Rozdział XXVIII – Gwarancje skuteczności orzeczeń sądów administracyjnych. Roszczenie odszkodowawcze
Historia
Konkrety
artykuł 286 p.p.s.a. - po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu I instancji akta administracyjne sprawy zwraca się organowi administracji publicznej, załączając odpis orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności;
termin do załatwienia sprawy przez organ administracji publicznej określony w przepisach prawa lub wyznaczony przez sąd liczy się od dnia doręczenia akt organowi;
art. 153 p.p.s.a. - organ administracji publicznej jest związany oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi w orzeczeniu sądu; niewykonanie ich jest działaniem z naruszeniem przepisów prawa, a zatem stanowi podstawę do uwzględnienia skargi na działanie, bezczynność lub przewlekłość postępowania organu wykonującego administrację publiczną;
aby zapewnić skuteczność orzecznictwa sądów administracyjnych, ustawa – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przyjmuje następujące gwarancje:
skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego na niewykonanie wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania oraz na bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowanie po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności;
strona po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia skargi może wnieść w tym przedmiocie skargę, żądając wymierzenia temu organowi grzywny;
jej wysokość sięga dziesięciokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłoszonego przez Prezesa GUS na podstawie odrębnych przepisów (art. 154 § 1 w związku z art. 154 § 6);
wykonanie wyroku lub załatwienie sprawy po wniesieniu skargi nie stanowi podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi (art. 154 § 3)
możliwość podjęcia orzeczenia merytorycznego jako gwarancja skuteczności orzecznictwa sądów administracyjnych;
w razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność lub przewlekłość prowadzenia postępowania oraz w razie bezczynności organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, strona może wnieść skargę w tym przedmiocie, żądając wymierzenia temu organowi grzywny;
sąd w tym przypadku może ponadto orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku, jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego (art. 154 § 2);
jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa, co ma znaczenie prawne dla wytoczenia na rzecz podmiotu odpowiedzialnego powództwa o odszkodowanie przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu z tytułu szkody wyrządzonej przy wykonywaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa;
przyznanie roszczenia o odszkodowanie
osobie, która poniosła szkodę wskutek niewykonania orzeczenia sądu, służy roszczenie o odszkodowanie na zasadach określonych w KC;
przysługuje ono od organu, który nie wykonał orzeczenia sądu;
jeżeli organ w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia wniosku o odszkodowanie nie wypłacił odszkodowania, uprawniony podmiot może wnieść powództwo do sądu powszechnego;
Roszczenia o odszkodowania
ustawa – prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przewiduje roszczenie o odszkodowanie w następujących przypadkach:
osoba poniosła szkodę na skutek niewykonania orzeczenia sądu;
sąd wyrokiem uchylił zaskarżoną decyzję, a organ, rozpatrując sprawę, ponownie umorzył postępowanie oraz w razie, gdy sąd stwierdził nieważność aktu lub ustalił przeszkodę prawną uniemożliwiającą stwierdzenie nieważności aktu stronie, która poniosła szkodę, służy odszkodowanie od organu, który wydał decyzję – art. 287 p.p.s.a.; organ nie uwzględni wniosku – możliwość dochodzenia przed sądem powszechnym;