W powieści przedstawiła autorka wakacyjne przygody czwórki przyjaciół. Monotonię letniego wypoczynku na wsi przerywa niespodziewane pojawienie się obcego chłopca na ich ulubionej wysepce. Przybysz jest chory, ma przebitą szkłem stopę, która sprawia mu wiele bólu. Początkowo dzieci traktują chłopca z dystansem. Szybko jednak rodzi się w nich współczucie i chęć niesienia pomocy. Dowiadują się, że Zenek wędruje autostopem w poszukiwaniu swego wujka.

Obcy jest bardzo małomówny, nawiązuje jednak ciche porozumienie z Ulą. Dzieci postanawiają, że ich nowy kolega pozostanie na wyspie do czasu wyzdrowienia. Budują mu prowizoryczny szałas z posłaniem i przynoszą z domów skromne racje pożywienia. Przyrzekają sobie wzajemnie, że sprawa Zenka zostanie ich tajemnicą, której nikomu nie zdradzą. Udaje im się namówi chłopca, by skorzystał z pomocy doktora Zalewskiego. Gdy lekarz, po założeniu opatrunku, proponuje mu pobyt w szpitalu, Zenek ucieka.

Dzieci wesoło spędzają czas na wyspie. Zenek pomaga Uli oswajać bezdomnego psa, Dunaja. Marian i Julek organizują rowerową wyprawę do Strykowa, w celu odnalezienia wujka Zenka. Niestety, nie przynosi ona rezultatów. Budowa zostaje odwołana. Urywa się wszelki ślad po poszukiwanym krewnym chłopca. Ula przypadkiem widzi, jak chłopiec płacze po otrzymaniu tej smutnej wiadomości. Dyskretnie wycofuje się i nikomu o tym nie mówi.

Po pewnym czasie Zenkowi kończą się pieniądze. Dzieciom też coraz trudniej jest przynosić mu jedzenie w tajemnicy przed opiekunami. Pewnego dnia dwaj chłopcy z wioski obrzucają kamieniami Dunaja. Zenek staje w obronie psa. Pomoc Mariana i Julka sprawia, że bójka kończy się ich zwycięstwem. Więź między dziećmi i przybyszem zacieśnia się. Wszyscy podziwiają jego odwagę i samodzielność. Imponuje im tajemniczością. Jest inny. Kolejną przygodę przeżywają przed wiejskim sklepikiem, do którego udali się, by kupić oranżadę. Są świadkami, jak przejeżdżający traktor płoszy konie stojące przy wozie, na którym matka pozostawiła bez opieki małe dziecko. Zenek bez namysłu rusza na ratunek. Z narażeniem życia ujarzmia przestraszone konie i ratuje chłopczyka. Unika jednak objawów wdzięczności ze strony matki dziecka, podaje fałszywe nazwisko. Rozgłos wyraźnie go przeraża. W oczach czwórki przyjaciół staje się bohaterem. Ma to wpływ na kolejne zdarzenie. Gdy chłopiec proponuje im wyprawę do cudzego sadu po jabłka, idą za nim, nie chcąc zyskać miana tchórzy. Jedynie Ula nie uczestniczy w kradzieży. Bardzo przeżywa ten incydent.

Wkrótce Marian, który był z dziadkiem na jarmarku w Łętowie, przynosi wstrząsającą wiadomość: Zenek ukradł tam przekupce pięćdziesiąt złotych. Dzieci są niemile zdziwione tą informacją. Zenek odchodzi z wyspy. Wieczorem odwiedza Ulę i w tajemnicy wyznaje jej, że dokonał kradzieży z głodu. Opowiada też o śmierci matki i ojcu alkoholiku, od którego uciekł. Wyznaje jej swe młodzieńcze uczucie. Zdradza cel dalszej wędrówki (Warszawa).

Po jego odejściu dzieci żałują surowego sądu, jaki wydały na Zenka. Ula dręczona współczuciem dla kolegi postanawia zarobić u sadownika pieniądze (przy zbiorze porzeczek), by oddać je okradzionej przekupce. Dług zostaje zwrócony. Zenek powraca na wyspę. Podejmuje pracę przy żniwach. Pojawia się jednak nowe niebezpieczeństwo. Chłopcy, którzy rzucali kamieniami w Dunaja, odkryli obecność Zenka na wyspie i informują o tym milicję. Na szczęście Julek podsłuchuje ich rozmowę. Wspólnie postanawiają ratować chłopca. Pestka prosi matkę o pomoc. Kobieta udaje się po radę do doktora Zalewskiego, który postanawia pomóc chłopcu. Zatrzymuje go u siebie. Wzruszony trudną sytuacją rodzinną chłopca, prosi milicjantów o wyrozumiałość. Uzyskuje też od nich pomoc w odnalezieniu Antoniego Janicy. Postępowanie doktora staje się podstawą do zbudowania porozumienia między nim a Ulą. Dziewczynka przekonuje się, iż ojciec zasługuje na zaufanie.

