Dominika Kulesz, RiS

95523

Determinanty zmian notowań giełdowych

Ceny akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych uzależniona jest od popytu i podaży. Tak samo, jak w przypadku innych dóbr, ceny akcji rosną wtedy, gdy zwiększa się na nie popyt czyli zapotrzebowanie inwestorów na akcje danej spółki w danym momencie za określoną cenę i analogicznie spadają, kiedy zainteresowanie inwestowaniem w daną spółkę spada. Drugim z głównych powodów wzrostu cen akcji jest spadek podaży, który może wystąpić w sytuacji, kiedy niewielka ilość akcji danej spółki dostępna na rynku jest wynikiem nabycia dużej ich liczby przez inwestorów. Sytuacja odwrotna-spadek cen akcji wystąpi wtedy, gdy podaż wzrośnie ze względu na pozbywanie się ich przez inwestorów.

Istnieją dwa podejścia do szacowania wartości akcji spółki

• Według wartości substancyjnej-ustalanej na podstawie wartości majątku netto firmy przeliczanego na jedną akcję

• Według wartości dochodowej opartej na prognozowaniu i aktualizowaniu możliwych do osiągnięcia przez przedsiębiorstwo dochodów przypadających na jedną akcję

Poprzez wartość dochodową rozumiemy zdolność firmy do generowania przyszłych korzyści finansowych w postaci zysku, dywidend i przepływów gotówkowych

To właśnie szacowana wartość przyszłych dochodów wynikających z posiadania akcji (dywidend) spółki jest głównym wyznacznikiem ich ceny.

Jeśli szacunkowa wartość przyszłych dywidend będzie niższa niż w chwili obecnej istnieje duże prawdopodobieństwo, że zainteresowanie inwestorów danymi akcjami obniży się co z kolei spowoduje obniżenie ich cen. Podobną sytuację można zaobserwować w przypadku zadecydowania akcjonariuszy o niewypłacaniu dywidendy w danym okresie, kiedy to ceny akcji także znacząco spadną. W przypadku sytuacji odwrotnej, tj. wzrostu wypłacanych dywidend, spowodowanych wypracowaniem wysokich zysków w danym okresie, za sprawą wysokiego popytu, ceny akcji pójdą w górę.

Wysokość dywidend jest więc ściśle powiązana z wynikiem przedsiębiorstwa oraz jego rozwojem. Dobrze rozwijające się przedsiębiorstwo, które wypracowuje duże zyski i osiąga zadowalające wyniki emituje akcje, które cieszą się dużym zainteresowaniem, czyli popytem. Inwestorzy zakładają, że posiadane akcje takiej firmy mogą przynieść im w przyszłości wysokie dochody, a ich wartość jeszcze bardziej wzrośnie.

Należy pamiętać, że cena akcji odzwierciedla także sytuację makroekonomiczną. Ogłoszenia dotyczące stóp procentowych czy produktu krajowego brutto mogą spowodować wzrost lub spadek wartości papierów.

W okresie obniżenia się stóp procentowych można zauważyć wzrost zainteresowania kredytami a przez to także zakupem akcji. Kiedy popyt na akcje wzrasta, rośnie także ich cena, dlatego ważne jest, aby decyzję o zakupie papierów podjąć dostatecznie szybko.

Sytuację odwrotną obserwujemy, gdy stopy procentowe są wysokie, mniej pieniędzy zostaje pożyczonych z banków, a ceny akcji mają tendencję spadkową, co wynika z mniejszego zainteresowania-popytem.

Podobnie jak w przypadku wszelkich towarów i usług rosnąca inflacja najczęściej powoduje wzrost cen papierów wartościowych, natomiast deflacja – spadek wartości walorów.

Ponadto rynki finansowe całego świata są ze sobą powiązane, więc kapitał swobodnie przepływa z jednego na drugi. W praktyce oznacza to, że na ceny akcji polskich spółek wpływa także sytuacja na rynkach zagranicznych. Warto także zauważyć, że kondycja gospodarki światowej rzutuje na kursy walut, co także przyczynia się do zmian cen akcji.

