1.Maszyna cieplna , opisz przemiany energii w silniku spalinowym? 2.Podział silników spalinowych? 3.Podstawowe parametry silnikowe? 4.Rozwinięty wykres indykatorowy? 5.Charakterystyka pełnej mocy? 6.Charakterystyka obciążeniowa , wyznaczanie sprawności? 7.Charakterystyka ogólna? 8.Mechanizm korbowo-tłokowy zbieżno i mimoosiowy? 9.Rodzaje sił w mechanizmie tłokowo-korbowym? 10.Rozkład sił w mechanizmie tłokowo korbowym? 11.Regulacja ilościowa i jakościowa , granice palności , różnice w budowie i działaniu silnika ZI ZS? 12.Rodzaje doładowania- wymienić ? 13.Porównaj doładowanie mechaniczne i doładowanie turbosprężarkowe? 14.Charakterystyka sprężarki? 15.Wymienić czujniki i elementy wykonawcze silnika ZI/ZS ? 16. Wymienić elementy budowy silnika ?

1.Maszyna cieplna , opisz przemiany energii w silniku spalinowym? Sprawność- n= en.mechaniczna uzyskana/en.chemiczna włożona*100%. Energia to zbiór zgromadzonej pracy. Wartość opałowa – 42-44 MJ/kg – ilość ciepła uzyskana z całkowitego spalenia danej masy lub objętości paliwa. Schemat maszyny cieplnej- en.chemiczna->en.cieplna->en.mechaniczna, u góry: n₀ nad cieplna wzmianka o TDI 44% , u dołu: n_c i n_m pod chem W_op pod cieplna temp , pod mechaniczna Mo n Ne. n₀-sprawność ogólna , n_c-sprawnosc cieplna( sprawn przemiany en chem na ciepl), n_m-sprawność mechaniczna( zwiazana z tarciem i oporami wewn ruchu silnika) n₀=n_c*n_m. Gęstość: ON- 820-840 g/dm3 , PB- 750 , LPG- 500 g/dm3.

2.Podział silników spalinowych? Silnik-maszyna przetwarzająca ciepło, en.chemiczna lub mechaniczna na pracę o postaci dogodnej do napędzania maszyn. Silnik spalinowy- silnik cieplny w którym wykorzystywana jest en. chemiczna paliwa , a czynnikiem roboczym są gazy spalinowe powstające podczas spalania paliwa. Schemat: tłokowy silnik spalinowy 2 lub 4 tłokowy – silniki tłokowe niekonwencjonalne/ z pierwszego silniki o ZI , silniki o ZS / ZI – szybkoobrotowy – wolnossący , doładowany – paliwo ciekłe , paliwo gazowe / gaźnikowy , wtryskowy/ mieszalnikowy -> wspólny: rodzaj komory spalania | silnik ZS – wolnoobrotowy , średnioobrotowy , szybkoobrotowy – wolnossący , doładowany – paliwo ciekłe , paliwo gazowe – wtryskowy / wtryskowy mieszalnikowy – komora dzielona , komora niedzielona .

