-Nieadekwatność: podział jest zbyt wąski lub za szeroki
-Podział nie może być nienaturalny

FUNKCJE SEMIOTYCZNE NAZWY:
*pragmatyczne: wyrażanie, posiadanie znaczenia (sensu)
*semantyczne: nazwa oznacza, oznaczanie to inaczej referencja
-desygnowanie- odnoszenie się nazwy do jednego, konkretnego przedmiotu
-denotowanie- odnoszenie się nazwy do całej grupy

Supozycja:
Nazwa może być w 3 supozycjach:
-zwykłej(gdy odnosi się do jednego przedmiotu)
-formalnej (gdy odnosi się do całej klasy)
-materialnej (gdy odnosi się do swojego nośnika)

FUNKCJE SYNTAKTYCZNE NAZWY:
-zastępowanie: stosowanie skrótów: Katolicki Uniwersytet Lubelski-KUL
-przekładanie: wyrażanie jednego języka wyrażamy innym językiem
-reprezentowanie: funkcje reprezentowane przez zmienne

Różne rodzaje wyrażeń ze względu na ich znaczenie:
-synonimiczne: ziemniak-kartofel, mężczyzna- facet
-bliskoznaczne: mają inne kształty ale są zbliżone do siebie
-wieloznaczne: to takie, które mają wiele znaczeń np. zamek
-homonimiczne(homonimy): to takie wyrażenia, które mają podobny kształt ale inne znaczenie np. może- morze, lud- lód

Podział punktorów:
a)ze względu na wyrażenia tworzone
b)ze względu na ilość argumentów
c) ze względu na jakoś argumentów

Punktor prawdziwościowy (ekstensjonalny) jest to punktor zdaniotwórczy od argumentów zdaniowych.

OPERATOR:
Do operatorów zaliczamy pantyfikatory: duży(1-dla każdego x) i mały (szczegół ościowy). Nieuprawniona generalizacja jest błędem.

WADLIWOŚĆ WYRAŻEŃ JĘZYKOWYCH:
Język służy przekazywaniu informacji, komunikowanie jednak czasami te funkcje mogą być zachwiane. Może wystąpić:
1) Niezrozumiałość: zachodzi gdy człony, elementy komunikatu są niezrozumiałe lub gdy poszczególne człony są zrozumiałe, ale cały komunikat już nie(nonsens)

Wyrażenie jest sensowne, wtedy gdy jest poprawnie zbudowane.

Zdanie może być niezrozumiałe również z powodu używania wyrażeń wieloznacznych. Wyróżniamy wieloznaczność potencjalną(wtedy gdy słówko występuje w słowniku). Wieloznaczność może być także spowodowana składnią(wieloznaczna antibolia).