Wyjaśnij pojęcie paragnomen: polega na wykonaniu przez chorego, jakiegoś niezwykłego, nieoczekiwanego i nieprzewidzianego działania, np. skoku przez okno; obce osobowości danego człowieka.
- nie jest wyrazem spiętrzenia afektu i przebiega bez oznak wzruszenia zdając się wynikać
z pobudek myślowych;
- może na wiele dni lub tygodniu poprzedzić rozwój schizofrenii, bywa czasem zwiastunem tej choroby -> nie mylić tego stanu z niespodziewanymi czy agresywnymi działaniami impulsywnymi u chorego, który od dawna cierpi na schizofrenie.
Wymień zaburzenia ilościowe świadomości
Wahania stanu czuwania – jawa, sen
Wahania świadomości - zmiany ilościowe świadomości, przytomności polegające na osłabieniu natężenia światła świadomości.
Senność patologiczna; niezależnie od rytmu dobowego, można wybudzić, przyczyną są czynniki toksyczne, zakaźne, organiczne
Patologiczny sen głęboki (półśpiączka) –sopor; wygaszenie przytomności, nie można wybudzić, reaguje na silne bodźce bólowe; patologiczny sen głęboki, półspiączka, polega na zniesieniu kontaktu chorego z otoczeniem przy zachowanej reaktywności na ból i odruchach obronnych..
Śpiączka – coma; całkowite wygaszenie przytomności, nie reaguje na żadne bodźce
- głębokie zaburzenie przytomności , w czasie którego dochodzi do zniesienia reakcji na ból oraz wygaszenia różnych odruchów, źrenice reagują na światło leniwie albo wcale nie reagują, pojawiają się odruchy patologiczne, jest zawsze objawem zakłócenia czynności o. u. n. i następstwem różnych chorób i uszkodzeń.
zwężenie pola świadomości:
- następuje pod wpływem czynników emocjonalnych tj. wzruszenia zwłaszcza silnego, nie towarzyszy temu zmiana natężenia świadomości większego stopnia;
- oznacza, że niektóre treści nie przenikają do strumienia świadomości i nie są apercypowane;
-jednak przy pełnej sprawności poznawczej -> tez tylko część bodźców jest rejestrowana;
- mamy tu na myśli ograniczenie percepcji bodźców w porównaniu ze stanem przeciętnym.
Co oznacza pojęcie perseweracja?
Perseweracja: udzielanie na różne pytania stale tej samej odpowiedzi, albo powtarzanie stereotypowe słów i zdań. Stosunkowo częsty objaw psychopatologiczny w psychozach, upośledzeniu umysłowym, zespołach psychoorganicznych;
Wymień 3 typy urojeń pod względem treści i wyjaśnij ich znaczenie.
UROJENIA: błędne sądy kłócące się z doświadczeniem jednostki i otoczenia (kłócące się
z rzeczywistością) uważane przez chorego za prawdziwe, oporne na wszelką perswazję, a więc na dostarczanie dowodów ich błędności.
Podział urojeń według treści:
urojenia prześladowcze – należą do najczęstszych urojeń, chorzy mają poczucie ciągłego zagrożenia, jacyś wrogowie dążą do ich uśmiercenia i unicestwienia, chcą ich otruć, zastrzelić. W zależności od stopnia systematyzacji, chorzy podejmują działania prewencyjne – barykadują się w domu, zwracają się do policji o ochronę itp. Występują
w zespołach paranoidalnych, paranoicznych, parafrenicznych, w psychozach
z jakościowymi zaburzeniami świadomości.
urojenia hipochondryczne – polegają na głębokim i nie poddającym się perswazji przekonaniu o istnieniu u pacjenta konkretnej, ciężkiej choroby niszczącej organizm (kiły, AIDS, choroby nowotworowej, gruźlicy itp.)
