FAKULTET

WYK I Polski system pomocy ofiarom przemocy w rodzinie

W skład systemu wchodzą instytucje:

1. rządowe, samorządowe

działające z mocy obowiązujących ustaw

1. Pozarządowe (fundacje stowarzyszenia)

INSTYTUCJE RZĄDOWE i SAMORZĄDOWE

• Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

z dnia 29 lipca 2005r.,

• Ustawa o pomocy społecznej

z dnia 12 marca 2004 r.,

• Rozporządzenie Ministra polityki społecznej

w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego

z dnia 19 kwietnia 2005 r.,

• Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu

alkoholizmowi

z dnia 26 października 1982 r.,

• Ustawa o policji

z dnia 6 kwietnia 1990 r..

POLICJA

• interwencje domowe,

• sporządzenie dokładnego opisu zdarzenia (notatka urzędowa - niebieska karta),

• zabezpieczenie dowodów popełnienia przestępstwa,

• wszczęcie postępowania przygotowawczego przeciwko

sprawcy przemocy w przypadku zgłoszenia lub stwierdzenia

popełnienia przestępstwa,

• zatrzymanie sprawców przemocy domowej stwarzających

w sposób oczywisty zagrożenie dla życia bądź zdrowia ofiar,

• podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy przemocy,

• udzielenie informacji ofiarom o możliwości uzyskania pomocy.

PROKURATURA

• przyjmuje doniesienia o popełnieniu przestępstwa,

• wszczyna postępowanie przygotowawcze mające na celu sprawdzenie czy faktycznie popełniono przestępstwo,

• wyjaśnia okoliczności czynu,

• zbiera i zabezpiecza dowody,

• w uzasadnionym przypadku stosuje środek zapobiegawczy

wobec sprawcy przemocy w postaci dozoru policyjnego lub tymczasowego aresztowania.

SĄDY

Sąd karny

Art. 207. § 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Sąd cywilny

• rozwód

• separacja

• alimenty

• sposób sprawowania opieki nad dziećmi

KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH

• przyjmuje zgłoszenia osób, które w związku z nadużywaniem alkoholu

- powodują rozkład życia rodzinnego,

- powodują demoralizację małoletnich,

- uchylają się od pracy

- systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny,

• przeprowadza rozeznanie sytuacji (np. wywiad środowiskowy),

• kieruje osoby nadużywające alkoholu na badanie przez biegłego lekarza,

• wzywa osobę nadużywająca alkoholu i stosującą przemoc na rozmowę ostrzegawczą,

• wnioskuje do sądu rejonowego o zastosowanie, wobec osoby uzależnionej od alkoholu, obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego,

MIEJSKI LUB GMINNY
OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ

• przeprowadza rodzinny wywiad środowiskowy umożliwiający zdiagnozowanie sytuacji rodzinnej i przyznanie świadczeń

• uruchamia procedurę Niebieskich Kart

• prowadzi poradnictwo prawne, psychologiczne pedagogiczne
  lub wskazuje miejsca gdzie można uzyskać taką pomoc,

• organizuje miejsce schronienia

• w uzasadnionych przypadkach udziela pomocy finansowej rzeczowej

OŚRODEK INTERWENCJI KRYZYSOWEJ

prowadzi:

• telefoniczną interwencję kryzysową,

• hostel (udziela czasowego schronienia np. dla matek

z dziećmi doznających przemocy),

• poradnictwo socjalne, prawne, pedagogiczne, psychologiczne,

• grup wsparcia,

• zajęcia warsztatowe i treningowe,

• psychoterapię indywidualną i grupową,

• interwencje środowiskowe.

SŁUŻBA ZDROWIA

PRZYCHODNIA ZDROWIA,

- lekarz rodzinny,

- lekarz medycyny sądowej

PORADNIA LECZENIA UZALEŻNIEŃ

- terapeuci uzależnień

PRZYCHODNIA ZDROWIA

• rozpoznaje sygnały świadczące o występowaniu przemocy w rodzinie, leczy ze skutków przemocy,

• wystawia zaświadczenia lekarskiego o stwierdzonych Obrażeniach,

• wystawia obdukcje (ocena stopnia dysfunkcji organizmu),

• w przypadku stwierdzenia śladów ciężkiego uszkodzenia ciała, powiadamia policję lub prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa

• uruchamia procedurę Niebieskich kart

PORADNIA LECZENIA UZALEŻNIEŃ

prowadzi:

• konsultacje dla osób współuzależnionych będących ofiarami przemocy

• grupy wsparcia dla ofiar przemocy

OBDUKCJA

• specjalistyczne badanie lekarskie

• przeprowadzane przez biegłego lekarza medycyny sądowej,

• przeprowadzane:

- na żądanie poszkodowanego (tzw. badania prywatne),

odpłatnie (70 - 100 zł),

- na podstawie postanowienia wydanego przez policję,
prokuraturę
bezpłatne

CEL:

• potwierdzenie doznanych obrażeń

• prawna ocena czasu naruszania czynności narządów ciała naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia

- trwający krócej niż siedem dni

- trwający dłużej niż siedem dni

PLACÓWKI EDUKACYJNE, WYCHOWAWCZE

• PRZEDSZKOLA

• SZKOŁY

• ŚWIETLICE

• DOMY KLTURY

• ORGANIZACJE MŁODZIEŻOWE NP. DRUŻYNY HARCERSKIE

- diagnozowanie przemocy

- uruchamianie procedury Niebieskich Kart

- profilaktyka przemocy

- powiadamianie instytucji specjalistycznych
o przemocy w rodzinie

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Art. 3. Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się pomocy, w szczególności w formie:
1)   poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego i socjalnego;

2) interwencji kryzysowej i wsparcia;

3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, poprzez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną;

4) zapewnienia, na żądanie osoby dotkniętej przemocą, bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie

specjalistyczny ośrodek wsparcia

dla ofiar przemocy w rodzinie

Działalność ośrodków reguluje

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
z dnia 6 lipca 2006 r.

w sprawie standardu podstawowych usług
świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia
dla ofiar przemocy w rodzinie,
a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań
korekcyjno-edukacyjnych

w zakresie interwencyjnym

a) zapewnienie schronienia ofiarom przemocy bez skierowania i bez względu na dochód, na okres do trzech miesięcy z możliwością przedłużenia w przypadkach uzasadnionych sytuacją ofiary,

b) ochrona ofiar przemocy w rodzinie przed osobą stosującą przemoc w rodzinie,

c) udzielanie natychmiastowej pomocy psychologicznej, medycznej i wsparcia,

d) rozpoznanie sytuacji ofiary przemocy w rodzinie i opracowanie planu pomocy,

e) wspieranie w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej związanej z występowaniem przemocy w rodzinie;

w zakresie potrzeb bytowych

a) całodobowy pobyt dla nie więcej niż trzydziestu osób,
b) pomieszczenie do spania (max – 5 osób) z uwzględnieniem sytuacji rodzinnej ofiary przemocy,
c) wspólne pomieszczenie do pobytu dziennego,
d) miejsce zabaw dla dzieci,
e) pomieszczenie do nauki,
f) ogólnodostępne łazienki, dla dorosłych i dzieci (1 łazienka na 5 osób),
g) ogólnodostępna kuchnia,
h) pomieszczenia do prania i suszenia,
i) wyżywienie, odzież i obuwie,
j) środki higieny osobistej i środki czystości,

w zakresie terapeutyczno-wspomagającym

a) diagnozowanie sytuacji rodziny
b) poradnictwo:

- medyczne,

- psychologiczne,

- prawne,

- socjalne,
- wychowawcze,

c) grupy wsparcia i grupy terapeutyczne,
d) terapia indywidualna,
e) dostęp do pomocy medycznej,

DLA DOROSŁYCH I DZIECI

Oddziaływania korekcyjno-edukacyjne
wobec osób stosujących przemoc w rodzinie

dla osób stosujących przemoc w rodzinie:

1) osób skazanych za czyny związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie, odbywających karę pozbawienia wolności w zakładach karnych albo wobec których sąd warunkowo zawiesił wykonanie kary, zobowiązując je do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym,
2) osób stosujących przemoc w rodzinie, które uczestniczą w terapii uzależnienia od alkoholu lub narkotyków
(zawsze najpierw terapia uzależnienia),
3) osób, które w wyniku innych okoliczności zgłoszą się do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym,

Oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie nie prowadzi się w miejscach, w których udziela się pomocy i wsparcia ofiarom przemocy w rodzinie.

INSTYTUCJE POZARZĄDOWE

• fundacje,

• stowarzyszenia,

• organizacje kobiece,

• punkty konsultacyjne

• poradnie rodzinne

• schroniska,

• specjalistyczne telefony zaufania,

Np.

• Ogólnopolskie Pogotowie dla ofiar przemocy w rodzinie Niebieska Linia

• Centrum Praw Kobiet

• Fundacja Dzieci Niczyje

• Fundacja pomocy Kobietom i Dzieciom

• Fundacja CEL

WYK II Polski system pomocy ofiarom przemocy w rodzinie - Zmiany w ustawodawstwie

ZMIANY W PROCEDURZE NIEBIESKICH KART

Ustawa z dnia 10.06.2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 13 września 2011 r.
w sprawie procedury "Niebieskie Karty"

oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta"
(Dz. U. z dnia 3 października 2011 r.)

Niebieskie karty przed zmianą w ustawie:

Skąd się wzięły NIEBIESKIE KARTY

• Skargi na sposób przeprowadzania interwencji

• Brak odpowiedniej dokumentacji

• Brak informacji o rozmiarach zjawiska

• Brak informacji o możliwościach uzyskania pomocy

• Brak kontynuacji działań po interwencji

• Brak współpracy służb

CZYNNOŚCI POLICJI PODCZAS INTERWENCJI DOMOWEJ

• Ustalenie tożsamości uczestników konfliktu.

• Przeprowadzenie wywiadu z osobą powiadamiającą.

• Rozpoznanie zaistniałej sytuacji i jej przyczyn.

• Przeprowadzenie rozmowy pouczającej o naruszeniu obowiązujących przepisów i zwyczajowych zasad relacji między ludźmi.

• Pouczenie o możliwości dalszego postępowania (np. złożeniu zameldowania o popełnionym przestępstwie do właściwej jednostki policji lub prokuratury).

• Zatrzymanie sprawcy w stanie nietrzeźwym i umieszczenie w izbie wytrzeźwień - jeśli podjęte czynności nie przynoszą skutku.

• W przypadku bezsprzecznego zagrożenia życia i zdrowia domowników - zatrzymanie i przewiezienie sprawcy do Policyjnej Izby Zatrzymań.

• Sporządzenie notatki w formie niebieskiej karty.

• Odwiedzenie rodziny przez dzielnicowego w ciągu tygodnia od zdarzenia

• Odwiedzanie przynajmniej 1 raz w miesiącu do czasu ustania przemocy w rodzinie

Policjant MUSI ściśle przestrzegać przepisów związanych z procedurą NIEBIESKICH KART.

Za:

- przekroczenie uprawnień

- niedopełnienie obowiązku

może zostać ukarany,

zgodnie z Ustawą o Policji art. 142 ust. 1,

karą pozbawienia wolności do 5 lat.

