Wstęp

Swoją praktykę studencką odbyłem na oddziale „Kontroli Eksploatacji” w Elektrowni Jaworzno III będącą oddziałem spółki TAURON Wytwarzanie wchodzącej w skład koncernu energetycznego TAURON.

W skład zakładu energetycznego Jaworzno III zawierają się:

Elektrownia Jaworzno III
Elektrownia Jaworzno II

Elektrociepłownia Jaworzno II posiada 2 bloki zaopatrzone w kotły fluidalne
oraz jest budowany trzeci kocioł w pełni opalany biomasą.
Dzięki zastosowaniu kotłów fluidalnych spaliny wylatujące z kotła są przepuszczane tylko przez elektrofiltr aby uzyskać parametry odpowiednie do wyprowadzenia ich do atmosfery.

Elektrownia Jaworzno III jest elektrownią regulacyjną. Elektrownia ta posiada 6 bloków produkujących energię elektryczną o mocy zainstalowanej 225 MW każdy.
Można zaryzykować stwierdzeniem iż zakład ten jest w ciągłej modernizacji gdyż każdego roku elektrownia modernizuje jeden blok lub usprawnia system oczyszczania spalin.
System oczyszczania spalin składa się z elektrofiltrów oraz instalacji odsiarczania spalin.

Szkolenia

Po przybyciu do elektrowni brałem udział w szkoleniach z zakresu:

BHP:
- Ogólne zachowanie się w zakładzie pracy
- Wskazówki dotyczące zachowania bezpieczeństwa
- Instruktaż co robić w razie niebezpieczeństwa
Ochrony przeciwpożarowej
- Zaznajomienie się z sprzętem gaśniczym znajdującym się w elektrowni
- Zapoznanie się z numerami awaryjnymi działającymi w obrębie zakładu
- Instruktaż w zakresie czynności podejmowanych w razie pożaru
Szkolenia stanowiskowe na oddziale kontroli i eksploatacji.
- Zasady poruszania się po zakładzie
- Obsługa narzędzi do kontrolowania pracy bloków
Szkolenie stanowiskowe w laboratorium węglowym
- Zasady zachowania się w laboratorium
- Procedury przy pobieraniu materiału paliwowego do badań
- Obsługa aparatury pomiarowej

Charakterystyka Elektrowni Jaworzno II

Elektrociepłownia Jaworzno II posiada dwa bloki do produkcji energii.
Każdy blok jest zasilany kotłem fluidalnym, bloki nr 2 oraz 3 są to kotły o wydajności 260 ton pary na godzinę, kotły te spalają węgiel z dodatkiem biomasy oraz mułu węglowego. Para wytworzona w kotłach zasila turbiny typu 13CK70 ABB Zamech Ltd, są to turbiny akcyjne, osiowe, jednokadłubowe z jednostopniowym podgrzewem wody sieciowej, turbina posiada trzy charakterystyki pracy: ciepłowniczą, kondensacyjną oraz ciepłowniczo-kondensacyjną. Warto wspomnieć iż turbiny te nie posiadają części średnioprężnej. Zespoły te osiągają inne poziomy mocy w zależności od charakteru pracy turbiny. W przypadku pracy ciepłowniczej można osiągnąć około 54 MW energii elektrycznej i 115 MW energii cieplnej przy temperaturze zewnętrznej poziomu -20 °C, w przypadku pracy czysto kondensacyjnej zespół turbogeneratora jest w stanie dostarczyć około 70 MW energii elektrycznej.

Aby utrzymać normy dotyczące spalin do przegrzewaczy pary intrex jest dodawany sorbent kamienia wapniowego, który pochłania siarkę ze spalin, spaliny następnie są kierowane do elektrofiltrów gdzie następuje redukcja pyłów. Redukcja NO_x nie jest wymagane ze względu na stosowane dwuetapowe spalanie oraz niską temperaturą złoża.

W kotłach głównie jest spalany węgiel, który jest dostarczany do elektrowni głównie drogą kolejową lecz pewna część jest dostarczana także transportem kołowym. Rozładunek kolejowy jest przystosowany tylko do wagonów samo rozładowujących się. Dostarczony węgiel trafia na dwa składowiska węgla, składowiska te nazywane składowiskiem IV oraz V mają pojemność odpowiednio 30 tyś ton oraz 20 tyś ton. Pomiędzy składem IV a V znajduje się przenośnik taśmowy rewersyjny placowy, nad którym pracuje zwałowarko-ładowarka, węgiel trafia do silosów węglowych skąd trafia do dwóch nitek węglowych idących do kruszarki znajdującej się przy kotle, do mielenia węgla dzięki zastawaniu kotłów fluidalnych zamiast młyna węglowego są stosowane kruszarki.
Muł węglowy jest dostarczany samochodami ciężarowymi bezpośrednio do stacji przygotowywania mułu skąd rurociągami trafia do kotła. W nici transportowej muł jest rozrzedzony wodą do odpowiedniej gęstości by później trafić do kotła przez jedną z czterech lanc.
Biomasa trafia na elektrociepłownie drogą kołową gdzie jest podawana do silosów znajdujących się obok kotłów skąd trafia na nitkę węglową prowadzącą do kotła.

Charakterystyka Elektrowni Jaworzno III

Elektrownia Jaworzno III posiada 6 bloków do produkcji energii elektrycznej.
Każdy z bloków jest zasilany kotłem pyłowym o wydajności 650 ton pary na godzinę. Moc zainstalowanych turbozespołów wynosi 225 MW każdy z wyjątkiem turbozespołu nr 5 gdzie zainstalowana moc wynosi 220 MW. Turbiny zainstalowane w elektrowni sią to turbiny osiowe, trójkadłubowe z przegrzewem pary pomiędzy częścią wysoko- a średnioprężną. Do schłodzenia czynnika obiegowego stosuje się obieg zamknięty przy użyciu chłodni kominowej, woda do obiegu jest na bieżąco uzupełniana po uprzednim przygotowaniu z pobliskiej rzeki Przemsza.

