Test z chemii dla uczniów klas III gimnazjum

w odniesieniu do standardów wymagań egzaminacyjnych z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych

I. Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych, niezbędnych w praktyce życiowej i w dalszym kształceniu.

Uczeń:

          1. stosuje terminy i pojęcia matematyczno-przyrodnicze

Zadanie nr 1

Liczba protonów i elektronów jest taka sama dla wszystkich atomów danego pierwiastka, ale atomy te mogą się różnić liczbą neutronów w jądrze.

Posługując się słowem "jednakowe" lub "różne", uzupełnij następujące zapisy:

1. Atom C o masie atomowej 12 u i atom C o masie atomowej 13 u mają ………………….. liczby elektronów.

2. Atom Ne o masie atomowej 20 u i atom Ne o masie atomowej 22 u mają …………………… liczby protonów.

3. Atom K o masie atomowej 40 u i atom Ca o masie atomowej 40 u mają …………………… liczby elektronów.

Zadanie nr 2

Lekarze zalecają picie dużych ilości wody mineralnej, zawierającj sole następujących metali: sodu, potasu, magnezu, wapnia.

Wobec spożywania chromu i miedzi zalecają umiar, ponieważ niekorzystny jest zarówno ich brak, jak i nadmiar.

Zdecydowanie natomiast radzą unikać kontaktu z solami rtęci, kadmu i ołowiu.

Zakwalifikuj powyżej wymienione metale do trzech następujących grup:

1. Do metali szkodliwych należą:…………………………………………………………..

2. Do metali korzystnych dla człowieka, tzw. makroelementów, należą :

………………………………………………………………………………………………

3. Do metali korzystnych dla człowieka tylko w określonych ilościach, tzw. mikroelementów, należą:…………………………………………………………….

2. wykonuje obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych

Zadanie nr 3

Uczeń wsypał 3 łyżeczki cukru ( każda łyżeczka zawiera 5 g cukru) do szklanki zawierającej herbatę (200 g płynu) i wymieszał całość. Jakie otrzymał stężenie roztworu?

Zadanie nr 4

Ilość soli kuchennej w pożywieniu zdrowego człowieka nie powinna przekraczać 15 g dziennie. Nadmiar soli zagraża zdrowiu, tymczasem nawet bardzo słodkie rodzynki zawierają sól. Zjadając 60 g rodzynek, w których znajduje się 15 mg soli, dostarcza się:

A. 0,1%

B. 0,01%

C. 0,0001%

D. 0,001%

dziennego zapotrzebowania na sól.

Wskaż poprawne stwierdzenie.

II. Wyszukiwanie i stosowanie informacji.

Uczeń:

          1. odczytuje informacje przedstawione w różnych formach

Zadanie nr 5

Zapoznaj się z przedstawionym schematem

                 Mg

                                         MgCl₂                                 Mg(OH)₂

                  MgO

i wskaż równanie, które przedstawia reakcję nieobecną w tym schemacie:

A.  Mg + 2 HCl             MgCl₂  +  H₂

B. MgCl₂ + 2 NaOH                Mg(OH)₂+  2NaCl

C. MgO  +  2 HCl                      MgCl₂  +  H₂O

D. Mg(OH)₂  + 2HCl                     MgCl₂  + 2 H₂O

Zadanie nr 6

Zapoznaj się z tabelką:

Nazwa i wzór kwasu	Stan skupienia	Rozpuszczalność w wodzie
Kwas mrówkowy HCOOH	ciecz	nieograniczona
Kwas walerianowy CH3 (CH2) 3COOH	ciecz	3,2 g w 100 g wody
Kwas palmitynowy CH3 (CH2) 14COOH	substancja stała	Nie rozpuszcza się

i wskaż, które z poniższych zdań jest prawdziwe:

A. Kwas organiczny zawierający 16 atomów węgla w cząsteczce jest cieczą.

B. W cząsteczce każdego kwasu organicznego występuje grupa karboksylowa COOH.

C. Im masa cząsteczkowa kwasu jest mniejsza, tym mniejsza jest jego rozpuszczalność

     w wodzie.

D. Ze wzrostem wielkości cząsteczki kwasu rośnie jego rozpuszczalność w wodzie.

          2. operuje informacją

Zadanie nr 7

Metale łączą się z niemetalami głównie za pomocą wiązania jonowego. Natomiast w związkach chemicznych niemetali z niemetalami występują wiązania kowalencyjne (atomowe).

Spośród związków chemicznych o wzorach:

K₂O, SO₂, CaO, NO₂, CO₂, F₂O₃

1. Stałymi substancjami o wiązaniach jonowych są:………………………………

2. Gazowymi substancjami o wiązaniach atomowych są:………………………….

Wpisz wzory odpowiednich tlenków w wykropkowane miejsca.