Wujek Zenka zostaje odnaleziony. Chłopiec wyjeżdża do niego. Na pożegnanie daje Uli list z wyznaniem miłosnym. Wszyscy odprowadzają Zenka na stację. Obiecują sobie wzajemną korespondencję.

1. „Obcy się zjawia”

Bracia cioteczni Julek i Marian idą do swojej koleżanki Pestki, aby powiedzieć jej o nieznajomym człowieku przebywającym na ich wyspie. Dziewczyna uważa, że trze-ba wyrzucić stamtąd nieproszonego gościa. Cała trójka jest bardzo ciekawa kim może być obcy. W czasie powrotu chłopcy rozmawiają o Pestce. Odwiedzają Ulę, którą in-formują, że za jakiś czas przyjdzie do niej jej przyjaciółka – Pestka.
Ula mieszka z ojcem, który zajmuje się leczeniem ludzi. Nie mają ze sobą dobrych kontaktów. Przychodzi Pestka i razem ze swoją koleżanką rozmawiają o przybyszu, a także o stosunkach z rodzicami. Gdy niebo się rozpogadza, dziewczyny idą na wyspę. Po drodze spotykają psa bez właściciela, którym Ula od pewnego czasu się opiekuje. Nazwała go Dunaj. Gdy przyjaciółki docierają na wyspę zauważają, że ktoś na niej jest.

2. „We dwoje”

Przyjaciółki znajdują chłopca, który spał. Pestka decyduje się pójść po Mariana i Julka. Ula przez ten czas zostaje ze śpiącym obcym. Po pewnym czasie chłopiec budzi się. Dzieci zaczynają rozmawiać. Dziewczyna zauważa, że nieznajomy ma nogę prze-bitą szkłem. Widząc, że chłopcu jest zimno, rozpala ognisko i przygrzewa na nim wodę z dodatkiem paru listków mięty. Po wypiciu obcy zasypia po raz kolejny. W tym czasie przychodzą Pestka, Julek oraz Marian. Rozmawiając ze sobą, dopiero po pew-nym czasie dostrzegają, że nieznajomy przysłuchuje się ich rozmowie.

3. „Odrzucona pomoc”

Przyjaciele próbują dowiedzieć się jakiś informacji o chłopcu. Ten jednak nic im o sobie nie mówi. Dzieci starają się namówić go do zgłoszenia się u lekarza – pana Za-lewskiego, ojca Uli. Chłopiec zgadza się. Dziewczyny idą pierwsze. Po przyjściu do domu Ula prosi swego ojca o zbadanie kolegi. Lekarz zgadza się.
Bracia cioteczni wraz z obcym idą do doktora. W czasie drogi chłopcy dowiadują się, że tajemniczy przybysz nazywa się Zenek Wójcik. Ojciec Uli opatruje chorą nogę Zenka, ten dzięki temu czuje dużą ulgę. Mimo tego pan Zalewski nalega, by chłopiec poszedł na kilka dni do szpitala. Kazał mu czekać w poczekalni, aż wszyscy pacjenci zostaną zbadani, a wtedy go tam zawiezie. Zenek jednak ucieka.

4. „Rana krwawi”

Następnego dnia Zenek pojawia się u Julka i prosi go o kupno chleba. Po załatwieniu sprawy podróżnik pyta Julka o drogę do Strykowa. Chłopiec nie zna okolicy, więc woła Mariana. Ten pokazuje obcemu jak można tam dojść. Okazuje się jednak, że rana zaczęła krwawić. Bracia dowiadują się, że Zenek szuka swego wujka Antka, który według ostatnich informacji zajmuje się budowaniem mostu w Strykowie. Marian i Julek postanawiają pojechać do Strykowa pożyczonymi rowerami, aby zawiadomić o wszystkim co się wydarzyło wujka swego kolegi. Pojawiają się dziewczyny, obiecują dochować tajemnicy o Zenku.

5. „Radość i cień”

Julkowi i Marianowi nie udaje się pożyczyć rowerów. Będzie to możliwe dopiero pojutrze. Przez ten czas dzieci postanawiają zostawić Zenka na wyspie w zbudowanym przez siebie szałasie. Ula mówi Pestce, że powinno się zmienić opatrunek przybysza. W tym celu przynosi z domu potrzebne rzeczy i daje je Pestce, by przekazała je Zenkowi, gdyż nie chciała zrobić tego osobiście.
Następnego dnia wszyscy razem urządzają sobie ucztę. Długo rozmawiają, a Ula próbuje przekonać Dunaja, aby wziął jedzenie z jej ręki. Udaje się to z niewielką pomocą Zenka, który daje jej wskazówki jak ma postępować ze swoim ulubieńcem.