3.Podstawowe parametry silnikowe? N-prędkość obrotowa w obr/min , Mo-moment obrotowy w Nm , Ne-moc silnika w kW , Zużycie paliwa: ilość paliwa zużytego przez silnik przypadająca na jednostkę wytworzonej pracy lub na jednostkę przebytej drogi jest miarą sprawności pojazdu. Godzinowe zużycie paliwa- Ge w kg/s lub g/s określa masę paliwa zużytego przez silnik w jednostce czasu Ge=m/t. Jednostkowe zużycie paliwa- ge w g/kWh określa ilość paliwa zużytego przez silnik przypadającą na jednostkę mocy ge=Ge/Ne. Wartość opałowa – 42-44 MJ/kg – ilość ciepła uzyskana z całkowitego spalenia danej masy lub objętości paliwa. . Współczynnik nadmiaru powietrza Lambda – wyraża stosunek rzeczywistej ilości powietrza doprowadzonej do spalenia 1 kg paliwa do teoretycznej ilości powietrza potrzebnej do całkowitego i zupełnego spalenia 1 kg paliwa czyli λ=L/L_t Współczynnikiem napełnienia n_v który definiuje się jako stosunek masy rzeczywiście zassanej do cylindra do masy powietrza jaka teoretycznie może się zmieścić w objętości skokowej V_ss. n_v= m_rz/m_t=m_rz/V_ss*p=m_pow*t/V_ss*n*p_{pow n} Liczba oktanowa – liczba określająca odporność na niekontrolowany samozapłon paliwa silnikowego do silników z zapłonem iskrowym, który może powodować jego spalanie stukowe (detonacyjne). Liczba cetanowa (LC) - wskaźnik zdolności olejów napędowych do samozapłonu. Stopień sprężania – to stosunek objętości powietrza w cylindrze silnika na końcu suwu ssania do objętości powietrza na końcu suwu sprężania.Ściślej to stosunek objętości cylindra silnika w dolnym martwym położeniu do objętości cylindra silnika w górnym martwym punkcie.

4.Rozwinięty wykres indykatorowy? Indykowanie silnika to pomiar ciśnienia w cylindrze w czasie pracy silnika. Wynikiem indykowania jest krzywa która obrazuje przebieg zmienności ciśnienia w suwie ssania sprężania pracy i wydechu, krzywą tą nazywamy rozwiniętym wykresem indykatorowym. Na osi odciętych nanosi się położenie wału korbowego silnika. Punkty na wykresie: 1-pod koniec suwu ssania ciśnienie w cylindrze zbliża się do ciśnienai otoczenia bo tłok zbliżając się do DMP zwalnia.Ciśnienie to jest jednak nieconiższe od ciś otoczenia, obrazuje to współczynnik napełnienia. Im wyższe ciśnienie na końcu suwu ssania tym więcej ładunku w cylindrze i większa moc uzyskana z silnika. 2-ciśneinie czystego sprężania, czyste sprężanie tzn. bez spalania. Max ciśnienieczystego sprężania w ZI= 13 atm a ZS 31 atm dla prędkości obrotowej biegu jałowego. 3-w chwili otwarcia zaworu wylotowego w cylindrzepracującego silnika panuje jeszcze ciśnienie ok 3-5 atm co powoduje gwałtowny wypływ gazów spalinowych z cylindra. Ten gwałtowny wpływ powoduje spadek ciśnienia w pkt 3 nawet nieco poniżej ciśnienia otoczenia. 4-otwarcie zaworu wylotowego , im wyższe jest w tej chwili ciśnienie w cylindrze tym więcej tracimy , gorsza sprawność 5- wtrysk paliwa do cylindra i odparowanie paliwa powoduje spadek temperatury i ciśnienia. Wykres: na osiach Pc od obrotów wału korbowego , ssanie->sprężanie->praca->wydech , DMP -> GMP co 180^o, krzywa czystego sprężania , pod osią x ukazane wydech dolotu i wlotu.

5.Charakterystyka pełnej mocy? Charakterystyka pełnej mocy ( zewnętrzna ) ( Mo ge Ne od n ) – przedstawia wykreślnie zależność mocy użytecznej i momentu obrotowego silnika oraz godzinowego i jednostkowego zużycia paliwa od prędkości obrotowej: przy skrajnej nastwie urządzenia sterującego dawką paliwa dla silników o zapłonie ZS, przy stałym całkowitym otwarciu przepustnicy dla silników o zapłonie iskrowym. Schemat: Charakterystyki- prędkościowe(pełnej mocy , mocy częściowych , ogólna), obciążeniowe( obciążeniowa,regulacyjna)specjalne Oznaczenia: 1- idealny przebieg momentu obrotowego dla celów trakcyjnych 2-charakterystyka Mo silnika ZI bez doładowania: A-ciepło ścianek, B-nieszczelność grupy tłok pierścienie cylinder C-tarcie hydrodynamiczne, grubość filmu olejowego spada D-fazy rozrządu( w cylindrze będzie mniej tlenu i moment spada) E- doładowanie dynamiczne F-siły bezwładności i tarcie hydrodynamiczne G- fazy rozrządu H- opory przepływu w układzie dolotowym i wylotowym I- doładowanie dynamiczne, 3-silnik wolnossący ZS 4- silnik ZI doładowany turbospr o dużym przekroju 5-silnik ZI doładowany mala turbosprezarka 6-silnik ZI doładowany duza i mala turbospr zakresowe doładowanie Wykres: Mo od n , zaczyna się od 900 i co 1 , dla 2 z lewej ABCDE a z prawej FGHI. 1 z góry na dól od początku , 3 spada po 4 tys , 2 ciagnie się do 7 dosyc równo , 4 rosnie na max do 5 obr/min i spada , 5 rosnie do 2,5 obr i spada , 6 idzie równo od 2 do 5.

