Instytucje finansowe - źródła ich dochodów i kierunki wydatkowania
środków pieniężnych.
Wykonały:
Katarzyna Pietnoczka, nr albumu: 150574
Agata Piętka, nr albumu: 150575
Agata Podcaba, nr albumu: 150577
Spis treści
Wstęp teoretyczny………………………………..…………………3
Część właściwa: ……………………...………………………...........4
Podział i omówienie banków………………………………………….4
Fundusze inwestycyjne. Ich istota i podział…………………………...7
Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych……………………………..8
Firmy ubezpieczeniowe i ich funkcje. Podział ubezpieczeń…..……..8
Fundusze emerytalne…………………...…………………………….10
Towarzystwo funduszy emerytalnych………………………………..11
Domy maklerskie………………………………………………........11
Przykłady teoretyczne: ………………….………………………. 12
Przykład 1. Największe banki świata…………………………… 12
Przykład 2. Bilans majątkowy banku Millennium S.A……....... 13
Bibliografia…………………………………………………………..14
Wstęp teoretyczny
Instytucja finansowa – to taka jednostka organizacyjna, której podstawowym zadaniem jest operowanie zasobami finansowymi, czyli gromadzenie i wydatkowanie środków finansowych.
Do instytucji finansowych należą przede wszystkim:
Banki;
Kasy oszczędnościowe;
Zakłady ubezpieczeniowe oraz
Zakłady reasekuracyjne (Reasekuracja jest działaniem wtórnym do ubezpieczenia i nie powoduje powstawania nowych funduszy ubezpieczeniowych, a jej przedmiotem jest ogólna sytuacja majątkowa zakładu reasekurowanego).1
Definicja instytucji finansowych na gruncie polskiego prawa jest niejednolita:
Kodeks Spółek Handlowych do instytucji finansowych zalicza –
- mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie należącym do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD):
Banki;
Fundusze Inwestycyjne;
Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych lub Powierniczych;
Narodowy Fundusz Inwestycyjny;
Zakłady ubezpieczeń;
Fundusze powiernicze;
Towarzystwa emerytalne;
Fundusze emerytalne oraz
Domy maklerskie.
Natomiast Ustawa o Prawie Bankowym z wyżej wymienionej grupy wyłącza:
Banki oraz
Instytucje kredytowe,
a instytucję finansową definiuje jako:
- podmiot niebędący bankiem ani instytucją kredytową, którego podstawowa działalność będąca źródłem większości przychodów polega na wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie:
nabywania i zbywania udziałów lub akcji;
udzielania pożyczek ze środków własnych;
udostępniania składników majątkowych na podstawie umowy leasingu;
świadczenia usług w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności oraz związanych z transferem środków pieniężnych;
emitowania instrumentów płatniczych i administrowania nimi;
udzielania gwarancji, poręczeń lub zaciągania innych zobowiązań nieujmowanych w bilansie;
świadczenia usług w zakresie zarządzania aktywami, doradztwa finansowego (w tym inwestycyjnego) oraz usług brokerskich na rynku pieniężnym;2
Część właściwa
Sektor Bankowy
Bank – podmiot wykonujący działalność gospodarczą, polegającą na przyjmowaniu depozytów, udzielaniu kredytów, wydawaniu instrumentów pieniądza elektronicznego oraz innych czynności, określonych przepisami ustawy Prawo bankowe i wymienionych w statucie banku.
Banki możemy podzielić na:
Bank centralny
Banki komercyjne
Banki hipoteczne
Banki inwestycyjne
Bank Centralny
W rozwiniętej gospodarce rynkowej bank centralny jest niezwykle ważnym elementem infrastruktury gospodarczej umożliwiającym sprawny przebieg procesów gospodarczych. Ma istotne znaczenie dla funkcjonowania całokształtu współczesnego systemu bankowego. Jego podstawowym zadaniem jest odpowiedzialność za stabilność narodowego pieniądza.3
Spełnia on następujące funkcje:
Bank centralny emituje pieniądz gotówkowy. Następnie wprowadza go do obiegu poprzez skup metali szlachetnych, walut obcych oraz w formie długu, czyli udzielając kredytów bankom komercyjnym (w niektórych państwach również rządowi). Jest jedyną instytucją uprawnioną do emitowania znaków pieniężnych w danym państwie.
