PSYCHOLOGIA KLINICZNA
08.05.2013
Istotnie niższy poziom- poziom niższy o 2 odchylenia od średniej
Umiejętności poznawcze:
- umiejętności szkolne (pisanie, czytanie, liczenie, samokontrola, samodzielność)
Umiejętności społeczne:
- efektywne funkcjonowanie i przystosowanie do różnych warunków życia (komunikowanie się z innymi, uspołecznienie, korzystanie z różnych dóbr społecznych, troska o zdrowie i bezpieczeństwo, organizowanie sobie czasu wolnego i pracy)
Umiejętności praktyczne:
- samoobsługa, tryb życia domowego (planowanie życia rodziny, prace domowe, pełnienie obowiązków zw. z wypełnieniem rol społecznych, zawodowych)
Model ekosystemowy (teoretyczny) – tłumaczy funkcjonowanie osoby; osoby niepełnosprawne należy analizować całościowo;
Funkcjonowanie osoby jest zależne od 5 czynników:
Zdolności poznawcze
Umiejętności przystosowawcze
Uczestnictwo i funkcjonowanie w różnych rolach społecznych
Zdrowie (somatyczne, społeczne, psychiczne, ducha)
Środowisko/kontekst:
Mikrosystem- najbliższe otoczenie osoby (rodzina, przyjaciele)
Makrosystem- otoczenie, z którym osoba ma kontakt
Magasystem- wpływy kulturowe, prawne, polityczne.
Funkcjonowanie osoby rozpatruje się w kontekście dwóch gr. czynników:
Czynniki personalne (cechy osobowości, przekonania osoby, zainteresowania, sposoby radzenie sobie ze stresem).
Czynniki zewnętrzne (warunki środowiska).
Oprócz tych 5 czynników wpływ ma jeszcze WSPARCIE:
-musi być dostosowane do osoby
-musi pomagać i wpływać pozytywnie.
DIAGNOZA, ROZPOZNAWANIE
DIAGNOZA- (gr. diagnosis- rozpoznanie, rozróżnianie, ocenianie)
Jest to rozpoznanie stanu funkcjonowanie dziecka, należy stwierdzić czy jest on prawidłowy czy też odbiega od normy
Należy zróżnicować stwierdzenia odchyleń od normy, na jaki rodzaj zaburzeń dziecko cierpi (diagnoza różnicowa)
Podać przyczyny funkcjonowania, a także podać propozycję terapii leczenia.
Diagnoza psychologiczna ma 4 podstawowe funkcje:
opisowo-oceniające- opisujemy jakie jest dziecko i jakich doświadcza problemów
eksplanacyjna- podać przyczyny nieprawidłowości i wyjaśnić ich patomechanizm
predyktywna (przewidywania)- jakie są rokowania
korekcyjna- propozycje terapii, postępowanie z dzieckiem.
Wyróżnia się 3 etapy diagnozy:
I wstępny – formułujemy podstawowe pytania i hipotezy badawcze, zbieramy informacje, dane o dziecku i rodzinie, problemach które doświadcza dziecko, o przyczynach zaburzeń, uwarunkowanych zaburzeń, historia dziecka i rodziny. Stosujemy metody jakościowe- wywiad, obserwacja, komunikacja w rodzinie, analiza wytworów pracy; na końcu postawiona jest hipoteza badawcza.
II weryfikacja i pomysł – metody testowe, kwestionariusze- funkcjonowanie dziecka w różnych dziedzinach, aspektach, np. poznawczymm, emocjonalnym, społecznym. Stosujemy metody ilościowe- pozyskujemy wskaźnik liczbowy, który porównujemy z ustalonymi normami; muszą spełniać 5 wymogów psychometrycznych: rzetelne, trafne, wystandaryzowane, obiektywne i znormalizowane. Stosujemy różne klasyfikacje chorób i zaburzeń (porównujemy objawy z kryteriami zaburzeń umieszczonymi w danej klasyfikacji).
DSM4 i ICD10 – należy sformułować rozpoznanie na koniec dual diagnosic-podwójna diagnoza.
III wskazania do terapii i podanie ewentualnych rokowań
Plan diagnostyczny wg. Goodmana i Scott’a:
Jakie nieprawidłowe objawy pojawiają się u dziecka:
- emocjonalne (spokojne czy nie)
- poznawcze (myślenie, pamięć)
- objawy związane z zachowaniem dziecka (agresja)
- społeczne (relacje z innymi ludźmi)
Wpływ objawów na funkcjonowanie dziecka.
Ustalenie u dziecka mocnych i słabych stron funkcjonowania (zdolności).
Wyjaśnienie przyczyn zaburzeń w funkcjonowaniu dziecka.
Poinformowanie i rozmowa z rodzicami na temat występujących nieprawidłowości u dziecka.
Diagnoza ma charakter wielospecjalistyczny: psycholog, pedagog, lekarz, pracownik socjalny, logopeda, rodzice i wieloaspektowy: oceniamy funkcjonowanie w różnych aspektach: społeczny, poznawczy, osobościowo-motywacyjny, zdrowotny, środowiskowy).
Zasady diagnozy:
Zasada mówi o tym, że niepełnosprawność intelektualna jest stanem funkcjonowania, nie jest to choroba ani zaburzenie psychiczne.
Pomiar dotyczy aktualnego funkcjonowania osoby.
Badanie jednostki podejrzanej o niepełnosprawności intelektualnej musi być dokonywane przy zastosowaniu rzetelnych technik pomiarów, muszą spełniać wymogi psychometryczne dostosowane do każdego.
Należy oceniać funkcjonowanie dziecka na podstawie środowiska, z którego pochodzi.
Niepełnosprawność intelektualna może współwystępować z innymi rodzajami zaburzeń.
Diagnoza przebiega w 3 etapach:
1 etap: diagnoza niepełnosprawności intelektualnej- oceniamy poziom rozwoju poznawczego i zachowania przystosowawczego.
2 etap: klasyfikacja i opis- rysujemy profil tzw. Mocnych i słabych stron funkcjonowania dziecka, dodatkowo emocjonalno-motywacyjnego, stan zdrowia i środowiska.
3 etap: profile i intensywność potrzebnej pomocy- układamy programy pomocy, wsparcia.