FORMULARZ NIEBIESKIEJ KARTY

• Karta A

Rejestracja zgłoszenia

• Karta B

Informacje dla ofiary przemocy o przysługujących prawach i możliwościach poszukiwania pomocy

KARTA A

Notatka urzędowa dotycząca przemocy w rodzinie

• Kto ją przeprowadza (stopień, imię i nazwisko policjanta)

• Data i adres miejsca przeprowadzenia interwencji

• Informacje o uczestnikach zdarzenia (ofiara, sprawca, świadkowie)

• Opis zaistniałej sytuacji (w rubrykach)

- Jakich obrażeń doznała pokrzywdzony i sprawca?

- Czy już zdarzały się podobne incydenty?

- Zachowania stron konfliktu (pokrzywdzony, sprawca)

- Zachowania i stan dzieci

- Opis miejsca zdarzenia

- Podjęte działania wobec pokrzywdzonego i sprawcy

- Warunki do wypełnienia Niebieskiej Karty

KARTA B

• Informacje o prawach ofiary przemocy – wyciąg z kodeksu karnego.

• Informacje o przepisach wykonawczych.

• Miejsce na zanotowanie informacji o zaistniałym zdarzeniu.

• Adresy instytucji wspierających – ogólnopolskich i lokalnych

ZADANIA NIEBIESKICH KART

• Zapewnienie bezpieczeństwa ofiarom i uczestnikom zdarzenia

• Zapis zdarzenie – ujednolicona dokumentacja

• Wsparcie dla ofiar – pisemna informacja o przysługujących prawach i możliwościach uzyskania pomocy

• Ostrzeżenie dla sprawcy, bardziej stanowcze działania

• Wykorzystanie dokumentacji przez wydział dochodzeniowy i prokuraturę w czasie prowadzenia śledztwa i przy kierowaniu sprawy na drogę sądową.

• Tworzenie warunków do współpracy służb i prowadzenia szkoleń interdyscyplinarnych

• Określenie skali i charakterystyka przemocy

NIEBIESKIE KARTY – po zmianie ustawy

Procedura Niebieskich Kart

• Procedura postępowania służb wspierających wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie

• Do jej stosowania zobowiązane są 4 służby:

• policja

• lekarze

• pracownicy szkoły (nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy)

• pracownicy ośrodka pomocy społecznej

Procedura Niebieskich Kart - przebieg

• Gdy przedstawiciel którejś z tych służb dowie się o istnieniu przemocy:

- wypełnia kartę A

(opis doświadczeń przemocy i sytuacji rodzinnej)

- daje ofierze kartę B

(informacje dla ofiary przemocy)

• Karta A przekazywana jest zespołowi interdyscyplinarnemu powołanemu przez gminę z siedzibą w ośrodku pomocy społecznej

• Zespół interdyscyplinarny

- zaprasza na rozmowę ofiarę przemocy, wspólnie z ofiarą planuje pomoc, wypełnia kartę C

- zaprasza na rozmowę sprawcę przemocy i wypełnia kartę D

Zadania do pracy własnej dla STUDENTA

• Do jakiej bezpłatnej pomocy ma prawo ofiara przemocy w rodzinie

• Kiedy uruchamiana jest procedura Niebieskich Kart

• Na czym polega uruchomienie procedury Niebieskich Kart

• Do czego służy formularz A, B, C, D w procedurze Niebieskich kart

• Co to jest „zespół interdyscyplinarny” i kto wchodzi w jego skład

• Jaką rolę pełni zespół interdyscyplinarny w procedurze Niebieskich kart

WYK III Pomoc dziecku krzywdzonemu

Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności

Art. 200. K.K.

Kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. 

Art. 201. K.K.

Kto dopuszcza się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece

Art. 207. K.K.

§ 2. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną

ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art. 208. K.K.

Kto rozpija małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie

lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

.Art. 209. K.K.

Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim (…) obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej (…) i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 

Art. 210. K.K.

Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną

ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 211. K.K.

Kto, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub zatrzymuje małoletniego poniżej lat 15 albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Kodeksu Postępowania Karnego

Art. 304 § 1

Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek

zawiadomić o tym prokuratora lub policję.

• jeśli ktoś nie jest pewien, czy niepokojąca sytuacja ma znamiona przestępstwa,

• ale jednocześnie widzi, że dziecko jest krzywdzone,

• możesz złożyć do sądu rodzinnego wniosek o wgląd w sytuację rodzinną dziecka.

OCHRONA DZIECKA PRZED PRZEMOCĄ

2 ścieżki ochrony:

• kiedy rodzina nie godzi się na współpracę,

- pomoc interwencyjna – umieszczenie dziecka poza rodziną

- ukaranie rodziców

(upomnienia, grzywny, wpisy do akt, pozbawienie wolności)

• kiedy rodzina godzi się na współpracę (wsparcie, leczenie),

- pomoc diagnostyczna,

- pomoc terapeutyczna,

- pomoc interwencyjna

PRZYCZYNY UMIESZCZENIA DZIECKA POZA RODZINĄ

• porzucenie dziecka,

• zagrożenie życia, zdrowia,

• zagrożenie bezpieczeństwa

• niekorzystne warunki opiekuńczo-wychowawcze:

- zaniedbywanie, krzywdzenie dziecka

- niezaradność życiowa rodziców

- ubóstwo,

- zła sytuacja mieszkaniowa

- choroby, niepełnosprawność rodziców,

- przemoc w rodzinie

- przestępczość

- uzależnienie: alkoholizm, narkomania

MIEJSCE UMIESZCZENIA DZIECI

POZA RODZINĄ

• rodzina zastępcza spokrewniona (babcia, ciocia, siostra)

• rodzina zastępcza niespokrewniona,

• pogotowie opiekuńcze

• rodzinny dom dziecka,

• dom dziecka,

SĄD RODZINNY

• ocenia sytuację dziecka,

• ogranicza lub pozbawia władzy rodzicielskiej

• umieszcza dziecko w placówce opiekuńczej lub rodzinie zastępczej

OŚRODEK DIAGNOSTYCZNO – KONSULTACYJNY

na potrzeby sądu:

• diagnozuje dziecko

• diagnozuje sytuację rodzinną

PRZESŁUCHANIE DZIECKA

• przesłuchanie przez sędziego (nie prokuratora lub policjanta) w obecności psychologa,

• tylko raz,

• rodzice mogą zwrócić się do sędziego, aby przesłuchanie przeprowadzono poza siedzibą sądu lub prokuratury w tzw. pokoju przesłuchań dzieci,

• adresy pokojów w komisariacie policji lub na stronie Fundacji „Dzieci Niczyje" (www.fdn.pl),

• gdy w pobliżu miejsca zamieszkania dziecka nie ma specjalnego pokoju przesłuchań, przesłuchania można dokonać w poradni psychologiczno-pedagogicznej,

• decyzję o miejscu przesłuchania podejmuje sędzia i może postanowić, że spotkanie z dzieckiem odbędzie się w sądzie,

WYPOSAŻENIE NIEBIESKIEGO POKOJU

• stoliki i krzesła w dwóch rozmiarach,

• kanapa lub fotel,

• miękka wykładzina

• kredki, papier, lalki, pacynki (nie są bezpośrednio dostępne dla dziecka)

• nieliczne zabawki dostępne dziecku

• W poczekalni: zabawki, kredki, papier, czasem zwierzęta (żółw, rybki, papuga), brak materiałów edukacyjnych

• kamera i sprzęt rejestrujący przesłuchanie (cały pokój + zachowania i reakcje dziecka),

• mikrofon rejestrujący dźwięk,

• mikrofon i w pokoju sąsiadującym z pokojem, gdzie przesłuchiwane jest dziecko

• słuchawki dla sędziego i psychologa

Liczba niebieskich pokoi

• 300 pokoi łącznie w różnych instytucjach

• 200 w budynkach Policji

• 50 pokoi otrzymało certyfikat

Certyfikat – przyznaje Ministerstwo Sprawiedliwości wspólnie z Fundacją Dzieci Niczyje (Przyjazny Pokój Przesłuchań Dzieci)

POGOTOWIE OPIEKUŃCZE

• dla dzieci w wieku od 3 do 18 r. ż.

• wymagających zapewnienia im całkowitej opieki np.

- opuszczonych,

- osieroconych,

- wymagających odizolowania od dotychczasowego środowiska, np.:

- zagrożenie bezpieczeństwa,

- odmowa powrotu do domu z obawy przed opiekunami,

• ma prawo zatrzymać dziecko bez zgody rodziców i bez postanowienia sądu,

• czas pobytu – nie dłużej niż 3 miesiące

• placówka o charakterze diagnostyczno- kwalifikacyjno rozdzielczym,

RODZINNE POGOTOWIE OPIEKUŃCZE

DOM DZIECKA

• bez zgody sądu dyrektor bierze na siebie obowiązek doprowadzenia do regulacji sytuacji prawnej dziecka (ale robi to niechętnie)

• na podstawie tzw. postanowienia natychmiastowego

- udać się do sędziego dyżurnego,

- przedstawić mu sytuację

- sędzia sądu rodzinnego wydaje postanowienie na tzw. posiedzeniu niejawnym. „od ręki" przekazuje decyzję o umieszczeniu dziecka w placówce.

- poprosić sędziego aby wskazał konkretną placówkę,
decyzja tymczasowa nie oznacza ograniczenia władzy rodzicielskiej

IZOLACJA DZIECKA OD SPRAWCY

• Zatrzymanie sprawcy

- przypuszczenie, że popełnił przestępstwo

- zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby

- albo obawa zatarcia śladów przestępstwa.

• Zatrzymanie najwyżej na 48 godzin, jeśli w tym czasie prokurator nie wyda wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania,

KIEDY RODZINA GODZI SIĘ NA WSPÓŁPRACĘ

• pedagog, psycholog szkolny

• centrum pomocy rodzinie

• ośrodek pomocy społecznej

• ośrodek interwencjo kryzysowej

• poradnia leczenia uzależnień

• organizacje pozarządowe zajmujące się pomocą dziecku krzywdzonemu np.:

- Fundacja Dzieci Niczyje

- Pogotowie Niebieska Linia

PROCEDURA POSTĘPOWANIA PEDAGOGA

SZKOLNEGO W SYTUACJI KRZYWDZENIA DZIECI

• Rozpoznanie objawów krzywdzenia dzieci.

• Weryfikacja danych:

- nieformalna rozmowa z dzieckiem,

- wywiad terapeutyczny,

- badanie psychologiczne,

- rozmowa z opiekunami prawnymi,

- wywiad w rodzinie,

- analiza wytworów dziecka,

- badanie medyczne – (lekarz, pielęgniarka szkolna)

• Wypełnienie Niebieskiej Karty a tym samym uruchomienie procedury planowania pomocy dla rodziny.

WYK IV System pomocy rodzinie alkoholowej

ALKOHOLIZM – CHOROBA

LECZENIE – W ZAKŁADACH LECZNICTWA ODWYKOWEGO

Zakłady lecznictwa odwykowego:

• wojewódzki ośrodek terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia,

• przychodnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia,

• poradnia dla osób z problemami alkoholowymi,

• oddział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych,

• całodobowy oddział terapii uzależnienia od alkoholu,

• dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu,

• ośrodek terapii uzależnień od alkoholu.