Bank centralny jest bankiem rozliczeniowym banków komercyjnych i innych instytucji finansowych. Każdy bank komercyjny posiada w banku centralnym rachunek, na którym rejestruje rozliczenia z innymi bankami. Bank centralny świadczy usługi bankowe innym bankom (przyjmuje depozyty po tzw. stopie depozytowej oraz udziela im kredytów). Bank centralny realizuje również transakcje z zagranicznymi bankami centralnymi i instytucjami międzynarodowymi.
Bank centralny jest bankiem skarbu państwa. Prowadzi rachunki instytucji państwowych. Utrzymuje rachunki depozytowe państwa, prowadzi kasową obsługę budżetu, obsługuje dług publiczny. W wyjątkowych przypadkach bank centralny może udzielić państwu kredytu (w formie kredytu bezpośredniego lub zakupu skarbowych papierów wartościowych). Jednak z racji na zagrożenie inflacją, do której mogą doprowadzić tego typu transakcje, jest to obecnie bardzo rzadko stosowane rozwiązanie.4
Bank komercyjny
Typ banku, który w oparciu o przyjęte depozyty oraz środki uzyskane z banku centralnego udziela kredytów. Bank komercyjny prowadzi rachunki bieżące podmiotów gospodarczych (przedsiębiorstw i gospodarstw domowych) i instytucji, przyjmuje depozyty terminowe, udziela kredytów. Ponadto wykonuje inne usługi bankowe na rzecz swoich klientów: m.in. finansuje ratalne zakupy dóbr trwałego użytku, prowadzi skup i sprzedaż walut, prowadzi biura maklerskie, wypożycza klientom sejfy do przechowywania kosztowności i papierów wartościowych.5
Pierwszymi z banków komercyjnych, które powstały w Polsce były:
Pomorski Bank Kredytowy w Szczecinie
Bank Gdański w Gdańsku
Wielkopolski Bank Kredytowy w Poznaniu
Powszechny Bank Kredytowy w Warszawie
Bank Zachodni we Wrocławiu
Bank hipoteczny
Banki hipoteczne mają na celu głównie udzielanie kredytów na cele budowy nieruchomości mieszkalnych oraz komercyjnych. Środki na finansowanie swojej działalności pozyskuje głównie z emisji hipotecznych listów zastawnych, ale także poprzez przyjmowane lokaty terminowe, emisję obligacji i zaciągane kredyty. Banki hipoteczne mają prawo być powoływane w postaci spółki akcyjnej, dzięki temu podlegają one ścisłym normom prawnym określonych w kodeksach. Przykładem banku hipotecznego jest np. BRE Bank Hipoteczny, Nykredit (od listopada 2008r. bank ten wycofał swoją działalność z naszego kraju), Hypoveraisen Bank. Swego rodzaju bankiem hipotecznym (jednak nie sensu stricto) jest na naszym rynku DomBank, który w ramach grupy Getin Bank oferuje tylko kredyty hipoteczne.6
Bank inwestycyjny
Źródła dochodów
Pierwszym i głównym dochodem banków są przychody z tytułu odsetek. Są to odsetki np. uzyskiwane przez bank z udzielonych kredytów i pożyczek. Stanowi to największe źródło zysków banku.
Coraz większe znaczenie zyskują przychody z tytułu prowizji. Prowizje mogą dotyczyć prowadzenia rachunku bankowego, udzielania kredytu, pośredniczenia w różnych transakcjach, np. pobieranie przez klienta pieniędzy z bankomatu innego banku za granicą.
