METODY TESTOWANIA

Patryk siedzi na lekcji i wypełnia arkusz zawierający 10 trudnych historii z dylematami moralnymi. Co zrobić, powiedzieć rodzicom przyjaciela, o jego niebezpiecznych wyczynach, czy to przemilczeć? Jeśli powie, uchroni go od poważnych kłopotów, lecz straci przyjaciela. Jeśli nie powie, nie straci przyjaciela, ale przyjaciel też bardzo dużo straci i to nieodwracalnie. Jacek głowi się nad tą historyjką, ponieważ musi zaznaczyć odpowiedź na specjalnej skali. Badacz prosi jeszcze uczniów o rozwiązanie dwóch kolejnych testów. Jeden dotyczy stosunków interpersonalnych w klasie szkolnej. Uczniowie mają odpowiedzieć na pytanie, z kim chcieliby coś robić a z kim nie chcieliby niczego robić. To zadanie łatwe. Kolejny test to rozwiązywanie zadań polegających na dokładnym przyjrzeniu się rysunkom i dopasowaniu brakującego elementu. Uczniowie mają do dyspozycji kilka wersji brakującego fragmentu rysunku, ale muszą zdecydować, który z nich powinien być wstawiony w wolne miejsce. To zadanie jest lepszą łamigłówką niż większość zadań z geometrii. (zaba)

Sięgając jednak do przykładu pierwszego odnośnie chłopca o imieniu Patryk, który jako osoba badana rozwiązywał zadania polegające na wstawianiu brakującego elementu w puste miejsce. Miał do dyspozycji osiem elementów, z których pasował tylko jeden. Musiał zatem wykryć zasadę, by dopasować odpowiedni element. Takich zadań było 60. Rozwiązania wpisywał w specjalny arkusz wyników. Ponieważ elementy, spośród których miał wybrać właściwy, były ponumerowane, swoje rozwiązanie przenosił na arkusz, wpisując w odpowiednią rubrykę wybrany numer elementu. Z kolei badacz, który opracował wynik Patryka i innych uczniów i z jego klasy, sprawdzał posługując się specjalnym kluczem, czy w odpowiedniej rubryce jest wpisany właściwy numer. Jeśli tak było, przydzielał 1 punkt, jeśli nie 0 pkt. Potem sumował punkty i otrzymywał wynik. Badanie to miało z góry ustaloną odpowiedź. Każdy badany miał te same warunki badania. Badacz nie kontaktował się z badanymi. Ich wynik stanowił o ich samodzielnych predyspozycjach. (Gosia)

Przykład przedstawiony przed Gosie wprowadził Nas do punktu centralnego naszej pracy, mianowicie chodzi mi o definicje Testów. Po raz pierwszy to pojęcie ukazał w swej pracy Cattell. Test jest to obiektywny i wystandaryzowany sprawdzian, którego wynik jest wyrażony w postaci danych ilościowych na poziomie interwałowym. Testy to narzędzia, za pomocą których zbieramy dane. Obiektywność testu łączy się z działaniami badacza. Nie może on wpływać na wynik poprzez podejmowanie subiektywnych decyzji co do jakości rozwiązania. Test bowiem zawiera klucz z prawidłowymi rozwiązaniami, stanowiącymi wzorzec wyników. Testy składają się z wielu pozycji, zawierającej wskaźniki zmiennej nieobserwowalnej. W rozwiązaniu każdej pozycji testu, kryje się wskaźnik, który badacz zamienia na liczbę. Wynik w postaci liczby należy traktować jako estymator zmiennej nieobserwowalnej (żaba)

*estymator- wielkość obliczana z próbki badanych, w odróżnieniu do parametru, który określa zmienną nieobserwowalną w populacji. Jest to wskaźnik inferencyjny. (żaba)

