Rola przyrody i sposób jej ukazania

Przyroda, tak pięknie nakreślona przez Reymonta w „Chłopach”, pełni w powieści kilka istotnych funkcji:

1. Natura determinuje życie całej społeczności – to od pory roku oraz pogody zależy, jaką pracę danego dnia chłop podejmie i czy praca będzie przyjemnością czy udręką (np. z powodu deszczu).

2. Przyroda (pora roku, pogoda, krajobraz) wpływa na ludzi, na ich samopoczucie, nastrój, sposób odczuwania rzeczywistości. Na przykład Jagna patrząca za okno i poddająca się obserwowanemu nastrojowi.

3. Natura wyznacza odwieczny rytm życia mieszkańców Lipiec, który nie powinien zostać zaburzony. W powieści przykładem zaburzenia rytmu wyznaczanego przez naturę są nieobrobione pola z powodu nieobecności we wsi mężczyzn.

4. Impresjonistyczne opisy przyrody bywają „uwerturą bądź finałem ukazywanych spraw ludzkich”.