Pedagogika serca to jeden ze współczesnych kierunków pedagogicznych. Twórcą tego kierunku jest Maria Łopatkowa. Urodziła się ona w Radziejowicach 28.01.1927r. Pedagog, pisarka, polska działaczka społeczna. Obrończyni praw dziecka w Polsce. Twórca inicjatyw mających pomagać dzieciom np. wychowanie bez bicia, do przedszkola bez płaczu. Założycielka pierwszego w Polsce ogniska przedszkolnego. Głównym celem pedagogiki serca jest wychowanie człowieka dobrego, który bedzie mógł o sobie powiedzieć „ Amo ergo sum” – kocham wiec jestem. Cel ten można osiągnąć dzięki oparciu się o relacje pełne miłości. Miłość powinna stanowić podstawę w relacjach między jednym a drugim człowiekiem, między dorosłym a dzieckiem. Pedagogika serca ma na celu celowe oddziaływanie na wychowanka, prowadzenie go za pomocą serca i miłości.
Podstawowe założenia:
-należy respektować podmiotowość dziecka w procesie wychowania. Dziecka nie można traktować przedmiotowo. Dziecko nie jest nasza własnością, nie możemy nim rządzić.
- pojecie władzy rodzicielskiej zastąpione pieczą rodzicielską. Oznacza ona troskę, opiekę. Piecza rodzicielska opiera się na miłości a nie na władzy. Dziecko powinno podlegać opiece rodziców, a nie rodzicom, jako osobom fizycznym posiadającym władzę
- dziecko ma prawo do miłości( podstawowe prawo). Dziecko, które nie jest kochane nie może rozwijać się prawidłowo. Dziecko jest człowiekiem, dlatego tez ma prawa i obowiązki.
- pozytywna rola wzorów osobowych w kształceniu i wychowaniu. Dziecko, które zaznaje miłości, obserwuje rodziców uczy się i wciela te nauki w swoje Zycie. Dzięki temu może się prawidłowo rozwijać. Bez empatycznej i naturalnej więzi między dzieckiem a jego rodzicem nie jest możliwe ani jego aktualne i przyszłe zdrowie psychiczne, ani rozwój jego zdolności do kochania.
- nauczyciel nie musi bać się wyrażania swoich emocji, nie musi bać się kontaktu z dzieckiem. Relacje oparte na miłości mogą być bardzo pomocne w wychowaniu i nauczaniu, w dotarciu do osobowości dziecka. Nauczyciel, jako homo amans.
- wychowanie jest pomocą w rozwoju dziecka. Wolność jest niezbędna do osiągnięcia szczęścia. Zbytnia troska o dziecko jest zła, może mu zaszkodzić. Dopiero w warunkach wolności i swobody możemy poznać dziecko i wspierać jego rozwój.
- podstawą jej założeń peagogicznych jest to, iż w naturze ludzkiej jest dobro i zło, a wychowanie powinno odwoływać się do dobrej woli wychowawców i ich miłosci do dzieci. Nauczyciele powinni odpowiadać „ sercem na serce”. Pedagogika ta bazuje na ufności w rozwój i obronę człowieczeństwa. Szerzyć ja mają ludzie, pedagodzy posiadający moc miłości i siłę dążącą do uczynienia świata ludzkim.
-metody wychowania i kształcenia dzieli się na 3 etapy” – poszukiwanie osób bliskich, - utrwalanie więzi emocjonalnych – wykorzystywanie związków uczuciowych dziecka do osiągania celów wychowawczych.
Niezaspokojona potrzeba miłości, przynależności i bezpieczeństwa może rodzić negatywne skutki psychiczne: opóźnienie rozwoju., Uczuciowy imbecylizm, nadpobudliwość, niechęć do nauki i do szkoły, bierność, agresja, zanik ambicji, samodzielności, alkohol.
Twierdzi ona, że rozwój uczuć moralnych dziecka zaczyna się już, gdy niemowlę uzewnętrznia swe pragnienia wrzaskiem czy chęcią gryzienia. M. Łopatkowa w swojej pedagogice serca pragnęła pokazać, że miłość rodzicielska musi być mądra,tzn. nie zabraniająca podejmować dziecku wyborów życiowych na własne wyobrażenie z pełną odpowiedzialnością za błędy.
NAUCZYCIEL:
-Powinien być wzorcem osobowym.
-Powinien posiadać umiejętności nawiązywania z dziećmi kontaktu emocjonalnego.
-Może zostać odwołany przez dzieci.
UCZNIOWIE-Według M. Łopatkowej uczniowie sami powinni wybierać dyrektora szkoły i nauczycieli!
PLUSY TEORII:
- uczniowie są traktowani podmiotowo,
-uczniowie mają możliwość wyboru nauczycieli,
- w szkole zatrudniani są tylko ci nauczyciele, którzy potrafią nawiązać z dzieckiem kontakt emocjonalny,
ZARZUTY WOBEC M.ŁOPATKOWEJ:
-narusza fundamenty tradycji wychowania w Polsce dzieci
i młodzieży uniemożliwiając rodzicom ich wychowanie,
-rozbija fundamenty życia rodzinnego prowadząc do jego deformacji
- nie definiuje jasno pojęcia miłości
- teoria przyczynia się do niszczenia cywilizacji chrześcijańskiej