Wyniki pomiaru są wyrażane w skali porządkowej, gdy są sumą baterii wskaźników. Jeśli jednak zostaną porównane do skali normalizacyjnej składającej się z jednostek o równych długościach, to pomiar jest wyrażany na poziomie interwałowym, umożliwiającym porównywanie wyników poszczególnych osób między sobą lub każdej osoby badanej do estymatora wyniku typowego w populacji. To pozwala zgodnie z interpretacją skali normalizacyjnej przypisać wyniki do wariantów zmiennej np. poziom niski, wysoki (Gosia)

SKALA SZACUNKOWA- (porządkowa) Stanowi kontinuum wartości, które wybiera osoba badana, odpowiadając na poszczególne zadania, pytania testu. Każde zadanie, pytanie ma jedną skalę. Test więc, składa się z wielu skal szacunkowych. (Gosia)

SKALA NORMALIZACYJNA- (interwałowa) składa się z jednostek o równych długościach. Jest zewnętrzna w stosunku do testu. Do jej wartości porównuje się wyniki surowe testu otrzymane jako suma zaznaczeń wykonywanych przez badanych na skalach szacunkowych poszczególnych zadań, pytań testu (Gosia)

Zanim test zostanie oddany do użytku, musi być wystandaryzowany, czyli oprócz normalizacji musi mieć obliczone wskaźniki trafności, rzetelności i leżącej u jej podstaw mocy dyskryminacji

1. Wskaźnik trafności- Jeśli pytamy o trafność chcemy wiedzieć, czy mierzy on to co ma mierzyć. Aby to sprawdzić, wystarczy porównać wynik testu w grupie osób badanych z jakimś kryterium zewnętrznym, pozwalającym ocenić tę samą zmienną, którą mierzy test.

2. Wskaźnik rzetelności- inaczej dokładności, z jaka wyniki testu mówią nam o badanym w zakresie mierzonej zmiennej (żaba)

Kierując się wcześniej przedstawioną definicją testów, można powiedzieć, że metoda testowania umożliwia zbieranie danych opisujących osoby badane oraz aspekty ich działania na wymiarach reprezentujących zmienne nieobserwowalne, szacowane za pomocą testu. Te zmienne nieobserwowalne to zdefiniowane cechy i funkcje psychologiczne. (Gosia)

Obecnie testem jest każde narzędzie , które na mocy swojej budowy orzeka o badanym bez odwołania się do jego samowiedzy, opinii. Badany nie jest świadomy celu badania ani tego co ono diagnozuje. Test rejestruje tylko jego reakcję na bodziec ukryty w zadaniu, pytaniu, w postaci wyboru opcji ze skali szacunkowej. Dlatego testowanie uważa się za metodę behawioralną. W tym sensie testowanie nie dotyczy aktu zachowania w specjalnie stworzonej sytuacji badawczej, ale rejestrowaniu sposobów udzielania odpowiedzi na pytania testu. (Gosia)

Aby w pełni zrozumieć na czym polega metodę testowania należy pogłębić wiedzę odnośnie grup które można w niej wyróżnić. Chodzi o testy sytuacyjne oraz testy papier- ołówek

TESTY SYTUACYJNE WYRÓŻNIAJĄ:

1. Test sytuacyjny bezpośredni- zwany także pomiarem behawioralnym zmiennych nieobserwowalnych polega na rejestrowaniu jawnego aktu zachowania się osoby badanej specjalnie stworzonej sytuacji badawczej. Pierwszym warunkiem powodzenia testu sytuacyjnego jest takie zaplanowanie sytuacji badawczej lub wykorzystania takiej sytuacji naturalnej, która gwarantuje pojawienie się oczekiwanych wskaźników. Chodzi o zaplanowanie krytycznych sytuacji dla pojawienia się oczekiwanego rodzaju aktywności badanych. Drugim warunkiem jest możliwie najdokładniejsza kontrola lub eliminacja zmiennych zakłócających, których wystąpienia powinien spodziewać się badacz. Badania za pomocą testów sytuacyjnych bezpośrednich najczęściej daje oszacowanie zmiennej nieobserwowalnej na poziomie porządkowym. Możliwość podniesienia poziomu interwałowego pojawia się tylko wtedy, gdy badacz może zarejestrować kilka wskaźników na kilka skalach szacunkowych i wyprowadzić wynik w postaci średniej arytmetycznej.