Inny rodzaj przychodów to przychody z udziałów, akcji, papierów wartościowych. Powodzenie emisji akcji zależy od popytu na nie na rynku kapitałowym. Popyt zależy z kolei od pozycji finansowej banku i jego rentowności. Nowe akcje można też wyemitować, sprzedając je bezpośrednio dotychczasowym akcjonariuszom. Emitowane przez banki obligacje z reguły nie podlegają wykupowi przed terminem i stanowią przez okres do wykupu stabilne źródło finansowania.
Banki emitują także certyfikaty depozytowe. Jednak mogą być one emitowane wyłącznie przez banki hipoteczne. Certyfikat depozytowy jest dokumentem lub zapisem potwierdzającym przyjęcie środków przez bank. Ich oprocentowanie jest wyższe niż niektórych papierów wartościowych. Bank emituje certyfikaty depozytowe w celu pozyskania środków na finansowanie bieżącej działalności.
Dochody banków mogą także pochodzić z dodatniego wyniku z pozycji wymiany, który jest uzyskany na transakcjach walutowych (kupna/ sprzedaży)
Część dochodów związana jest z działalnością i funkcjonowaniem banku, np. tak jak już wcześniej mówiłam, banki komercyjne wykonują różne usługi na rzecz swoich klientów, np. prowadzą biura maklerskie.
Kierunki wydatkowania środków pieniężnych
Banki ponoszą koszty związane z działalnością banku. Są to koszty utrzymania budynków, koszty remontów, rozbudowy infrastruktury przestrzenno-technicznej, zużycie materiałów i energii, podatki, opłaty, ubezpieczenia i zakup środków dla bieżącej działalności. Banki coraz większe sumy przeznaczają na reklamę, zatrudniając znane osoby i starając się dotrzeć do jak największej liczby klientów.
Wypłacane są też dywidendy dla właścicieli banków, wynagrodzenia dla pracowników oraz innych osób, np. członków rad nadzorczych.
Oprócz tego, banki ponoszą koszty związane z oprocentowaniem depozytów.
Jeśli chodzi o banki hipoteczne czy inwestycyjne, to niektóre z nich muszą także przeznaczyć część środków na zwrot kredytów zaciągniętych od banku centralnego lub banków komercyjnych.
Część środków pieniężnych przeznaczana jest na rezerwy tworzone na rezerwy celowe i na ogólne ryzyko bankowe.
Fundusze inwestycyjne
Fundusze inwestycyjne - to instytucje finansowe, których podstawowym rodzajem działalności jest inwestowanie na rynkach finansowych. Służą one do zbiorowego lokowania środków pieniężnych w papierach wartościowych.
Co jest istotą funduszy inwestycyjnych?
Fundusz inwestycyjny to propozycja dla osób, które chcą powierzyć zarządzanie swoim kapitałem specjalistom, przy czym zakładają nieco dłuższy horyzont inwestycyjny. Fundusz inwestycyjny tworzą pieniądze, powierzone przez indywidualnych inwestorów, ulokowane przede wszystkim w papiery wartościowe. Funduszem zarządza wyspecjalizowana firma – towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Fundusze powiernicze działają w imieniu małych inwestorów, korzystają jednak z przywilejów, dostępnych inwestorom instytucjonalnym. To właśnie za ich pośrednictwem możemy stać się na przykład (pośrednio) właścicielami bonów skarbowych, które są kupowane przez dużych inwestorów.8
Podział funduszy ze względu na kryteria prawne i kryteria ekonomiczne:
Do podstawowych kryteriów prawnych zaliczamy:
Formę prawną funduszy ( fundusze statutowe i fundusze umowne)
Strukturę i konstrukcję funduszu (fundusze otwarte, zamknięte, mieszane)
Typ inwestora (specjalne, prywatne, publiczne)
Druga grupa kryteriów podziału funduszy inwestycyjnych to kryteria ekonomiczne, a wśród nich podstawowymi są:
Substancja majątkowa funduszu (fundusze akcyjne, obligacji, mieszane, wyspecjalizowane, hedgingowe)
Formy uczestnictwa w dochodach (tezauryzujące, dystrybutywne, kumulacyjne)
Opłaty i prowizje (bezprowizyjne, prowizyjne)
Źródła dochodów
opłata za przystąpienie do funduszy - procent obliczany od wartości jednostki uczestnictwa,
opłata za umorzenie jednostki uczestnictwa,
opłata za zarządzanie.
Kierunki wydatkowania środków pieniężnych
Środki pieniężne funduszu inwestycyjnego są głównie inwestowane w taki sposób, aby osiągnąć jak największy zysk dla uczestników funduszu. Inwestowanie to jest ukierunkowane na różnorodne inwestycje w celu zmniejszenia ryzyka straty w jednym typie inwestycji (kiedyś obrazowano to przykładem, że lepiej mieć różne owoce w jednym koszyku).9
Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych
Podmiot odpowiedzialny za utworzenie funduszu, reprezentowanie go wobec osób trzecich oraz zarządzanie nim czyli wykonywaniem wszelkich działań koniecznych dla funkcjonowania funduszu, takich jak podejmowanie decyzji inwestycyjnych i ich realizacja, prowadzenie księgowości funduszu oraz prowadzenie rejestru uczestników. Część tych czynności w miarę potrzeby zostaje przekazana agentowi obsługującemu.10
TFW w Polsce - Pierwsze towarzystwo funduszy powierniczych w Polsce powstało w 1992. Był to należący do amerykańskiej grupy finansowej Pioneer, który utworzył tylko jeden fundusz zrównoważony. Obecnie działa pod nazwą 'Pioneer Pekao TFI SA' i zarządza wieloma różnorodnymi funduszami inwestycyjnymi otwartymi. Następne fundusze powstały dopiero w 1995.
Firmy ubezpieczeniowe
Na rynku jest wiele firm ubezpieczeniowych, które oferują produkty ubezpieczeniowe dla firm oraz klientów indywidualnych. Można wykupić dowolną ilość produktów ubezpieczeniowych, w tym oczywiście te najbardziej potrzebne i niezbędne do prawidłowego działania firm.
Najbardziej popularne firmy ubezpieczeniowe to: TU ALLIANZ Polska S.A. , AMPLICO-LIFE S.A. , AVIVA - Towarzystwo Ubezpieczeń Ogólnych SA czy AXA Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.11
Funkcje firm ubezpieczeniowych:
ochrona ubezpieczeniowa
działalność prewencyjna
działalność finansowa
Podstawowym zadaniem zakładów ubezpieczeniowych jest ochrona ubezpieczeniowa, czyli utrzymanie gotowości oraz warunków do wypłaty świadczenia w wyniku zajścia wypadku. W tym celu zakład ubezpieczeń musi zapewnić ciągłość opłacania składek, utrzymywać rezerwy niezbędne do wywiązywania się z przyjętych zobowiązań, a w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego przeprowadzić weryfikację i wypłacić świadczenie w odpowiedniej wysokości.
Podział ubezpieczeń:
Ubezpieczenia publiczne - funkcjonują na zasadzie przymusu państwowego. Są ubezpieczeniami obowiązkowymi, z reguły są prowadzone przez państwowe osoby prawne i mają pełną gwarancję ubezpieczeniową skarbu państwa. Współcześnie najważniejszym segmentem ubezpieczeń publicznych są ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, zdrowotne)
Ubezpieczenia prywatne - mogą być prowadzone przez prywatne osoby prawne; mają formę zakładu ubezpieczeniowego i mogą dotyczyć różnych zdarzeń ubezpieczeniowych. Ubezpieczenia te dzieli się na dwie podstawowe grupy:
Ubezpieczenia majątkowe - (w ramach których możemy wyróżnić ubezpieczenia rzeczowe i ubezpieczenia dotyczące praw i zobowiązań), które dotyczą dóbr materialnych oraz praw majątkowych (np. ubezpieczenie kierowców od odpowiedzialności cywilnej).