Podstawowa forma leczenia uzależnienia od alkoholu

Psychoterapia uzależnienia

Najbardziej skuteczna gdy połączymy:

• psychoterapię indywidualną

• psychoterapię grupową

• grupy wzajemnej pomocy (AA)

2 sposoby realizacji psychoterapii:

1. W systemie otwartym terapia ambulatoryjna poradnia

2. W systemie zamkniętym terapia stacjonarna szpital/ośrodek terapii

Terapia ambulatoryjna (otwarta)

Najczęściej realizowana w poradni leczenia uzależnienia i współuzależnienia (potocznie - w porani odwykowej)

Poradnia Leczenia Uzależnienia i Współuzależnienia

• diagnozowanie zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu

• realizacja programów korekcyjnych dla osób pijących ryzykownie i szkodliwie (6 - 8 tygodni)

 (którzy jeszcze nie są uzależnieni )

• realizacja programów psychoterapii dla:

- osób uzależnionych od alkoholu

- członków rodzin dotkniętych następstwami

używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych

• prowadzenie działań konsultacyjno-edukacyjnych dla członków rodzin dotkniętych następstwami używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych

Psychoterapia – etap podstawowy

• Trwa około 6 miesięcy

• Formy zajęć: psychoterapia indywidualna,

grupy: motywacyjna i psychoedukacyjna 

• Po etapie podstawowym a przed zaawansowanym

- grupa zapobiegania nawrotom picia trwająca 2 miesiące 

Psychoterapia - etap pogłębiony

• Trwa około 8 miesięcy 

• Forma zajęć: psychoterapia indywidualna

grupa psychoterapii pogłębionej (zamknięta) 

Psychoterapia osób współuzależnionych

• etap podstawowy

trwa ok.5 miesięcy (od 4 do 6 miesięcy)

realizowana jest psychoterapia indywidualna i grupa otwarta

• etap pogłębiony

trwa ok.6-10 miesięcy

realizowana jest psychoterapia indywidualna i grupa zamknięta

Rodzina alkoholowa

Może przyjść do poradni po:

• wsparcie i rzetelną wiedzę o uzależnieniach

• psychoterapię indywidualną lub grupową

• wiedzę o swoich prawach i możliwościach rozwiązania problemu

Psychoterapia dla Dorosłych Dzieci Alkoholików

• psychoterapia indywidualna

• psychoterapia grupowa

- etap podstawowy - grupa otwarta, min.4 miesiące,

- etap pogłębiony - grupa zamknięta, min.10 miesięcy

Terapia w systemie stacjonarnym (zamknięta)

najczęściej realizowana w: szpitalu na oddziale leczenia uzależnień wojewódzkim ośrodku leczenia uzależnienia lub w prywatnym ośrodku

I etap: intensywna terapia wstępna

trwa ok. 6 do 8 tygodni

• detoksykacja w szpitalu

- nadzór,

- leki zastępujące alkohol, ułatwiające przejście przez zespół

odstawienia

- leczenie chorób somatycznych związanych z uzależnieniem

• leczenie zamknięte w oddziale leczenia uzależnień

- gdy pacjent nie jest w stanie samodzielnie zaprzestać picia

- czas ściśle wypełniony zadaniami terapii,

- realizowana jest psychoterapia:

indywidualna

grupowa (grupa wstępna i zaawansowana),

Detoksykacja

oczyszczenie organizmu z toksycznych związków, które gromadziły się w nim w trakcie trwania uzależnienia oraz przywrócenie jego prawidłowych funkcji życiowych.  kluczowymi elementami detoksykacji są:

• badanie pod kątem stopnia zatrucia organizmu toksynami, występowania chorób współistniejących

• bezpieczne oczyszczenie organizmu z toksyn

• stabilizacja parametrów medycznych (24 - godzinna opieka lekarska, pielęgniarska)

• eliminowanie objawów zespołu abstynencyjnego

• podawanie leków drogą doustną i dożylną,

• odpoczynek, regeneracja sił 

• prawidłowe odżywianie 

Terapia indywidualna

Każdy pacjent ma swojego psychoterapeutę

• konstrukcja indywidualnego planu psychoterapii uzależnienia,

• omówienie spraw osobistych, o których pacjent nie chce mówić w obecności grupy,

Terapia grupowa

grupa terapeutyczna – miejsce treningu społecznego

• uzależnienie

- niszczy więzi z rodziną, przyjaciółmi, znajomymi

- buduje więzi destrukcyjne – z kolegami „od kieliszka”

- kreuje stan izolacji społecznej, wykluczenia społecznego,

• w grupie terapeutycznej - osoby w podobnej sytuacji

przekonanie: „ oni to przeżyli, oni mnie zrozumieją”

zmniejsza się poczucie izolacji społecznej,

• pacjent uzyskuje w bezpiecznej atmosferze informacje zwrotne

- o nieuświadomionych zachowaniach,

- o tym jak jest postrzegany przez inne osoby,

Atuty leczenia stacjonarnego

• umożliwia zwiększenie intensywności zajęć,

osiągnięcie w znacznie krótszym czasie tego, co dają wielomiesięczne programy ambulatoryjne.

• pozwala pacjentowi skupić się wyłącznie na terapii.

II etap – program opieki poszpitalnej

terapia uzupełniająca bądź podtrzymująca,

• odbywa się w:

- w warunkach ambulatoryjnych,

- w systemie półotwartym lub otwartym,

- w ośrodku położonym w pobliżu miejsca zamieszkania osoby uzależnionej,

• łączy:

- terapię indywidualną,

- terapię grupową,

- terapię dla współuzależnionych (indywidualną i grupową)

- grupy wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Środki farmakologiczne

disulfiram

w formie doustnej (Anticol, Antabus),

w formie implantu (Esperal, Disulfiram)

• tzw. leczenie uczulające lub awersyjne wymuszanie abstynencji,

• Cel - przestraszenie człowieka przed sięgnięciem po alkohol.

Ale gdy nie pije ze strachu

– nie znaczy że odzyskał kontrolę nad piciem.

• Pacjent zaczyna pić gdy tylko przestanie się bać.

• Powstaje przekonanie o nieskuteczności tej i innych form leczenia.

• Dziś uważa się je za nieprofesjonalne, a w niektórych przypadkach nawet nieetyczne.

Inne „skuteczne” metody leczenia zamiast psychoterapii

• hipnoza,

• akupunktura,

• "kodowanie„

• weekendowe wyjazdy „terapeutyczne”

Podchodzić do nich z dużym dystansem

(Nie traktować ich poważnie !!!)

Placówki prywatne

Przed podjęciem decyzji o leczeniu - sprawdzić czy:

• placówka jest zakładem opieki zdrowotnej

(pracuje wg standardów, ma nadzór specjalistyczny),

• osoba kierująca placówką, lekarz i terapeuta ma certyfikat

specjalisty terapii uzależnień

• placówka jest zgłoszony do Okręgowej Izby Lekarskiej

• Jak długo funkcjonuje – im dłużej tym lepsza

Jakie są opinie o placówce (np. na Facebooku)

WYK V Ruch AA

Anonimowi Alkoholicy (AA)

• Początki - 1935 r. USA

• Spotkanie 3 osób: makler giełdowy, chirurg i prawnik

Były to tzw. „beznadziejne przypadki”

po licznych nieskutecznych kuracjach

• Gdy sobie pomagali – osiągnęli trzeźwość

• Obecnie wspólnota AA – w 153 krajach świata

• W Polsce

pierwsze wzmianki - w 1957 roku,

pierwsza grupa - w 1974 roku w Poznaniu.

Z preambuły

„Anonimowi Alkoholicy są wspólnotą mężczyzn i kobiet, którzy dzielą się nawzajem doświadczeniem, siłą i nadzieją, aby rozwiązać swój wspólny problem i pomagać innym w  wyzdrowieniu z alkoholizmu”.

SPECYFIKA GRUP AA

• Anonimowość

- anonimowość = bezpieczeństwo

- cel spotkań - skupić się na programie zdrowienia osoby, a nie osobie która w nim uczestniczy.

• Różnorodność

- ludzie w różnym wieku,

- o różnym statusie społecznym, ekonomicznym i kulturowym,

- różna długość picia,

- różne skutki picia,

• Grupa

- apolityczna, areligijna

- nie wiąże się z żadną inną organizacją czy instytucją

- nie ma stałych składek, opłat

- nie przyjmuje wsparcia finansowego ze źródeł zewnętrznych

Etapy i zasady zdrowienia

Wyznaczane są przez:

• Dwanaście Kroków  AA

• Dwanaście Tradycji AA

Ważne kroki na drodze do zdrowienia (12 kroków AA)

• przyznanie się do uzależnienia

• pragnienie zaprzestania picia i gotowość do pracy nad tym

• uświadomienie sobie krzywd wyrządzonych innym

• gotowość do ich naprawienia

• obrachunek moralny

• rozwój duchowy (kontakt z Bogiem, siłą wyższą)

MITINGI

• są prowadzone przez uczestników AA (nie terapeutę)

• uczestnicy opowiadają o tym:

- jak alkohol wpłynął na ich życie i osobowość,

- co zrobili, żeby sobie pomóc,

- jak im się żyje teraz.

• mityngi otwarte

dostępne dla każdego zainteresowanego programem zdrowienia z alkoholizmu Anonimowych Alkoholików

• mityngi zamknięte

dla tych, którzy mają problem z alkoholem i mają "pragnienie zaprzestania picia"

• można chodzić na różne mitingi z różną częstotliwością

Struktura służebna AA w Polsce - 13 Regionów

Region AA WARSZAWA

Obszar terytorialny regionu nie pokrywa się z obszarem administracyjnym Państwa.
Region tworzy 8 intergrup, do których łącznie należy 318 grup AA.

Niedziela

08:30 Jutrznia Warszawa Rozwadowska 9/11 (Parafia p/w św. Rodziny, sala katechetyczna) [ Wszystkie otwarte]

09:30 Orędzie Serca Otwock k/Warszawy Żeromskiego 6 (od strony Domu Rekolekcyjnego) [ Wszystkie otwarte]

10:00 Szansa Legionowo Piłsudskiego 46 (dom parafialny) [ Drugi otwarty]

10:00 Ostrołęka Traugutta (Areszt Śledczy) [ Wszystkie zamknięte]

10:00 Nadzieja Sochaczew pl. Kościuszki (przy kościele św. Wawrzyńca, plebania domofon nr. 2) [ Drugi otwarty]

10:00 Promil Ostrołęka Traugutta (Areszt śledczy) [ Wszystkie zamknięte]

10:00 Kotwica Skierniewice św. Floriana 2 (obok kościoła św. Jakuba) [ Ostatni otwarty]

WYK VII System pomocy osobom uzależnionym od narkotyków

TELEFONY ZAUFANIA

0 801 199 990 Ogólnopolski Telefon Zaufania dla Narkomanów
0 800 12 02 89 Infolinia Stowarzyszenia KARAN

0 801 109 696 Infolinia Pogotowia Makowego Towarzystwo Powrót z U

UZALEŻNIENIE OD NARKOTYKÓW to objaw zaburzeń całego systemu rodzinnego dlatego

- leczy się osobę uzależnioną

- i jej rodzinę

Formy pomocy osobom uzależnionym:

• działania prewencyjne – kluby, świetlice – socjoterapia,

• placówki pierwszego kontaktu

- punkty konsultacyjne,

- poradnie leczenia uzależnień,

• placówki stacjonarne

- ośrodki o programach krótkoterminowych (3 – 6 m.),

- o programach długoterminowych (12 – 18 m.)

