Menopauza i hormonalna terapia zastępcza

U kobiety powyżej 50 roku życia menopauza rozpoznawana jest najczęściej na podstawie objawów występujących po roku od ostatniej miesiączki kiedy nie ma już potrzeby stosowania antykoncepcji. Gdy kobieta nie ma jeszcze 50 lat do rozpoznania menopauzy konieczne jest stwierdzeni 2 letniego okresu braku miesiączkowania i występowania innych objawów menopauzy. O zakończeniu okresu płodności wyraźnie świadczy wzrost poziomu FSH powyżej 40 j.m/l oznaczonego dwukrotnie w odstępie trzech miesięcy. Poziom FSH wynoszący pomiędzy 15 a 40 j.m/l przemawia za niewielkim prawdopodobieństwem wystąpienia owulacji.

Przekwitanie-klimakterium stanowi 2-3 letnią fazę przejściową podczas której ustaje czynność jajników w organizmie kobiety zaznacza się niedobór hormonów płciowych żeńskich- przekwitanie kończy się menopauzą. W krajach rozwiniętych menopauza występuje pomiędzy 45 a 56 rokiem życia. Stan niedoboru estrogenu jest nie tylko przyczyną wielu dolegliwości, ale wpływa też w sposób odległy na stan zdrowia.

Objawy towarzyszące przekwitaniu:

-uderzenia gorąca

- nocne poty

- bóle głowy

-i epizody bezsenności

Występują u 50 -75 procent kobiet. U 20 do 25 procent objawy te mogą utrzymywać się powyżej pięciu lat. Największe ich nasilenie przypada w okresie dwóch lat przed menopauzą.

Niedobór estrogenów wywołuje w;

-pochwie dyspaurenie, nawracające zakażenia bakteryjne, krwawienia z pochwy

-w cewce moczowej: częste i bolesne oddawanie moczu, nagłe parcie na mocz, nietrzymanie moczu

Objawy emocjonalne-niepokój, pogorszenie pamięci, utrudnienie koncentracji, trata popędu płciowego

Ścieńczenie skóry, osteoporoza, uogólnione skargi bólowe, utrata owłosienia, łamliwość paznokci, bóle kostne, nieregularne miesiączki to inne, kolejne objawy niedoboru estrogenów.

Celem zwalczania objawów przekwitu stosujemy hormonalna terapie zastępczą, ćwiczenia fizyczne, odpowiednią podaż wapnia i witaminy D.

Hormonalna terapia zastępcza-leczenie takie podejmuje mniej niż 15 procent kobiet, a jeszcze mniejszy odsetek kontynuuje to leczenie przez ponad 2 lata. Długotrwała – 5 letnia HTZ zmniejsza o połowę ryzyko choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego i prowadzi do spadku liczby złamań kości na tle osteoporozy o 60 procent. Stosowanie HTZ skutecznie łagodzi objawy naczynioruchowe i związane z zanikiem narządów moczowo płciowych.

Menopauza przedwczesna to wystąpienie niewydolności jajników przed 40 rokiem życia - zdarza się to u jednego procenta kobiet.

Endometrioza

Zwana inaczej gruczolistością śródmaciczną zewnętrzną polega na obecności błony śluzowej macicy poza jamą macicy. Najczęściej obejmuje ona powierzchnie otrzewnej narządów i może powodować bóle w podbrzuszu, niepłodność i nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych. W 75 procentach przypadków gruczolistośc występuje u pacjentek młodych w wieku 30-40 lat. Schorzenie to występuje u około 5 procent kobiet. Komórki błony śluzowej macicy mogą zawędrować do wielu narządów: jajników, jajowodów, na tylną powierzchnie macicy, przednią ścianę odbytnicy a nawet do wyrostka robaczkowego. Komórki endometrialne mogą też występować w obrębie szyjki macicy, sromu ,pępka oraz w miejscu blizn. W obrębie narządów miednicy występują jako niewielkie, owalne, torbielowate, wygładem przypominające czarne borówki, guzki błony śluzowej macicy. W ogniskach endometriozy rzadko dochodzi do zmian nowotworowych. Bóle w okolicy podbrzusza w okresie przedmiesiączkowych i czasie miesiączki należą do objawów stałych. Rozpoznanie endometrizozy umożliwia dwuręczne badanie ginekologiczne, laparoskopia, rektoskopia lub cystoskopia. W przypadku endometriozy może dochodzić do zamknięcia światła jajowodu, jelita lub moczowodu. Ognisko gruczolistości może powodować całkowite zniszczenie jajników .

Leczenie:

a. leczenie hormonalne:

-Danazol

-estrogeny

-androgeny

-gestageny

b. leczenie operacyjne

c. radioterapia

d. leczenie powikłań