urojenia wielkościowe – chorzy są przekonani o swoim znaczeniu, mądrości, talentach, pochodzeniu (idą w parze z urojeniami genealogicznymi), bogactwie, pochodzą od Boga są przez siły nadprzyrodzone wyznaczeni do szczególnych zadań, utożsamiają się
z osobami świętymi itp., występują w stanach maniakalnych, obłędzie (paranoi), psychozach schizofrenicznych)
Omamy hipnagogiczne – fizjologiczne zjawiska wzrokowe lub słuchowe występujące tuż przed zaśnięciem; zjawisko fizjologiczne, pojawiają się niekiedy w okresie zapadania
w sen, w czasie przysennym (hipnagogicznym) zasypiający doznaje czasem wyrazistych wyobrażeń wzrokowych lub słuchowych, które jakby pojawiały się samorzutnie i trwały, mimo wysiłków oderwania się od nich;
Myślenie magiczne – myślenie prelogiczne, archaiczne, stanowi jedną z cech psychiki archaicznej i jest następstwem skłonności do rzutowania własnych emocji na zewnątrz, wiara w istnienie sił nadprzyrodzonych nasuwa człowiekowi pierwotnemu pomysł zjednywania sobie tych sił za pomocą modłów, zamawiań, uroków, tajemniczych obrzędów, talizmanów. Cechy te można odnaleźć u ludzi współczesnych; często w schizofrenii, polega na niedostatecznym odróżnianiu znaku (słowa, symbolu) od tego co on reprezentuje oraz na łączeniu nieracjonalnymi związkami pewnych wydarzeń; łączy się zwykle z myśleniem symbolicznym, wyrażającym się przypisywaniem pewnym przedmiotom znakom lub formom działania szczególnego znaczenia.
Fobie – objaw albo rodzaj nerwicy (lękowej) polega na systematycznym unikaniu określonych sytuacji, przedmiotów, a nawet wyobrażeń wyzwalających silny lęk.
fobia wysokości - akrofobia;
lęk przed przebywaniem w pomieszczeniach zamkniętych – klaustrofobia;
lęk przed podróżowaniem – drom fobia;
lęk przed przebywaniem w otwartej przestrzeni – agorafobia;
lęk przed zabrudzeniem się – mysofobia;
lęk przed bakteriami – bakteriofobia;
lęk przed zachorowaniem na gruźlicę – phthisiophobia;
lęk przed zachorowaniem na raka – carcinophobia;
lęk przed piorunami – keraunophobia;
lęk przed wypadkiem samochodowym, ciemnością, zagubieniem się w tłumie, przed czerwieniem w towarzystwie.
- > lęk ten zmniejsza się nieraz w obecności osób bliskich;
Fobia sporadycznie występuje jako jedyny objaw tzw. fobia w czystej postaci, częściej fobie łączą się z natręctwami oraz stanowią dominujący objaw nerwicy lękowej.
Zespół majaczeniowy – jedna z psychoz z jakościowymi zaburzeniami świadomości, której towarzyszą złudzenia, omamy wszystkich zmysłów, silny lęk, pobudzenie ruchowe, zaostrzanie się objawów nocą, urojenia prześladowcze i innej treści. Czas trwania
i nasilenie objawów psychozy zależy od czynnika etiologicznego: zatrucia m. In. alkohole, choroby zakaźne, urazy czaszkowo-mózgowe, choroby ogólne itp.
- przeważnie chory zachowana orientacja autopsychiczna, zaburzona allopsychiczna,
- objawy typowe: niepokój ruchowy, zaburzenia spostrzegania w postaci złudzeń i omamów wszystkich zmysłów, urojenia niespójne (inkoherentne);
- po przeminięciu psychozy jest zachowana częściowa pamięć przeżyć omamowych
i innych przeżyć z okresu chorobowego, rozwija się przeważnie stopniowo, w części przypadków rozwija się ostro;
Dysforia a moria
Dysforia: zaburzeni nastroju będące przeciwieństwem euforii, polegające na występowaniu złego samopoczucia, ciągłego niezadowolenia, poczucia dyskomfortu, rozdrażnienia, zrzędliwości, objaw ten może występować napadowo u chorych na padaczkę -> napady dystymiczne, okresowo u chorych z objawami psychoorganicznymi, w charakteropatii, niekiedy w psychozach schizofrenicznych.
Moria: objaw zbliżony do euforii, oznacza patologiczną skłonność do niewybrednych żartów, przeważnie o treści seksualnej, jest charakterystycznym objawem dla uszkodzenia nadczołowej części płatów czołowych i świadczy o zaburzeniach uczuciowości wyższej (występuje np. jako
1 z pierwszych objawów guza wewnątrzczaszkowego).