• oddziały dzienne,

• programy postrehabilitacyjne,

• programy redukcji szkód.

Kryterium doboru formy pomocy:

• stopień uzależnienia w momencie podjęcia leczenia

• rodzaj substancji uzależniającej

• skuteczność podejmowanych wcześniej prób leczenia

• pacjent w fazie eksperymentowania

- poradnia

• pacjent na progu uzależnienia

- szansa na ośrodek ambulatoryjny (poradnia)

- ewentualnie ośrodek stacjonarny

• pacjent uzależniony w stopniu znacznym

- detoksykacja

- ośrodek stacjonarny

Leczenie ambulatoryjne (w poradni)

Leczenie stacjonarne (w ośrodku)

Leczenie ambulatoryjne (w poradni)

Szansa na skuteczną pomoc ambulatoryjną:

osoby używające:

• marihuany,

• amfetaminy,

• extasy,

• halucynogenów (LSD, grzybów),

• łączących krzyżowo te substancje.

Brak szansy na skuteczną pomoc ambulatoryjną:

osoby używające:

• Heroiny (chyba że czas brania nie przekroczył 2 miesięcy)

Leczenie ambulatoryjne

• pierwsze 2 – 3 spotkania: diagnoza sytuacji osobistej i rodzinnej, oraz omówienie i zatwierdzenie kontraktu terapeutycznego

• pacjent spotyka się z terapeutą 2 razy w tygodniu,

• rodzice spotykają się co 2 lub 3 tygodnie,

• wspólna sesja terapeutyczna 1 raz w miesiącu,

• czas trwania: od 9 miesięcy do 1 roku,

• pacjent utrzymuje abstynencję,

• po utrwaleniu abstynencji – pacjent podejmuje terapię grupową,

Diagnoza sytuacji osobistej i rodzinnej

Rozbudowany wywiad:

• historia używania narkotyków,

• historia leczenia klienta,

• sytuacja życiowa (praca, nauka, czas wolny),

• sytuacja rodzinna,

• historia uzależnienia w rodzinie pacjenta,

• funkcjonowanie w relacjach społecznych,

• sfera prawna,

• sfera seksualna,

• doświadczenia przemocy (w rodzinie, szkole, grupie rówieśniczej),

• rozwój psychofizyczny.

Omówienie i zatwierdzenie kontraktu terapeutycznego

• ze strony pacjenta:

zobowiązanie do abstynencji, regularnego uczestniczenia w spotkaniach, podjęcia terapii grupowej

• ze strony rodziców:

zobowiązanie do regularnego uczestniczenia w spotkaniach, podjęcia kolejnych etapów oddziaływań terapeutycznych

• ze strony terapeuty:

zobowiązanie do koordynowania obu procesów terapeutycznych, kontaktu w sytuacjach trudnych,

MODEL LECZENIA SUBSTYTUCYJNEGO

ZASTĘPCZA KURACJA METADONOWA

METADON

• Wynaleziony - 1937 r. (niemieccy naukowcy) lek usypiający przy operacjach,

lek przeciwbólowy (kilkakrotnie silniejszy od morfiny)

• W czasie II wojny światowej stosowany w armii amerykańskiej jako środek przeciwbólowy i znieczulający, kilkakrotnie silniejszy w działaniu od morfiny.

• W 1947 r. trafił do amerykańskich aptek.

• 1990r. zastosowany po raz pierwszy jako lek substytucyjny przez Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Obecnie – działa kilkanaście poradni podających Metadon.

ZASTĘPCZA KURACJA METADONOWA

• do leczenia narkomanów opiatowych (heroina, morfina)

• jako alternatywa wobec innych nieskutecznych metod

• gdy utrzymanie pełnej abstynencji jest nieosiagalne,

• cel - dostarczenie kontrolowanej ilości narkotyków,

- zwiększenie szansy przeżycia, izolacja od środowiska

narkotykowego

- powrót do społeczeństwa,

- zmniejszenie ryzyka zachowań przestępczych,

Realizacja terapii

• rozpoznanie uzależnienia od heroiny,

• 3 nieskuteczne próby leczenia klasycznego,

• wiek powyżej 21 lat (w praktyce 25 – 30 lat),

• wyrażenie zgody na kontrole obecności narkotyków we krwi

• 3 pozytywne wyniki (na obecność narkotyków)
  – eliminują z terapii,

• Metadon podawany codziennie w postaci syropu na terenie poradni,

Na początku bada się tzw. „nasycenie”ilość środka różnicuje się w zależności od reakcji organizmu,

Stabilny poziom Metadonu osiąga się po kilku dniach,

• Optymalny czas kuracji: 2 – 3 lata ale nie określa się czasu,

• po 2 - 3 latach – skuteczność 50 %,

• zarzut: niektórzy pacjenci skazani są na METADON do końca życia, ma dłuższą reakcję odstawienną od samej heroiny

Korzyści:

• usuwa głód narkotyczny,

• blokuje efekt euforyczny i narkotyków
  (nie są już tak atrakcyjne)

• blokuje efekt bólu przy braku lub zmniejszonej ilości

narkotyków,

• nie pojawia się efekt tolerancji – ta sama dawka przez

cały czas kuracji,

• podawany doustnie, tylko raz na dzień

• nie prowadzi do efektów toksycznych, nie uszkadza

narządów, nie obniża poziomu inteligencji.

• gdy pacjent nie potrzebuje narkotyków,
  traci kontakty ze społeczności narkomańską,
  funkcjonuje w „zdrowym” społeczeństwie,

• redukcja zachowań kryminalnych,

Leczenie stacjonarne (w ośrodku)

• Ośrodki o programie krótkoterminowym (3 – 6 miesięcy)

• Ośrodki o programie długoterminowym (12 – 18 miesięcy)

Zanim pacjent trafi do ośrodka:

• Wstępne przygotowanie, przed przyjęciem do ośrodka

- w poradni, punkcie konsultacyjnym,

• Detoksykacja

- w szpitalu,

• Leczenie w ośrodku stacjonarnym,

Przyjęcie do ośrodka:

• kontrola „trzeźwości”, testy na obecność narkotyków we krwi,

• kontrola ciała, ubrań,

• odebranie przedmiotów przywołujących wspomnienia związane z braniem narkotyków,

• wywiad dotyczący motywacji podjęcia leczenia,

• w przypadku dzieci niezbędna jest obecność rodziców, i zobowiązanie się ich do współpracy z terapeutą w placówce,

• wywiad z pacjentem (i rodzicami),

• zapoznanie pacjenta z warunkami uczestnictwa w terapii,

• społeczność przyjęciowa – weryfikacja szczerości, intencji i motywacji do podjęcia leczenia przez przedstawicieli społeczności będących na różnych etapach leczenia,

• wybór opiekuna ze społeczności

Organizacja cyklu terapeutycznego 4 etapy:

• Etap I- próbny

• Etap II – motywacyjny

• Etap 3 – przejściowy

• Etap 4 - zewnętrzny

Etap I- próbny - pierwszy miesiąc

• wdrażanie do przestrzegania regulaminu,

• nawiązywanie kontaktu z grupą,

• wykonywanie zleconej pracy na rzecz społeczności,

• uczestniczenie w spotkaniach społeczności, obowiązek

wypowiadania się na nich,

• otrzymywanie wsparcia od społeczności,

• weryfikacja postawy wobec leczenia się, ocena tej postawy

przez terapeutów i społeczność,

• objawy fizjologiczne związane z abstynencją,

• brak jeszcze odczuwalnych korzyści i satysfakcji z abstynencji,

• motywująco działa: strach przed degradacją społeczną
  i zagrożenie życia,

• pomyślny przebieg tego etapu – gdy pacjent podejmie

decyzję o kontynuacji leczenia.

Etap II – od 3 do 6 miesięcy

wzmocnienie motywacji do leczenia, budowanie wglądu w przyczyny uzależnienia, poprawa relacji z rodziną

• adaptacja w ośrodku,

• formułowanie kontraktu terapeutycznego,

• zatwierdzenie indywidualnego programu leczenia,

• podejmowanie funkcji w społeczności (pobudkowy, kwiatkowy)

• nabywanie praw i przywilejów

np. prawo do:

- uczestnictwa w głosowaniu na „społecznościach”,

- słuchania muzyki,

- samodzielnego robienia kawy, herbaty,

- samodzielnego poruszania się po najbliższej okolicy,

• rozliczanie się przed społecznością terapeutyczna
  z realizowanych zadań, otrzymywanie informacji zwrotnych

Etap 3 - przejściowy – od 3 do 4 miesięcy

adaptacja do środowiska zewnętrznego

przemiana wewnętrzna w obszarze wielu postaw i zachowań

• kontynuacja terapii indywidualnej, koncentracja na problemach osobistych,

• terapia rodzinna,

• przepustki do domu,

• organizacja miejsca zamieszkania, nauki, pracy,

• pełnienie ważnych funkcji w społeczności: gospodarz domu, kierownik pracy, prezes grupy,

• pełnienie opieki nad młodszymi stażem,

Następuje konfrontacja z realiami poza murami ośrodka

• spotkanie z kolegami z subkultury narkomańskiej,

• przebywanie w środowisku, w którym pacjent przyjmował

narkotyki,

• przestrzeganie norm przyswojonych w ośrodku,

bez kontroli zewnętrznej,

• spotkanie z członkami rodziny, i nieuzależnionymi

kolegami,

Analiza doświadczeń spoza ośrodka na spotkaniach społeczności.

Etap 4 - zewnętrzny – od 2 do 3 miesięcy

samodzielne życie bez narkotyków

• wyprowadzenie się z ośrodka lub przeprowadzenie do części hostelowej,

• podjęcie nauki lub pracy,

• usamodzielnienie się materialne,

• umocnienie kontaktów społecznych poza ośrodkiem,

• kontakty z terapeutą,

• regularny udział w spotkaniach społeczności,

• wspieranie leczenia pacjentów młodszych stażem.

