Organizacja prac sprawozdawczych

Na mocy ustawy o rachunkowości jednostki prowadzące księgi rachunkowe są zobligowane do sporządzenia sprawozdania finansowego, które w sposób rzetelny i wiarygodny ukaże sytuację majątkową i finansową podmiotu oraz wynik z działalności gospodarczej.

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz inny dzień bilansowy stosując odpowiednie zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego.

Księgi rachunkowe zamyka się:

1. na dzień kończący rok obrotowy,

2. na dzień zakończenia działalności jednostki, w tym również jej sprzedaży, zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego, o ile nie nastąpiło jego umorzenie,

3. na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej,

4. w jednostce przejmowanej na dzień połączenia związanego z przejęciem jednostki przez inną jednostkę, to jest na dzień wpisu do rejestru tego połączenia,

5. na dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia jednostek, jeżeli w wyniku podziału lub połączenia powstaje nowa jednostka, to jest na dzień poprzedzający dzień wpisu do rejestru połączenia lub podziału,

6. na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości,

7. 7)na inny dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami

- nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych zdarzeń.

Sprawozdanie finansowe każdej jednostki prowadzącej księgi rachunkowe obejmuje ( art. 45 ust 2 UoR):

1. bilans

2. rachunek zysków i strat

3. informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.

Jednostki gospodarcze podlegające corocznemu badaniu dodatkowo zobligowane są do sporządzenia:

1. zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym, a w przypadku funduszy inwestycyjnych - zestawienie zmian w aktywach netto,

2. rachunku przepływów pieniężnych.

Obowiązkowi badania sprawozdania finansowego podlegają ( art. 64 ust. 1):

1. roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych

2. roczne sprawozdania finansowe następujących jednostek:

   1. banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;

   2. jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych;

   3. jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i  funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

   4. spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;

   5. pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z  następujących warunków:

      • średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

      • suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,

      • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Niektóre podmioty ( spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych i reasekuracji, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe) zobligowane są także sporządzania sprawozdania z działalności za dany rok obrotowy.

Bilans

• składnik sprawozdania finansowego o największej pojemności informacyjnej,

• obrazuje sytuację majątkową i finansową jednostki, prezentując wartościowe zestawienie aktywów będących składnikami majątkowymi jednostki i pasywów będących źródłami finansowania tych składników na dzień kończący bieżący i poprzedni rok bilansowy

Rachunek zysków i strat

• stanowi sprawozdanie z dokonań jednostki gospodarczej w trakcie okresu sprawozdawczego,

• przedstawia rodzaj i wielkość osiągniętego wyniku finansowego oraz sposób jego ustalenia,

• jest dokumentem sprawozdawczym dynamicznym pokazującym strumienie przychodów i kosztów w danym okresie,

• sporządzany zgodnie z zasadą memoriałową ( tj. przychody i koszty uznawane są w momencie zawarcia transakcji).

• może być sporządzony w wariancie porównawczym lub kalkulacyjnym.

Informacja dodatkowa

Obejmuje wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia,( art. 48 uor ust.1)

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego zawiera opis przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny i  sporządzenia sprawozdania finansowego, przedstawienie przyczyn i  skutków ich ewentualnych zmian w stosunku do roku poprzedzającego.

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego zamieszcza się na początku sprawozdania i ujmuje w nim: dane o jednostce, której dotyczy sprawozdania, okres sprawozdawczy i zakres sprawozdania, zdolność firmy do kontynuowania działalności, oraz przyjęte zasady rachunkowości.

Zakres informacji dodatkowej sporządzanej przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji określa załącznik nr 1 do ustawy. W szczególności dostarcza dodatkowych informacji do: pozycji bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych za okresy sprawozdawcze objęte sprawozdaniem finansowym, proponowany podział zysku lub pokrycia straty, podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki, inne istotne informacje dla zrozumienia sprawozdania finansowego.

Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym:

Przedstawia informacje dotyczące zmian ( zwiększenia lub zmniejszenia) poszczególnych elementów kapitału własnego jednostki. W szczególności zawiera informacje na temat:

• wyniku finansowe netto osiągniętego przez jednostkę w danym okresie sprawozdawczym

• niepodzielonego wyniku finansowego z lat ubiegłych na początek i koniec okresu

• koszty i przychody, które bezpośrednio wpływają na kapitał własny

• zmian kapitału własnego jednostki wynikającego z aktualizacji wyceny

• wpływu zmian zasad rachunkowości na kapitał własny

• korekt błędów podstawowych spowodowanych zaszłościami z lat ubiegłych odnoszonymi na kapitał własny.

Rachunek przepływów pieniężnych

Obejmuje wszystkie wpływy i rozchody środków pieniężnych jednostki z wyjątkiem operacji związanych z zakupem i sprzedażą środków pieniężnych. Poszczególne przepływy pieniężne wykazywane są z rozróżnieniu na działalność: operacyjną, inwestycyjna i finansową. Rachunek przepływów pieniężnych może być sporządzany metoda pośrednią i bezpośrednią.

Sprawozdania z działalności :

Powinno zawierać istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej jednostki, a w szczególności ( art. 49 or ust.2):

• o zdarzeniach istotnie wpływających na działalność jednostki, jakie nastąpiły w roku obrotowym, a także po jego zakończeniu, do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego;

• przewidywanym rozwoju jednostki;

• ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badań i rozwoju;

• aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej;

• nabyciu udziałów (akcji) własnych, a w szczególności celu ich nabycia, liczbie i wartości nominalnej,

• posiadanych przez jednostkę oddziałach (zakładach);

• instrumentach finansowych w zakresie:

  • ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceń przepływów środków pieniężnych oraz utraty płynności finansowej, na jakie narażona jest jednostka,

  • przyjętych przez jednostkę celach i metodach zarządzania ryzykiem finansowym, łącznie z metodami zabezpieczenia istotnych rodzajów planowanych transakcji, dla których stosowana jest rachunkowość zabezpieczeń;

• stosowaniu zasad ładu korporacyjnego w przypadku jednostek, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego.