24.Maszaki- samożywne rośliny lądowe. Mszaki występują teoretycznie w każdym klimacie. Można u nich odróżnić łodyżkę o funkcji zbliżonej do funkcji łodygi, lecz prostszej budowie i listki o funkcji zbliżonej do funkcji liści, lecz prostszej budowie. Mszaki nie mają korzeni właściwych. Organami utrzymującymi mszaki w podłożu są chwytniki-ryzoidy. Sporofit jest niewielki i zależny od gametofitu - wrasta w niego tzw. stopą, przez którą pobiera wodę i związki organiczne. Jest pokoleniem krótkotrwałym, zamiera po wytworzeniu zarodników. Ma postać pojedynczej, nierozgałęzionej łodyżki - sety, zakończonej na szczycie zarodnią. Zarodnia ta ma w górnej części mechanizm otwierający - wieczko, umożliwiające wysyp dojrzałych zarodników. Sporofity większości mszaków mają aparaty szparkowe, a niektóre nawet chloroplasty, dzięki którym mogą same wytwarzać związki organiczne. Znaczenie mszaków: -magazynowanie dużych ilości wody, -ochrona gleby przed wysuszeniem i wypłukaniem, -roślinność pionierska, -torf-materiał opałowy, użyźnianie gleb, produkcja leków i kosmetyków, do kąpieli leczniczych. W rozwoju mszaków występuje tzw. przemiana pokoleń: pokolenie płciowe wytwarza dwa rodzaje narządów rozrodczych: męskie, zwane plemniami (antheridia, powstają plemniki) i żeńskie, zwane rodniami (archegonia, powstają komórki jajowe). Jajo zapłodnione ulega podziałom, w wyniku których powstaje wielokomórkowy zarodek rozrastający się i tworzy drugie pokolenie - bezpłciowe. Na wierzchołku łodyżki sporofitu powstaje torebka, tzw. zarodnia (sporangium), w której rozwijają się zarodniki, które kiedy dojrzeją wysypują się z zarodni i rozprowadzane przez wodę kiełkują rozwijając się w osobniki pokolenia pierwszego - płciowego. Pokolenie płciowe (gametofit) jest pokoleniem dominującym, ponieważ: występuje przez większą część cyklu, jest samożywne, sporofit nie może istnieć bez gametofitu.

25.Paprotniki- samożywne rośliny lądowe, nieliczne przystosowane są do życia w wodzie, zasiedlają miejsca wilgotne i cieniste(klimat umiarkowany), przechodzą przemianę pokoleń, pokolenie dominujące- bezpłciowe (sporofit) w postaci wieloletniej, (PAPROCIE) zielonej rośliny zbudowanej z podziemnej łodygi (kłącze), z korzeni przybyszowych i dużych liści. Na ich spodniej stronie znajdują się zarodnie, zebrane w kupki, niekiedy okryte błoniastą zawijką. Pokolenie płciowe (gametofit) to wyrastające z zarodnika zielone, samożywne, blaszkowate przedrośla kształcie sercowym, przymocowane do podłoża chwytnikami. Na jego spodniej stronie znajdują się rodnie(komórka jajowa) i plemnie(plemnik). Pokolenie bezpłciowe i płciowe następują po sobie. Np. długosz królewski, pióropusznik strusi, orlica pospolita, narecznica samcza, języcznik zwyczajny, podrzeń żebrowiec. WIDŁAKI- zimozielone rośliny niewielkich rozmiarów, przechodzą przemianę pokoleń, pokoleniem dominującym-sporofit, gametofit- drobne, żyjące w ziemi przedrośle. Są roślinami wieloletnimi o wiotkiej, płożącej się łodydze, pokrytej drobnymi, łuskowatymi liśćmi, przytwierdzonej do podłoża za pomocą korzeni. Zarodniki powstają w zarodniach na szczycie łodygi u podstawy małych, zabranych w kłosy liści zarodnionośnych. Cykl rozwojowy-długi, zarodniki kiełkują wolno 6-7 lat, przedrośle osiąga dojrzałość po 12-15 latach. Objęte ochroną. Np. Goździsty, wroniec, jałowcowaty, ostrozębny. SKRZYP-łodyga pusta w środku, jest zróżnicowana na węzły i długie międzywęźla. Liście wyrastają z węzłów, tworząc okółki, są zarośnięte bocznie w pochewkę otaczającą łodygę. Z węzłów wyrastają odgałęzienia boczne. Zarodnie tworzą się na spodzie tarczowatych liści zarodnionośnych, zabranych na szczycie łodygi w kłos. Np. błotny, polny, olbrzymi.