6.Charakterystyka obciążeniowa , wyznaczanie sprawności? Charakterystyka obciążeniowa - należy do charakterystyk sporządzonych w funkcji obciążenia silnika , a więc w funkcji średniego ciśnienia użytecznego pe , momentu obrotowego lub mocy użytecznej. Charakterystyka ta wykonana w funkcji Ne lub Mo służy do oceny danego silnika w ściśle określonych warunkach pracy , a gdy jest wykonana w funkcji pe – do porównania różnych silników. Charakterystyka ta służy głównie do oceny silników pracujących przy stałej prędkości obrotowej lub silników których prędkość obrotowa ulega nieznacznym wahaniom . Są one także podstawą do wykonywania charakterystyk ogólnych oraz są pomocne przy doborze parametrów wtrysku paliwa lekkiego i parametrów zapłonu w silnikach o ZI. Wykres: Ge i ge od Mo,p_{e ,} oś x jednostka co 50 aż do 200 , Ge idzie zza osi y mocno w góre i na końcu się zawija za 200, ge idzie z góry nie od samej osi y i spada w zaokrągleniu gdzie przed 200 się zawija.

7.Charakterystyka ogólna? Charakterystyka ogólna - zwana również charakterystyka uniwersalna , jest to charakterystyka prędkościowa silnika, przedstawiajaca we wspolrzednych : Mo, n, wyliczone hiperbole stałych mocy użytecznych . Na tak przygotowanej siatce naniesione są krzywe obrazujące stałe wartości jednostkowego zużycia paliwa ge. . Dodatkowo należy nanosić krzywe średniego ciśnienia użytecznego odpowiadające: charakterystyce pełnej mocy , charakterystyce eksploatacyjnej , granicy dymienia, granicy pompowania sprężarki . Zamiast linii stałych wartości ge w obszarze charakterystyki ogólnej przedstawia się niekiedy inne parametry pracy silnika np. temperaturę spalin , składniki emitowanych spalin , hałas. Przebieg: 1- na charakterystyce ogólnej nanieść pionową linię dla tej prędkości obrotowej przy której została wykonana charakterystyka obciążeniowa 2- na charakterystyce obciążeniowej odczytać najmniejsze jednostkowe zużycie paliwa 3-odczytując punkty najmniejszego ge przenieść je na char ogólną 4- na char obciążeniowej analogicznie odczytac kolejny punkt dla nieco większej wartości ge wyrażonej liczbą zaokrągloną do 10 5- czynność wymieniona w pkt 4 powtarzac dla kolejnych wartości ge w progresywnie narastającej skali 6- najczęściej odczytywane wartości ge to 240 250 260 280 300 350 500 1000 7-wykonać kolejna charakterystykę obciazeniowa dla kolejnej innej prędkości obrotowej 8- wartość z charakterystyki obciążeniowej przenieść na charakterystykę ogólna wg wcześniejszego schematu 9-wykonać char obciążeniową dla kolejnych prędkości obrotowychtak aby łącznie uzyskać przynajmniej 5 wykresów 10- na charakterystyce ogólnej połączyć punktyobrazujące wartość ge uzyskując warstwice jednostkowego zużycia paliwa 11- na charakterystyce ogólnej nanioeść linię maksymalnego momentu obrotowego silnika. Wykres: Mo od n , ge w kółkach , pe od góry spada , Ne od dołu z 3 kreski w góre lekko.

