ZIMNICA

Leki przeciwzimnicze

• Inhibitory hemopolimerazy

• Inhibitory syntezy kwasu nukleinowego

• Primachina

Inhibitory hemopolimerazy

• Chlorochina (Aralen, Arechin, Chlorochin, Nivaquine, Resochine, Weimerquin)

• Meflochina (Mephaquin, Lariam)

• Chinina (Chininum hydrochloricum)

• Halofantryna (Halofan)

• Lumefantryna

• Artemeter

Niszczą schizonty krwinkowe

Hamują polimerazę, która zarodźce wykorzystują w celu uniknięcia nagromadzenia metabolitu hemu, który uszkadza ich błonę komórkową

Chinina

• Alkaloid pozyskiwany z kory drzew z rodzaju Cinchona sp.

• Najstarszy lek przeciwmalaryczny

• Działa na schizonty krwi

• Duża toksyczność chininy spowodowała zastąpienie jej innymi lekami syntetycznymi

• Stosowana w przypadkach opornych jako środek zastępczy

• Występują szczepy P. falciparum odporne na chininę

• Wykazuje działanie miejscowo znieczulające

• W dużych dawkach może wywoływać poronienie

• DN: zaburzenia żołądkowo jelitowe, zaburzenia wzroku i słuchu, arytmie, spadek ciśnienia krwi, odczyny alergiczne, niekiedy prowadzące do hemolizy wewnątrz tkankowej

Chlorchina

• Jeden z najbardziej skutecznych leków schizontobójczych

• Konieczne jest uzyskanie wysokiego stężenia leku w wakuoli zarodźca (schizonty namnażają się wskutek nagromadzenia aminokwasów powstających z rozkładu hemoglobiny w ich wakuoli pokarmowej)

• Brak oporności powoduje, że chlorchina jest nadal lekiem z wyboru

• Stosowana szeroko w profilaktycznym leczeniu supresyjnym

• DN: zaburzenia jelitowe, bóle głowy, zaburzenia OUN, odczyny skórne,

Może być stosowna u kobiet w ciąży

Meflochina

• Działa na schizonty krwi

• Stosowana w zakażeniu P. falciparum lub u osób krótko przebywających na terenach zagrożonych zimnicą

• DN: zaburzenia OUN

• Przeciwwskazania: chorzy na padaczkę, osoby z zaburzeniami psychicznymi, kobiety ciężarne

Halofantryna

• Działa na oporne szczepy P. falciparum

• DN: zagrożenia niemiarowością serca

• Przeciwwskazania: przedłużony odcinek QT w EKG

• Lumefantryna – analog strukturalny Halofantryny

Artemer

• Lakton seskwiterpenowy wywodzący się z artemizyny zawartej w Artemisa annua

• Wchodzi w interakcję z żelazem hemu

• Działa synergistycznie z lumefantryną (halofantryną??)

• Mieszanka stosowana w leczeniu ostrego nie powikłanego zakażenia P. falciparum (należy podać 24 tabletki w ciągu 48 godz.)

• DN: jak po chlorochinie, mogą wystąpić groźne dla życia pacjenta arytmie

Inhibitory syntezy kwasu nukleinowego

• Proguanil (Paludrine)

• Primetamina (Pyrimen, Daraprim)

• Atowakuon (Wellvone)

Proguanil

• Prolek – przekształcany jest do cykloguanilu

• Inhibitor reduktazy dihydrofolianowej

• Działa na schizonty tkankowe, schizonty krwi (wolno)

• Metabolizowany wątrobowo, wydalany z moczem

• Lek nie jest teratogenny – może być stosowany profilaktycznie u kobiet w ciąży

• Skuteczność w monoterapii jest niewielka (odporność na lek)

• DN: zaburzenia żołądkowo – jelitowe, częste owrzodzenia jamy ustnej, anemia

Pirymetamina

• Inhibitor reduktazy dihydrofolianowej (antagonista kwasu foliowego)

• Działa na schizonty tkankowe

• Skuteczność w monoterapii jest niewielka (odporność na lek)

• Stosowana w połączeniu z sulfonamodami (synergizm)

• DN: Niedokrwistość megaloblastyczna, objawy neurologiczne i psychotropowe,

• Przeciwwskazania: nadwrażliwość, niedokrwistość megaloblastyczna, pierwszy trymestr ciąży (teratogenność)

Atowakuon

• Lek działający na schizonty krwi

• Działa poprzez blokowanie łańcucha oddechowego, interferując z biosyntezą pirymidyny i syntezą kw. nukleinowego

• Stosowany w leczeniu nie powikłanej zimnicy tropikalnej (zwłaszcza przy oporności na chlorochinę)

• DN: zaburzenia żołądkowo – jelitowe, bóle głowy, skórne odczyny alergiczne

• Proguanil nasila jego działanie (MALRONE – proguanil + atowakuon)

Primachina

• Jedyny lek działający na hipnozoity

• Działa również na schizonty tkankowe i gametocyty

• Nie działa na schizonty krwi (nie może być stosowana w napadach ostrych)

• Stosowana w celu zapobiegania nawrotom trzeciaczki oraz do przerwania łańcucha zakażeń człowiek – komar

• DN: utrata łaknienia, skłonność do wymiotów, methemoglobinemia, anemia hemolityczna przy niedoborze G6PD (rasa czarna)

Lek	Zabijane postaci zarodźca	DN	P/wskazania
Chlorochina	Schizonty	Zaburzenia p.p. świąd, zawroty głowy	Padaczka
Sulfadoksyna + pirymetamina	Schizonty	Zespół Stevensa- Johnsona	Ciąża, chbroby nerek
Chinina	Schizonty	zawroty i bóle głowy, gorączka, delirium, nudności	zapalenie nerwu wzrokowe go, ciąża, plamica małopłytkowa
Meflochina	Schizonty	Depresja, ból głowy, insomia, koszmary, lęk, psychoza	Depresja, schizofrenia, zaburzenia lękowe, psychozy, zaburzenia rytmu serca
Atowakuon + chloroguanid	Schizonty	Depresja, ból głowy, zapalenie żołądka
Artemeter + lumefantryna	Schizonty, gametocyty	Zawroty głowy, kołatanie serca
Artesunat + meflochina	Schizonty, gametocyty	Wymioty, utrata łaknienia, biegunki	Depresja, schizofrenia, zaburzenia rytmu serca
Artesunat + sulfadoksyna + primetamina	Schizonty, gametocyty
Artesunat + amodiachina	Schizonty, gametocyty
Halofantryna		Dyspepsja, wydłużeni QTc	Zatrzymanie akcji serca
Prymachina	Schizonty w tkankach, gametocyty	Dyspepsja, methemoglobinemia, anemia hemolityczna	Ciąża, niedobór G6DP, laktacja