Po pierwsze rynek walutowy ma ogromny wpływ na wynik finansowy przedsiębiorstw, które eksportują swoje towary oraz importują surowce. Jeśli w wyniku zmiany kursu waluty spółka zarobi mniej, przyczyni się to do zmniejszenia wypłacanych dywidend oraz spadku zysku zatrzymanego czyli zmniejszą się jej możliwości rozwojowe. Sytuacja niekorzystna występuje zetem wtedy, gdy rośnie kurs euro względem złotówki, a przedsiębiorca importuje towary bądź surowce zza granicy, a także, kiedy kurs euro względem złotówki słabnie, a przedsiębiorca eksportuje swoje towary. W efekcie przedsiębiorca zarobi mniej, a ceny jego akcji spadną. Sytuacja odwrotna- spadek kursu euro, import oraz wzrost kursu euro w przypadku eksportu, spowoduje wzrost opłacalności biznesu i przyniesie podwyżkę cen akcji danej firmy.

Kolejną przyczyną wzrostu lub spadku cen akcji niektórych spółek są zmiany dotyczące konkretnego sektora gospodarki, które mogą być związane np. z brakiem surowca wykorzystywanego do produkcji, zmianach opodatkowania niektórych czynności bądź zmian w przepisach prawa. W takich sytuacjach nie dochodzi do zachwiania całego rynku i wprowadzenia rynku papierów wartościowych emitowanych na giełdzie w stan hossy lub bessy, a jedynie zmiany w cenach poszczególnych spółek, których zjawisko to dotyczy.

Takie zjawisko objawiać się może zatem wzrostem cen akcji sektora budowlanego przy jednoczesnym spadku cen sektora motoryzacyjnego.

Co więcej zmiany cen akcji mogą dotyczyć tylko jednego konkretnego przedsiębiorstwa w związku z ujawnionymi informacjami na jego temat. Spółki szczególnie chętnie podają do informacji publicznej wiadomości, które przedstawiają je w pozytywnym świetle po to, by zainteresować inwestorów zakupem ich akcji. Takimi informacjami mogą być na przykład wprowadzenie na rynek nowego produktu, wynalezienie innowacyjnej technologii produkcji lub podpisanie istotnej umowy. Takie zjawiska działają pozytywnie na postrzeganie firmy i zwiększają popyt, a to z kolei prowadzi do wzrostu cen akcji.

Istnieją również informacje, które mogą wywołać zarówno wzrost jak i spadek zainteresowania inwestowaniem w daną firmę. Przykładem może być wprowadzenie zmian w zarządzie. Jeśli inwestorzy doceniali wcześniejszy jego skład, a nie są przekonani do nowego, z pewnością będą chcieli pozbyć się swoich akcji, co wywoła wzrost ich podaży, a w efekcie spadek cen. Jeśli z kolei przyszły zarząd niesie ze sobą wiele nadziei, zapowiada wprowadzenie pozytywnie postrzeganych zmian, zainteresowanie, czyli również i popyt na akcje wzrośnie i spowoduje wzrost cen.

Inwestorzy obserwują również chętnie zachowania insiderów, którzy kupując część firmy pokazują, że warto jest w nią inwestować. Niekiedy może być to zjawisko celowe, które ma za zadanie zainteresować innych inwestowaniem w dane przedsiębiorstwo. Jeśli inwestorzy uznają wykup udziałów przez członka zarządu za uzasadniony i wiążą jego postępowanie z planem wprowadzenia pozytywnych zmian, z pewnością skuszą się na zakup akcji, co wywoła wzrost cen. Jest to działanie polegające na naśladowaniu insiderów przez outsiderów, które w przekonaniu ludzi spoza firmy ma przynieść ponadprzeciętne zyski.