• czerpanie korzyści z życia bez narkotyków,

• lub porażka w konfrontacji z rzeczywistością,

WYK VIII Uzależnienie od narkotyków Terapia zamknięta Model oparty na społeczności terapeutycznej

Ośrodek Rehabilitacyjno-Readaptacyjny dla Dzieci i Młodzieży MONAR w Gdańsku (ambulatoryjne i stacjonarne)

Ambulatoryjne:

• Rodzinna Poradnia MONAR

• Godziny funkcjonowania:

Poniedziałek – piątek 15.00 – 20.00

• Oferta:

- terapia indywidualna dla młodzieży, rodziców, opiekunów,

- terapia grupowa dla młodzieży, rodziców, opiekunów,

- warsztaty edukacyjne dla młodzieży, rodziców, opiekunów, nauczycieli

Stacjonarne:

• Placówka terapeutyczno-wychowawcza

• Prowadzi terapię długoterminową (max. 18 miesięcy)

• Pracuje metodą społeczności terapeutycznej

• Cel – rozwiniecie umiejętności życiowych,

które pozwolą na przejęcie kontroli nad własnym życiem

• Przyjmuje osoby ubezpieczone i nieubezpieczone

• Warunki przyjęcia:

- do 19 roku życia

- deklaracja dobrowolności pobytu w ośrodku

- zgoda rodziców

- detoksykacja i diagnoza psychiatryczna

• Leczy – 24 godziny na dobę

Formy pomocy:

• Terapia indywidualna

• Terapia grupowa

• Treningi grupowe (praca nad emocjami, kontakt interpersonalny)

• Edukacja szkolna

• Edukacja zdrowotna (dbanie o higienę, dermatolog, stomatolog, edukacja seksualna, profilaktyka AIDS)

• Grupy aktywności twórczej (teatralna, fotograficzna, plastyczna, muzyczna)

• Grupy aktywności sportowej (kurs tańca towarzyskiego, aerobik, siatkówka, pływanie, kulturystyka, tenis ziemny, stołowy)

• Grupy aktywności turystycznej (wycieczki piesze, rowerowe, górskie, grupy przetrwania, obozy, rajdy)

• Współpraca z rodziną (spotkania, grupy treningowe dla rodziców)

• Second Step – program postrehabilitacyjny w hostelu (zabezpieczenie bytowe i terapeutyczne)

Wszystkie te formy pomocy podporządkowane są SPOŁECZNOŚCI TERAPEUTYCZNEJ

Synanon – pierwsza wspólnota terapeutyczna

• Wywodzi się z tradycji ruchu AA

• 1958 r. - Charles Dederich, uczestnik grupy AA założył Synanon – pierwszą społeczność terapeutyczną

• zauważa siłę drzemiącą w grupie „nieprofesjonalistów”którzy mogą pomagać sobie w zdrowieniu z nałogu,

• Ranczo w Santa Monika w Kaliforni przyjmuje alkoholików, prostytutki, drobnych przestępców itp/

• Osoby odrzucone przez społeczeństwo uczą się życia od nowa.

• Uczestniczą w „grach”, które oczyszczają i uczą funkcjonowania społecznego,

• W społeczności - bardzo rygorystyczne zasady.

• Powstaje społeczeństwo alternatywne mające być dla wszystkich zagubionych EDENEM, ziemią obiecaną.

Kazimierz Janowski – „Mój Shambala”

Daytop Village – filozofia

• Jestem Tutaj ponieważ nie mogę już dłużej uciekać od samego siebie.

• Tak długo będę uciekał dopóki nie odważę się zobaczyć siebie w oczach innych.

• Tak długo będę cierpiał i bał się dopóki nie podzielę się z innymi swoimi tajemnicami.

• Jeżeli nie zaufam innym będę sam.

• Tylko w tym miejscu będę mógł zobaczyć siebie jak w zwierciadle.

• Tylko tutaj nie musze być gigantem z moich marzeń czy karłem z moich strachów.

• W tym domu jestem cząstką społeczności dzieląc z moimi rówieśnikami cele i codzienny trud.

• Zapuszczając tu korzenie mogę rozwijać się i tworzyć nie będąc już dłużej samotnym.

• Pomagając innym mogę też odnaleźć siebie.

Pierwsza społeczność terapeutyczna w Polsce

Ośrodek w GŁOSKOWIE

• 15 października 1978 r.

• Marek Kotański wraz z grupą współpracowników wyprowadził część pacjentów szpitala psychiatrycznego w Garwolinie do budynku w Głoskowie

• Pacjentom zaoferowano program terapeutyczny nazwany społecznością terapeutyczną, 

oparty na zasadach SYNANONU

• Głównym filarem terapii miało być nie tak jak w szpitalu oddziaływanie lekarzy psychiatrów

co wzajemne oddziaływanie pacjentów na siebie

Głosków – ośrodek MATKA dla innych ośrodków

Społeczność terapeutyczna

Miejsce stałego pobytu, w którym żyje realizując wspólny cel pewna grupa ludzi stanowiąca mikrospołeczność. Odtwarzane są w niej role i funkcje podobne do występujących w społeczeństwie.

(G. Milanesi)

• Pacjent dobrowolnie poddaje się społeczności

• Jeśli nie może zaufać sobie to musi zaufać
  jakiejś sile zewnętrznej

• Społeczność stanowi tło i nawigację dla jednostki

• Zmiana następuje prze modelowanie zachowań (naśladowanie zachowań osób znajdujących się wyżej w hierarchii)

• W społeczności osoba uczy się:

- życia bez narkotyków

- funkcjonowania w narzuconych mu rolach społecznych,

- odpowiedzialności społecznej (za siebie i innych).

REGULAMIN:

W placówce obowiązuje:

• abstynencja od środków psychoaktywnych

• abstynencja seksualna

• odrzucenie „narkomańskiej” przeszłości,

unikanie wspominania osób i zdarzeń związanych z narkotykami (zdjęcia, stroje, ozdoby, pamiątki)

Do ośrodka nie można zabrać

• telefonu komórkowego,

• kart bankomatowych i kredytowych,

• przenośnych odtwarzaczy muzyki,

• kosztownej biżuterii, zegarków i innych kosztownych rzeczy,

• odzieży zawierającej reklamy alkoholu, papierosów symbole związane z narkotykami,

• fotografii w gronie znajomych oraz zdjęć osób z którymi wiążą się wspomnienia kojarzone z imprezami, wspólnym odurzaniem się,

• zwierząt.

PACJENT MA OBOWIĄZEK

• poddawać się testom na obecność narkotyków w trakcie pobytu w placówce

• uczestniczyć w zajęciach i spotkaniach społeczności

• zgłaszać się do lekarza na terapię indywidualną w ustalonych terminach

• otwarcie przyjmować opinie i uwagi na swój temat

• aktywne uczestniczyć w życiu domu

• obserwować innych (dla ich oraz własnego dobra)

• nieść pomocy innym mieszkańcom domu

• zachować w tajemnicy sprawy przedstawione i omawiane w czasie spotkań grupowych

• nie stosować przemocy fizycznej i psychicznej wobec innych

• nie przywłaszczać sobie rzeczy innych osób

W innych dodatkowo:

Regulamin z ośrodka w Kielcach

• Zgoda na kontakt z kadrą ośrodka w ciągu 3 lat po zakończeniu lub przerwaniu terapii

• Wskazanie osób, z którymi można kontaktować się w sprawach leczenia przez okres 3 lat po jego zakończeniu lub przerwaniu leczenia w ośrodku (członków rodziny, partnerów)

Hierarchia w społeczności

Struktura społeczności ma charakter hierarchiczny:

• pozycja osoby zależy od czasu pobytu i postępów w przyjmowaniu odpowiedzialnych ról.

• w każdym kolejnym etapie osoba zdobywa

- coraz większe zaufanie grupy

- coraz więcej praw, (włączać radio, robić samodzielnie herbatę itp.)

- otrzymuje funkcje społeczne(kwiatkowy, pobudkowy)

- zadania są coraz bardziej odpowiedzialne

• o awansie decydują wszyscy członkowie społeczności

• na sali gdzie spotyka się społeczność wiszą „schodki etapowe”

gdzie przyczepiane są laleczki każdego mieszkańca pokazujące na jakim etapie znajduje się dana osoba.

Etapy kariery terapeutycznej (1)

ETAP I – OBSERWATOR
2 tygodnie od przyjazdu

• zapoznanie sie z zasadami, regulaminem i, zwyczajami

• określenie stopnia motywacji do podjęcia świadomej decyzji
  o pozostaniu w Ośrodku

• zawarcie “wstępnego” kontraktu.

ETAP II – NOWICJUSZ
Czas trwania etapu: 6 – 8 tydzień

• deklaracja zgody na leczenie

• wykonywanie zleconej pracy na rzecz społeczności,

(sprzątanie, zamiatanie, odgarnianie śniegu)

• uczenie się pokory i posłuszeństwa wobec grupy,

• umocnienie decyzji o dalszym leczeniu,

• zawarcie kontraktu określającego programu leczenia,

ETAP III – DOMOWNIK
Czas trwania etapu: 3 – 4 miesiąc

• świadoma praca nad swoimi słabościami i ograniczeniami

• samokontrola i samodyscyplina,

• poznawanie siebie w nowych rolach społecznych

podejmowanych na terenie Ośrodka,

• pojawiają się pierwsze prawa i satysfakcja z „przetrwania”

ETAP IV – ORGANIZATOR
Czas trwania etapu: 5 - 6 miesiąc

• organizacji własnego czasu,

• aktywności w walce z nudą i brakiem perspektyw,

• poszukiwanie sposobów spędzania wolnego czasu.

Stopniowa zmiana motywacji zewnętrznej na wewnętrzną

ETAP  V – OPIEKUN
Czas trwania etapu: 7 - 8 miesiąc

• przejmowanie opieki nad młodszymi stażem 

• uczenie się opiekuńczości, ofiarności i odpowiedzialności za

innych,

• czerpania radości z bycia potrzebnym.

ETAP  VI – TWÓRCA
Czas trwania etapu: 9 - 11 miesiąc

• przygotowanie się do opuszczenia domu

• częste przepustki

• tworzenie planów na przyszłość,

• organizacja miejsca zamieszkania, nauki, pracy,

• pełnienie ważnych funkcji w społeczności: gospodarz

domu, kierownik pracy, prezes grupy,

• rozwijanie własnych zainteresowań,

ETAP  VII – MIESZKANIEC
Czas trwania etapu: 12 – 19 miesiąc
Realizowany w hostelu

• dalsze przygotowanie do opuszczenia domu,

• podjęcie nauki lub pracy,

• usamodzielnienie się materialne,

• umocnienie kontaktów społecznych poza ośrodkiem,

• kontakty z terapeutą,

• regularny udział w spotkaniach społeczności,

• wspieranie leczenia pacjentów młodszych stażem.

Podsumowując

• Osoba uzależniona zaczyna w ośrodku nowe życie,

• Staje się nowym, wolnym od narkotyków człowiekiem

• To nowe życie wymaga poświeceń, ćwiczeń i doskonalenia się

• Na nowo uczy się funkcjonowania w rolach społecznych.

• W ośrodku sprawdza samego siebie, swoją zdolność przeciwstawiania się pokusie wzięcia narkotyku

• Im trudniejsze próby i doświadczenia w ośrodku, tym większa szansa, że oprze się pokusie poza ośrodkiem.