2. Test sytuacyjny pośredni- zwane tez pomiarem behawioralnym pośrednim, polega na rejestrowaniu spostrzeżeń osób, które miały wiele okazji do obserwowania osoby badanej w sytuacjach naturalnych. Najczęściej jest to arkusz testu z opisami zachowania osoby badanej w postaci twierdzeń lub pytań ze skalami szacunkowymi, co daje możliwość dokonania oszacowania na poziomie interwałowym ( poprzez wyliczenie wyniku średniego lub porównanie wyniku surowego do skali normalizacyjnej) (żaba)

Oprócz testów oficjalnie używanych w praktyce diagnostycznej i badawczej można spotkać testy opracowywane dla jednych, konkretnych badań np. do badania jawnego zachowania się nauczyciela w stosunku do uczniów. Wtedy badanymi są nauczyciele, a test wypełniają uczniowie na podstawie codziennych obserwacji ich zachowania w naturalnych sytuacjach szkolnych. Mamy tutaj do czynienia z testami socjometrycznymi prowadzącymi do oszacowania pozycji socjometrycznej osoby badanej w grupie. Pozycja socjometryczna jest to liczba wyborów w teście socjometrycznym. Ten wskaźnik definicyjny może być zarejestrowany w postaci nazwiska osoby badanej, które wypisuje inna osoba badana (informator) w odpowiedzi na pytanie testu socjometrycznego. Badaniem są objęci wszyscy członkowie grupy, więc każdy uzyska jakąś liczbę wyborów. Po zebraniu danych badacz buduje socjogram, z którego można wyliczyć różne wskaźniki pozycji socjometrycznej jednostek oraz dotyczy grupy. Twórcą socjometrii jest Moreno. Szacowanie zmiennych w teście socjometrycznym osiąga poziom porządkowy lub interwałowy. (Gosia)

TESTY PAPIER- OŁÓWEK

Zawdzięczają swoją nazwę skojarzeniu z czynnościami osób badanych. Ich praca skupia się bowiem na czytaniu pytań, twierdzeń arkuszu i zaznaczaniu odpowiedzi na skalach szacunkowych (czytanie- zakreślanie) Testy tego typu to bardzo rozbudowana kategoria, która z punktu widzenia badań nad edukacją da się podzielić na dwie duże klasy: testy psychologiczne i testy szkolne. Jest to podział niezbyt fortunny gdyż nie koniecznie może być on nierozłączny. Wśród testów szkolnych znajdują się także testy psychologiczne, choć służące do pomiaru zmiennych związanych z funkcjonowaniem uczniów w szkole. Są tam też testy pedagogiczne, testy osiągnięć szkolnych. (żaba)

Zacznę od przedstawienia testów psychologicznych. Metoda ta pozwala na diagnozowanie niemal wszystkich procesów psychologicznych oraz szeroko rozumianego psychologicznego funkcjonowania człowieka. Pojęcie edukacji ogniskuje wiele szczegółowych pojęć związanych ze stymulowaniem rozwoju psychospołecznego człowieka, wielostronne badania nad edukacją bez udziału psychologii nie mogą się obejść. Badania nad gotowością szkolną dziecka, badania efektów edukacji we wszystkich dziedzinach rozwoju człowieka wymagają diagnozowania szczegółowych dyspozycji, czyli zmiennych psychologicznych. Z tego punktu widzenia łatwo dokonać klasyfikacji testów psychologicznych, odnosząc ją do kryterium procesów psychicznych. Jeśli tak postąpimy to wyodrębnimy testy neuropsychologiczne, testy do pomiaru inteligencji i procesów poznawczych oraz do pomiaru osobowości. Wszystkie testy psychologiczne opierają się na konkretnej teorii i stanowią jej operacjonalizację. Teoria ta wyznacza także ściśle określone reguły interpretacji wyników. Z tego powodu testy mogą być stosowane jedynie przez psychologów, którzy posiadają kompetencje teoretyczne i psychometryczne. (żaba)