Ubezpieczenia osobowe - są związanie z życiem, zdrowiem, a także zdolnością do pracy i osiągania dochodów.12
Źródła dochodów i kierunki wydatkowania środków pieniężnych
Znaczenie zakładów ubezpieczeń dla rynku finansowego wynika z prowadzonej przez te zakłady działalności finansowej, polegającej na lokowaniu rezerw i funduszy w instrumenty rynku finansowego. Firmy ubezpieczeniowe należą do najważniejszych inwestorów instytucjonalnych działających na współczesnych rynkach finansowych
Źródła dochodów
z tytułu sprzedaży składników majątkowych;
otrzymane składki ubezpieczeniowe;
odsetki z depozytów bankowych i obligacji;
otrzymane kredyty od banków centralnych i komercyjnych.
Kierunki wydatkowania środków pieniężnych
wypłacane odszkodowania;
opłacanie pracowników, zakup dóbr inwestycyjnych;
podatki;
wydatki na prewencję i profilaktykę;
promocja i reklama;
zwrot kredytów wraz z odsetkami.
Fundusze emerytalne
Fundusz emerytalny – instytucja finansowa, której celem jest gromadzenie środków pieniężnych pochodzących ze składek ubezpieczeniowych członków funduszu i inwestowanie ich w różne instrumenty rynku finansowego, aby po osiągnięciu wieku emerytalnego mogli oni otrzymać odpowiednie świadczenie emerytalne.
Źródła dochodów
Otwarty Fundusz emerytalny za swoja działalność może pobierać opłaty. Są one jednak bardzo ściśle limitowane i określone w formie potrącenia określonej procentowo kwoty z wpłacanych składek z zastrzeżeniem, że potrącenie to jest dokonywane przed przeliczeniem składek na jednostki rozrachunkowe.
Kierunki wydatkowania środków pieniężnych
Koszty związane z realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów funduszu, stanowiące równowartość opłat ponoszonych na rzecz osób trzecich, z których pośrednictwa fundusz jest obowiązany korzystać, oraz koszty związane z przechowywaniem tych aktywów, stanowiące równowartość wynagrodzenia depozytariusza, są pokrywane przez fundusz bezpośrednio z jego aktywów.
Fundusz emerytalny może finansować bezpośrednio ze swoich aktywów także koszty zarządzania funduszem przez towarzystwo emerytalne w kwocie ustalonej w statucie, jednak nie wyższej niż 0,05% wartości zarządzanych aktywów netto w skali miesiąca.
Koszty działalności funduszu, które nie są finansowane bezpośrednio z jego aktywów, ponosi towarzystwo emerytalne.
Towarzystwa funduszy emerytalnych
Powszechne towarzystwo emerytalne – spółka akcyjna, której zadaniem jest tworzenie, administrowanie i zarządzanie Otwartym Funduszem Emerytalnym oraz reprezentowanie go wobec osób trzecich.
Źródła dochodów
Podstawowe źródła przychodów powszechnych towarzystw emerytalnych, wynikające z zarządzania funduszem emerytalnym to:
przychody z tytułu kwot pobieranych przez OFE od wpłacanych składek, czyli przychody z tzw. opłaty dystrybucyjnej;
wynagrodzenie za zarządzanie OFE, czyli przychody z tzw. opłaty za zarządzanie;
przychody z opłat pobieranych przez OFE z tytułu dokonywanych transferów, czyli zmian członkostwa w OFE;
przychody od OFE przeznaczone na tworzenie rachunku premiowego;
przychody z tytułu wykorzystania rachunku rezerwowego, co jest warunkowane osiągnięciem przez fundusz stopy zwrotu za ostatnie 72 miesiące, nie niższej niż wskaźnik inflacji za ten sam okres;
przychody z wykorzystania części dodatkowej Funduszu Gwarancyjnego, tworzonego na wypadek wystąpienia niedoboru aktywów funduszu;
Kierunki wydatkowania środków pieniężnych
koszty z tytułu opłat agenta transferowego, czyli podmiotu odpowiedzialnego za prowadzenie rejestru członków funduszu emerytalnego;
koszty z tytułu opłat na rzecz organu nadzoru;
koszty z tytułu opłat na rzecz Rzeczników Ubezpieczeniowych;
koszty z tytułu tworzenia w OFE rachunku premiowego;
koszty usług akwizycyjnych;
koszty marketingu i promocji;
koszty ogólne zarządzania PTE, na które składają się zużycie materiałów i energii , amortyzacja, wynagrodzenia, usługi obce, podatki oraz pozostałe koszty rodzajowe.13
Domy maklerskie
Domy maklerskie – wyspecjalizowana jednostka pośrednicząca w obrocie papierami wartościowymi na Giełdzie Papierów Wartościowych. Umowa z domem maklerskim umożliwia inwestorowi zakup lub sprzedaż papierów. Instrumentem na mocy, którego instytucja ta może rozpocząć realizację żądań swojego klienta jest tzw. zlecenie giełdowe.