Zadanie nr 8

Zapoznaj się z podanym opisem obserwacji i wniosków z doświadczenia chemicznego

i podkreśl w nim tylko te informacje, które stanowią wnioski wynikające z dokonanych obserwacji:

Eten jest gazem tak samo jak propen, ale heksen jest cieczą, więc stan skupienia węglowodorów należących do tego samego szeregu homologicznego może być różny. Charakter chemiczny węglowodorów nienasyconych jest taki sam - każdy z nich odbarwia wodę bromową.

III. Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych.

Uczeń

         1. wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów

Zadanie nr 9

Dwutlenek węgla jest produktem wielu reakcji chemicznych. Uczeń stwierdził, że nie powstaje on w wyniku procesu:

A. rozkładu wapienia

B. fotosyntezy

C. oddychania ludzi

D. spalania węgla

W którym przypadku uczeń  miał rację?

Zadanie nr 10

Posługując się słowami "wodorotlenki" lub "kwasy" uzupełnij tekst dotyczący porównania tych dwóch rodzajów związków chemicznych.

1. W wyniku reakcji chemicznej tlenków metali z wodą mogą powstawać………………., natomiast produktami reakcji tlenków niemetali z wodą mogą być …………………

2. Fenoloftaleina barwi się na kolor malinowy w wodnych roztworach ……………………….., natomiast nie barwi się w wodnych roztworach……………………

          2. posługuje się językiem symboli i wyrażeń algebraicznych

Zadanie nr 11

Pierwiastek X wykazuje w związkach z tlenem wartościowość V. Który wzór jest wzorem chemicznym tlenku pierwiastka X?

A. XO                                            B. XO₃

C. X₂O₅                                                                              D. XO₂

Zadanie nr 12

Zgodnie z normami stosowanymi w Europie, dodatki wprowadzane do żywności w celu przedłużenia jej trwałości, zostały oznakowane specjalnym kodem.

Korzystając z przedstawionych schematów reakcji, podaj wzory chemiczne związków kryjących się pod znakami E 290 i E 338:

H ₂CO₃                      E 290  +  H₂O

P₂O₅ + H₂O                   E 338

          3. posługuje się funkcjami

Zadanie nr 13

Zapoznaj się z przedstawionym wykresem i wskaż poprawne stwierdzenie dotyczące rozpuszczalności azotanu potasu  w wodzie:

A. w temperaturze 10⁰C w 50 g wody można rozpuścić 22 g tej soli.

B. w temperaturze 20⁰C w 50 g wody można rozpuścić 55 g tej soli.

C. w temperaturze 80⁰C w 25 g wody można rozpuścić 42,5 g tej soli.

D. w temperaturze 60⁰C w 25 g wody można rozpuścić 15,5 g tej soli.

          4. stosuje zintegrowaną wiedzę do objaśniania zjawisk przyrodniczych

Zadanie nr 14

Jądra atomowe pierwiastków promieniotrórczych ulegają samoistnemu rozpadowi, któremu towarzyszy promieniowanie. To promieniowanie, w zależności od dawki, może mieć różny wpływ na organizm człowieka. Napromieniowanie pracowników elektrowni jądrowej, która uległa awarii, spowodowało u nich bardzo ciężkie choroby, tymczasem napromieniowanie pacjentów chorych na nowotwory może uratować im życie.

Odpowiedz na pytania:

1. Dlaczego promieniowanie okazało się szkodliwe dla pracowników elektrowni   

    atomowej?

2. Dlaczego to samo promieniowanie okazuje się pożyteczne dla chorych na nowotwory?

Zadanie nr 15

Rośliny do prawidłowego rozwoju wymagają różnego pH gleby.

1. Uprawa ziemniaków wymaga Ph 5,5 - 6,5

2. Buraki powinny mieć glebę o pH 6,5 - 7,5

3. Uprawa żyta wymaga pH  4 - 5

Odpowiedz na pytania :

1. Która z wymienionych upraw wymaga najbardziej kwaśnej gleby ?

2. Która z wymienionych upraw wymaga najbardziej zasadowej gleby ?

IV. Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów.

Uczeń:

          1. stosuje teczniki twórczego rozwiązywania problemów

Zadanie nr 16

Uczniowie zanotowali następujące informacje podczas wykonywania doświadczeń chemicznych:

1. po dodaniu wodorotlenku do niebieskiego roztworu, powstaje niebieski galaretowaty osad.