8.Mechanizm korbowo-tłokowy zbieżno i mimoosiowy? Elementy rysunku: denko tłoka , półka ogniowa + pakiet pierścieni tłoka to część pierścieniowa tłoka , powierzchnia nośna tłoka , powierzchnia boczna tłoka , sworzeń tłokowy z pierścieniem zabezpieczającym , główka korbowodu z tulejką łożyskową , stopa korbowodu z półpanewkami , otwór natrysku oleju na gładź cylindra. Mechanizm zbieżnoosiowy: rysunek z linią l zbiegającą się z osią y . Fi – kąt obrotu wału korbowego , r – promień korby , l – długość korbowodu ( wyznacza się jako odległość między osią główki i osią sworznia) Mechanizm mimoosiowy: l nie zbiega się z osią y a przerwa między nimi to e. e-przesunięcie osi cylindrów względem osi wału korbowego , u- stopień mimoosiowości.

9.Rodzaje sił w mechanizmie tłokowo-korbowym? Siły gazowe: siły gazowe wywołane są ciśnieniem gazów działających na tłok , są to siły pożądane , dzięki działaniu tych sił powstaje moment obrotowy silnika. Jest to jedyny rodzaj sił pożądanych i nie zamierzamy tych sił ograniczyć! Siły bezwładności: są siłami niepożądanymi , aby zmniejszyć wartość sił bezwładności należy zmniejszyć masę biorącą udział w ruchu posuwisto zwrotnym ( przede wszystkim mase tłoka ). Siły te dzielą się na I rzędu i II rzędu i cechują się zmiennością stałą. Wyrównoważenie sił I rzędu realizowane jest za pomocą przeciwciężarów umieszczonych na wale korbowym silnika. Wyrównoważenie sił II rzędu można zrealizować wyłącznie za pomocą przeciwciężarów umieszczonych na dodatkowych wałkach obracających się 2x szybciej niż wał korbowy silnika. Siły II rzędu są mniejsze od sił I rzędu. ( wykres na osi poziomej OWK i FI takie jedna kreska fala a FII coś jak sinusoida )

10.Rozkład sił w mechanizmie tłokowo korbowym? Masy biorące udział w ruchu: m_o-masa wykonująca ruch obrotowy ( na okręgu, wykonują ją wał korbowy z przeciwciężarami i część korbowodu związana z jego stopą ) m_p-masa wykonująca ruch posuwisto-zwrotny ( wykonują go tłok pierścień sworzeń tłokowy i część masy korbowodu związanego z główka ) Rysunki: pierwszy – okręg gdzie długość l jest z prawej strony , jest to suw sprężania , tłok dociskany do ścianki przeciwciśnieniowej , obrót w lewo , u góry przy tłoku siły P i S idą wzdłuż długości l a siła N napiera na ścianke , przy okręgu : siła S jest przedłużeniem długości l , T idzie prostopadle na prawo a R po promieniu okręgu – taki kwadrat. Drugi: podobny tylko długość l po lewej siły P i S idą wzdłuż l a N napiera w prawo i jest nacisk na ścianke ciśnieniową – suw pracy Komentarz do tego: Pg+Pb=P , P- suma sił bezwładności i gazowych , kierunek równoległy z osią cylindrów, siła P rozkłada się na siłe normalna N prostopadła do osi cylindrów. S- siła działająca wzdłuż korbowodu. T- siła styczna powoduje powstanie momentu obrotowego wytworzonego przez silnik M= r*T. R-siła promieniowa jest siłą niepożądaną , nie przyczynia się do powstania momentu obrotowego , jedynie obciąża łożyska. Ps<Pp – siła gazowa w suwie sprężania jest mniejsza niż siła gazowa w suwie pracy. Ze względu na to że ciśnienie w suwie pracy jest większe niż w suwie sprężania siła normalna w suwie pracy jest większa niż w suwie sprężania. Tłok jest zatem mocniej dociskany do strony ciśnieniowej cylindra niż do strony przeciwciśnieniowej. Strona ciśnieniowa ulega większemu zużyciu. Należy przesunąć oś obrotu w takim kierunku żeby naciski na lewą oś ściankę były większe niż na ścianke ciśnieniową.

