Normy żywienia- to ilość energii oraz niezbędnych składników odżywczych, które powinien otrzymać organizm w ciągu jednego dnia. Określają zapotrzebowanie człowieka na: energię oraz składniki odżywcze: białka, tłuszcze, cukrowce, witaminy i składniki mineralne.
Normy opracowano dla 19 grup ludności. Przy podziale uwzględniono: wiek, płeć, stan fizjologiczny (okres ciąży, karmienia), aktywność fizyczną (mała, umiarkowana,duża).
Dzienne normy zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze odnoszą się do osób zdrowych. Normy zawierają margines bezpieczeństwa, czasami określany jako rąb bezpieczeństwa. Jest to wartość stanowiąca 10-20% ponad zapotrzebowanie fizjologiczne.
Normy na energię i tłuszcz ustalono na podstawie średniego zapotrzebowania danej grupy ludności, uwzględniającego średnią masę ciała oraz różną aktywność fizyczną.
Rodzaje norm żywienia:
Normy minimalne-minimalne dopuszczalne spożycie, najmniejsza ilość danego składnika odżywczego, wystarczającego do utrzymania w stanie równowagi wszystkich przemian ustrojowych oraz zabezpieczająca przed wystąpieniem niedoborów żywieniowych.
Normy optymalne-określają takie ilości poszczególnych składników odżywczych, które zapewniają nie tylko równowagę przemian ustrojowych, ale także odpowiedni wzrost i rozwój organizmu oraz jego odnowę.
Normy zalecane- określają ilość składników odżywczych, które wystarczają dla zaspokojenia zapotrzebowania w co najmniej 90-95% osobników zdrowych, w normach tych uwzględniony jest margines bezpieczeństwa.
Spożycie poniżej normy (niedobór składników w organizmie, choroba spowodowana nowotworem)
Spożycie w normie(prawidłowa ilość składnika w organizmie, prawidłowy stan zdrowia)
Spożycie powyżej normy(nadmiar składnika w organizmie, choroba spowodowana nadmiarem)
RDA- (Recommended Dietary Allowances)-Zalecane spożycie, oznacza taką ilość składników, która pokrywa zapotrzebowanie około 97,5 % zdrowych ludzi.
EAR- (Estimated Average Requirement)-Średnie zapotrzebowanie- odpowiada takiej ilości składników, która pokrywa zapotrzebowanie około połowy zdrowych ludzi.
AI- (Adequate Intake)-wystarczające spożycie- to ilość składników odżywczych która wystarcza na pokrycie zapotrzebowania prawie wszystkich osób zdrowych
Obecnie obowiązują Polskie normy żywienia opracowane w Instytucje żywności i żywienia. W najnowszych Polskich normach uwzględniono zalecenia dotyczące spożycie następujących składników odżywczych: Białka, tłuszczów, węglowodanów, składników mineralnych, witaminy.
Zalecane normy dotyczące energii i spożycia składników odżywczych: zapotrzebowanie energetyczne człowieka to ilość energii zawartej w spożywanej żywności, odpowiadającej wydatkowi energetycznemu człowieka. Zapotrzebowanie ustala się na podstawie wysokości podstawowej przemiany materii (PPM), danej osoby oraz współczynnika aktywności fizycznej. PAL określono na podstawie całkowitych wydatków energetycznych osób w różnym wieku i prowadzący różny tryb życia.
Normy na energię są wyrażane w kilokaloriach (kcal) i w jednostkach międzynarodowych: kilodżulach (kJ), przy czym 1 kcal=4.184 k
Termogeneza poposiłkowa-wzrostem metabolicznej aktywności po spożytym posiłku.
Podstawowa przemiana materii jest to najniższy poziom przemian energetycznych dostarczający energii niezbędnej do podstawowych funkcji fizjologicznych.