2. Pod wpływem ogrzewania niebieski osad zmienia barwę na czarną.

W kratkach wpisz odpowiednie wzory chemiczne uzupełniające schematy procersów zachodzących w czasie tego doświadczenia:

                                  NaOH                                                   temp.                CuO

Zadanie nr17

Zapoznaj się ze wzorem związku organicznego

HOOC     CH       CH       COOCH₃

                      OH        OH

i wybierz poprawny wniosek dotyczący obecności grup funkcyjnych w tym związku:

A. Są trzy grupy hydroksylowe

B. Są dwie grupy hydroksylowe i jedna grupa karboksylowa

C. Są trzy grupy hydroksylowe i jedna grupa estrowa

D. Są dwie grupy hydroksylowe, jedna karboksylowa i jedna estrowa

         

2. analizuje sytuację problemową

Zadanie nr 18

Uczniowie zaprojektowali trzy różne metody otrzymywania siarczanu potasu Na₂ SO ₄.

Uzupełnij je odpowiednimi symbolami lub wzorami chemicznymi brakujących substancji:

          H ₂O                                H ₂SO₄

1. Na                                                          Na₂ SO ₄ 

                                        H ₂SO₄

2. Na                    Na ₂O                          Na₂ SO ₄    

3. Na                                 Na₂ SO ₄   

Zadanie nr 19 

Dwaj uczniowie otrzymali zadanie, żeby wyjaśnić, jak może się zachować alkohol pod wpływem tlenu.

Jurek napisał:

Alkohol + tlen                           dwutlenek węgla + woda

Darek przedstawił zapis:

Alkohol + tlen                    kwas organiczny

Nauczyciel powiedział, że uczniowie w odmienny sposób potraktowali działanie tlenu na alkohol, ponieważ w zadaniu nie podano warunków w jakich ma przebiegać ta reakcja.

1. Michał uważał, że jest to proces ………………………..

2. Marcin uważał, że jest to proces ………………………..

        

 3. tworzy modele sytuacji problemowej

Zadanie nr 20

Jeżeli do roztoru o masie m_r  i stężeniu procentowym c_p, zawierającego m gramów substancji rozpuszczonej dodamy s gramów tej substancji, to nowy, otrzymany w ten sposób roztwór będzie miał stężenie c_p¹ określone wzorem:          

A.

        m      *  100%                        

     m_r + s

B.

      m + s      *  100%

     m_r + s

C.

    m + s      *  100%

     m_r

D.

        m      *  100%

     m + s

Wskaż prawidłowy wzór.

Zadanie nr 21

Reakcja nosząca nazwę reakcji zobojętniania zachodzi w roztworze wodnym, między wodorotlenkiem i kwasem. Uzupełnij poniższe zdania dotyczące tej reakcji chemicznej:

1. W wyniku tej reakcji powstaje sól i………………………………..

2. Reakcja ta polega na łączeniu się kationów ………………. z anionami ……………..

         

4. tworzy i realizuje plan rozwiązania

Zadanie nr 22

Uczeń sporządził raport z doświadczenia chemicznego, mającego na celu rozróżnienie mleka w proszku od glukozy, które znajdowały się w dwóch nieoznakowanych naczyniach.

Uzupełnij ten raport:

Czynność	Obserwacje	Wnioski
Próbki obu substancji przeniosłem na szkiełka zegarkowe i dodałem po kilka kropel stężonego kwasu azotowego V	Na szkiełku oznaczonym "1" nastąpiła …………………. Na szkiełku oznaczonym "2" Nie widać żadnych zmian.	Na szkiełku "1" znajduje się …………………………… Na szkiełku "2" jest ……………………………

          5. opracowuje wyniki

Zadaniw nr 23

Norny Unii Europejskiej dopuszczają do picia wodę, w której znajduje się nie wiącej niż 44 mg azotanów w 1 dm ³  tej wody.

Kierując się tą informacją, oceń poniższe stwierdzenia, wpisując obok nich "prawda" lub " fałsz":

1. Woda nie spełnia tych wymagań, jeśli w 1 cm³  próbki

     tej wody znajduje się więcej niż 0,044 mg azotanów.      ……………………………

2. Woda spełnia te wymagania, jeśli w 10 cm³  próbki tej

      wody znajduje się nie więcej niż 0,44 mg azotanów.      …………………………….

3.Woda spełnia te wymagania, jeśli w 0,1 dm³    próbki tej

    wody znajduje się nie więcej niż 0,044 g azotanów.         ………………………………

Zadanie nr 24

Zapoznaj się z podaną tabelą, przedstawiającą stany skupienia węglowodorów nasyconych:

Nazwa	Wzór sumaryczny	Stan skupienia
Metan	CH4	Gaz
Butan	C4H10	Gaz
Pentan	C5H12	Ciecz
Heksadekan	C16H34	Ciecz
Heptadekan	C17H36	Substancja stała
Ejkozan	C20H42	Substancja stała

 Napisz, jaki jest stan skupienianastępujących węglowodorów nasyconych:

1. etanu C₂H_{6  …………………………………………………………….}

2. dodekanu C₁₂H_{24   ……………………………………………………………}

3. nonadekanu C₁₉H_{40  …………………………………………………….}

Czas pracy : 60 minut

POWODZENIA