11.Regulacja ilościowa i jakościowa , granice palności , różnice w budowie i działaniu silnika ZI ZS? ON ma większą lepkość o rząd wielkości od benzyny. Silnik ZI cechy charakterystyczne: stosowane są paliwa lekkie np.benzyna , paliwo cechuje się dobrą odparowalnością i małą lepkością , stosunkowo łatwo tworzy z powietrzem mieszaninę jednorodną , stosowana jest regulacja ilościowa tzn. w zależności od mocy silnika do cylindra doprowadza się różną ilość ładunku , ilość zasysanego ładunku reguluje się na ogół przepustnicą co wiąże się ze stratami dławienia i zmniejszeniem sprawności silnika , silnik ma układ zapłonowy i chwila zapłonu mieszanki sterowana jest zewnętrznie przez przeskok iskry. Silnik ZI układy zasilania i cechy charakterystyczne: najważniejszym zadaniem jest dostarczenie do cylindrów mieszanki paliwowo-powietrznej o możliwie dokładnie kontrolowanym składzie mieszanka stechiometryczna , ze względu na cechy paliwa oraz na ogół stosunkowo długi czas od wtryśnięcia paliwa do zapłonu nie jest wymagane szczególnie wysokie ciśnienie wtrysku. Silnik ZI – przepustnica – regulacja dawki zassanego ładunku. Regulacja ilościowa wiąże się z dodatkowymi stratami wymiany ładunku na przepustnicy. Im bardziej przymknięta przepustnica tym większe straty wymiany ładunku i gorsza sprawność silnika. SILNIK ZS: analogicznie jak silnik ZI . W silniku o ZS nie ma przepustnicy , regulacje w jakości ładunku tzn jego składu. ( Ew. rysunek gaźnika itp. ) Granice palności: mieszanka bogata od 0,5 do 1,5 mieszanka uboga , pod tym długi pasek a po chwili ze 4 kwadraciki , potem przedział 0,8-1,1 dla gaźnika , potem 0,9 do 1,03 dla układu wtryskowego z sonda lambda , potem 0,97 do 1,03 układu wtryskowego na biegu jałowym wymagania homologacyjne , 0,997 do 1,003 dla układów wtryskowych nowoczesnych jest to stopień konwersji 3funkcyjnego reaktora katalitycznego .

12.Rodzaje doładowania- wymienić ? Rodzaje doładowania – bezsprężarkowe lub dynamiczne ( pojedynczym przewodem , rezonansowe ) doładowanie mechaniczne ( sprężarka przepływowa , sprężarka wyporowa( śrubowa , dmuchawa Rootsa , sprężarka Eaton , typu G)) turbodoładowanie ( turbina o stałej geometrii , turbina o zmiennej geometrii) doładowanie sprężarką COMPREX. Doładowanie bezsprężarkowe+turbodoładowanie to doładowanie kombinowane. Parametry: ∏-spręż=ciśnienie za sprężarką/ciśnienie przed sprężarką. P1,t1-parametry powietrza przed sprężarką , p2t2-parametry powietrza za sprężarka , p3t3- parametry spalin przed turbina , p4t4 – parametry spalin za turbina.

