Polityka ochrony konkurencji
Polega ona na zakazaniu wszelkich porozumień i praktyk między przedsiębiorstwami, które prowadzą do ograniczenia konkurencji i które zakłócają handel, wymianę towarów i usług pomiędzy państwami członkowskimi.
Europejska Polityka konkurencji – zasady:
Powszechność (oprócz rolnictwa)
Proporcjonalność
Przejrzystość
Rzetelność
Autonomia narodowa na usługi uniwersalne (medyczne, komunalne, transportowe, telekomunikacyjne, sektor energetyczny)
Sprawiedliwość, słuszność, uczciwość rynkowa
Wspólnotowe reguły konkurencji
Reguły konkurencji skierowane do przedsiębiorstw
zakaz porozumień między przedsiębiorcami
zakaz nadużywania dominującej pozycji
przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji przedsiębiorstw
Reguły skierowane do państw
Zakaz pomocy publicznej, która zakłócałaby konkurencję
Nakaz dostosowania monopoli państwowych tak by wykluczyć dyskryminację między mieszkańcami państw członkowskich
Zasady równego traktowania przez PCz przedsiębiorstw państwowych i prywatnych
Rola Komisji Europejskiej
We wdrażaniu i egzekwowaniu wspólnotowych przepisów w dziedzinie konkurencji szczególna rola przypada KE
W niektórych przypadkach KE dzieli się swymi uprawnieniami z władzami i sądami państw członkowskich, w innych (takich jak np. kontrola fuzji przedsiębiorstw, monitorowanie pomocy państwa) działa sama.
Komisja ma prawo nakładać na firmy nie przestrzegające wspólnotowych reguł konkurencji grzywny, których wysokość zależy od wagi stwierdzonego naruszenia prawa i czasu trwania takiego procederu
W odniesieniu do pomocy państwa, KE ma prawo nakazać przedsiębiorstwu zwrot bezprawnie uzyskanej pomocy instytucjom narodowym, której tej pomocy udzieliły
Od decyzji KE przysługuje odwołanie od Sądu Pierwszej Instancji lub do TS
Pomoc publiczna – zapisy Traktatów
TFUE – art. 107
Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w niniejszym Traktacie, wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.
Pomoc zgodna ze wspólnym rynkiem jest:
Pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod warunkiem, że jest przyznawana bez dyskryminacji związanej z pochodzeniem produktów.
Pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi.
Pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki Federalnej Niemiec dotkniętych podziałem Niemiec, w zakresie, w jakim jest niezbędna do skompensowania niekorzystnych skutków gospodarczych spowodowanych tym podziałem.
Pięć lat po wejście w życie TL, Rada na wniosek Komisji, może przyjąć decyzję uchylającą niniejszą literę.
Pomoc publiczna – zezwolenia fakultatywne
Ze zgodną ze wspólnym rynkiem może zostać uznana:
Pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia
Pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego
Pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem
Pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji we Wspólnocie (w Unii) w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem
Inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją, stanowiąc (większością kwalifikowaną) na wniosek Komisji
Rodzaje pomocy:
Sektorowa (najbardziej szkodliwa)
(Np. w przemyśle motoryzacyjnym, stoczniowym, stalowym, górniczym)
Na podstawie specjalnych kryteriów sektorowych jest też oceniania i kontrolowana pomoc państwa w dziedzinach objętych wspólną polityką, takich jak: rolnictwo, rybołówstwo i transport.
Horyzontalna
Ma charakter powszechny i jest adresowana do wszystkich przedsiębiorstw spełniających określone kryteria lub warunki np. programy pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Regionalna
Pomoc de minimis
Wsparcie państwa regulowane Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu.
Jest to pomoc udzielana przedsiębiorcom, która nie wymaa notyfikacji Komisji. Zgodnie bowiem z zasadą rzymskiego prawa „de minimis non cural lex” (prawo nie troszczy się o drobiazgi), pomoc o niewielkich rozmiarach nie powoduje naruszenia konkurencji na rynku.
Od 1 stycznia 2007r. od kiedy w życie weszło ww. rozporządzenie KE pułap pomocy de minimis został podniesiony ze 100 tys. euro do 200 tys. euro.
Z pomocą de minimis dla przedsiębiorców związane są też pewne ograniczenia:
Nie może być łączona, w ramach jednego projektu, z innymi formami wsparcia, jeśli mogłoby to powodować przekroczenie dopuszczalnej intensywności pomocy, nie będzie także przyznawana przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej w rozumieniu wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy na ratowanie i restrukturyzację.
Programy pomocowe
Akt normatywny, który określa między innymi przeznaczenie pomocy, warunki jej udzielania, beneficjentów pomocy, koszty kwalifikowane oraz zakres terytorialny udzielanej pomocy.
Ustawa o specjalnych strefach ekonomicznych. W przypadku, gdy program został przez Komisję zaakceptowany, każda pomoc – za wyjątkami ściśle określonymi – udzielana w jego ramach nie musi być ponownie akceptowana przez Komisję.
Polityka konkurencji UE
W tworzeniu prawa wtórnego, wywodzącego się z prawa pierwotnego, zaangażowane są RADA UE (działająca kwalifikowaną większością głosów) i ETS (poprzez swe orzecznictwo).
Specjalna strefa ekonomiczna
Wydzielona i niezamieszkana część terytorium kraju, w której działalność gospodarcza może być prowadzona na preferencyjnych warunkach, tj. przedsiębiorstwom, które uzyskały zezwolenie na działalność w strefie przysługuje pomoc publiczna w formie zwolnienia podatkowego.