PODSTAWY SOCJOTERAPII

WYKŁADY

Socjoterapia to termin zbiorczy na określenie każdej terapii, w której nacisk kładzie się w większym stopniu na czynniki społeczno-środowiskowe i interpersonalne niż na czynniki intrapsychiczne. Zalicza się do niej różne formy psychoterapii grupowej, psychodramy, itp.

Wg. Strzemiecznego socjoterapia polega na celowym stwarzaniu dzieciom warunków (doświadczeń społecznych) umożliwiających zajście procesu socjoterapeutycznego (zmianę sądów o rzeczywistości, sposobów zachowań i odreagowanie emocjonalne). Socjoterapia określa cel zajęć, jeśli głównym celem pracy jest stwarzanie doświadczeń korygujących zaburzenia, to są to zajęcia socjoterapeutyczne.

Z. Sobolewska – w działaniach socjoterapeutycznych wskazuje na działanie zajęć terapeutycznych, edukacyjnych i rozwojowych w toku planowanych spotkań grupowych.

Wg. Sawickiej socjoterapię możemy rozumieć jako metodę leczenia zaburzeń zachowania i niektórych zaburzeń emocjonalnych u dzieci i młodzieży w toku spotkań grupowych. Możemy więc socjoterapię traktować jako formę pomocy psychologicznej adresowaną do dzieci i młodzieży, pośrednią między psychoterapią a psychoedukacją i treningiem interpersonalnym.

Zaburzenia zachowania – to zaburzenia psychiczne występujące w okresie dzieciństwa, dorastania. Zaburzenia zachowania mogą być diagnozowane, kiedy objawy utrzymują się przynajmniej 6 miesięcy.

Charakterystyczne zachowania dla zaburzeń zachowania:

1. Poważne naruszenie zakazów:

• wagary

• włóczenie się po nocy wbrew zakazom rodziców/opiekunów

• ucieczki z domów

1. Krętactwa, kłamstwa i kradzieże:

• kradzieże w sklepach, na bazarach

• kłamanie w celu wyłudzenia rzeczy, korzyści lub uniknięcia odpowiedzialności

• włamania na działki, do cudzych domów, samochodów

• podrabianie podpisów

• szantażowanie

1. Agresja wobec ludzi i zwierząt:

• zastraszanie, tyranizowanie, poniżanie innych, ubliżanie

• częste wszczynanie bójek

• fizyczne znęcanie się nad ludźmi i zwierzętami

• częste i gwałtowne napady złości

• zachowania buntownicze i prowokacyjne

• zakłócanie porządku, świadome naruszanie dyscypliny

• odmowa i robienie na przekór

• przeklinanie (agresja słowna)

• dyskryminacja

• groźby użycia przemocy

• ataki na nauczycieli

• dokonywanie czynnej napaści i okradanie ofiar

• posługiwanie się niebezpiecznymi przedmiotami

• niepożądane zachowania seksualne, przejawiające się w społeczeństwie w nieakceptowany sposób lub we wczesnym wieku

1. Niszczenie cudzej własności:

• rozmyślne niszczenie cudzej własności

• rozmyślne podkładanie ognia

• wandalizm

Zaburzenia zachowania ICD-10 definiuje następująco:

„Są to powtarzające się i utrwalone wzorce zachowania dyssocjalnego, agresywnego lub buntowniczego, cechujące się gwałceniem praw innych osób, powodujące poważne przekroczenie oczekiwań i norm społecznych dla danego wieku, będące czymś więcej niż zwykłą dziecięcą złością lub młodzieżową buntowniczością”.

Klasyfikacja ICD-10:

1. zaburzenia zachowania ograniczone do środowiska rodzinnego

2. zaburzenia zachowania z nieprawidłowym procesem socjalizacji (zaburzone relacje rówieśnicze przejawiają się izolacją od innych dzieci, niepopularnością, odrzuceniem, brakiem bliskich przyjaciół, itp.)

3. zaburzenia zachowania z prawidłowym procesem socjalizacji (dzieci są dobrze zintegrowane z rówieśnikami, natomiast z rodzicami nie)

4. zachowania skrajno-buntownicze (powyżej 10 roku życia)