6. „Wyprawa na rowerach”

Bracia cioteczni wstają wcześniej, aby wykonać wszystkie zlecenia powierzone im od babci, a następnie pojechać na rowerową wyprawę do Strykowa. Po zrobieniu wszystkich zadań, wychodzą z domu i idą do kolegów w celu pożyczenia rowerów. Niestety okazuje się, że znajomy Julka – Edek, nie chce wypożyczyć mu swego roweru, ponieważ boi się, że chłopiec go zepsuje. Po długich namowach Edek w końcu ustępuje żądając czegoś w zastaw. Julek daje mu pożyczony od Pestki zegarek. W czasie wyprawy Mariana i jego młodszego kuzyna, dziewczyny prowadzą rozmowę z Zenkiem. dowiadują się, że pochodzi z Wrocławia i dotarł tu autostopem. Po pewnym czasie wracają chłopcy. Okazuje się, że budowa mostu w Strykowie nie doszła do skutku.

7. „Napaść”

Przyjaciele rozmawiają ze sobą o Zenku i jego wujku. Postanawiają dowiedzieć się czy chłopiec ma zamiar zostać na wyspie. Zenek uznał, że zostanie na kilka dni.
Pewnego dnia w czasie spaceru Uli z oswojonym już Dunajem, dwóch łobuzów zaczęło rzucać w biednego psa kamieniami. Nagle Zenek napada na nich. Gdy zaczyna tracić nad nimi przewagę, do bitki przyłączają się Julek i Marian. Udaje się im pokonać chłopców. Po zwycięskiej walce przyjaciele zaczynają szukać Dunaja. Wreszcie znajdują go leżącego przy Uli. Był ciężko ranny. Dzieci biorą go na wyspę i kładą w szałasie. W czasie gdy pies odpoczywa, Pestka, Ula, Marian i Julek rozmawiają. Nagle zauważają, że Dunaj uciekł.

8. „Zaskoczeni”

Przyjaciele postanawiają odwiedzić Zenka, lecz nie znajdują go na wyspie. Doszli do wniosku, że na pewno poszedł do sklepu. Idą do niego, spotykają się z nim na drodze. Przyłapali go na kradzieży jabłek z sadu. Widząc swych przyjaciół chłopiec próbuje przekonać ich, aby spróbowali owoców. Oni jednak nie odważają się wejść do cudzego sadu. Zenek wyśmiewa się z nich i prowokuje. Później wszyscy razem wybierają się do sklepu, ponieważ mieli ochotę na oranżadę. Przed sklepem stoi wózek zaprzęgnięty w konia, a na wózku siedzi małe dziecko. W pewnej chwili, na ulicę wyjeżdża traktor. Przestraszony hałasem, wydobywającym się z silnika pojazdu, koń zaczyna uciekać. Zenek widząc całą sytuację, biegnie za wózkiem. W końcu dogania go, zatrzymuje konia i ratuje małe dziecko przed niebezpiecznym wypadkiem.

9. „Sąd”

Pestka wraca do domu, a w drzwiach zostaje matkę, która jest na nią zła. Później okazuje się, że chodzi o spóźnienie dziewczyny – miała przyjść do domu wcześniej. Po rozmowie mamy z córką Pestka jest bardzo zdenerwowana.
Następnego dnia Ula, Pestka, Julek i Zenek spotykają się i rozmawiają. Przychodzi Marian i pyta Zenka czy to prawda, że ukradł na targu pieniądze przekupce. Chłopiec przyznaje się do winy, a następnie odchodzi.
Gdy Ula siedzi w domu, przez okno wpada kamień zawinięty w kartkę papieru. Dziewczyna otwiera wiadomość. Pisze tam „Wyjdź na drogę czekam”. Ula od razu domyśla się, że to od Zenka. Spotykają się, chłopiec zaczyna jej tłumaczyć jej powód ukradnięcia pieniędzy przekupce – był głodny, a jego własne środki do życia skończy-ły się mu. Mówi tez, ze ojciec go nie chce. Rozmowę przerywa nadjeżdżający doktor Zalewski. Na pożegnanie chłopiec wyznaje Uli, że jest dla niego jedyna na świecie.

10. „Okoliczności łagodzące”

Chłopcy są bardzo przygnębieni, z powodu odejścia Zenka. Babka próbuje do-wiedzieć się od Julka jaki jest powód jego smutku. Ten jednak nie zdradza tajemnicy.
Po pewnym czasie Julek, Marian i Pestka przychodzą do Uli. Rozmawiają o Zen-ku. Ula opowiada przyjaciołom co skłoniło chłopca do kradzieży, oraz o tym, że ojciec go nie chce.