(PRZYKŁADY- PLAKAT) (Gosia)

W Polsce wszystkie testy autoryzowane są przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne, które działa w oparciu o Wytyczne Komisji ds. Testów – International Test Commission ITC (żaba)

W psychologicznych badaniach nad edukacją metoda testowania jest wykorzystywana do weryfikacji teorii psychologicznych w praktyce wychowawczej, dydaktycznej, do badań eksploracyjnych, a także do badań praktycznych, w tym szczególnie diagnostycznych. (żaba)

Do testów przygotowywane są podręczniki opracowane przez badaczy, zawiera reguły posługiwania się nimi oraz zabezpiecza wszelkie warunki związane z poprawnością metodologiczną badania. Badani udzielają odpowiedzi na ściśle zdefiniowanej skali i nie wiedzą, czemu takie badanie służy. Zatem badacz na mocy standaryzacji orzeka o badanym bez odwołania się do jego świadomie wyrażanej opinii o sobie samym. (żaba)

Test rejestruje tylko reakcję osoby badanej na bodziec ukryty w twierdzeniu, w postaci wyboru opcji ze skali szacunkowej. Ta reakcja jest wskaźnikiem zmiennej nieobserwowalnej. (żaba)

Drugą grupą testów typu papier – ołówek są testy szkolne. Mogą być one mierzyć psychologiczne pedagogiczne socjologiczne zmienne związane z edukacją oraz osiągnięcia szkolne. (Gosia)

(Przykłady – plakat)

Ważną grupę testów szkolnych stanowią testy osiągnięć szkolnych. Mają one zastosowanie w trzech obszarach:

- w praktyce nauczycielskiej ( ocenianie uczniów, auro ewaluacja nauczycieli, indywidualizacja nauczania)

- w działalności administracji oświatowej (ocena pracy szkoły i nauczyciela, selekcja do progów szkolnictwa- testy gimnazjalne, ponadgimnazjalne, maturalne)

- w badaniach naukowych (ocena programów nauczania, weryfikacja eksperymentów dydaktycznych, badania zróżnicowania osiągnięć szkolnych ze względu na kryteria)

Testy osiągnięć szkolnych służą do szacowania takich zmiennych jak: wiadomości i umiejętności uczniów. Jeśli odnosi się je do celów kształcenia, to na podstawie taksonomii Blooma, można zrekonstruować poziomy wiedzy i umiejętności, do których powinny nawiązywać zadania testowe:

1. Odtwarzanie z pamięci

2. Rozumienie

3. Umiejętność rozwiązania znanego problemu

4. Umiejętność rozwiązania nowego problemu

5. Umiejętność dokonywania oceny krytycznej

6. Umiejętność syntetyzowania wiedzy

Idąc tym tropem należy oczekiwać, że test mierzący wiedzę i umiejętności będzie zawierał wymienione poziomy taksonomiczne. Każdy poziom wymaga odrębnego typu zadania. Obojętnie jednak, jakiego poziomu testy dotyczą, można także na nie spojrzeć z punktu widzenia mierzonej cechy. Wtedy konstruuję się albo testy mocy, albo szybkości. Te pierwsze diagnozują gotowość uczniów do rozwiązania zróżnicowanych pod wzg. Trudności zadań w takim czasie, jakiego na to potrzebują. Te drugie obejmują zadania mało zróżnicowane pod wzg. Stopnia trudności- raczej łatwe, które jednak muszą być rozwiązane w bardzo krótkim czasie. Jest to czas krótszy niż najkrótszy potrzebny do rozwiązania testu. Osiągnięcia mierzy się poprzez liczbę rozwiązanych zadań. Tak więc test mocy mierzy siłę wiedzy a test szybkości sprawność operowania wiedzą.