• Pamiętanie o własnych słabościach (świadomość bycia narkomanem) pozwala być bardziej czujnym na czyhające niebezpieczeństwa

Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach

Dwie koncepcje uzależnienia:

1. Uzależnienie jako choroba

koncepcja tradycyjna, najbardziej popularna

np. koncepcja terapii M. Kotańskiego

2. Uzależnienie jako nawyk

podejście nowatorskie

Kryteria diagnostyczne uzależnienia

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD 10

Gdy przynajmniej 3 z wymienionych objawów występują:

• przynajmniej przez miesiąc,

• lub krócej niż miesiąc ale w powtarzających się cyklach

przez ostatni rok

wówczas mówimy o uzależnieniu

1. Silne pragnienie, przymus przyjmowania substancji psychoaktywnej

2. Upośledzenie zdolności kontrolowania przyjmowania substancji (rozpoczynania, kończenia, ilości)

3. Zespół abstynencyjny - fizjologiczne objawy zaprzestania przyjmowania substancji psychoaktywnej, które znikają po ponownym zażyciu substancji

4. Zmiana tolerancji na działanie substancji psychoaktywnej

narkotyki – tolerancja się zwiększa, trzeba brać ich coraz więcej by uzyskać „pożądany efekt”

alkohol – tolerancja się zwiększa a potem zmniejsza

5. Zmiana trybu życia związana z przyjmowaniem substancji

6. Uporczywe przyjmowanie substancji mimo wyraźnych dowodów na jej szkodliwość

Uzależnienie jest chorobą

• Podstawową - ona sama jest źródłem licznych zaburzeń w fizycznym, psychicznym, społeczny, duchowym funkcjonowaniu jednostki

• Postępującą – ma progresywny charakter, kontynuowanie zażywania lub picia przynosi eskalację strat i szkód.

• Śmiertelną – straty i szkody nieuchronnie prowadzą do śmierci.

• Przewlekłą – nie można jej definitywnie wyleczyć lub zlikwidować

Założenia metodyczne do leczenia

• W tej chorobie upośledzona jest zdolność kontrolowania siebie Uwidoczniająca się w niekontrolowanym przyjmowaniu narkotyku.

• Jest to stała dysfunkcja dlatego narkomanem czy alkoholikiem jest się przez całe życie.

• Pacjent musi przyznać, że jest bezsilny wobec narkotyku, że nie potrafi się kontrolować .

• Musi przyznać się że jest uzależniony (ja narkoman, ja alkoholik)

• Jedynym rozwiązaniem jest leczenie oparte na całkowitym zaufaniu do terapeuty i społeczności terapeutycznej

• Efektem skutecznego leczenia jest całkowita abstynencja

Krytyka terapii tradycyjnej

• Opcja zerowa w terapii (wszystko albo nic)
  czyli dążenie do całkowitego wyeliminowania narkotyków jest w większości przypadków niemożliwe a skuteczność terapii bardzo niska

• Do uwolnienia się od narkotyków nie jest potrzebna terapia długoterminowa. Nie jest bardziej skuteczna niż krótkoterminowa Ten sam efekt można uzyskać w krótszym czasie.

• Terapia szczególnie ta długoterminowa jest dla młodzieży stygmatyzująca, naznacza piętnem „narkomana”

• Terapia nie musi być „ciężka”, „hardkorowa”, nie musi testować odporności i wytrzymałości,

• Nie trzeba oddzielać młodego człowieka od naturalnych źródeł wsparcia:

- kierować do placówki znajdującej się daleko od domu

- izolować od rodziny przez kilka miesięcy

Siłę rodziny można wykorzystać do terapii

Uzależnienie jako nawyk

• Osoba zażywająca narkotyki postępuje nawykowo, według wzoru, który chwilowo dezorganizuje jej życie, powoduje zagubienie, przysparza kłopotów.

• Cechą charakterystyczną tego zagubienia jest subiektywne poczucie, że nie jest w stanie poradzić sobie z narkotykami

• Ten nawyk to pewien automatyzm w działaniu wynikający z istnienia pewnych potrzeb.

Potrzeby młodych ludzi: dobrze się bawić, należeć do grupy, być silnym, odważnym, śmiałym, doświadczać czegoś nowego, radzić sobie z negatywnymi emocjami,

• Jeśli osoba nie wie jak te potrzeby zaspokajać (jakie ma zasoby, jak z nich korzystać)

to robi to w sposób najprostszy, najbardziej dostępny

Filozofia centralna TSR

Jeśli coś działa – to rób tego więcej

W przypadku młodzieży od narkotyków mogą odciągać proste rzeczy: rozmowa z przyjaciółką, sukces w szkole, praca fizyczna, pasja np., komponowanie muzyki.

Jeśli ktoś był w stanie zmniejszyć ilość zażywanych narkotyków, to niech się tym cieszy i stosuje te same metody,

Nie musi od razu być całkowitym abstynentem.

Jeśli coś nie działa – nie rób tego

nie zawsze i nie wobec każdego pacjenta działa
skomplikowana terapia oparta na rygorystycznych zasadach

Założenia metodyczne do terapii

• Zażywanie narkotyków to sytuacja chwilowa bardziej zależy od sytuacji w której znalazła się osoba (rodzina, szkoła, rówieśnicy) niż od właściwości substancji psychoaktywnej.

• Z narkotykami można skończyć jeśli znajdzie się konstruktywne sposoby rozwiązywania swoich problemów, zaspokajania potrzeb.

• Kontrolowania siebie, (a więc i „brania”) można się nauczyć.

• Aby przezwyciężyć uzależnienie i nauczyć się kontroli siebie samego, trzeba oprzeć się na własnej silnej woli.

O czym pamiętają terapeuci

• Każdy problem ma wiele źródeł i w różny sposób można go rozwiązać.
  Można korzystać z różnych teorii

• Nie ma uniwersalnej metody dla wszystkich narkomanów

Do każdego pasuje inna metoda. Trzeba ją odkryć.

• Aby pomóc narkomanowi nie potrzeba przeprowadzać w jego życiu rewolucyjnych zmian.

Potrzebna jest mała zmiana.

• To klient określa do czego dąży w terapii.
  Nie jest bezsilny i bezwolny.
  Podmiotową rolę klienta trudno wielu terapeutom zaakceptować

• Efektem ma być człowiek odpowiedzialny.
  Aby nauczyć odpowiedzialności klient musi mieć wybór i tych wyborów dokonywać

Zwolennicy tej terapii podkreślają:

TSR:

• szanuje klienta,

• nie próbuje go złamać,

• akceptuje go takiego jakim jest,

• pozwala mu na błędy,

• nie próbuje go złamać,

• nie koncentruje się na brakach i narkotykach ale na osobistych możliwościach klienta,

• próbuje wykorzystać jego potencjał, którego on sam nie zauważa

• chwali i docenia,

• do każdego podchodzi indywidualnie

Całodobowy Młodzieżowy Oddział Leczenia Uzależnień
ul. Włocławska 233, Toruń

Oddział młodzieżowy

• dla dziewcząt i chłopców nadużywających, bądź uzależnionych od substancji psychoaktywnych (alkoholu, marihuany, amfetaminy, substancji wziewnych, itp.)

• wiek: 14 – 20 lat

• program opracowany w oparciu o model Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach (TSR)

ang. Brief Solution Focused Therapy (BSFT)

• wykorzystywane są elementy Terapii Poznawczo-Behawioralnej i społeczności terapeutycznej

• Terapia indywidualna

• Terapia grupowa

• Terapia rodzinna

• Program starszy brat, starsza siostra

• Zajęcia sportowo rekreacyjne

• Społeczność terapeutyczna

WYK XIX Leczenie uzależnień pokarmowych

Odżywianie

• Zaspokaja wiele potrzeb

• Dziecko karmione przez matkę otrzymuje od niej

- pokarm fizyczny,

- miłość,

- czułość,

- bliskość,

- poczucie bezpieczeństwa,

- kontakt osobisty.

• Odżywianie nadaje jest rytuałem w rodzinie i w każdej wspólnocie osób.

• problemy psychiczne, zaburzone kontakty i toksyczne więzi mogą prowadzić do poważnych zaburzeń w odżywianiu.

Somatyzacja

• Sygnalizowanie i odreagowanie problemów psychicznych za pomocą języka ciała

• gdy ktoś nie jest świadomy swoich problemów psychicznych czy społecznych

• lub gdy nie chce albo też nie potrafi ich przezwyciężyć.

• dokonuje się najczęściej poprzez:

- zaburzenia snu,

- zaburzenia układu oddychania (do astmy włącznie),

- zaburzenia funkcji krążenia

(nadciśnienie, zakłócenia pracy mięśnia sercowego),

- zaburzenia funkcji odżywania.

ZABURZENIA FUNKCJI ODŻYWIANIA

• kompulsywne, odruchowe sięganie po pokarm,

• odrzucanie pokarmu,

ANOREKSJA

- jadłowstręt psychiczny - anorexia nervosa

(z grec. an – brak, pozbawienie, orexis – apetyt)

• zaburzenie odżywiania, polegające na celowej utracie wagi

wywołanej i podtrzymywanej przez osobę chorą,

• obraz własnego ciała jest zaburzony,

• występują objawy dysmorfofobii,

• lęk przybiera postać uporczywej idei nadwartościowej,

w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi,

• największe zagrożenie zachorowaniem dotyczy dziewcząt

wieku między 14 a 18 rokiem życia

• po raz pierwszy opisana w połowie XIX wieku,

• nieleczona prowadzi do śmierci w około 10% przypadków

Kryteria diagnostyczne ANOREKSJI wg ICD-10

• zmniejszenie masy ciała (albo brak przyrostu – u dzieci) prowadzące do osiągnięcia masy ciała 15% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej dla wieku

• spadek wagi jest narzucony samemu sobie przez unikanie "tuczącego pożywienia".

• ocenianie siebie jako osoby otyłej oraz pojawienie się lęku przed przytyciem

• zaburzenia endokrynne manifestujące się u kobiet zanikiem miesiączki

a u mężczyzn utratą zainteresowań seksualnych i potencji

• zaburzenie nie spełnia kryteriów rozpoznania bulimii psychicznej

Dysmorfofobia (ang. Body Dysmorphic Disorder, BDD)

• zaburzenie psychiczne, charakteryzujące się występowaniem lęku związanego z przekonaniem o nieestetycznym wyglądzie lub budowie ciała.

• najczęściej defekt ciała jest wyolbrzymiony. („jestem za gruba, mam za grube uda”)

• skóra (73%), włosy (56%), nos (37%), waga (22%), brzuch (22%), piersi/brodawki (21%),

Myśli nadwartościowe - idee nadwartościowe

• rodzaj przekonań wyznawanych przez osobę, które są zasadniczo prawdziwe, nie są urojeniami,

• ale mają nadmierny wpływ na jej decyzje i zachowanie,

• wyraźnie odróżniają się swoją siłą oddziaływania na tle wpływu innych wyznawanych przez nią poglądów,

TYPY ANOREKSJI ICD-10 wyróżnia:

• jadłowstręt psychiczny (jak wyżej)

• jadłowstręt psychiczny atypowy

trudny do rozpoznania bo nie ma tak charakterystycznych objawów jak:

- brak miesiączek

- nasilony lęk przed otyłością,

występuje natomiast znaczny spadek wagi ciała oraz zachowanie ukierunkowane na utratę wagi.