System oczyszczania spalin zaczyna się od elektrofiltrów gdzie następuje redukcja pyłów z spalin, by następnie trafić do instalacji odsiarczania spalin gdzie w znacznym stopniu jest redukowana siarka. IOS wykorzystuje metodę mokrą z wykorzystaniem roztworu wapiennego o stężeniu około 10%, po osuszeniu masa wapienna jest sprzedawana do znajdującej się po sąsiedzku firmy KNAUF. Normy dotyczące NO_x są utrzymywane dzięki modernizacją kotłów, w zakres modernizacji wchodzą niskoemisyjne palniki oraz system wtrysku roztworu mocznika do wnętrza kotła.

Głównym paliwem wykorzystywanym w elektrowni jest miał węglowy z dodatkiem biomasy, do rozpalenia kotła jest używany mazut.
Węgiel trafia do elektrowni głównie drogą kolejową lecz pewna część dostarczana jest także transportem kołowym. W przypadku transportu samochodowego węgiel jest bezpośrednio wysypywany na składowisko nr 3, inaczej ma się sprawa z transportem kolejowym gdzie do rozładunku wagonów służą dwie wywrotnice, z pod których węgiel trafia taśmociągami na jedno z składowisk. Elektrownia dysponuje trzema składowiska węgla, pomiędzy którymi znajdują się przenośniki taśmowe nad którymi pracują dwie zwałowarko-ładowarki.
Biomasa trafia do elektrowni samochodami ciężarowymi na składowisko biomasy gdzie jest podawana przez ładowarkę do separatora skąd trafia do nitki węglowej przed młynem węglowym. Bloki są wyposażony w 4 młyny węglowe typu kulowego z 7 kulami każdy.

Przebieg praktyki

Elektrownia Jaworzno II

Pierwszy oraz ostatni tydzień praktyki spędziłem w dziale kontroli eksploatacji znajdującym się na elektrociepłowni Jaworznie II gdzie zostałem zaznajomiony z specyfiką pracy oddziału oraz zostałem oprowadzony po zakładzie.
W trakcie zwiedzania miałem przyjemność zobaczyć rozebraną turbinę upustowo-kondensacyjną napędzającą generator. Jest to turbina; składająca się z części wysokoprężnej, zaworów upustowych oraz części niskoprężnej. Następnie odwiedziłem nastawnię gdzie są kontrolowane wszystkie parametry pracy bloku.
Dzięki uprzejmości pracowników zaznajomiłem się z sposobami transportowymi biomasy oraz warunkami jej przechowywania. Odwiedziłem składowisko węgla i stację przygotowania mułu, dzięki czemu zdałem sobie sprawę z ilości paliwa spalanego na elektrowni. Niestety nie było możliwości aby zwiedzić nowopowstający blok z kotłem fluidalnym zaopatrywanym całkowicie biomasą, zamiast tego odwiedziłem zbiorniki na biomasę, które powstały przy nowym bloku.

W biurze zostałem zaznajomiony z dokumentacją zawierającą wszystkie parametry oraz schematy kotłów oraz urządzeń pomocniczych działających na blokach. Z powodu rozpoczynającego się miesiąca mogłem uczestniczyć w procesie rozliczeń miesięcznych za energię elektryczną oraz ciepło.

Elektrownia Jaworzno III

Drugi i trzeci tydzień praktyki spędziłem w Elektrowni Jaworzno III.
Na początku trafiłem do biura kontroli eksploatacji gdzie przedstawiono mi schematy bloków oraz zaznajomiono z podstawami systemu zarządzania blokami co pozwoliło mi poznać różnice pomiędzy obydwoma zakładami. Zostałem zaznajomiony z procedurami odstawienia bloku oraz z uwarunkowaniami, od których zależy z jaką mocą pracuje dany blok.
Wizyta na nastawni oraz kotłowni pozwoliła mi utrwalić oraz uporządkować wiadomości, które zostały mi przekazane. Dzięki uprzejmości pracowników poznałem podstawy handlu na Towarowej Giełdzie Energetycznej.

Kolejne dni mojej praktyki spędziłem w laboratorium gdzie poznałem procedury badań paliwa dostarczanego na elektrownie. Po zapoznaniu się z wszystkimi czynnościami typu mielenie, mierzenie kalorymetryczności paliwa, oznaczenie zawartości siarki, węgla oraz wodoru kończąc na wyznaczeniu wilgoci przemijającej. Pod koniec mojego pobytu w laboratorium zostałem zabrany na składowisko paliwa gdzie przedstawiono mi czynności, które trzeba wykonać w trakcie poboru próbki paliwa.
Na zakończenie wizyty na składowisku zobaczyłem w jaki sposób jest wyładowywany węgiel; mianowicie odbywa się to za pomocą nowo zmodernizowanych wywrotnic, które po zakleszczeniu wagonu odwracają go o 180°, po czym węgiel jest transportowany taśmociągiem na jedno z trzech wysypisk.

Posumowanie

Praktyki na Elektrowni Jaworzno III pozwoliły mi uporządkować oraz usystematyzować informacje zdobyte w trakcie mojej edukacji. Był to także czas, w trakcie którego nauczyłem się wielu rzeczy jak i poznałem specyfikę zakładów energetycznych, w których specyfika pracy ma charakter ciągły. Można zaryzykować stwierdzeniem iż najważniejszą umiejętnością, którą zdobyłem w trakcie praktyki studenckiej jest zdolność do usystematyzowania oraz planowania czasu w trakcie dnia.