ZBOCZENIE NAWIGACYJNE.

B_N

Aar Aaw r

aa

r B_N R

A₁ B₁

A a B

Zboczenie nawigacyjne ( a) -jest to długość łuku dowolnego równoleżnika zawarta między dwoma punktami leżącymi na tym samym równoleżniku, wyrażona w milach morskich.

a = Δλ^’ cos φ [M ]

Jeżeli przeprowadzimy południki przez dwa punkty (A_1, B₁ ) leżące na tym samym równoleżniku a oddalone od siebie w długości geograficznej o 1 minutę, to odległość liniowa między nimi nie będzie odpowiadać , GDYŻ NIE JEST TO ODLEGŁOŚĆ PO KOLE WIELKIM. Odległość między tymi samymi południkami liczona po równiku będzie równa , gdyż równik to koło wielkie ( 1mila to 1 minuta koła wielkiego).

Z powodu zbieżności południków w biegunach obwody równoleżników maleją wraz ze wzrostem szerokości geograficznej.

Długość łuku równika odpowiadająca kątowej jest większa od długości łuku dowolnego równoleżnika odpowiadającego kątowej.

R –promień kuli ziemskiej

r – promień dowolnego równoleżnika

B_N

C r B₁

OB₁ = R , kąt CB₁O = φ ;

więc promień dowolnego równoleżnika wyniesie: r = R cosφ ;

podstawiając powyższą zależność do wzoru na obwód równoleżnika

O_r= 2Пr otrzymamy:

O_r= 2ПR cosφ ; gdzie 2ПR jest obwodem równika.

Każdy obwód koła posiada 21600^’łukowych (360˚ x 60), którym odpowiada cos φ Mil morskich.

O_r = cos φ [ M ]

Stąd długość łuku dowolnego równoleżnika wyliczymy podstawiając jego długość kątową ( Δλ) do powyższego wzoru na obwód równoleżnika:

a = Δλ^’ cos φ [M ]

Zboczenie nawigacyjne (a) między dwoma południkami wyliczamy mnożąc różnicę długości między tymi południkami wyrażoną w minutach łukowych przez cosinus szerokości danego równoleżnika.

Dla φ= 00˚ i Δλ =1 ˚: a = Δλ^’ cos φ =60’ x cos00˚= 60 x 1 =60Mil

Dla φ= 60˚ i Δλ =1 ˚: a = Δλ^’ cos φ =60’ x cos60˚= 60 x 0.5 =30Mil

Wzór na zboczenie nawigacyjne można przekształcić celem znalezienia różnicy długości między dwoma południkami, znając zboczenie nawigacyjne na dowolnym równoleżniku:

ŻEGLUGA PO POŁUDNIKU

Podczas żeglugi po południku, a więc dokładnie w kierunku rzeczywistym ( kąt drogi nad dnem = 000 ˚ lub 180˚) północ lub południe, stek płynie dokładnie po swoim południku. W takiej sytuacji nie zmieni się jego długość geograficzna, ale ulegnie zmianie szerokość geograficzna o wartość odpowiadającą drodze wyrażonej w milach morskich.

Południk jest kołem wielkim, stąd zmiana szerokości geograficznej o 1 minutę odpowiada drodze równej morskiej.

Δφ’= D [Mm]

Δλ =0

Np.: Δφ = 10˚05,4’N , to D= Δφ’ = (10˚ x 60) +5,4=