BULIMIA żarłoczność psychiczna (łac. būlīmia nervosa)(bulimis z gr. oznacza "byczy głód„)

• zaburzenie odżywiania charakteryzujące się

napadami objadania się, po których występują zachowania kompensacyjne

- wywoływanie wymiotów,

- głodówki,

- użycie środków przeczyszczających,

- wykonywanie lewatyw,

- nadmierne ćwiczenia fizyczne

Kryteria bulimii wg ICD-10

Niezbędne jest spełnienie 4 poniższych kryteriów

1. stałe zaabsorbowanie jedzeniem i niepowstrzymane pragnienie lub poczucie przymusu jedzenia,

2. nawracające epizody przejadania się, polegające na pochłanianiu olbrzymich ilości jedzenia

w krótkich odstępach

- co najmniej 2 razy tygodniowo w ciągu trzech miesięcy,

3. przeciwdziałanie przybieraniu na wadze;

stosowanie w tym celu co najmniej jednej z metod:

- prowokowanie wymiotów,

- nadużywanie środków przeczyszczających,

- okresowe głodówki,

- przyjmowanie leków tłumiących łaknienie,

- preparatów tarczycy lub środków moczopędnych;

- zaniechać przyjmowania insuliny w przypadku współistniejącej cukrzycy,

4. chorobliwa obawa przed otyłością

chory określa nieprzekraczalne granice masy ciała,

znacznie poniżej przedchorobowej czy optymalnej masy ciała określonej przez lekarza.

• często, choć nie zawsze, w przeszłości miał miejsce epizod jadłowstrętu psychicznego,

• okres dzielący te dwa zaburzenia wynosi od kilku miesięcy do wielu lat,

• poprzedzający epizod jadłowstrętu był pełnoobjawowy

lub przebiegł w łagodny sposób, z umiarkowanym spadkiem masy ciała

i przejściowym zatrzymaniem miesiączek.

PRZYCZYNY BULIMII

• brak samoakceptacji

• konflikty rodzinne

• zaburzenia mechanizmów samoregulacji i samokontroli

• emocjonalne zaniedbanie dziecka w dzieciństwie

• brak akceptacji przez grupę rówieśniczą

(wiążący się często ze zmianą środowiska)

• uszkodzenie ośrodka sytości w mózgu

Leczenie anoreksji

Hospitalizacji (zwykle 2 – 3 miesiące), często wbrew woli pacjentki.

I etap

terapia ratująca życie,

- niweluje objawy odwodnienia,

- zaburzeń wodno-elektrolitowych oraz wyniszczenia.

II etap

uzyskanie w miarę szybkiego przyrostu masy ciała

(ok. 200 gramów dziennie).

 

 Dieta w leczeniu

• początkowo uboga w tłuszcz i laktozę,

żeby nie wywoływała zaburzeń jelitowych

• kaloryczności 1200-1500 kcal.

• stopniowo kaloryczność zwiększana do 3500 kcal dziennie

farmakoterapia

• jedynie jako leczenie wspomagające

• czasem - małe dawki insuliny, aby wywołać objawy

wegetatywnego pobudzenia ośrodka łaknienia

• przy stanach lękowe, bezsenności czy zmianie nastroju

pomocne mogą być leki przeciwdepresyjne,

(ich wpływ na przebieg schorzenia jest jednak pośredni)

• gdy nie dochodzi do powrotu miesiączki, mimo uzyskania

prawidłowej masy ciała - terapia hormonalna

Psychoterapia

I obszar:

• Koncentracja na "tu i teraz„

• Jej celem jest zniesienie konkretnego objawu anoreksji

• Stosuje się metody wzmocnień

- pozytywnych - przyrost wagi ciała jest nagradzany

- negatywnych (awersyjnych)- spadek wagi ciała jest karany

II obszar

• terapia skupiona na aktualnych sprawach
  i problemach pacjentki

III obszar

• psychoterapia wspierająca,

• cel - odzyskanie równowagi psychicznej pacjentki,
  - zredukowanie jej lęku i strachu
  - pomoc w przystosowaniu się do nowych sytuacji.

Terapia rodzinna

• Cel - poprawa relacji miedzy członkami rodziny

- radzenie sobie z kolejnymi fazami cyklu życia rodzinnego

• Jest metodą „z wyboru”

• Prowadzona w trybie ambulatoryjnym.

• Sesje odbywają się

- początkowo co 2 tygodnie,

- później rzadziej, co 3 – 5 tygodni.

Wsparcie rodzin

• grupy wsparcia, grupy samopomocy dla rodzin z problemem anoreksji

Dwie tendencje w przebiegu anoreksji

• wzrost wskaźnika umieralności w miarę trwania choroby
  - główna przyczyna (połowa zgonów) - niedożywienie
  i powikłania z tym związane,

- druga przyczyna - samobójstwa

• możliwość wyzdrowienia nawet po wielu latach choroby

WYZDROWIENIE

• gdy waga utrzymuje się w 15% przedziale

przeciętnej wagi dla danego wieku

• gdy pacjentka regularnie miesiączkuje

Leczenie bulimii

• Leczenie bulimii odbywa się podobnymi metodami

- jak w przypadku anoreksji

• Bulimiczki częściej niż anorektyczki deklarują chęć leczenia,

ale mają trudności z kontynuowaniem terapii.

• Poprawa:

- duża - gdy pacjentka posiadła umiejętność kontroli
jedzenia przy braku napadów objadania się i wymiotów,

- średnia - gdy od czasu do czasu występują epizody
utraty kontroli nad jedzeniem

Uwagi ogólne do leczenia zaburzeń jedzenia

• Nie ma ustalonego jednego modelu terapeutycznego.

• Każda pacjentka wymaga indywidualnego podejścia

- stan zdrowia,

- przebieg choroby,

- sytuacja osobista i rodzinna

- motywacja do leczenia.

• Leczenie - jak najwcześniej,

• Podstawowy element terapii - nawiązanie więzi terapeutycznej

• Leczenie powinien prowadzić zespół złożony z różnych specjalistów:
  psychiatra, internista, psycholog, pielęgniarki, dietetyk, terapeuta zajęciowy.

WYK X Pomoc społeczna

• USTAWA  o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.)

• KOMU PRZYSŁUGUJE POMOC
  (kryterium „powodów”)
  „Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom z powodu …”

1)    ubóstwo,
2)    sieroctwo,
3)    bezdomność,
4)    bezrobocie,
5)    niepełnosprawność,
6)    długotrwała lub ciężka choroba,
7)    przemoc w rodzinie,
8)   alkoholizm lub narkomania,
9)   zdarzenia losowe i sytuacje kryzysowe,
10)  klęski żywiołowe lub ekologiczne,
11)   potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
12)   bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
13)  brak umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze
14)  trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
15)  trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,

KOMU PRZYSŁUGUJE POMOC
(kryterium obywatelstwa)

1) osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania

i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadającym zezwolenie na osiedlenie się, zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy,

3) obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt.

ŚWIADCZENIA Z POMOCY SPOŁECZNEJ

- świadczenia pieniężne

- świadczenia niepieniężne

ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE

a)  zasiłek stały

dla osób całkowicie niezdolnych do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności,
jeżeli jej dochód jest niższy od „kryterium dochodowego”
- kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej
477zł. (461 zł 2 lata temu)

- kryterium dochodowe na osobę w rodzinie

351 zł. (316 zł 2 lata temu)

Maksymalna kwota - 444 zł, minimalna - 30 zł.

Zasiłek wypłacany jest w wysokości różnicy między kryterium dochodowym a dochodem osoby (lub na osobę w rodzinie).

b)  zasiłek okresowy

dla osób niezdolnych do pracy (przejściowo) ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie,

c)  zasiłek celowy,

na pokrycie części lub całości kosztów zakupu:

- żywności,

- leków i leczenia,

- opału,

- odzieży,

- niezbędnych przedmiotów użytku domowego,

- drobnych remontów i napraw w mieszkaniu,

- kosztów pogrzebu,

SZCZEGÓLNIE W OKOLICZNOŚCIACH

- ubóstwa

- zdarzenia losowego

- klęski żywiołowej

d)  zasiłek (celowy, jednorazowy)
i pożyczka (nioprocentowana)
na ekonomiczne usamodzielnienie się,
na kontynuowanie nauki,

na integrację ze środowiskiem

osobom opuszczającym:

- placówki opiekuńczo-wychowawcze,
- domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,
- rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich,
- zakłady poprawcze,
- specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze,
- młodzieżowe ośrodki wychowawcze,

Warunek:

- zobowiązanie się osoby usamodzielnianej do realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia,

- udział „opiekuna usamodzielnienia” (powiatowe centrum pomocy rodzinie),

e)  pomoc pieniężna dla rodzin zastępczych,

f)  świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców,

g)  składki na ubezpieczenie zdrowotne ,

- np.zasiłek celowy na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,

h)  składki na ubezpieczenia społeczne,

- składki (zasiłek okresowy) na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie zamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem,

Świadczenia niepieniężne

a)  praca socjalna, (działania mające na celu budowanie potencjału podopiecznych umożliwiającego prawidłowe funkcjonowanie w rolach społecznych)
b)  bilet kredytowany,
c)  pomoc rzeczowa, (np. na ekonomiczne usamodzielnienie)
d)  sprawienie pogrzebu,
e)  poradnictwo specjalistyczne (psychologiczne, pedagogiczne, prawne),
f)  interwencja kryzysowa,

g)  schronienie

- w noclegownie,

- schroniska,

- domy dla bezdomnych

- i inne miejsca do tego przeznaczone,

h)  posiłek (jeden gorący posiłek dziennie),
i)   niezbędne ubranie

(odzież i obuwie odpowiednie do indywidualnych właściwości osoby oraz pory roku),

Indywidualny program wychodzenia z bezdomności (ustala pracownik socjalny w ośrodku pomocy społecznej)

j)   usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze

- w miejscu zamieszkania,
- w ośrodkach wsparcia

- w rodzinnych domach pomocy (3 – 8 osób),

Dla osób samotnych, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osóbw zaspokojeniu jej podstawowych potrzeb.