13.Porównaj doładowanie mechaniczne i doładowanie turbosprężarkowe? Doładowanie bezsprężarkowe: to sposób zwiększenia ilości ładunku w cylindrze przy wykorzystaniu zjawisk dynamicznych w kolektorze dolotowym , wynikających z cyklicznego charakteru przepływu ładunku . Wzrost wypełnienia cylindrów uzyskuje się dzięki celowej konstrukcji długości pola przekroju i objętości w układzie dolotowym , ale bez użycia jakiejkolwiek sprężarki. Metoda pozwala jedynie nieznacznie zwiększyć współczynnik napełnienia ale jest bardzo prosta i tania. Stosowane w większości silników trakcyjnych. Doładowanie mechaniczne: polega na zastosowaniu w układzie dolotowym sprężarki mechanicznej , jest to najczęściej maszyna wyporowa napędzana mechanicznie od wału korbowego silnika przez sprzęgło i przekładnie zwiększającą Vobr. Maksymalny spręż to 2. Tubrodoładowanie: zespół maszyn przepływowych składający się z turbiny i sprężarki osadzonych na wspólnym łączącym je wale. Sprężarka tłoczy powietrze do silnika a napędzana jest przez turbinę która energie do napędu czerpie ze spalin wypływających z silnika. Maksymalny spręż to ok 2,5 i można go zwiększyć. Porównanie doładowań: Mechaniczne: maks spręż ograniczony jest do 2 i ciężko go zwiększyć , energia do napędu sprężarki czerpana jest z wału korbowego i obciąża to dodatkowo silnik i negatywnie wpływa na jego sprawność , stosunkowo dobra reakcja na gwałtowny wzrost obciążenia silnika , stosowana w silnikach o małej pojemności. Turbodoładowanie: maks spręż ograniczony do 2,5 ale można go zwiększyć dosyć łatwo , energia pobierana ze spalin i w małym stopniu obciąża silnik , opóźniona reakcja na wzrost obciążenia silnika , kłopotliwe zastosowanie w silnikach o małej pojemności.

14.Charakterystyka sprężarki? Doładowanie zakresowe: zastosowanie 2 lub więcej sprężarek , turbosprężarek lub ich kombinacji tak że w różnych zakresach prędkości obrotowej silnika spręż jest uzyskiwany przez różne sprężarki. Doładowanie wielostopniowe: Zastosowanie 2 lub więcej sprężarek , turbosprężarek lub ich kombinacji tak że powietrze zasysane przez silnik przepływa kolejno przez wszystkie spręarki uzyskując stopniowo coraz wyższe ciśnienie. Celem jest uzyskanie najwyższego sprężu. Najczęściej stosowane w silnikach o dużych pojemnościach. Charakterystyka sprężarki: wykres Pz od V z kropką- strumien powietrza przepływającego przez sprężarkę. Na osi y wartości 1,5 i 2. Granica pompażu po ukosie od osi y. w środku 6 okręgów w pierwszym sprawność 78% a na ostatnim 65%. Po tym od granicy pompażu leci 5 charakterystyk ( pierwsza – 50 k obrotow , druga 100 k obrotow , trzecia 200-300 k obrotow , ostatnia 250 k obrotow) Ograniczenia doładowania: wykres Mo od n , jest taki domek jakby i 4 kreski /-\\ oznaczenia ich : 1-granica pompażu , granica dymienia silnika ZS, 2-maksymalne obciążenie mechaniczne silnika , maksymalne dopuszczalne ciśnienie spalania w cylindrze , 3-maksymalna temperatura spalin 4-maksymalna prędkość wirnika turbosprężarki

