10 ZASAD POSTĘPOWANIA W DIAGNOSTYCE REHABILITACYJNEJ
Różnica w postępowaniu rehabilitacyjnym w zależności od rodzaju schorzenia
Postępowanie zgodne ze stanem funkcjonalnym pacjenta
I - ocena wstępna
II - leczenie
III - fizjoterapia
Wieloaspektowa ocena przyczyn choroby czy urazu (uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne).
4. Określenie upośledzenia funkcji w stosunku do przedchorobowej aktywności.
Właściwe leczenie pierwotnych i wtórnych skutków choroby.
6. Zachowanie właściwego postępowania etapowego-
I – wczesny - minimum aktywności
II – pośredni - wzrastająca aktywność
III - późny - pełna aktywność.
7. Leczenie i fizjoterapia specyficzne do pierwotnych i wtórnych objawów choroby.
8. Nie przyspieszać przebiegu regeneracji tkanek i funkcji narządów.
9. Obserwować czy nie ma skutków ubocznych stosowanych metod rehabilitacji
10. Na każdym etapie rehabilitacji stosować specyficzne testy czynnościowe dostosowane do stanu chorego i właściwie diagnozujące postęp usprawniania.
Czynnościowa diagnostyka rehabilitacyjna
Swoista adaptacja do nakładanych
Obciążeń fizycznych
(said-specific adaptation to imposed demands)
1. ocena sprawności i wydolności pacjenta przed rozpoczęciem usprawniania
2. początkowa ocena pacjenta pod względem klinicznym
3. leczenie skutków pierwotnych i wtórnych choroby lub urazu
4.wykonanie testów funkcjonalnych- porównując norma zdrowia- stan pacjenta
5. Wielospecjalistyczna ocena skutków choroby
6. Określenie miejsca i przyczyny uszkodzeń i zakresu upośledzenia funkcji motorycznych
7. Weryfikacja kliniczna i funkcjonalna na każdym etapie usprawniania
8. Etapowa Ocena Usprawniania
- Wczesna - minimalna aktywność - ortostatyka
- pośrednia - wzrost aktywności - pierwsze obciążenia fizyczne
- późna - pełna aktywność i pełne obciążenie pracą fizyczną
9. Ocena pierwotnych i wtórnych metod rehabilitacji
10. Ocena skurczu mięśni zgodnie z kierunkiem przebiegu włókien i kolagenu.
11. Ocena stanu zapalnego tkanek
Testy czynnościowe
Specyficzne dla pomiaru,
Łatwe do wykonania,
Powtarzalne metodycznie,
Metodycznie zweryfikowane,
Zgodne z badaną funkcją.
Rzetelność testu- powtórzyć po 2 tyg.
Osoby starsze – testy izometryczne
Skala ważności diagnostycznej testu (gradacja cech)
1. wydolność fizyczna (tolerancja)
2. gibkość stawowa
3. wytrzymałość mięśni
4. siła mięśni
5. koordynacja n-m
6. moc pracy
7. czas reakcji
HARMONOGRAM BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH
>Przed rozpoczęciem programu usprawniania,
>Po zakończeniu określonego cyklu ćwiczeń i programu motorycznego,
>Po okresie przerw w opiece terapeutycznej (np. po wypisaniu na pewien okres do domu)
>Przed operacją lub innymi zabiegami klinicznymi określając możliwości funkcjonalne chorego.
>Po okresie hipokinezji.
DIAGNOZA FUNKCJONALNA I USPRAWNIANIE
CHOROBA (DISEASE)
Manifestuje się klinicznie patologicznymi zmianami w organizmie ujawnionymi określonymi objawami wg. schematu:
Etiologia—Patologia-Objawy(symptomy)
SCHORZENIE (ILLNESS)
Manifestuje się zarówno zmianami patologicznymi jak i całym zachowaniem się chorego oraz jego relacjami z otoczeniem domowym czy zawodowym.
OBJAWY FIZYCZNE( PHYSICAL SIGNS)
Obserwowane bezpośrednie zmiany w narządach lub organach ustroju (Np.wzrost HR lub BP.)
SYMPTOMY CHOROBY (SYMPTOMS)
REAKCJE ORGANIZMU NA TE ZMIANY
CZASAMI SUBIEKTYWNE (np. złe samopoczucie, nadmierna męczliwość, odmowa usprawniania, nadmierna drażliwość itp.)
USZKODZENIE URAZ-IMPAIRMENT
KONSEKWANCJE CHOROBY LUB URAZU POWODUJĄCE UTRATĘ FUNKCJI LUB ODCHYLENIE OD NORMY FIZJOLOGICZNEJ
O CHARAKTERZE:
1. ANATOMICZNYM,
2. MORFOLOGICZNYM,
3. FIZJOLOGICZNYM
4. PSYCHOLOGICZNYM.
O CHARAKTERZE:
CZASOWYM, STAŁYM, Z OBJAWAMI ZEWNĘTRZNYMI LUB WEWNĘTRZNYMI.
NAJWAŻNIEJSZE ;
SZKIELETOWO — MIĘŚNIOWE.
NERWOWO --- MIĘŚNIOWE.
KRĄŻENIOWO -- ODDECHOWE.
Warunki wykonywania testu
bez zmęczenia,
ze szczegółowym wyjaśnianiem zasad diagnostycznych, testów i prób klinicznych,
z prowadzeniem właściwej dokumentacji,
z pełnym zabezpieczeniem medycznym,
z interpretacją wraz z badanymi uzyskanych wyników.
Kryteria testów diagnostycznych
opisowe – procentowe
punktowe (unikać oceny „0”)
wskaźnikowe (np. czas, wartość pracy)
objawowe (subiektywne i obiektywne)