USŁUGI OPIEKUŃCZE

- opieka higieniczna,

- zalecona przez lekarza pielęgnacja

- zapewnienie kontaktów z otoczeniem
(w miarę możliwości),

SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE

usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, (wymagają specjalistycznego przygotowania zawodowego)

k)  mieszkanie chronione,

dla osób które ze względu na:

- trudną sytuację życiową,

- wiek,

- niepełnosprawność lub chorobę

potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki,

np. dla osób:

- z zaburzeniami psychicznymi,

- opuszczających rodzinę zastępczą,

placówkę opiekuńczo-wychowawczą,
młodzieżowy ośrodek wychowawczy,
zakład dla nieletnich,

- uchodźców,

l)  pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,

dla osób wymagających całodobowej opieki:

- w podeszłym wieku,

 - przewlekle somatycznie chorych,

 - przewlekle psychicznie chorych,

 - dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie,

 - dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie,

 - osób niepełnosprawnych fizycznie,

ł)  opieka i wychowanie

(dla dzieci pozbawionych opieki,
których potrzeby nie są zaspokajane)

- rodziny zastępcze
- placówki opiekuńczo-wychowawcze

- ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,

RODZINY ZASTĘPCZE
1)   spokrewnione z dzieckiem,
2)   niespokrewnione z dzieckiem,
3)   zawodowe niespokrewnione z dzieckiem:

- specjalistyczne,

- o charakterze pogotowia rodzinnego,

PLACÓWKI OPIEKUŃCZE I WYCHOWAWCZE:
domy dziecka, rodzinne domy dziecka, domy małego dziecka, pogotowia opiekuńcze, ośrodki wychowawcze

Jednostki organizacyjne

pomocy społecznej

- regionalny ośrodek polityki społecznej,

- powiatowe centrum pomocy rodzinie,

- ośrodek pomocy społecznej,

- dom pomocy społecznej,

- placówki specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego,

- placówki opiekuńczo-wychowawcze,

- ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,

- ośrodek wsparcia (np. dziecka i rodziny),

- ośrodki interwencji kryzysowej,

WYK XI Wsparcie osób bezrobotnych - powiatowy urząd pracy

Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Tekst jednolity Dz. U. z 2003 r. Nr 58 Poz. 514)

POWIATOWE URZĘDY PRACY

Rodzaj świadczonych usług

• rejestracja osób bezrobotnych

• przyznawanie i wypłacanie zasiłków dla

bezrobotnych

• pośrednictwo pracy

• pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy

• pomoc w rozpoczynaniu działalności gospodarczej

• organizacja szkoleń

• poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa

• usługi EURES

Zasiłek dla bezrobotnych

KOMU PRZYSŁUGUJE ZASIŁEK?

przysługuje bezrobotnemu jeśli w ciągu ostatnich 18 miesięcy (1,5 roku) przepracował co najmniej 365 dni

• umowa o pracę i wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia

(od którego odciągane są składki)

• umowa zlecenie

• działalność gospodarcza

• praca w zakładzie karnym lub areszcie

• był zatrudniony w państwach UE

• opłacał składki na Fundusz Pracy w związku z pracą u pracodawcy zagranicznego

Do 365 dni zatrudnienia zalicza się okres:

• urlopu wychowawczego

• pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy

• pobierania zasiłku - chorobowego,

- macierzyńskiego,

- świadczenia rehabilitacyjnego,

jeśli były one przyznane bezpośrednio po ustaniu zatrudnienia,

Przysługuje bezrobotnemu

• zwolnionemu z zakładu karnego lub aresztu

jeżeli suma okresów pracy w czasie osadzenia wynosi łącznie 365 dni oraz zarejestruje się w Urzędzie Pracy w okresie 30 dni od dnia zwolnienia,

JAK DŁUGO JEST WYPŁACANY?

Okres pobierania zasiłku na obszarze działania Urzędu

wynosi:

• 6 miesięcy,

• 12 miesięcy - dla osoby, która ukończyła 50 lat

i posiada 20 letni okres uprawniający do zasiłku.

• 18 miesięcy - dla osoby, która ma na utrzymaniu, co najmniej 1 dziecko w wieku do 15 lat, a jej małżonek jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania, (dotyczy małżonków, którym okres pobierania zasiłku

pokrywał się)

czas wypłacania zasiłku jest wydłużany w zależności od określanej corocznie stopy bezrobocia

na danym terenie i jej stosunku do średniej stopy bezrobocia na terenie kraju

Ile wynosi zasiłek (na dzień 1 czerwca 2012r) ?

• do 5 lat stażu pracy - 80% zasiłku podstawowego

tzw. zasiłek obniżony (80%)

- przez 3 miesiące 635,36 zł (609,12 zł – 2011r.)

- po 3 miesiącach 498,88 zł (478,32 zł – 2011r.)

• od 5 do 20 lat stażu pracy - 100% zasiłku podstawowego

zasiłek podstawowy (100%) -

- przez 3 miesiące - 794,20 zł (761,40 zł – 2011r.)

- po 3 miesiącach - 623,60 zł (597,90 zł – 2011r.)

• co najmniej 20 lat stażu pracy - 120% zasiłku podst.

zasiłek podwyższony (120%)

- przez 3 miesiące 953,04 zł (913,68 zł – 2011r.)

- po 3 miesiącach 748,32 zł (717,48 zł – 2011r.)

Kwoty brutto/kwoty netto

UWAGA

To są kwoty brutto Od kwoty brutto odjąć

- podatek

- składki na ubezpieczenie zdrowotne

INNE OBOWIĄZUJĄCE STAWKI ZASIŁKÓW

Na dzień 01 czerwca 2011

• Świadczenie z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych
  - min. 7,70/godz. (nie więcej niż 10 godzin tygodniowo)

• Pożyczka dla bezrobotnego na sfinansowanie kosztów szkolenia
  (do 400 % przeciętnego wynagrodzenia) - 14.384,36zł

• Przyznanie bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej
  (do 600 % przeciętnego wynagrodzenia)– 21.876,54 zł

• Zrefundowanie pracodawcy kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla bezrobotnego (do 600 % przeciętnego wynagrodzenia)– 21.876,54 zł

Minimalne wynagrodzenie

• (obowiązuje od 1.01.2012)

• 1.500,00 zł

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie

• W II kwartale 2011 r. 3 366,11 zł

• W III kwartale 2011 r. 3 416 zł

• W IV kwartale 2011 r. 3 586,75 zł

W I kwartale 2012 r. 3 646,09 zł

SZKOLENIA

finansowane ze środków Funduszu Pracy w całości lub częściowo przeznaczone dla osób

• zarejestrowanych jako bezrobotni

• osób pobierających rentę szkoleniową

Cel szkoleń

zwiększenie prawdopodobieństwa podjęcia pracy przez osoby bezrobotne lub zagrożone bezrobociem

• brak kwalifikacji zawodowych

• konieczność zmiany lub uzupełnienia kwalifikacji w związku z brakiem propozycji odpowiedniej pracy

• utrata zdolności do wykonywania pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie

• brak umiejętności aktywnego poszukiwania pracy

TRYB SZKOLEŃ

• szkolenia w trybie grupowym

• szkolenia w trybie indywidualnym szkolenia grupowe

• organizowane na podstawie analizy potrzeb lokalnego rynku pracy

• nabór i weryfikacja na podstawie złożonych ofert bezrobotnych,

• informacja o organizowanych szkoleniach podawana do publicznej wiadomości,

szkolenia indywidualne

• skierowanie na prośbę bezrobotnego, organizacji lub instytucji pokrywającej część kosztów szkolenia, 

• doradca zawodowy określa predyspozycje bezrobotnego do wykonywania zawodu,

• kieruje na badania specjalistyczne finansowane z Funduszu Pracy

• bezrobotny uprawdopodobnia, że szkolenie to

zapewni uzyskanie odpowiedniej pracy przedkładając

- pisemną deklarację zatrudnienia

od przyszłego pracodawcy,

- plan przedsięwzięcia w przypadku

rozpoczynania działalności gospodarczej

wybór szkolenia indywidualnego

koszt szkolenia nie przekracza 200 % przeciętnego wynagrodzenia,

czas trwania szkolenia

• do 12 miesięcy (ewentualnie 24 miesiące)

gdy bezrobotny nie posiada kwalifikacji zawodowych

• do 6 miesięcy (ewentualnie 12 miesięcy) gdy bezrobotny uzupełnia kwalifikacje

w związku z brakiem propozycji pracy lub gdy utracił zdolności do wykonywania pracy

Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie w I półroczu 2009 r.

• na szkolenia skierowano 7.751 osób

• szkolenia zakończyło 6.214 osób

• w okresie 3-ch miesięcy od zakończenia szkolenia pracę podjęło 1.828 osób

• szacunkowa efektywnoścć szkoleń - 29,4%

Pozostałe formy finansowania przekwalifikowania zawodowego

• pożyczki na sfinansowanie kosztów szkolenia specjalistycznego,

wysokość - do 400 % przeciętnego wynagrodzenia,

spłata – do 18 miesięcy od dnia zakończenia szkolenia

• finansowanie kosztów studiów podyplomowych

wysokość - do 75 % ceny studiów,

bezrobotny musi uprawdopodobnić, że ukończenie danych studiów zapewni uzyskanie odpowiedniej pracy

Oferty szkoleniowe dla pań

• Pracownik sekretariatu, działu kadr z obsługą komputera i j. angielskim

• Florystka z obsługą kas fiskalnych

• Specjalista telemarketingu z obsługą komputera

• Kosmetyczka z elementami wizażu + zdobienie paznokci

• Kosmetyczka, manicure, pedicure

• Księgowość komputerowa

• Sekretarka asystentka szefa

• Szwaczka – tapicerstwo meblowe

• Fryzjer

• Opiekun osób starszych

• Opiekun dzieci

• Samodzielna księgowa

Oferty szkoleniowe dla panów

• Operator koparko-ładowarki kl. III

• Spawacz – spawanie metoda TIG-141, MAG-135,

acetylenowo-tlenowe-311

• Pracownik robót wykończeniowych w budownictwie

• Kelner barman z obsługą kas fiskalnych

• Operator wózków widłowych

• Magazynier - kierowca wózków jezdniowych z obsługą komputera i kas fiskalnych

• Sprzedawca z obsługą komputerowych programów
  użytkowych i obsługą kas fiskalnych

• Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym

• Grafik komputerowy

• Elektryk do 1 kw

• Pilarz drwal, dekarz, palacz CO,

EURES

European Employment Services

Europejskie Służby Zatrudnienia

sieć EURES

sieć współpracy publicznych służb zatrudnienia

W Polsce

od 1 maja 2004 r.

polskie Publiczne Służby Zatrudnienia

wszystkie wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy są częścią sieci EURES

- Europejskich Służb Zatrudnienia.

CEL EURES:

ułatwienie swobodnego przepływu pracowników na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego

USŁUGI EURES:

• międzynarodowe pośrednictwo pracy,

• realizacja międzynarodowych projektów rekrutacyjnych (międzynarodowe targi pracy)

• informowanie o warunkach życia i pracy,

o sytuacji na europejskich rynkach pracy,

o zawodach deficytowych i nadwyżkowych,

• pomoc poszukującym pracy w znalezieniu odpowiedniego zatrudnienia

• inicjowanie działań na rzecz likwidacji przeszkód w mobilności zatrudnienia, (w UE nieobsadzonych jest 2-3 miliony miejsc pracy i około 10% bezrobocia)

w wojewódzkich i powiatowych urzędach pracy

• doradcy EURES

• asystenci EURES

Koordynacja i nadzór nad EURES

Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.

Europejski Portal Mobilności Zawodowej

www.eures.europa.eu,

• użyteczne informacje i porady dotyczące poruszania się na europejskim rynku pracy

baza danych „Warunki życia i pracy”:

znalezienie mieszkania, znalezienie szkoły, sprawy podatkowe, koszty życia, ochrona zdrowia,

przepisy socjalne, porównywanie kwalifikacji, itd.

• bazy ofert pracy pracodawców zainteresowanych rekrutacją pracowników z zagranicy,

• bazy CV osób zainteresowanych podjęciem zatrudnienia za granicą - „MÓJ EURES”