Zahamowanie a zatamowanie myślenia
Zahamowanie myślenia – polega na zatrzymaniu się wolno przesuwającego się wątku myślowego, myśl niejako zastyga, czemu jak w głębokiej depresji towarzyszy poczucie głębokiego smutku oraz spowolnienia luba zahamowanie ruchowe;
Zatamowanie – nagłe przerwanie myślenia dotąd przesuwającego się sprawnie; myśl urywa się, powstaje pustka; jest objawem charakterystycznym dla psychoz schizofrenicznych, nieraz towarzyszy interpretacja urojeniowa, polegająca na tym, że w przekonaniu chorego jego myśli są wykradane, odciągane, ktoś mu je odbiera;
- zatamowanie (rzadziej zahamowanie) może nagle ustąpić, niekiedy wśród objawów niepokoju ruchowego i działań impulsywnych;
Oniomania – chorobliwa rozrzutność, dokonywanie nadmiernych zakupów przekraczających materialne możliwości chorego. Często w stanach maniakalnych.
Zaspół Kandinskiego – Clerembaulta – automatyzm psychiczny, składowa zespołu paranoidalnego; urojenia oddziaływania, urojenia owładnięcia, pseudohalucynacje, automatyzmy właściwe oraz kantyzm (natłok myśli) występujący obok nagłych przerw
w myśleniu (opustoszenie myślenia).
Złudzenia pamięciowe – zafałszowanie pamięci gdy treść czynności psychicznej np. myślenia lub spostrzeżenia, ulega zniekształceniu w okresie przechowywania lub odtwarzania śladów pamięciowych, spostrzegłem trafnie, ale przypomniałem sobie
w sposób zniekształcony -> Złudzenia pamięciowe
Złudzenia pamięciowe – u ludzi zdrowych, jak tez objaw psychopatologiczny, przyczyna – postawa niechęci, wrogości, uwielbienia lub też wzruszenie zwłaszcza silne, nie związane
z trwałymi wyznacznikami zachowania – postawami; uwarunkowane zmianami chorobowymi – mają bezpośrednie podłoże w zaburzeniach emocji i treści myślenia; u chorych w stanie maniakalnym, w depresji, częściej wyrazem urojeniowego zniekształcenia wspomnień
Idee nadwartościowe – przekonania silnie zabarwione emocjonalnie, które człowiek uważa za szczególnie ważne i słuszne, zajmujące w jego systemie wartości centralne miejsce, są bliskie fanatyzmu, a więc propagowaniu poglądów politycznych, społecznych, religijnych przy jednoczesnym nietolerowaniu innych przekonań, mogą odgrywać pozytywną, również szkodliwą społecznie rolę. Zdarzają się u ludzi zdrowych, u ludzi
z osobowością nieprawidłową i w niektórych psychozach.
Syllogomania: skłonność do zbierania bezwartościowych przedmiotów (pudełek, resztek jedzenia, drutów, węgla, drewna, butelek, zepsutych części urządzeń mechanicznych)
u chorych z zaawansowanym otępieniem (w przebiegu organicznych uszkodzeń mózgu), niekiedy u psychotyków (zespół Diogenesa).
Zespół Diogenesa: spotykany u starszych osób z nieprawidłową osobowością, ale przede wszystkim w zespołach otępiennych, polega na skłonności do życia w samotności, izolowaniu się od ludzi i gromadzeniu niepotrzebnych rzeczy, śmieci i odpadów.
Mutyzm i kantyzm
Mutyzm: zachowywanie uporczywego milczenia przy nie uszkodzonych ośrodkach mózgowych mowy, występuje jako składnik osłupienia (stuporu), również u dzieci neurotycznych (mutyzm wybiórczy).
Kantyzm: napór obcych myśli, objaw spotykany w schizofrenii, należy do automatyzmu psychicznego.
Urojenia paranoiczne – grupa usystematyzowanych i spójnych urojeń występujących
w paranoi, parafrenii;
urojenia usystematyzowane, tzn. tworzące pewien system dotyczący z reguły jednej zasadniczej dla chorego sprawy;
- są to urojenia powiązane, pozornie logiczne i wykazujące wewnętrzną spoistość;
- rozumowanie chorego na temat zagadnień szczegółowych choć z urojeniami związanych, może być logiczne i konsekwentne;
- charakterystyczne dla paranoi czyli obłędu, mogą jednak występować także w innych chorobach psychicznych czasem w psychozach schizofrenicznych;
- różnią się pod względem treści, a więc bywają prześladowcze, wielkościowe (posłannictwa religijnego, wynalazcze, odkrywcze), zazdrości lub inne.