11. „Wróć”

Julek bezustannie myśli o swym przyjacielu. Marian widząc jego rozpacz, a także przez swoje wyrzuty sumienia postanawia dogonić Zenka. W tym celu pakuje walizkę i z samego rana informuje babcię, że razem z Julkiem wybierają się na wycieczkę. Po wyjściu z domu Marian wsiada do autobusu, a jego kuzyn udaje się na wyspę. Starszy chłopiec wysiada na przystanku w Bielicach i udaje się pieszo w drogę powrotną.
W tym czasie dzieci rozmawiają i postanawiają oddać ukradzione przekupce pieniądze. Ula zwraca się z prośba do swego ojca o pożyczkę. Pan Zalewski próbuje dowiedzieć się dlaczego dziewczyna ich potrzebuje. Ula jednak nie ma zamiaru wyjawić mu prawdy.
Wracając do domu Marian zostaje puste mieszkanie. Po drodze spotkał Zenka. Prosił go, by wrócił na wyspę, chłopiec nie zgodził się.

12. „Tylko to mogę dla niego zrobić”

Dzieci przestają chodzić na wyspę. Rzadko też widują się ze sobą. Pestka dowiaduje się o tym, że Ula znalazła sobie pracę przy zbieraniu porzeczek. Na pytanie Pestki po co to robi Ula mówi jej, że chce zarobić pieniądze i oddać je okradzionej przez Zenka przekupce. Następnego dnia dziewczyna przynosi Marianowi i Julkowi to co udało się jej zarobić. Prosi ich, żeby oddali je kobiecie. Julek wymyśla plan podrzucenia jej pieniędzy.
Po kilku dniach dziadek zabiera Julka na jarmark. W czasie oglądania budek chłopiec spotyka Zenka. Mówi mu o tym, że Ula oddała przekupce ukradzione przez niego pieniądze.

13. „Niebezpieczeństwo”

Pewnego dnia chłopcy postanawiają odwiedzić wyspę. Spotykają tam Zenka. Po rozmowie z nim dowiadują się, ze pracuje przy żniwach u gospodarza. Nazajutrz, gdy Julek przychodzi odwiedzić przyjaciela, słyszy jakieś głosy. Później okazuje się, że to chłopcy, którzy kiedyś napadli na Dunaja. Ich rozmowę podsłuchuje Julek. Okazuje się, że łobuzy planują się zemścić na Zenku i powiedzieć na posterunku o tym, ze Ze-nek jest złodziejem.
Julek opowiada o tym Marianowi. Razem z dziewczynami postanawiają zwrócić się z problemem do pani Ubyszowej – mamy Pestki. Dziewczyna wyznaje matce cała prawdę, ta zaś udaje się z ta sprawą do doktora Zalewskiego.



14. „Gość”

Zenek dowiaduje się, że jego przyjaciele powiedzieli o nim pani Ubyszowej. Bardzo zdenerwowany, ma zamiar uciec na widok zbliżającego się doktora Zalewskiego. On jednak zatrzymuje chłopca i proponuje mu mieszkanie u siebie. W tym czasie Marian przed domem ojca Uli bierze udział w bójce z wrogami Zenka. Julek próbuje mu pomóc, lecz jest on zbyt mały. Walkę przerywa przyjazd milicjanta Kowalskiego. Je-den z łobuzów mówi mu o tym, że Zenek jest w domu pana Zalewskiego. Kowalski wchodzi do mieszkania. Lekarz rozmawia z nim. Zenek zostaje na noc u ojca Uli, a dziewczyna nocuje u pani Cydzikowej z powodu braku zapasowego materaca.

15. „Spal ten list”

Rano, gdy Ula wraca do domu ojciec mówi jej, że milicjant będzie szukał krewnego Zenka. Chłopiec nie wie o tym, ponieważ pan Zalewski nie chce mu robić nadziei. Lekarz i jego córka wreszcie zaczynają szczerą rozmowę. Po niej Ula pisze list do matki, opowiada jej o tym, że jej życie się zmieniło. Przychodzi doktor i mówi dziewczynie, że wujek Zenka został znaleziony.
Na pożegnanie Zenek zostawia Uli list, w którym pisze o jego miłości do niej. Na końcu prosi Ulę o spalenie wiadomości. W kopercie znajduje się tez pieniądze, które zarobił dla dziewczyny by je oddać.
Przyjaciele odprowadzają Zenka na dworzec. Żegnają się, obiecują często do siebie pisać listy i nie tracić ze sobą kontaktu