Źródła dochodów
Dom maklerski pobiera opłatę za swoją działalność, zwaną opłatą za indywidualne zarządzanie portfelem instrumentów finansowych, na którą składają się:
rzeczywista opłata za zarządzanie oraz
prowizja od wyników finansowych.
Przychodem domów maklerskich są również zyski z doradztwa przy ofertach publicznych jak również z działalności prowadzonych na własny rachunek.
Kierunki wydatkowania środków pieniężnych
Kosztami, ponoszonymi przez domy maklerskie są głównie opłaty na rzecz rynku kapitałowego. Ponadto innym kierunkiem wydatkowania środków tych podmiotów są różnego rodzaju koszty reklam, opłaty, podatki, ubezpieczenia jak również wynagrodzenia pracowników.14
Przykłady
Przykład 1. - największe banki świata 2011.
Lp. | Nazwa banku | Kraj | Aktywa w mld USD |
---|---|---|---|
1. | BNP Paribas | Francja | 2 667 |
2. | Deutsche Bank | Niemcy | 2 546 |
3. | HSBC Holdings | Wielka Brytania | 2 455 |
4. | Barclays | Wielka Brytania | 2 332 |
5. | Royal Bank of Scotland Group | Wielka Brytania | 2 275 |
6. | Bank of America | USA | 2 268 |
7. | Crédit Agricole | Francja | 2 129 |
8. | JPMorgan Chase | USA | 2 118 |
9. | Industrial & Commercial Bank of China (ICBC) | Chiny | 2 032 |
10. | Citigroup | USA | 1 914 |
Źródło: Global Finances |
Pozycję lidera utrzymał, podobnie jak rok temu, BNP Paribas. Francuski bank zanotował jednak mniejsze o ok. 300 mld dolarów aktywa
Największym skokiem na w czołowej dziesiątce wykazał się Deutsche Bank, który przesunął się z ósmego na drugie miejsce. Niemiecki gigant odnotował nieco ponad 2,5 biliona USD aktywów.
Następne trzy miejsca zajmują banki mające swoją główną siedzibę w Zjednoczonym Królestwie: HSBC (to zarazem drugi największy pracodawca na liście, zatrudnia 300tys ludzi), Barclays (m.in. sponsor angielskiej Premier League) i Royal Bank of Scotland.
Dopiero na szóstym i ósmym miejscu znalazły się banki największej gospodarki świata, czyli Stanów Zjednoczonych: Bank of Africa (trzeci największy pracodawca, 290 tys. Pracowników) i JP Morgan Chase (czwarty pod względem ilości zatrudnionych, 260 tys pracowników) Przedziela je siódmy w rankingu i drugi największy bank Francji Credit Agricole.
Na dziewiątym miejscu znalazł się jedyny w czołowej "10" przedstawiciel krajów rozwijających się i zarazem największy pracodawca w tym zestawieniu (390 tys. pracowników), chiński gigant ICBC.
Stawkę zamyka kiedyś największy bank świata Citigroup, który został w znacznej części przejęty przez rząd USA w czasie kryzysu.