15.Wymienić czujniki i elementy wykonawcze silnika ZI/ZS ? Sonda Lambda – mierzy pozostałą ilość tlenu w spalinach. Stanowi ona miarę stosunku ilości powietrza do paliwa w mieszance zasilającej silnik. Stanowi czujnik informujący, czy mieszanka dostarczana jest bogatsza czy uboższa od mieszanki o składzie λ = 1. Sonda Lambda umieszczana jest w przewodzie wylotowym. Część pomiarowa sondy jest umieszczona wewnątrz przewodu wydechowego, ma ona bezpośredni kontakt ze strumieniem opływających ją spalin. Czujnik położenia i prędkości wału korbowego silnika: Funkcja: czujnik wału korbowego służy do rejestracji prędkości obrotowej silnika i pozycji wału korbowego. Na podstawie tych wartości wyliczony zostaje impuls dla wtrysku i zapłonu. Możliwe przyczyny awarii: Problemy łączenia, Wewnętrzne zwarcia, Przerwy przewodów, Zwarcie na przewodach, Zabrudzenia opiłkami metalowymi, Mechaniczne uszkodzenia koła impulsowego Symptomami kłopotów mogą być: Wyłączenie silnika, Przerwy w pracy silnika, Zapalenie się lampki kontrolnej silnika, Zapisywanie kodu usterki . Czujnik położenia wałka rozrządu:Funkcja: Do jego zadań należy rozpoznanie cylindra przy uruchomieniu silnika, zapoczątkowanie pierwszego wtrysku i zapłonu, jak również wysyłanie sygnału sterującego do prawidłowego wtryskiwacza w systemie pompo-wtryskiwaczy.. Możliwe przyczyny awarii: Pęknięcie koła impulsowego, Problemy łączenia, Zerwanie się uchwytów mocujących, Problemy z temperaturą, Wewnętrzne zwarcia Symptomami kłopotów mogą być: Sterownik silnika pracuje w trybie awaryjnym, Zwiększone zużycie paliwa, Zapalenie się lampki kontrolnej silnika, Zapisywanie kodu usterki. Silnik bez tego czujnika uruchamia się. Pracuje nierówno, trwa to dłużej niż zwykle. Napędzany jest z wału korbowego, powstają błędy, które mają duże znaczenie, błąd wynosi 5%, dużo. Przepływomierz powietrza-masowy:Silnik bez tego czujnika działa dalej , przepływ powietrza oszacowywany jest na podstawie prędkości obrotowej silnika, sterowanie recyrkulacją jest niemożliwe. Stopień recyrkulacji musi być znacznie ograniczony, albo całkowicie wyłączony.Funkcja: mierzy ilość paliwa, wyznacza masę powietrza. Służy do: kontrolowania stopnia recyrkulacji spalin; kontroli pracy turbosprężarki. Czujnik tlenu szerokopasmowy,Czujnik temperatury ciśnienia doładowania, Czujnik temperatury paliwa, Czujnik temperatury cieczy chłodzącej,Czujnik ciśnienia doładowania.

16. Wymienić elementy budowy silnika ? Kadłub silnika: może być dzielony lub niedzielony , w dzielonym wyróżnia się blok cylindrów , pokrywy łożysk głównych. Wykonany może być z żeliwa lub ze stopów lekkich aluminium. Tuleja cylindra: wykonane z żeliwa , stosuje się tuleje mokre lub suche , ścianki mokrych są bezpośrednio chłodzone przez ciecz a suche nie . Wał korbowy silnika: wykonany z żeliwa sferoidalnego lub stali. Zalety i wady żeliwnego: niska cena , dobre tłumienie drgań , mały moduł younga , mała wytrzymałosc. Łożyska główne: miejsce podporu wału korbowego w kadłubie Łożyska korbowe : miejsce zamocowania korbowodu Głowica silnika: zazwyczaj z aluminiem , składa się z elementów jak kanały dolotowe wylotowe , gniazda zaworów , prowadnice zaworów , uszczelnienia zaworów , świece zapłonowe .Zawór : żeliwo lub nimonit Wałek rozrządu: z żeliwa , w najnowszych silnikach stosowane są wałki składane gdzie na drążony wałek nakładane sąkrzywki i mocowane na stałe przez naprężenie obciążonego wału. Popychacz zaworu: stosowane są czasem popychacze hydrauliczne Tłok: zwykle z aluminium , w silnikach ZS mogą być ze stali , tłok ma pierścienie wykonane z żeliwa lub stali . Pompa cieczy chłodzącej: napędzana paskiem rozrządu lub paskiem klinowym bądź jest elektryczna. Pompa oleju: na wale silnika, pompa zębata o zazębieniu wewnętrznym. Układ napędu rozrządu: pasek zębaty , łańcuch , układ kół zębatych Smok: zasysa olej z miski olejowej Miska olejowa: z aluminium lub blachy albo tworzywa sztucznego. Kolektor dolotowy i wylotowy: z aluminium bądź tworzywa sztucznego/z żeliwa lub z warstw cienkiej blachy.