11.05.2012

GARBNIKI

Garbniki często nagromadzają się w korach drzew (np. dębów, wierzb, świerków) a także w korzeniach i kłączach.

Większość biologicznych właściwości garbników wiąże się z ich zdolnością do tworzenia kompleksów z makromolekułami, głównie białkami i polisacharydami.

Garbniki wiążą się z białkami na powierzchni błon śluzowych i skóry, tworząc nierozpuszczalne w wodze kompleksy białkowo-garbnikowe.

Ogólną właściwością garbników jest działanie ściągające, koagulujące białko. W efekcie na błonach śluzowych oraz skórze tworzy się warstewka chroniąca przed utratą wody. Ułatwiająca regeneracje tkanek w przypadku zranień, oparzeń.

Działanie garbników :

- przeciwzapalne : stosowane zewnętrznie dzięki właściwością ściągającym kurczą powierzchniowe naczynia oraz przyczyniają się do uszczelnienia włośniczek, działając przeciw przesiękowo i przeciwobrzękowo.

Znajduje zastosowanie w stanach zapalanych skóry i błonach śluzowych, ma działanie przeciwświądowe.

- antyseptyczne – wykorzystywane przy schorzeniach dermatologicznych, bakteryjnych, bardzo często stosowane są w stanach zapalnych narządów płciowych i w oparzeniach (kora dębu).

- przeciwkrwotoczne – powodują zlepianie czerwonych krwinek przez co mają działanie uszczelniające naczynia włosowate.

Stosuje się w postaci 5-10% wyciągów wodnych lub nalewek alkoholowych.

- tanina – działanie ściągające, zew. w postaci nalewki

- kora dębu

- kłącze wężownika rhizoma bistortae

- kłącze pięciornika rhizoma tormentillae

- liść jeżyny rubi fruticosi folium

- liść szałwii

- ziele fiołka trójbarwnego

SAPONINY (SAPONOZYDY)

Dobrze rozpuszczalne w wodzie w której tworzą pieniące roztwory.

Uszczelniające naczynia krwionośne, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne, wzmacniające na organizm, przeciw grzybicze.

W kosmetologii :

- służą do produkcji szamponów, płynów kąpielowych oraz past do zębow

- ich obecność ułatwia przenikanie do skóry innych składników

- wykazują zdolność do obniżenia napięcia powierzchniowego cieczy.

SUROWCE :

Korzeń pierwiosnka, prymulka wyniosła, korzeń lukrecji, lukrecja naga, korzeń mydlnicy, mydlnica lekarska, ziele połonicznika (działanie przeciwkrwotoczne), połonicznik nagi, liść bluszczu( dział. uszczelniające i przeciwkrwotoczne, ujędrniające), kasztanowiec zwyczajny (escyna- uszczelnia naczynia kapilarne, stosowana w leczeniu żylaków, hemoroidów, stanów wysiękowych, również w postaci preparatów doustnych), korzeń żeń-szeń (dział. Odżywcze, rewitalizujące, w kremach do cery dojrzałej), kwiat nagietka ( przeciwzapalny, przyspiesza ziarninowanie, czyli odbudowe nowych komórek skóry, ma działanie przeciwbakteryjne, stosowany najczęściej do cery wrażliwej, podrażnionej i delikatnej).

BARWNIKI ROŚLINNE

Surowce pochodzenia roślinnego

Podział :

- barwniki izoprenoidowe – karotenoidy

- barwniki porfirynowe – chlorofile

- barwniki flawonoidowe – antocyjany

- inne naturalne : ryboflawina, kurkumina

Zastosowanie chlorofilu :

- działanie łagodzące

- przeciwzapalne

- odżywcze

- barwi kosmetyki

- posiada właściwości przeciwbakteryjne

- stosowany przy oparzeniach, trudno gojących się ranach

- w kremach odżywczych i nawilżających

Karotenoidy

- syntetyzowany głównie przez rośliny

- maja zastosowanie w kosmetologii doustne

- głównym źródłem jest marchew, nagietek lekarski, olej z owoców rokitnika (często stosuje się go w mazidłach i maściach, przy skórze zniszczonej, łuszczącej się, przy oparzeniach, odleżynach, trudno gojących się ranach), jarząb pospolity, dzika róża

Źródła antocyjanów : owoc borówki czernicy ( uszczelniają naczynia krwionośne, stosowana w cerze naczynkowej, posiada niedużą zawartość garbników dlatego jest często stosowana w płynach do higieny intymnej jako surowiec ściągający), owoc bzu czarnego, kwiat bławatka ( ma dział. Uszczelniające, przeciwobrzękowe, wykorzystywany do cery naczynkowej), kwiat hibiskusa (szampony, żele pod prysznic, herbaty- barwi na czerwono )

Kurkumina

Pomarańczowożółty barwnik otrzymywany z kłączy rośliny, ma charakterystyczny ostry zapach i smak.

Inne substancje barwiące :

Chinony :

- juglon – brązowy pigment z orzecha włoskiego

- apigenina – żółty barwnik z rumianku pospolitego

ZWIĄZKI SIARKOWE

Do związków siarkowych zaliczamy : olejki czosnkowe, glukozynolaty.

Olejki czosnkowe

- są lotne z parą wodną

- są silnie wonne

- drażnią często błony śluzowe

- mają charakterystyczny zapach

Do surowców zaliczamy : cebulę czosnku, cebulę zwyczajną

- działanie przeciwgrzybiczne, przeciwbakteryjne

- cebula przyspiesz bliznowacenie

Glukozynolaty

Tzw. olejki gorczyczne, odznaczające się zwykle silnym zapachem i lotnością. Są to związki płynne oleiste, nietrwałe, drażnią skórę i błony śluzowe, wywołując przekrwienie.

Surowce zawierające glukozynolaty : korzeń rzodkwi czarnej(Pobudza cebulki włosowe, działa przeciwłojotokowo), nasienie gorczycy czarnej, nasienie gorczycy białej (dział. Rozgrzewające)

ALKALOIDY

- kapsaicyna – drażni zakończenia nerwowe, rozgrzewające

- kofeina – pobudzające krążenie