Wielkość aktywów oceniono na podstawie sprawozdań finansowych z 31.12.2010. Ich łączna wartość wyniosła 22,736 bln dolarów. W porównaniu z zestawieniem największych banków za rok 2010 jest mniejsza o niecałe 300 mld dolarów (wtedy wyniosłą 23,021 bln USD).
Przykład 2. Bilans majątkowy banku Millennium S.A.
Tabela. 1 MILLENNIUM (MIL). Bilans - aktywa przekształcone na potrzeby analizy finansowej (w tys. zł)
Pozytywne tendencje
Kasa, operacje z Bankiem Centralnym: średni wzrost o 9,46% rocznie.
Należności od banków: średni wzrost o 24,91% rocznie.
Kredyty i pożyczki: średni wzrost o 14,10% rocznie.
Aktywa razem: średni wzrost o 9,87% rocznie
Tabela.2 MILLENNIUM (MIL). Bilans - pasywa przekształcone na potrzeby analizy finansowej (w tys. zł).
Pozytywne tendencje
Kapitał własny razem: średni wzrost o 17,49% rocznie.
Kapitał własny przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej: średni wzrost o 17,49% rocznie.
Pasywa razem: średni wzrost o 9,87% rocznie.
Bibliografia
A. Borodo „Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny” Toruń 2005
F.Chybalski „Otwarte fundusze emerytalne w Polsce – analiza działalności inwestycyjnej, finansów oraz decyzji członków” Wydawnictwo: C.H. Beck, Warszawa 2009,
Z. Ofiarski „Prawo finansowe” C.H. Beck
J. Czekaj „Rynki, instrumenty i instytucje finansowe” Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008,
A. Kaźmierczak „Polityka pieniężna w gospodarce otwartej” Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008
E. Miklaszewska „Podstawy finansów i bankowości” Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003
http://portalwiedzy.onet.pl/78580,,,,bank_komercyjny,haslo.html
http://www.free.org.pl/Banki_hipoteczne.html
http://mojefinanse.interia.pl/fun/abc_fi?inf=468421
http://euro.bankier.pl/edu/multiarticle.html?article_id=1851206
http://ubezpieczenia24.net.pl/firmy-ubezpieczeniowe.php
http://ubezpieczenia-polska.pl/
http://www.abc-ekonomii.net.pl/s/towarzystwo_funduszu_inwestycyjnego.html
http://www.abc-ekonomii.net.pl/s/towarzystwo_funduszu_inwestycyjnego.html
http://mfiles.pl/pl/index.php/Dom_maklerski
http://www.finanse.egospodarka.pl/62977,Rynek-funduszy-inwestycyjnych-w-Polsce-w-2010-r,1,48,1.html
A. Borodo, Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń 2005↩
Z. Ofiarski, Prawo finansowe, C.H. Beck↩
J. Czekaj, Rynki, instrumenty i instytucje finansowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, 248s.↩
A. Kaźmierczak: Polityka pieniężna w gospodarce otwartej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 115.↩
http://portalwiedzy.onet.pl/78580,,,,bank_komercyjny,haslo.html↩
http://www.free.org.pl/Banki_hipoteczne.html↩
E. Miklaszewska, Podstawy finansów i bankowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.↩
http://mojefinanse.interia.pl/fun/abc_fi?inf=468421↩
http://euro.bankier.pl/edu/multiarticle.html?article_id=1851206↩
http://www.abc-ekonomii.net.pl/s/towarzystwo_funduszu_inwestycyjnego.html↩
http://ubezpieczenia24.net.pl/firmy-ubezpieczeniowe.php↩
http://ubezpieczenia-polska.pl/↩
F. Chybalski, Otwarte fundusze emerytalne w Polsce – analiza działalności inwestycyjnej, finansów oraz decyzji członków, Wydawnictwo: C.H. Beck, Warszawa 2009, 35-46s.↩
http://mfiles.pl/pl/index.php/Dom_maklerski↩