Zmiany globalne.

Najważniejsze zmiany o charakterze globalnym:

• zmiany klimatu;

• utrata ozonu w stratosferze;

• degradacja gleb;

• zanieczyszczenie powietrza;

• zanieczyszczenie oceanów;

• dostęp do świeżej wody.

Zmiany klimatu:

• zmiany klimatu w przeszłości (lodowiec Południowej Kaskady dramatycznie zmniejszył się w XX w. pozostawiając po sobie wielkie jezioro; w ciągu ostatnich 3 lat pokrywa lodowa na biegunie północnym skurczyła się o około 30%);

• ogromne wahania.

Czynniki zmiany klimatu: erupcje na Słońcu, zachmurzenie, zmiany orbity ziemskiej, zmiany pokrywy lodowej, erupcje wulkanów, efekt cieplarniany, prądy oceaniczne.

Klimat jest średnią pogody z dłuższego okresu czasu (więcej niż 2 – 3 tygodnie).

Zmiany klimatu w wyniku działalności człowieka – efekt cieplarniany.

Jaki będzie w przyszłości klimat:

• globalne ocieplenie w wyniku wzmożonej emisji gazów cieplarnianych będzie występowało w następnych latach nawet jeśli zahamujemy produkcję CO₂

• jaki będzie poziom ocieplenia zależy od tego, co zdecydują o spalaniu ropy i innych paliw społeczeństwo i przemysłowcy;

• możemy użyć modeli by przewidzieć co się stanie w każdym z tych przypadków.

Wpływ zmian klimatycznych na życie:

• wzrost poziomu mórz;

• zmiany w ekosystemach (wpływ na gatunki, wpływ na rolnictwo);

• obumieranie koralowców;

• topnienie lodowców (wpływ na transport morski, wpływ na życie dzikich zwierząt);

• mniej śniegu w górach;

• wzrost liczby i siły huraganów;

• wzrost braku opadów w niektórych miejscach (susza);

• wzrost intensywności opadów w innych miejscach.

Wpływ globalnego ocieplenia na rolnictwo:

• spadek bioróżnorodności we wrażliwych środowiskach, np. lasach tropikalnych;

• wzrost częstotliwości występowania ekstremalnych zjawisk atmosferycznych; utrata żyznych terenów nadbrzeżnych z powodu wzrostu poziomu oceanów;

• przedłużony sezon wegetacyjny w strefie umiarkowanej;

• zmiany w rozmieszczeniu i ilości „owoców morza” i ryb;

• wzrost zachorowań zwierząt.

Utrata ozonu w stratosferze:

• znaczny spadek koncentracji ozonu (około 90%) w atmosferze nazywany jest dziurą ozonową. Obserwowany jest od końca lat 70-tych, głównie w okolicach bieguna południowego, nad Antarktydą. Pojawia się tam rokrocznie w okresie wiosennym (od września do listopada);

• największa dziura ozonowa była obserwowana w roku 1986;

• regularne badania nad grubością warstwy ozonowej rozpoczęto w latach 80-tych XX wieku.

Najważniejsze związki zanieczyszczające powietrze:

• tlenki siarki;

• tlenki azotu;

• tlenek i dwutlenek węgla;

• związki aromatyczne;

• metan;

• toluen;

• metale ciężkie (ołów, kadm, miedź);

• amoniak;

• pyły.

Źródła zanieczyszczeń:

• naturalne (burze piaskowe, wybuchy wulkanów, metan z rozkładu materii organicznej, pożary);

• antropogeniczne (z kominów fabrycznych, wysypisk śmieci, samochodów, aerozole z kosmetyków, związków chemicznych używanych w rolnictwie itp.).

Smog to połączenie słów smoke (dym) i fog (mgła). Z tych dwóch składników oraz tlenków siarki tworzy się rodzaj fotochemicznej zasłony niezwykle groźnej dla ludzi i zwierząt.

Oceany są ostateczną pułapką na wszystkie zanieczyszczenia, z których 70 – 80% pochodzi z lądu. Co roku rzeki i strumienie transportują około 25 mln ton zerodowanych osadów do wód przybrzeżnych, zanieczyszczając ekosystemy rzeczne. Każdego roku statki wypuszczają do mórz i oceanów od 5 do 50 mln ton olejów napędowych.

Główne czynniki wpływające na zmianę bioróżnorodności:

• użytkowanie ziemi;

• klimat;

• odkładanie azotu;

• wymiana biotyczna;

• CO₂.