(żaba) W zależności od celu badania należy się posługiwać testami różnicującymi lub sprawdzającymi. Jeżeli celem będzie przyporządkowanie uczniów do grup np. obrazujących wartości jakiejś zmiennej ustalonej, to potrzebny jest test różnicujący, czyli zawierający zadania, których nie są w stanie rozwiązać wszyscy uczniowie. Jeśli jednak chcemy oszacować stopień zgodności wiedzy i umiejętności uczniów z wymaganiami programowymi danego przedmiotu, to zastosujemy testy sprawdzające, czyli nastawione na zadania odtwarzające to. Z czym zetknęli się uczniowie, a więc takie, które potencjalnie są w stanie rozwiązać wszyscy.

Pytania, zadania testowe mogą mieć różną postać: mogą być jednokrotnego wyboru, wielokrotnego wyboru, wielokrotnego szeregowania, alternatywne (tak, nie)

Zadanie wielokrotnego wyboru (przykład)

Dlaczego termometr z nieco rozciągliwego plastiku nie jest dokładny przy sprawdzaniu temperatury gorącej wody?

1. Bo pomiędzy cząsteczkami rtęci jest więcej przestrzeni

2. Bo cząsteczki plastiku zamieniają się w rtęć

3. Bo rtęć może rozszerzyć się w kilku kierunkach

4. Bo cząsteczki rtęci przenikają przez plastik

(Gosia)Z punktu widzenia naszej analizy ważne wydaje się pytanie o standaryzację testów osiągnięć. Otóż testy mogą być zarówno niestandaryzowane jak i j standaryzowane. Procedura standaryzacji obejmuje moc dyskryminacyjną zadań, szacowanie stopniowania trudności, rzetelność, trafność kryterialną ( np. w odniesieniu do materiału nauczania) oraz normalizację.

Normalizacja testów, dająca możliwość odniesienia ich wyników do populacji, z której wywodzą się badani uczniowie( populacja gimnazjalistów) łączy się z kryterium, do którego odnosi się wynik testu. Nie jest konieczna, gdy wynik odnosi się do kryterium dydaktycznego. Wtedy sprawdzamy, ile uczniowie umieją w porównaniu do tego, ile powinni umieć. Jest to przypadek sprawdzianów wewnętrznych. Jeśli jednak kryterium wyniku ma odnosić się do rozkładu w populacji, wtedy normalizacja jest konieczna. Tak bywa w przypadku egzaminów zewnętrznych, ponieważ przystępują do nich uczniowie pracujący w różnych szkołach z różnymi podręcznikami i nauczycielami.

Testów tych nie konstruują badacze, lecz korzystają z wyników egzaminów wewnętrznych i zewnętrznych. Mogą je konfrontować z różnymi danymi, które pozostają w dyspozycji OKE (Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych).

(PRZYKŁAD) Analizując wyniki egz. zewn. Do gimnazjum w 2002r. Konarzewski sprawdzał ich związek z wynikami nauczania języka polskiego i matematyki w szkole podstawowej. Pytał min. o to, co lepiej prognozuje sukces w szkole wyższego szczebla (gimnazjum) – oceny końcowe ze szkoły podstawowej czy test osiągnięć szkolnych- egzamin zewnętrzny po szkole podstawowej (na jego podstawie przyjmuję się uczniów do gimnazjum) Miał do dyspozycji oceny klasy VI oraz wyniki testu osiągnięć z egzaminu zewnętrznego ( uważam za trafny, rzetelny, obiektywny). Sukces w gimnazjum oszacował, analizując oceny, które badani uczniowie uzyskali w klasie I. Na tej podstawie ustalił, że bardziej prognostyczne dla sukcesu w gimnazjum są oceny w klasie VI niż egzamin zewnętrzny. Wyjaśniły one bowiem 55% zróżnicowania ocen uzyskanych w klasie I gimnazjum. W badaniu tym wystąpiły następujące zmienne: Oceny z klasy VI szkoły podstawowej, wyniki egzaminu zewnętrznego (testy osiągnięć szkolnych) i oceny z I klasy gimnazjum. Zebrawszy dane dotyczące tych zmiennych, autor opisał pewien kontekst działania egzaminów zewnętrznych opartych na uważanych za obiektywne testy osiągnięć szkolnych.