10.03.2015r.

II TERMINY PODSTAWOWE CZASOWNIKA REGULARNEGO. ROZPOZNAWANIE KONIUNGACJI. WYRÓŻNIANIE TEMATÓW CZASOWNIKA. INFINITIVUS ACTIVI

EXERCITIA

I

cogĭto cogitare cogitavi cogitatum myśleć

laboro laborare laboravi laboratum pracować

do dare dedi datum dawać

narro narrare narravi narratum opowiadać

II

habeo habere habui habĭtum mam powód, żeby

doceo docere docui doctum nauczać

video videre vidi visum widzieć

debeo debere debui debĭtum powinno się, musieć

III

lego legĕre legi lectum czytać, zbierać

scribo scribĕre scripsi scriptum pisać

ago agĕre egi actum czynić, dziać się, wieść, sprawować, prowadzić

disco discĕre didĭci uczyć się

IV

punio punire punivi punitum karać

venio venire veni ventum przychodzić

nescio nescire nescivi nescitum rodzić się

scio scio scivi scitum wiedzieć

FABŬLA

1. Lunam auream video.

Widzę złoty księżyc.

2. Athenas vidi.

Widziałem Ateny.

3. Latine scribĕre scio.

Umiem pisać po łacinie.

4. Tunĭcas rubras filiae dedi.

Dałam córce czerwone tuniki.

5. Saepe filiis fabŭlas narro.

Często opowiadam córkom bajki.

6. Veni lectum.

Przyszedłem, aby czytać.

7. Primo cogĭto, postea ago.

Najpierw myślę, potem działam.

8. Linguam Latinam scio, Graecam nescio. Znam język łaciński, nie znam greckiego.

* po zaprzeczeniu, nie zmienia się przypadek!

9. Tunĭcam albam habeo.

Mam białą tunikę.

10. Servam malam punire debeo.

Powinienem ukarać złego niewolnika.

11. Venio puellas doctum.

Przychodzę uczyć dziewczyny.

12. Scribĕre et legĕre didĭci.

Nauczyłem się czytać i pisać.

13. Filias meas doceo.

Uczę moje córki.

14. Laborare debeo.

Powinienem pracować.

PENSUM

traho trahĕre traxi tractum ciągnąć

amo amare amavi amatum kochać

vivo vivere vixi victum żyć

audio audire audivi auditum słuchać, słyszeć

trado tradĕre tradĭdi tradĭtum przekazywać

teneo tenere tenui tentum trzymać

voco vocare vocavi vocatum wołać

credo credĕre credĭdi credĭtum wierzyć

mitto mittĕre misi missum posyłać, rzucać

respondeo respondĕre respondi responsum odpowiadać

colo colĕre colui coltum uprawiać, czcić

pugno pugnare pugnavi pugnatum walczyć

SENTENTIATE

Vivĕre est militare. Życie jest walką.

Vivĕre est cogitare. Żyć to znaczy myśleć.

Cogĭto ergo sum. Myślę, więc jestem.

Primum non nocere. Po pierwsze nie szkodzić.

Umbram suam metuĕre. Bać się własnego cienia.

Bene vivĕre est honeste vivĕre. Życie dobre to życie uczciwe.

Cognoscĕre - ignoscĕre. Zrozumieć to przebaczyć.